Zuidafrikaanse premier treedt af
Verwarring
over akkoord
Camp David
Rode Brigades
achtergrond
L
Twaalf jaar
voor leider
Kabels steiger
breken: 5 doden
Na de strijd
BEGELEIDINGSBRIEVEN OPGEHOUDEN
SPRINGKAST
STAALBORSTEL
EMBRYO
DONDERDAG
2
1
ten
ibië
den
eurs
ing
Tijdens deze historische pers
conferentie werd door premier
Vorster een verklaring van de
Zuidafrikaans regering voorgele
zen, waarin aan dr. Kurt Wald
heim, secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, wordt meege
deeld dat Zuid-Afrika de bewo
ners van Namibië de gelegenheid
wil geven hun eigen vertegen
woordigend lichaam te kiezen.
Dat betekent dat de Zuidafri
kaanse regering de voorstellen
over Namibië van de vijf westelij
ke mogendheden en van dr. Kurt
Waldheim verwerpt.
ycot
veede
nende
s aard
>oycot
■nheid
>f per-
i deze
lA-ka-
leege-
)ek
(Van onze redacteur in Zuid-Afri
ka Karl Breyer)
JOHANNESBURG-PRETO
RIA. John Balthazar Vorster,
de man die meer dan twaalf jaar
.lang aan het hoofd van de Zuidaf
rikaanse regering heeft gestaan,
zal op 28 september definitief te
rugtreden. Hij stelt zich wel kan
didaat voor het presidentschap
van Zuid-Afrika. Vorster maakt-
de dit gistermiddag in het bij
zijn van minister van buitenland
se Zaken Pik Botha op een
persconferentie in Pretoria be
kend.
ïld
eid
door Nico Scheepmaker
ting
lium
oeld
Motobécane.
Fietsen opz'n Frans.
BINNEN- EN BUITENLAND
*4»
Westers plan voor
Namibië verworpen
John Vorster
Onderzoek buitenaards
leven moet serieuzer
(ADVERTENTIE)
Een jaar later deed Zuid-Korea ver-
tb.v. Nat. Puzzelactie
,,Het Gehandicapte Kind”
>erbe-
jr het
r bus-
daar-
onder
VB is
s met
gen-
ling
:e te
een
ling
op
cht-
indt
ngs-
ti op
ied.
rard
is in
'fers
tn.
De 30-jarige voormalige politieman en
deskundige op elektronisch gebied moet
voorts een boete van twee miljoen lire
(ongeveer 5.100) en de kosten van het
geding betalen. Tenslotte bepaalde de
rechtbank ook, dat hij voor de rest van zijn
leven geen overheidsfunctie mag bekle
den.
De gevangenisstraf die Alunni is opge
legd, is een jaar minder dan de openbare
aanklager had geëist. In het proces dat
slechts twee dagen duurde, had de ver
dachte verklaard: „Ik noem mijzelf een
militante communist en ik vind dat prole
tariërs het recht hebben de wapens op te
nemen voor het communisme”. Toen de
president van de rechtbank vroeg of dit
betekende dat hij het wapenbezit toegaf,
antwoordde Alunni scherp dat hij niets
toegaf.
In de verklaring wordt onder meer ge
zegd dat Zuid-Afrika altijd het principe
gehuldigd heeft, dat de mensen in Zuid-
west-Afrika zelf hun eigen toekomst moe
ten bepalen. „Het is geen zaak van de
MILAAN (DPI). Een rechtbank in
Milaan heeft gisteren de leider van de
Rode Brigades, Corrado Alunni, tot 12
jaar en 4 maanden gevangenisstraf ver
oordeeld wegens onwettig wapenbezit en
samenzwering voor ondermijnende acti
viteit.
(Van onze redactie buitenland)
Balthazar Johannes Vorster werd in
1915 geboren in Jamestown in de Kaap
provincie. Na een rechtenstudie vestigde
hij zich in deze provincie als advocaat. In
de Tweede Wereldoorlog diende hij als
„generaal” in de Ossewa Brandag, een
para-militaire organisatie, die sympathi
seerde met Nazi-Duitsland.
Na de oorlog ging hij de politiek in en
in 1953 kwam hij als lid van de Nationale
Partij in het parlement. Na vijf jaar
minister van Politie en Justitie te zijn
geweest, werd hij in 1966 premier van
Zuid-Afrika en deze functie heeft hij 12
jaar lang vervuld.
Intussen heeft in Windhoek de secreta
ris-generaal van SWANU (South West Af
rica’s National Union), Verkuii Rukoro,
verklaard dat een eenzijdige interne oplos
sing van het Namibië-probleem door Zuid-
Afrika er/wellicht toe zou kunnen leiden
dat ook zijn organisatie tot de guerrilla
strijd overgaat. „Wij zijn voor de westelij-
,ke voorstellen”, aldus Rukoro, „maar als
jze mislukken, dan moeten wij het alterna
tief van de gewapende strijd ernstig in
overweging nemen om het land te bevrij-
,den.”
lijke omgeving hebben voltooid en moeten
besluiten of hij verder wil kijken.
„Maar op dit ogenblik is Zuid-Afrika nog
steeds verantwoordelijk voor wet en orde
en voor de veiligheid in het gebied.”
Het is heel goed mogelijk dat het program
ma dat wij hebben voorgesteld, of een
volgend programma grote aantallen be
schavingen ontdekt die radioprogramma’s
uitzenden”, aldus Hinners.
Een woordvoerder van de NASA, dr.
Noel Hinners, noemde het programma
„een fantasievolle, betrekkelijk goedkope
gok die geweldige vruchten kan afwerpen
wanneer zij slaagt en op de tweede plaats
een programma waarmee uitstekende we
tenschappelijke gegevens en technologi
sche vooruitgang kunnen worden behaald.
In 1978 begonnen de problemen van
Zuid-Afrika en de toekomst van deze
apartheidsstaat, zwaarder dan ooit op
Vorsters schouders te drukken. Angola
en Mozambique werden na de staats
greep in Portugal van 1974 onafhankelijk
en er werd in deze staten een links, zwart
regime gevestigd. Het blanke bewind in
Rhodesië wankelt en Zuid-Afrika raakt
steeds meer geïsoleerd. Vanuit de V.N.
wordt druk uitgeoefend oip Zuid-Afrika
om in te stemmen met een internationaal
aanvaardbare oplossing voor Namibië,
dat al 60 jaar onder Zuidafrikaans be
stuur staat.
In 1977, toen Vorsters Nationale Partij
bij algemene verkiezingen 134 van de 165
zetels in het Lagerhuis kreeg, voerde hij
een krachtiger oppositie tegen „buiten
landse inmenging” in de binnenlandse
aangelegenheden van zijn land.
In zijn eigen land kreeg Vorster te
maken met een steeds grotere bewust
wording van de 18 miljoen zwarten. In
1976 braken er onlusten uit in Soweto,
een zwarte voorstad van Johannesburg.
Gisteren begon Vance een reis door
het Midden-Oosten, die hem langs Am
man, Riad en Damascus voert.
Volgens Begin ging het alleen om het
staken van de bouw van nederzettingen
in bezet gebied gedurende de drie
maanden van onderhandeling over het
op de been brengen van een plaatselijk
zelfbestuur. Naar zijn zeggen ging het
helemaal niet om de vijfjarige over
gangsperiode, waarin vervolgens ver
der moet worden onderhandeld over de
uiteindelijke status van de Westoever
en de Gaza-strook. In afwijking van
hun eerdere verklaringen, zeiden de
Amerikaanse woordvoerders gisteren
dat het toch gaat om de periode van
drie maanden, die Begin op het oog
heeft.
Vorster heeft zich altijd heftig verzet
tegen ieder voorstel om ook de niet-blan-
ken op grond van het beginsel een man
een stem stemrecht te geven.
In de brieven, die nog moeten worden
uitgewisseld, zou juist worden gespro
ken over de status van Jeruzalem, de
nederzettingen op de Jordaanoever en
over de twee militaire vliegvelden, die
de VS voor Israel zullen bouwen in ruil
voor de bases in de Sinai, die de Israë
li’s zullen opgeven.
iten-
;eles
orld
irna
n 25
rene
i.
Tijdens de oorlog zat hij vanwege zijn
pro-Duitse ideeën twee jaar in een inter
neringskamp.
Toen Vorster 12 jaar geleden het pre
mierschap aanvaardde zei hij zijn uiter
ste best te zullen doen om de betrekkin
gen tussen Zuid-Afrika en de rest van
Afrika te normaliseren. Maar dan wel op
Afrika wil geen deuren dichtslaan”, aldus
Vorster, (,maar het kan ook niet toestaan
dat de impasse tot in het oneindige Voort
duurt.”
Intussen maakte de administrateur-ge-
neraal voor Namibië, rechter M. T. Steyn,
enkele uren na de persconferentie in Pre
toria bekend dat de verkiezingen in Nami
bië dit jaar zullen plaatsvinden van 20 tot
24 november. Waldheim stelde voor Nami
bië pas in 1979 onafhankelijk te laten wor
den, een uitstel dat vooral gunstig is voor
de SWAPO (Volkenorganisatie van Zuid-
west-Afrika).
Tijdens de persconferentie met Vorster
bleek dat het voorgestelde aantal van 7500
militairen van de Verenigde Naties het
voornaamste struikelblok vormde. Vol
gens de Zuidafrikaanse premier was er
altijd sprake van 3000 man, terwijl Zuid-
Afrika 2000 voorgesteld had. Hij noemde
het aantal van 7500 niet alleen een verras
sing, maar ook een schok. De minister van
buitenlandse zaken, Pik Botha, zei later
dat het aantal Zuidafrikaanse troepen in
Namibië pas dan gereduceerd wordt als er
werkelijk geen sprake meer is van geweld.
De tegen de regering gerichte rellen sloe
gen over op het hele land. Minstens 600
zwarten kwamen in deze rellen om. Dras
tische veiligheidsmaatregelen maakten
een eind aan de onlusten en de rust lijkt
weergekeerd.
erei-
pag-
rden
iter-
iken
VN-
rder
Za-
j in
•ren
het
kon
ien-
be-
egio
wat
sch
Li-
ont-
't de
trijfel S
Een van de grootste hervormingen die
door Vorster wordt voorgestaan is een
nieuwe grondwet met een regeling voor
gescheiden, maar gelijke, parlementen
voor de „gemengde” rassen, de Aziaten
en de blanken. Zuid-Afrika zou dan
naast een president ook een multiraciale
raad krijgen.
Berendzen vergelijkt deze keuze met
eerdere mijlpalen: „Als we in het hof van
Ferdinand en Isabelle iouden zitten, zou
den wij Columbus dan zijn schepen ge
ven? Zijn wij bereid door de telescoop van
Galilei te kijken? Durven wij met Darwin
mee te varen op zijn Beagle? Hoe lang
zullen we aan het strand van Newton blij
ven hangen, terwijl de oceaan van de
waarheid onontdekt blijft?”
giste-
ag in
t, zo
Tass.
eige-
n de
rjeja-
acht-
rabi-
I
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON-BEIROET. Nu in
de Verenigde Staten de uitwisseling
van brieven ter begeleiding van de
ondertekening van de akkoorden van
Camp David is opgehouden, zal het de
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Cyrus Vance, grote moei
te kosten koning Hoessein van Jorda
nië en koning Khaled van Saoedi-Ara-
bië er alsnog voor warm te krijgen.
WASHINGTON (UPI). Het zoeken
naar leven elders in de Melkweg heeft tot
dusver in de kinderschoenen gestaan en
men zou nu moeten overgaan tot een meer
serieuze en systematische werkwijze, zo
hebben geleerden deze week gezegd tegen
een subcommissie van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden.
secretaris-generaal van de Verenigde Na
ties of van enig ander lichaam om het
proces dat tot zelfbestemming en onafhan
kelijkheid moet leiden, te vertragen. Zuid-
Afrika accepteerde de voorstellen van de
vijf in goed vertrouwen, maar niemand
kan het de Zuidafrikaanse regering kwa
lijk nemen dat zij thans niet bereid is om
allerlei toevoegingen te aanvaarden aan
voorstellen die beschreven werden als de
finitief.”
Vorster verklaarde dat de Zuidafrikaan
se minister van Buitenlandse Zaken tot op
het laatste ogenblik alles heeft gedaan om
met de westelijke vijf een oplossing voor
de meningsverschillen te vinden: „Zuid-
scheidene militaire invallen in Angola en
Zambia om de daar gelegen bases van de
bevrijdingsbeweging van Namibië, de
SWAPO, onder vuur te nemen. De SWA
PO had vanuit deze bases aanvallen ge
daan op Zuidafrikaans grondgebied, zo
werd dit militair ingrijpen verklaard.
Eerder dit jaar heeft de subcommissie
het voorgestelde programma van de
NASA voor een „bescheiden radio-onder-
zoek” naar buitenaardse radiosignalen
goedgekeurd. Het laatste woord is aan
Huis en Senaat.
Een officier bestudeerde voor de vergade
ring begon even neuriënd de landkaart,
terwijl hij met zijn vingers op de tafel
trommelde (op dat moment waren hun
hoofden dus slechts enkele decimeters van
elkaar verwijderd), en na een uur of zo
doodstil te hebben gezeten viel opeens zijn
hand van zijn knie op de tafel, gelukkig
zonder dat dit door de pratende officieren
werd opgemerkt.
Net als de drie krijgsgevangenen in „Het
houten paard” bleef dpi. sgt. A. onopge
merkt, waardoor hij ons kon vertellen wie
wel, en wie geen luitenant zou worden, en
waarom niet. Ik bijvoorbeeld werd het
niet, omdat ik te socialistisch was en niet
militair genoeg. Hoewel ik toch altijd heel
apart salueerde.
bond
:eerd
sting
t dat
nnen
■ting, l
s de
rvan
jn.
m de
onaal
en zal i
n van
nium-
mbas- j
1 in de
A ge-
Hoek I
zeker
d. Dit
eege- I
n jute
erder
?ewa-
en de
rtij is
spul
in het
n toe-
■n dat
gs de
Tegen het moment van zijn afreizen
werd duidelijk dat de Jordaanse en
Soedische regeringen de overeenkomst
zij het voorwaardelijk verwierpen.
Vance is echter gewapend met een
volmacht Amerika’s zwaarste politieke
geschut in stelling te brengen wa
pens en geld om Hoessein en Khaled
over te halen aan de onderhandelingen
deel, te nemen. Hij mag namens zijn
president gaan zeggen dat een definitie
ve Jordaanse afwijzing de ernstigste
consequenties zal hebben voor de Ame-
rikaans-Jordaanse betrekkingen.
President Carter heeft inmiddels de
Israëlische premier Begin, die nog in de
VS verblijft, laten weten dat al te mili
tante taal over de vraag of de vestiging
van nieuwe joodse m Jerzettingen nu
drie maanden of vijf jaar is opgeschort,
ernstige gevolgen kan hebben voor zijn
pogingen de andere Arabische landen
bij de vredesinitiatieven te betrekken.
Onmiddellijk na het einde van de
topconferentie gaven Amerikaanse
zegslieden en ook president Sadat te
kennen, dat Israel er mee had inge
stemd de bouw van nieuwe nederzettin
gen voor vijf jaar stil te leggen. Dit
tijdsbestek vloeide voort uit de afspra
ken over de westelijke Jordaanoever.
1
In Riad en in Amman werd eveneens
gewezen op de onvolkomenheden en
onduidelijkheden in de Camp-Davido-
vereenkomst ten aanzien van complete
Israëlische terugtrekking uit alle bezet
te Arabische gebieden en erkenning
van de Palestijnse rechten, met name
het recht op zelfbeschikking. Tekenend
is dat de Jordaanse regeringsverkla
ring niet sprak over het recht op een
eigen Palestijnse staat noch over de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO en het Saoedische communiqué
wel.
Wijzend op de paar radio-sterrenkundi-
gen en andere geleerden die de spits heb
ben afgebeten zei hij: „Dit zijn mensen die
langs een hooimijt gelopen hebben, een
paar handen stro eruit hebben getrokken
en daarin nauwlettend naar een naald
gezocht hebben.”
Morrison en anderen zeiden tegen de
subcommissie voor ruimtewetenschap en -
toepassingen, dat aan de periode van pio
nieren een eind kan komen door een speci
fiek, door de regering betaald programma
dat uitsluitend bestemd is voor het zoeken
naar leven in het heelal.
Morrison meent dat er speciale appara
tuur voor ontworpen moet worden, die
jaren achtereen moet worden gebruikt op
een systematische manier.
Een dergelijk programma heeft de
NASA aan het Congres voorgesteld.
Dr. Richard Berendzen van de Ameri
kaanse universiteit zei dat de tot dusver
verzamelde gegevens nog geen uitsluitsel
geven, maar niet kunnen worden verwaar
loosd.
„De gegevens zijn nog niet allemaal bin
nen en dat zal ook nooit gebeuren. Maar
uit wat wij wel weten kan een redelijk
mens met recht opmaken dat wij waar
schijnlijk niet alleen zijn.”
De komende tientallen jaren zal de mens
het onderzoek van de aarde en onmiddel-
Win zo’n prachtige lichtgewicht
Motabécane fiets, t.w.v 629,-. fy^i
Eens in de zeven jaar mag ik van het
ministerie van Defensie een herinnering
ophalen uit mijn diensttijd, die (de herin
nering) grote gelijkenis vertoont met „het
houten paard” in de gelijknamige film die
u maandagavond op de televisie hebt kun
nen zien. Engelse krijgsgevangenen weten
uit het kamp Stalag Luft III te ontsnappen,
door tijdens springoefeningen over wat in
gymnastiekkringen een „Springkast”
wordt genoemd, met noeste vlijt een on
deraardse gang te graven die elke dag zijn
beginpunt heeft onder die springkast.
De mierenvlijt en ingeniositeit die daar
bij te pas komen (het verhaal lijkt verzon
nen, maar is geheel historisch) doen me
wel eens twijfelen aan mijn twijfel over de
officiële versie van de zelfmoord van de
RAF-leden in de Stammheim-gevangenis
en de opzienbarende voorraad snuisterij
en die zij in hun cellen hadden weten te
verbergen. Maar als ik bedenk dat alle
inspanningen van de RAF-piloten in Sta
lag Luft III gericht waren op overleving,
en die van de RAF-terroristen in Stamm-
heim op zelfvernietiging, krabbelt mijn
twijfel weer heroïsch overeind
Dr. Philip Morrison van het Technolo
gisch Instituut van Massachusetts zei bij
een overzicht van het zoeken naar buiten
aards leven tijdens de laatste twintig jaar,
dat het geen verrassing is dat andere vor
men van intelligent leven nog niet zijn
ontdekt.
Nu waren we te weten gekomen dat de
beslissende vergadering van de officieren
over de bevorderingen in de zogeheten
Information Room zou plaatsvinden, waar
op een tafel een dakvormig houten ge
raamte stond, waarop landkaarten van de
Sovjet-Unie waren geprikt. Dpi. sgt. A.
besloot, om met behulp van een handlan
ger een half uur voor de aanvang van de
vergadering onder dat houten „tentdakjé”
op die tafel te kruipen, zodat hij de hele
vergadering kon bijwonen. Zo zat hij uren
lang in embryohouding in die betrekkelij
ke kleine kamer, met alle risico’s van dien.
Een luitenant had de tafel, waarop hij
zat even kunnen willen verschuiven om
wat meer ruimte te scheppen. Men had zijn
ademhaling kunnen horen, hij had de krie
bel in zijn neus of keel kunnen krijgen
zodat hij had moeten niezen of hoesten, en
in werkelijkheid heeft hij ook inderdaad
enkele hachelijke momenten meegemaakt.
Ondanks dit alles gaat Vorster door
met zijn plannen de zwarte bevolking in
de zogenaamde „thuislanden” de onaf
hankelijkheid te geven waarin de apart
heidspolitiek voorziet. Op grond van de
ze politiek krijgt iedere stam een „thuis
land” toegewezen, dat een zekere mate
van autonomie krijgt. In principe moeten
de leden van de stam zich in deze gebie
den vestigen. Deze „gescheiden ontwik
keling” aldus Vorster in 1970, garandeert
het onvervreemdbare recht van iedereen
op zichzelf te zijn en te blijven”.
Als dienstplichtig militair had ik het
geluk ingedeeld te worden bij de School
Militaire Inlichtingen Dienst te Harder
wijk, waar we, naast de tijgersluipgang, de
eerste beginselen van de Russische taal
leerden, kwamen om ze de weg te kunnen
wijzen zodra ze er aan komen. Ons peloton
telde een man of 30, die op den duur
allemaal opgroeiden tot sergeant op eentje
na, die te stom was om voor de duvel te
dansen, maar wel regelmatig naar het
wachtlokaal werd geroepen omdat er tele
foon voor hem was, waar hij dan, als
directeur van een snelgroeiend ijscobe-
drijf, uit de losse hand opdracht gaf 20
vrieskasten te bestellen.
Op een gegeven moment (ik schat eind
1951) was de tijd rijp om ons te bevorderen
tot 2e luitenant, een door allen begeerde
promotie, omdat je dan niet langer uit te
tinnetje hoefde te eten, maar een echt bord
kreeg, met bedienend personeel. Boven
dien hield het overplaatsing naar Den
Haag in, dat in die tijd als stad nog hoger
werd geschat dan Harderwijk, dat in 1951
nog geen Dolfinarium bezat. Maar zouden
we wel allemaal worden bevorderd? Daar
bestonden twijfels over. Nu behoorde ene
A. tot ons peloton, een Einzelganger, die
als zoon van Nederlandse ouders in Duits
land als 14-jarige Hitlerjugendjongen in
1945 nog even had mogen meevechten,
waarbij hij de traumatische ervaring had
opgedaan dat hij als vooruitgeschoven
wachtpost was ontsnapt aan de dood, toen
in de duisternis opeens Amerikaanse
tanks opdoemden die dwars door het
kamp met slapende Hitlerjugendsoldaat
jes heen ploegden.
Hij wilde altijd als enige dat ’s winters de
ramen van de slaapzaal open bleven om
dat het zo gezond was als je oren afvroren,
en als we een veldloop moesten doen,
haalde hij uit de houten soldatenkist die
onder zijn bed stond een staalborstel en
masseerde daar langdurig zijn kuiten mee,
waarna we hem tijdens de veldloop deson
danks ver achter ons lieten.
Een jongetje met een klein meisje op zijn arm kijkt door een prikkeldraadafzetting
naar een niet-geëxplodeerde granaat, die een paar dagen geleden bij de gevechten in de
stad Leon in Nicaragua werd afgevuurd.
Vorster zwoer bij apartheid
^ijn eigen voorwaarden. Nooit heeft hij
ook maar een stap afgeweken van zijn
apartheidspolitiek.
LONDEN (DPA). Acht bouwvakkers,
die op 27 meter hoogte aan een flatge
bouw in Cardiff werkten, zijn gisteren
omlaag gestort toen de kabels van een
hangend steiger waarop zij stonden, bra
ken. Vijf arbeiders waren op slag dood, de
overige drie werden ernstig gewond.
K.-1
w
i
