Pessimisme
consument
MINISTER ALBEDA:
te
n
Stuurgroep wil onderzoek
naar verkorting arbeidstijd
Prijsstijging
geneesmiddel
wordt kleiner
PVDA WIL MEER NADRUK OP
BOEK VAN DE MAAND:
NAÏEVE SCHILDERS ZIEN ONS LAND.
BOUW IN SOCIALE SECTOR
Bezuinigingsplan D’66
dringt werkloosheid terug
„Werkgelegenheid
anders verdelen
„Economische top
maand eerder”
op
arbeidsmarkt
vaak zwak”J^
CONCLUSIE CENTRAAL PLAN BUREAU:
gen Daling
naïeve schilders zien ons land in speciale boek van
DE MAAND OPLAGE: F 18,50. NA 7OKTOBER F 32,50.
27
ECONOMIE
DONDERDAG
5
OKTOBER
19 7 8
Flexibiliteit
Wens Carter:
Nederland geschilderd door de kleermaker,
de huisvrouw, de kruidenier op de hoek, de
buschauffeur, de boekhouder. Een ontwapenend
beeldverhaal van meer dan 170 afbeeldingen in
kleur over de aardigheden en eigenaardigheden
van ons land.
Voorzien van een onderhoudende, luchtige
tekst zonder ingewikkelde verhandelingen.^^
De naïeve schilders vertellen zelf genoeg.
Een bijzonder Boek van de Maand om
telkens weer plezier aan te beleven.
Kwaliteit
De aanbieding is geldig van 7 september t/m 7 oktober 1978.
Echter zolang de voorraad strekt.
Gedupeerd
Nieuwe vormen
Zwak inzicht
heid. Twee soorten van maatre
gelen zijn denkbaar: aanpassing
van de actieve periode (bijvoor
beeld via vervroegde uittreding)
en aanpassing van de jaarlijkse
arbeidstijd (bijvoorbeeld via
deeltijdarbeid).
Een kwart
DEN HAAG (ANP). Er moet
aandacht worden geschonken
25,4oe aan mogelijkheden van een ande-
re verdeling van de werkgelegen-
Aanpassing
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. De PvdA wil
dat er volgend jaar 113.000 huizen
worden gebouwd. Dat is ruim
5000 meer dan het bouwprogram
ma van het kabinet-Van Agt aan
geeft. De socialisten vinden dat
daarbij de nadruk moet worden
gelegd op de bouw van huizen in
de sociale sector (woningwetwo
ningen en premiewoningen). In
het alternatieve woningbouw-
programma dat de PvdA gisteren
bekendmaakte, staan voor 1979
27.000 woningwetwoningen en
46.000 premiekoopwoningen. Het
kabinet-Van Agt heeft 21.500 wo
ningwetwoningen en 39.300 pre
miekoopwoningen geprogram
meerd.
/'777/€W5t77ZZO
i
*1
(Van onze redactie economie)
12,03
4,70
Dat geldt ook voor de samenhang tussen bestaande
(ADVERTENTIE)
iteerc
485,00
7,90
2,0(
i 429.00
91,50
53,40
35,30
120,50
91,00
60,50
53,50
187,00
37,20
89,00
111,00
58,60
58,70
45,40e
47,00
290,00
175,00
132,00
315,00
UTRECHT (ANP). Nefarma, de orga
nisatie van de Nederlandse farmaceuti
sche industrie, verwacht dat de dalende
tendens in de kostenstijging van het ge-
neesmiddelengebruik in de toekomst zal
doorzetten. De prijsstijgingen zullen de
komende jaren waarschijnlijk aan de be
scheiden kant blijven en ze zullen in elk
geval niet méér omhoog gaan dan het
algemene prijsniveau. Vorig jaar is - bui
ten de ziekenhuizen - aan geneesmiddelen
ƒ1675 miljoen uitgegeven, ƒ325 miljoen
minder dan eerder was geraamd. In 1973
stegen de kosten van het geneesmiddelen-
gebruik nog met 13,6 pet, in 1977 was dat 6
pet.
Over de APO (arbeidsplaatsenovereen
komst) zei Albeda, dat die kan bijdragen
aan de verdere vorming van werkgevers
én -nemers voor de veranderende ontwik
keling van de werkgelegenheid, ook in
relatie tot de loonontwikkeling. Door de
geringe financiële ruimte zal echter een
Japan zal het voorstel de vergadering in
juni te houden volgende maand voorleg
gen aan een conferentie van ambtenaren
uit de VS, Canada, Japan, West-Duitsland,
Engeland, Italië en Frankrijk in Bonn.
(Van onze redactie economie)
TOKIO. President Carter heeft in een
brief aan premier Foekoeda van Japan
voorgesteld de volgende economische
topconferentie van de zeven voornaamste
Westerse industrielanden al in mei te hou
den in plaats van in juni, zo heeft het
Japanse ministerie van Buitenlandse Za
ken woensdag meegedeeld.
Volgens de woordvoerder voelt de rege
ring daar niet veel voor omdat het Japanse
parlement in mei vergadert. In de vorige
topconferentie, in juli van dit jaar in Bonn,
was in principe al afgesproken dat de
volgende bijeenkomst in juni in Tokio zou
worden gehouden.
bleek uit een alternatief bezuinigingsplan
van Den Uyl.
Verder steunt D’66 de invoering van de
35-urige werkweek als middel om meer
mensen bij de overheid én in bepaalde
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Er moet onderzoek worden gedaan
naar verkorting van arbeidstijd, tijdelijke arbeid en naar
verkorting van het arbeidsleven door vervroegde pensio
nering en verhoging van de leerplichtige leeftijd. Dat
zegt de Stuurgroep Nationaal Programma voor Arbeids
marktonderzoek in haar vandaag verschenen program-
ipa.
Minister Peijnenburg van Wetenschapsbeleid heeft in
middels de Sociaal-Economische Raad en de Raad van
Advies voor het Wetenschapsbeleid om advies gevraagd.
Peijnenburg verwacht voor eind oktober van dit jaar de
gedachten van de SER en RAWB over het programma van
de stuurgroep te vernemen. Daarna zal de regering haar
standpunt bepalen over het voorgestelde onderzoekpro
gramma.
theorieën. Daarom wordt gepleit voor meer beleidsgericht
onderzoek.
In overleg met het Centraal Plan Bureau moet het
Nederlands Economisch Instituut een kernmodel ontwik
kelen voor de arbeidsmarkt dat uiteindelijk tot doel heeft
greep te krijgen op de gebeurtenissen die plaaatsvinden
op de verschillende deelmarkten van de arbeidsmarkt.
Onderzocht zou ook moeten worden welke de instelling
is van de mensen ten opzichte van arbeid in het algemeen
en naar de vraag in hoeverre voorkeuren voor bepaalde
arbeid kunnen worden afgestemd op de vraag.
De stuurgroep beveelt onderzoek aan naar de verbor
gen werkloosheid onder de potentiële beroepsbevolking:
onder welke voorwaarden zullen bepaalde categorieën
personen, die zich nu niet op de arbeidsmarkt melden, dat
wel doen en wat is de omvang van het verschijnsel van
voortijdige uittreding van vooral oudere werknemers.
Een aftopping van de prijscompensatie
bij 50.000 gulden betekent een inkomens-
offer van 0,7 procent voor mensen met
60.000 gulden en 1,7 procent voor inko
mens van 120.000 gulden.
Ter vergelijking: in het bezuinigingsplan
Bestek ’81 van het kabinet-Van Agt wordt
voor beide groepen nog een reële inko
mensverbetering van enkele tienden van
procenten voorzien in 1979. Het CPB heeft
nog geen kans gezien ook de overige voor
stellen van D’66 door te berekenen. Wel is
het CPB bereid dit na het komende debat
over de bezuinigingsnota alsnog te doen.
arbeid door stimulering van sectoren met hoogwaardige
werkgelegenheid en aan verhoging van de kwaliteit van
de arbeid binnen de bedrijven.
Het verschijnsel dat mensen verhuizen om elders werk
te aanvaarden, is voor de stuurgroep aanleiding om een
verkennend onderzoek voor te stellen naar de vraag in
hoeverre het redelijk is om van werklozen te vragen te
verhuizen. Ook de samenhang tussen belonings ver schil
len en arbeidsmarktsituatie moet nader worden bekeken,
vindt de stuurgroep.
Ook de samenstelling, opbouw en groei van de niet-
actieve bevolking moeten nader worden onderzocht.
Vooral de groei heeft belangrijke economische conse
quenties.
De stuurgroep denkt verder aan de invoering van part
time arbeidsplaatsen, verhoging van de kwaliteit van de
delen van de dienstensector werk te bezor-
Volgens de berékeningen van het CPB
che
n
en.
dit
euvel
an.
laim,
»n.
11,00
51,70
33,90
1,30
60,00
41,60
7,10
92,00
25,50
53,80
16,00
44,10
58,20
50,50
77,00
37,50
61,30
35,00
.06,30
92,00
36,005
10,20
67,50
34,00
66,20
43,00
58,20
77,50
43,00
35,00
500,00
49,20
66,00
58,00e
49,50
61,00
125,00b
36,80
45,10
127,00
66,20
43,00
4,90
62,50
150,20
70,10
102,00
174,00
63,50
55,10e
128,00
47,00
gulden aan investeringen vergt. Het pro
gramma van het kabinet-Van Agt komt op
een zelfde bedrag uit.
Het grote verschil is dat in het PvdA-
programma een veel grotere geldstroom
naar de sociale woningbouw gaat en een
veel geringer bedrag naar de bouw van
vrije-sectorwoningen. De socialisten drin
gen aan op de invoering van een rijksgoed-
keuring voor de bouw van vrije-sectorwo
ningen om zodoende te realiseren dat de
genoemde bouwaantallen daadwerkelijk
worden gehaald. Tot en met 1981 komt de
PvdA tot 35.000 huizen meer in de sociale
sector en 18.000 woningen meer in de vrije
sector.
De eerste enquête werd in januari ge
houden en blijkens het tweede, in mei
gehouden onderzoek, is het percentage
consumenten, dat een verslechtering van
de algemene economische toestand in de
komende twaalf maanden verwacht, toe
genomen van 32 tot 43. Slechts 19 procent
verwachtte een verbetering (januari 32
pet) en 33 procent meendë dat de algemene
economische situatie ongewijzigd zeil blij
ven (januari 36). Ook de ontwikkeling van
de werkloosheid werd duidelijk ongunsti
ger beoordeeld dan in januari 1978. Zo
verwachtte bijna 73 procent dat het aantal
werklozen in de komende twaalf maanden
zal stijgen, in januari was dit 51 procent.
Ongeveer acht procent voorzag een daling
(januari 17).
vanaf 40.000 gulden leiden tot een daling
met 1,7 procent van inkomens van 60.000
gulden. Mensen met een inkomen van
120.000 gulden zouden er per jaar 1,8
zou de aftopping van de prijscompensatie procent op achteruit gaan.
De socialisten willen de bouw in de vrije
sector terugdringen. Het kabinet-Van Agt
gaat volgend jaar uit van 30.000 huizen in
deze sector, terwijl de PvdA 23.000 vol
doende vindt. De PvdA noemt het onaan
vaardbaar dat mensen die op de sociale
woningbouw zijn aangewezen nu als eer
ste het slachtoffer worden van de bezuini
gingen.
Het kabinet-Van Agt zegt dat er momen
teel voldoende huurhuizen zijn en stimu
leert de bouw in die sector derhalve niet.
Met het opvoeren van de bouwprogram
ma’s voor koopwoningen in de prijsklasse
van rond de 200.000 hoopt de regering te
bewerkstelligen dat veel mensen, die nu in
een huurhuis zitten, naar een koopwoning
vertrekken.
De PvdA gelooft niet in de resultaten
van deze doorstromingsfilosofie. De socia
listen vrezen dat het dan nog tientallen
jaren zal duren eer de vele woningzoeken
den aan een huis kunnen worden gehol
pen. In totaal zullen volgens het PvdA-
programma tot en met 1981 17.500 huizen
meer moeten worden gebouwd dan het
kabinet-Van Agt wil.
D’66 kwam vorige week met het plan om
inkomens vanaf 40.000 a 50.000 gulden
minder prijscompensatie te geven. Dit
voorstel is inmiddels in iets gewijzigde
vorm door de PvdA overgenomen, zoals
DEN HAAG. De Nederlandse consu
menten zijn pessimistischer geworden ten
aanzien van de algemene en de eigen
economische vooruitzichten, zo blijkt uit
een tweede conjunctuur-enquéte, die het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
dit jaar heeft gehouden.
moeten worden aangepast”.
De samenstellers van het alternatieve
PvdA-bouwprogramma, Marcel van Dam
en Hans Kombrink, zeggen aan het slot
van hun 80 pagina’s tellend programma:
„Het kan geen kwestie van geld zijn om
onze voorstellen af te wijzen. Waar het
uitsluitend op aan komt is of de politieke
wil aanwezig is om een aantal mensen, die
gezien hun inkomenspositie toch al be
voorrecht zijn, enkele jaren te laten wach
ten op het bouwen van die mooie bunga
low, ten behoeve van hen die nog op hun
eerste behoorlijke woning zitten te wach
ten”.
Als de arbeidstijd moet worden verkort,
acht Albeda een meer gelijke verdeling
van arbeid tussen mannen en vrouwen het
best te verwezenlijken door het invoeren
van een grotere flexibiliteit van de
arbeidstijd. Meer mensen kunnen dan hun
eigen voorkeur volgen. Deeltijdarbeid kan
daarbij het geschikte instrument zijn, mits
het volwaardige arbeid is, aldus Albeda,
zowel wat betreft de kwaliteit als de ar
beidsvoorwaarden en rechtspositie.
De PvdA is tegen het verhogen van de
overdrachtsbelasting van 5 naar 6 procent,
omdat de eigen-woningbezitter bij een
laag inkomen hierdoor wordt gedupeerd.
De socialisten voelen meer voor het verho
gen van het „huurwaardeforfait”, dat is
het bedrag dat de eigen-woningbezitter bij
zijn inkomen moet optellen bij de aangifte
van de inkomstenbelasting.
In het uitgebrachte programma „Voor
hetzelfde geld beter” zegt de PvdA dat het
bouwprogramma ongeveer 28 miljard
Minister Albeda wees ook op nieuwe
vormen van werkgelegenheid, zoals vrij
willigerswerk, onbetaalde arbeid voor
langdurig niet-actieven, gebruiken van so
ciale zekerheidsfondsen voor het schep
pen van arbeidsplaatsen voor niet-actie-
ven en het organiseren van activiteiten ter
voorziening in onvervulde maatschappe
lijke behoeften, zoals het plan van het
NW-jongerencontact voorstelt. Maar, zei
Albeda, de problemen hierbij zijn van juri
dische, organisatorische en financiële
aard. Hij wees ook op een „recht op bezig
heid voor langdurig niet-actieven”, de on
langs ingestelde verruiming van de moge
lijkheden voor werklozen en arbeidsonge
schikten om met behoud van uitkering
onbetaalde arbeid te verrichten. Op lange
termijn bieden stappen op weg naar nieu
we vormen van arbeid perspectief om de
starre scheiding tussen soorten arbeid en
categorieën van arbeidskrachten te door
breken, aldus de bewindsman.
Volgens de stuurgroep, die onder voorzitterschap staat
van professor drs. H. ter Heide, is het wetenschappelijk
inzicht op de arbeidsmarkt vaak zwak.
overheidsbijdrage nog beperkt moeten
zijn aldus de minister.
Centraal probleem is volgens de stuurgroep de vraag
naar de grenzen van het financieel-economische draag
vlak van sociale verzekeringen en andere uitgaven van de
overheid die betrekking hebben op deze categorie.
Om de verwezenlijking van het rege
ringsprogramma en de aanvulling erop
door het PvdA-program te vergemakkelij
ken, stellen de socialisten voor de object
subsidies op woningwetwoningen te ver
hogen zodat de gemiddelde huur per jaar
met 400 gulden daalt. Op die manier kun
nen meer mensen deze woningen betrek
ken zonder aanspraak te hoeven doen op
individuele huursubsidie.
Tevens wordt voorgesteld de bouw van
woningen ook op dure grond, vooral in het
westen van het land, te vergemakkelijken
door de overheidssubsidies te verhogen.
Deze subsidieverhogingen zouden volgens
de PvdA gedekt kunnen worden door de
verhoging van het huurwaardeforfait.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het alternatieve bezui
nigingsplan van D’66 zal in 1982 leiden
tot een daling van de werkloosheid met
13.000. Tot deze conclusie komt )iet Cen
traal Plan Bureau (CPB), dat op verzoek
van de democraten heeft nagegaan welke
gevolgen een eventuele „aftopping” van
de prijscompensatie voor inkomens bo
ven 40.000 gulden zal hebben. Een aftop
ping vanaf inkomens van 50.000 gulden
zou leiden tot een daling van de werkloos
heid met 8000.
De beroepsbevolking bestaat voor ruim
70 procent uit mannen. Slechts een kwart
van de vrouwelijke bevolking tussen de 16
en 64 jaar werkt. Kleine delen vormen de
gehuwde vrouwen en de vrouwen met klei
ne kinderen. Deze verdeling ervaren
steeds meer mensen als onbevredigend,
aldus Albeda. Maar het patroon veran
dert: de verankering van de vrouw in het
gezin verliest aan betekenis. De deelne
ming van de vrouw aan het arbeidsproces
neemt toe. Het aandeel hierin van onge
huwde vrouwen neemt af (door meer en
langer studeren), terwijl gehuwde vrou
wen steeds meer op de arbeidsmarkt ko
men (van 32 tot 47 procent in de periode
1971-1975). Albeda noemde dit een fase in
de emancipatie maar voegde eraan toe, dat
van een groter aandeel van de man in
huishoudelijke taken met vermindering
van zijn arbeidstaak „helaas nog maar
weinig zichtbaar is”.
Tijdens de presentatie van het alterna
tieve PvdA-bouwprogramma zei een van
de opstellers van het program, de oud-
staatssecretaris van Volkshuisvesting
Marcel van Dam, dat de regering in de
bouwbegroting voor de komende jaren
nog steeds uitgaat van een jaarlijkse huur
verhoging van 7 procent. Gezien de kosten
stijgingen in de bouw zou voor komend
jaar een huurverhoging van 5 procent toe
reikend zijn.
Van Dam: „Aanpassing van het jaarlijk-.,
se huurverhogingspercentage van 7 naar 5
procent levert een tekort van 200 miljoen
gulden op. De meerjarenramingen van de
regering zullen derhalve zo snel mogelijk
Dit zei minister Albeda van Sociale Za
ken gisteravond voor de Nederlandse Ver
eniging voor Vrouwenbelangen afdeling
Den Haag. Voor deze maatregelen zijn
volgens de bewindsman twee gronden: de
ondseL no°dzakelijke beperking van het nog
steeds groeiende arbeidsaanbod, waarte
genover onvoldoende vraag staat en het
doorbrekend besef dat de bestaande ver
deling van arbeid, onder meer tussen man
nen en vrouwen, een rem op de ontwikke
ling van de maatschappelijke gelijkwaar
digheid is.
ri- De koers van de dollar
daalde gisteren naar
nieuwe dieptepunten.
Op de valutamarkt van
Frankfurt werd slechts
1.8960 mark betaald.
Dankzij ingrijpen van de
centrale bank van Zwit-
serland, de Amerikaanse
Bi Federal Reserve Board
Bi en de Westduitse Bun-
B desbank werd gisteren
B echter op een hoger ni-
B veau dan dinsdag geslo
ten.
