Filmhuizen
film
Expressief gezichtje Ana Torrent in Erice’s Geest van de Bijenkorf
haarlem
Smokey and the Bandit
één groot autokerkhof
ij
am5t€rdam
Oorlogssatire van Chmielewski, mislukt leven bij Skolimowski
I Damiate evenement
Korte Nederlandse
films in Utrecht
7.50
CORRIE VAN GORP
|- vj^mmcnaedebv I
Filmmuseum
Umond-filmcircuit
Programma biedt opvallend veel geweld
De Cyclus
j x
■Mi
■B
■i
19
19 7 8
OKTOBER
FILM
VRIJDAG
6
Charles Boost
a
t.
x,
3
I
3
Bs
Na de drie Poolse films die deze
week in het Haarlems Filmcircuit
draaiden of nog zullen draaien,
wordt de Poolse 14-Daagse vol
gende week woensdag voortgezet
in het DAC (Ripperdastraat 13a,
aanvang 20 uur) met de hier nog
onbekende film „Tot Morgen”
van Janusz Morgenstern. Als zo
veel van zijn tijdgenoten studeer
de Morgenstern op de Filmacade
mie van Lodz, waarna hij zijn
vriend Wajda ondermeer assis
teerde bij diens „Het Riool” en
„As en Diamant”. Morgenstern
debuteerde in 1960 met „Tot Mor
gen”. De tijd was rijp voor de
Poolse film om zich niet langer
uitsluitend met sombere oorlogs
herinneringen en na-oorlogse pro
blemen bezig te houden maar om
ook een inspiratie te putten uit het
gewone leven. Morgenstern heeft
daarvan geprofiteerd en zijn eer
ste zelfstandige film behandelt
een weemoedige romance tussen
Jacek, leider van een klein stu
dententheater in Warschau en
Marguerite, dochter van de Fran
se consul.
I»
Met Haarlems Dagblad naar de studio in Hilversumt
Op vrijdagmiddag 13 oktober a.s.
eas. cZl
^tfel
Spel van uiterste subtiliteiten
De Geest van de Bijenkorf. (Alhambra 1,
J
(ADVERTENTIES)
z
9
UW MOMADVtSEUR
auto’s en motoren op het einde van de film
geen twijfel bestaan.
donderdag 12 september in Het Plein (na
bij Spaarnehal, Schalkwijk, aanvang 21
uur) en de daarop volgende vrijdag in Het
Melkwoud (Zijlstraat 63, aanvang 21 uur)
te zien is. In „Rysopis”, hier destijds uitge
bracht onder de titel „Bijzondere Kenteke
nen: geen” speelt Skolimowski onder ei
gen regie en volgens een eigen scenario de
rol van Andrzej Leszczyc, een jongen die
het niet meer ziet zitten en op een dag ten
einde raad zich opgeeft voor de militaire
dienst.
Van het ogenblik dat hij „getekend”
heeft tot het moment dat hij na een ruzie
met zijn vrouw Teresa wegvlucht om de
trein te halen die hem naar de kazerne zal
brengen, overziet Andrzej zijn kort maar
mislukt leven dat stukgelopen is op zijn
besluiteloosheid, de onmacht om zichzelf
te geven en zijn gesloten karakter dat
iedere communicatie met zijn omgeving
bemoeilijkt.
Met deze twijfelachtige figuur heeft de
filmer ongetwijfeld zichzelf bedoeld. In
Polen zat hij kennelijk in de knoop met
zichzelf en het valt dan ook niet te verwon
deren dat hij kort na „Rysopis” (wat
letterlijk „Signalement” betekent) evenals
die vraagt om snelle auto’s, bekwame
stuntshauffeurs en veel wrakken.
Met „Convoy” in Lido, „De Duivel hale
je” (met Terence Hill en Bud Spencer) in
Luxor „Midnight Express” in Studio (die
de film van Luxor heeft overgenomen) en
„The dirty Dozen” die voor de zoveelste
keer is opgedoken, nu in Palace, vertegen
woordigt „Smokey and the Bandit” het
genre van zinloos geweld en nog zinlozer
vernieling dat het in Amerika nog steeds
goed doet, en ook hier een uitgebreide
klandizie blijkt te hebben, gezien het feit
dat in Haarlem met zes bioscopen er maar
liefst vijf zich overgeven aan deze aan
vechtbare vorm van amusement. Roxy
redt de eer door Annie Hall” te prolonge
ren de meesterlijke satire van Woody Al
len, die zichzelf uittekent als de onzekere,
neurotische man vol schuldgevoelens en
complexen. Een soort psychiatrische auto
biografie waarin hij knap terzijde wordt
gestaan door zijn voormalige vriendin en,
naar het lijkt, levenslange kameraad Dia
na Keaton.
Van de nachtvoorstellingen signaleren
we „La Vie devant soi” met Simone Signo
ret in Studio, waar deze ontroerende film
ook maandagavond wordt vertoond, ver
der de rampenfilm „Poseidon Adventure”,
die in Lido geprolongeerd wordt, en Paso
lini’s fraai geënseneerd oosters kijkspel
„The Arabian Nights” oftewel „De 1001
Nacht” die op het nachtprogamma van
Roxy voorkomt.
„Dik Trom en zijn Dorpsgenoten” is
geprolongeerd in Studio, terwijl Palace
overgeschakeld is op een andere Neder
landse jeugdfilm, „Sjors en Sjimmie en het
Land der Reuzen”.
Verder valt er in Cinétol 2 een Iraanse
film te signaleren, gemaakt door Dariusj
Mehrjui, de regisseur die jaren geleden
opzien baarde met „De Koe”. Ook „De
Cyclus” is een film over armoede en cor
ruptie maar verhuld door een satirische
opgewektheid, want men moet voorzichtig
zijn in een dictatuur die er via de censuur
voor zorgde dat de Iraanse filmproduktie
in enkele jaren van 100 films per jaar
daalde tot vijf in 1974.
Tot die vijf behoorde „De Cyclus” waar
in een jongeman met zijn zieke vader naar
de stad trekt om te proberen of de oude
man in een ziekenhuis kan worden opge
nomen. Maar Ali en zijn vader worden
weggejaagd en de zoon besluit bloeddonor
te worden om enig geld te verdienen. Dan
blijkt dat iedere avond een karrevracht
Polanski het vaderland de rug toekeerde
en zijn geluk in Frankrijk en Engeland
ging beproeven.
Behalve deze film vertoont Het Melk
woud (op zaterdag en zondagavond) de
oorlogssatire „Waar is de Generaal” van
Tadeusz Chmielewski, die eveneens afstu
deerde aan de Filmacademie van Lodz en
wel in 1953. Hij werd in ons land op het
eind van de vijftiger jaren geïntroduceerd
door het Filmmuseum met het kluchtige
„Eva wil slapen”, zijn debuut. In die luchti
ge trant is Chmielewski doorgegaan zoals
titels van zijn films („How I started te
Second World War”, „I don’t like Man-
dinsdag tot en met vrijdag de in 1937
gemaakte en hier nooit vertoonde film
„Young and Innocent’, van Alfred Hitch
cock. Dinsdag en woensdag in Filmhuis
Velsen (Kanaalstraat 257, IJmuiden), don
derdag in Filmhuis Castricum (Bakkers
pleintje 1) en vrijdag in Filmhuis Heems-
ker (Handelstraat 93).
De film stamt uit een bijzonder vrucht
bare periode in Hitchcocks Engelse carriè
re, de jaren dat hij „The Man who knew
too Much” (1934) maakte vervolgens „The
Thirty-Nine Steps” in '35 en „The secret
Agent” en „Sabotage” in ’36. Tussen deze
laatste film en „The Lady vanishes” uit
’38 ontstond „Young and Innocent” die
zich helemaal in dit rijtje van klassieke
thrillers weet te handhaven, maar op een
theemachine te verkopen en als hij gestor
ven is en begraven op een vuilnisbelt,
neemt de zoon het zaakje over met de
bedoeling zwervers aan te trekken, die dan
’s avonds met een vrachtauto naar de villa
worden gebracht.
Opmerkelijk is dat Dariusj Mehrjui nog
zoveel gif kwijt kan onder de beperkende
omstandigheden waaronder hij moet wer
ken.
Een onvervalste Hitchcock dus die tegen
het einde een historisch geworden staaltje
van technisch bravoure laat zien. In een
doorlopende opname maakt de op een
kraan gemonteerde camera eerst een to-
taal-opname op ongeveer 40 meter hoogte,
van een thé-dansant in een hotelzaal, daalt
dan snel naar het spelend orkestje, maakt
een close-up van de drummer, nadert
diens gezicht tot op enkele centimeters van
zijn oog, en onthult een zenuwtrekking van
het oog, een ongemak waaraan de moorde
naar herkenbaar is. Later zou Hitchcock
een dergelijke virtuoze camera-beweging
herhalen in „Notorious”, een film uit 1946
die dus in zijn Amerikaanse periode valt.
Vanavond draait in het Filmhuis Heems
kerk nog de Senegalese film De Postwis
sel, een van de eerste authentieke Afri
kaanse films gemaakt door Ousmane
Sembene.
of andere manier eerst veel later de juiste
erkenning heeft gekregen. Opnieuw is het
thema de „double chase”, een onschuldig
verdachte van moord, achtervolgd door de
politie terwijl hijzelf op jacht is naar de
ware moodenaar.
Grote Houtstraat 59, Haarlem
Tel. 023-321965
Er Is een beperkt aantal kaarten, en zij zijn
uitsluitend verkrijgbaar bij het kantoor
HAARLEM-CENTRUM-GED. OUDE GRACHT 82
Het Nederlands Filmmuseum (Vondel
park 3, Amsterdam) haakt in bij de diverse
Poolse filmmanifestaties die in september
en oktober zijn ingezet en komt met een
eigen keuze uit de onoverzichtelijke hoe
veelheid materiaal waarvoor bij die gele
genheden het publiek zich geplaatst zag.
De reeks voorstellingen wordt dinsdag in
gezet met drie meesterlijke korte films:
„Warszawa 56” van Jerzy Bossak, een dra
matisch verslag van de woonsituatie in
Warschau, 12 jaar na de oorlog; daarna de
klassieke absurde klucht van Roman Po
lanski, „Twee Mannen en een Kast” en
tenslotte „Requiem voor 500.000”, waarin
het lot der Poolse joden in Warschau gete
kend wordt aan de hand van nazi-jour-
naals en ander destijds gefilmd materiaal.
Deze grimmige inzet wordt enigszins ge
neutraliseerd met „De laatste Zomerdag”,
een bittere idylle tussen twee door de oor
log geschonden mensen. De film is in 1959
gemaakt door twee leerlingen van de Film
academie in Lodz en kreeg destijds al
dadelijk de Grote Prijs voor de korte film
in Venetië.
Woensdag volgt dan „As en Diamant”,
een politieke film over het na-oorlogse
Polen die zijn maker, Andrzej Wajda we
reldberoemd maakte evenals de hoofdrol
speler Cybulski. Deze is ook te zien in de
film op donderdagavond, „Nachttrein”
van Jerzy Kawalerowicz, een thriller met
zeer uitgewogen studies van de apathische
reizigers in de nachttrein die zich in eigen
moeilijkheden verdiepen tot optredende
politie hun duidelijk maakt dat er zich een
moordenaar in hun midden bevindt. In
hun jacht op de gezochte misdadiger ont
hullen de meeste reizigers hun ware aard.
UTRECHT (ANP). In het Springha-
ver-theater in Utrecht is gisteren de Week
van de korte Nederlandse film begonnen.
Tijdens deze week worden meer dan tach
tig films gedraaid.
Op de laatste dag, vrijdag 12 oktober
wordt recent eindexamenwerk van de Ne
derlandse film- en televisie-academie ge
toond en verder is er een speciale slotvoor-
stelling met onder andere de premières:
„Alfred van der Weide” van Roy Logger,
„Jorinde en Joringel” van Niek Reus, „Na
tionale parken: een noodzaak” van Bert
Haanstra en „Heb je Jetta wel eens gehad”
van Ab van leperen.
De vriendschapsvereniging Nederland-
China organiseert zaterdag een filmmid-
dag in de Koningszaal van dierentuin Artis
in Amsterdam. De Westduitse specialist in
Chinese films, Wolfgang Bergmann, zal
spreken over de ontwikkeling van de Chi
nese speelfilm sedert de dertiger jaren. Hij
zal ter illustratie een groot gedeelte verto
nen van de film „Goud en zand” (Yi lin).
Deze film is tijdens de Culturele Revolutie
verboden geweest, onder meer vanwege de
rol die intellectuelen erin spelen.
Kaarten a
Sedert 1849
Gierstraat 52-56 Haarlem - Tel. 023-312992
days” en „It’s Spring, Sergeant”) duidelijk
aangeven.
In „Waar is de generaal” (1964) komt een
mislukte Poolse soldaat tijdens de oorlog
•bij toeval terecht in een oud kasteel waarin
zich al eerder een groep Duitse militairen
en Gestapo-mannen verscholen heeft. Om
de zaken nog gecompliceerder te maken is
in de kelders van het kasteel een grote
wijnkelder aanwezig die door een lief Rus-
sisisch meisje bewaakt wordt. Alle ingre
diënten voor een spannende klucht zijn
hiermee aanwezig en het merkwaardige
van dit alles is dat het Chmielewski lukt
van een gruwelijke periode in de Poolse
geschiedenis een luchtige film te maken,
zij het natuurlijk niet zonder de nodige
satirische vertekeningen.
Vanavond en morgenavond draait in
Het Melkwoud de vorige week al aange-
kondigde film „De kunst om hef te heb
ben” (How to be loved) van Wojciech Has
en op zondagavond „Moeder Johanna van
de Engelen” van Jerzy Kawalerowicz.
In het IJmond filmcircuit circuleert van
een aardig monster zoals ze de acteur in
een reizend bioscoopje hebben leren ken
nen. Ze brengen hem iedere dag eten en
tegen de kou een oud jasje dat ze uit
vaders kleerkast hebben weggenomen.
Wanneer later de politie ingrijpt en in een
vuurgevecht de zwerver doodt, geeft het
jasje een aanwijzing dat de kinderen op de
verlaten boerderij zijn geweest. Ana
krijgt daarover van haar vader een stand
je en loopt van huis weg op zoek naar het
monster dat in de film „Frankenstein”
doodt en gedood wordt.
„De Geest van de Bijenkorf” is een film
vol sfeer, onuitgesproken bedoelingen en
neerdrukkende stemmingen en sluit in
veel opzichten aan bij het werk van Carlos
Het heeft vier jaar geduurd voor een
bioscoop beschikbaar bleek voor de
Spaanse film „De Geest van de Bijenkorf”
die al in 1974 op de Cinemanifestatie te
Utrecht werd gedraaid en toen een en
thousiaste pers kreeg. En nu is dan einde
lijk deze uiterst subtiele film van Victor
Erice, waarin het meisje uit „Cria Cuer
vos” (Ana Torrent) ook nu weer wonde
ren doet met haar expressief gezichtje in
Alhambra I te zien. Opnieuw speelt ze,
met haar zusje Isabel het door de ouders
veronachtzaamd meisje dat zich in haar
verbeeldingswereld terugtrekt en met de
werkelijkheid in conflict komt.
De zusjes Ana en Isabel Torrent in
Amsterdam).
bedelaars, verslaafden en andere zwervers
naar een villa wordt gevoerd waarvan
ieder een of meer liters bloed wordt afge
tapt dat dan aan het ziekenhuis wordt
verkocht. Ali weet in deze lugubere handel
door te dringen, blijkt een goed organisa
tor te zijn en komt al gauw in vaste dienst
bij de bloedhandelaar.
De vader heeft intussen zichzelf weten te
redden door kopjes thee uit een gestolen
Nieuw voor Haarlem is deze week „Smo
key and the Bandit”, het regiedebuut van
stuntman Hal Needham, die in zijn oor
spronkelijke baan alle botbreuken die
maar mogelijk zijn heeft opgelopen en nu
maar uit zelfbehoud achter de camera is
gaan staan. Dat hij echter niet afkerig is
van stunts, vooral in auto-achtervolgin-
gen, daarover laat het aantal wrakken van
Saura, die onder meer „Cria Cuervos” en
„Elisa Vida mia” maakte en eenzelfde sub
tiel spel met droom en werkelijkheid weet
te ensceneren.
Verdere premières in Amsterdam zijn
,,FM“ in Rembrandtplein Theater, een
film over een radiostation dat zich succes
vol in rock-muziek gespecialiseerd heeft
maar bedreigd wordt door de financiële
bazen; en een nieuwe Disney in City 1 en
Flora, „Peter en Elliot, de Draak”, gedeel
telijk getekend, gedeeltelijk speelfilm en
nagesynchroniseerd met Nederlandse
stemmen onder andere van Lex Goudsmit,
Coen Flink, Tony Huurdeman, Peter Pi
kos, Martin Brozius en Marijke Philips.
Als de zusjes in een verlaten boerderij
een zwerver ontdekken, die later een ont
snapte misdadiger blijkt te zijn, zien de
meisjes in hem een Boris Karloff-figuur,
De twee ontmoeten elkaar op het tennis
veld waar Jacek geen grote indruk maakt
op het meisje. Hij tennist slecht en z’n
kennis van het Frans is te gering om tot
een goed contact te komen. Later als zij
zijn theater bezoekt wordt de kennisma
king echter voortgezet en nu ontstaat een
betere verhouding en volgt een reeks ont
moetingen die Jacek hoopvol stemmen.
Maar dan plotseling kondigt Marguerite
aan dat zij met haar ouders Polen gaat
verlaten en alle pogingen van Jacek om
haar te bewegen te blijven mislukken. Zijn
liefdesverklaring wordt zo ongelukkig ge
formuleerd dat zij hem niet begrijpt en als
hij haar de volgende dag wil opzoeken is
de familie al vertrokken. Jacek kan niet
anders doen dan zijn werk in het theater te
hervatten en met zijn vrienden weer sa
men te werken.
De wat zwakke intrige wordt gedragen
door twee bekende Poolse acteurs. De rol
van Jacek wordt gespeeld door Zbigniew
Cybulski, die naam maakte met zijn rol in
„As en Diamant” en andere films en door
zijn vroege, tragische dood wel de Poolse
James Dean werd genoemd en in een van
Jaceks vrienden herkennen we de latere
regisseur Roman Polanski die al gauw zijn
vaderland verliet en in het westen een
grote carrière opbouwde.
Polanski’s vriend Jerzy Skolimowski,
bekwaam acteur, regisseur en scenario
schrijver komen we in deze drie functies
tegen in „Rysopis”, een film uit ’64 die op
*O,
Zwakke intrige in Poolse ,,Tot Morgen
gaan we per bus naar de opnamen van de televisieshow rond
in studio 2 van het NOS-complex in Hilversum.
Naast Corrie van Gorp werken o.a. mee André van Duin, Frans van Dusschoten,
Willem Nljholt en Jaap Stobbe.
Vertrek per bys uit Haarlem vanaf het parkeerterrein
Winkelcentrum Schalkwijk t/o
het kantoor van Haarlems Dagblad (Califomièplein) Oftl 12.45 UUT
ir Jerzy
Skolimow
ski als ac
teur in Ry-
sopsis,
waarvoor
hij ook het
scenario
schreef en
de regie
deed (don
derdag in
Het Plein,
vrijdag in
Het Mel
kwoud
Haarlem),
foto links,
ir Zbigniew
Cybulski,
de James
Dean van de
Poolse film
in „Tot Mor
gen” van Ja
nusz Mor
genstern
(woensdaga
vond DAC,
Haarlem),
foto rechts.
‘voi/e ari
De film begint met een weddenschap
tussen vrachtwagenchauffeur Darvil, bij
genaamd Bandit (Burt Reynolds) en een
paar vrienden. Bandit neemt op zich bin
nen achtentwintig uur vierhonderd krat
ten bier te gaan halen die op duizend
kilometer afstand in een loods opgeslagen
liggen. Hij zal daarbij geholpen worden
door een makker die de gigantische
vrachtwagen zal besturen, terwijl hijzelf in
een snelle auto zal volgen om tijdig bij de
hand te zijn als de verkeerspolitie van plan
is op te treden. Er is onderling contact via
zender- en ontvangst-apparatuur. Als Ban
dit onderweg ook nog de van haar man
weggelopen schoondochter van de sheriff
meeneemt, krijgt hij naast de politie ook
nog met een woedende sheriff te maken
die de onwillige bruid van zijn zoon tegen
iedere prijs terug wil hebben. Een situatie
(ADVERTENTIE)
Pas«en
