pagina
LLCt
jï
i b.v.
Ooit was
Absorberen
Film verboden
Laat me
VVN
Boekje
„Slecht”
door
Wolfs
winkel
II#
FT
Bij een vorige gelegenheid de
opnamen in Knokke voor een televi
sieprogramma was hij nauwelijks
aanspreekbaar. Zenuwen, zou je kun
nen denken. Achteraf blijkt dat niet
het geval te zijn: het was een zuiver,
emotioneel gebeuren. Een relatie die
vijf jaar duurde, was gestopt. De leeg
te werd opgevuld met tot de rand toe
gevulde flessen en glazen. Daarover:
[„Godgod, ik ben nou 45. Ja, 45. God.
[Ja, opeens toch dat moment. Weet je,
weer gaan sdmenwonen, zou dat nog
wel kunnen? Nu misschien. Maar
over vijf jaar? Je bent nu èn alleen
èn (grote stilte) „ja, ik weet niet in
hoeverre de mensen mij willen be
schouwen. Ik ben benieuwd naar de
volgende fase in mijn leven. Weet je,
ik heb een ongelooflijk gevoel van
toekomst. Een nieuw leven. En dat is
al aan de gang. Dat merk ik, dat merk
ik, ja, dat merk ik”.
Het gesprek begint eigenlijk niet,
het houdt eigenlijk ook niet op. Maar
jn de ruim twee uur maakt verbazing
plaats voor een vreemd soort uitbun
digheid. Verbazing vanwege het feit
dat „men” drie interviews die dag
heeft geregeld. Regels, bureaucratie
met Ramses Shaffy als middelpunt.
„Ik heb vandaag mijn „jour”, roept-ie
een paar keer. Lacht dan kraaiend en
beziet de duur uitgevoerde vergader
zaal met een trotse blik, hoewel-ie
ingedoken in een hoekje zit.
Die vreemde uitbundigheid wordt
bereikt na de derde sherry, die hoor
baar in de maag valt. „Nee, ik word
niet dronken, ik moet alleen over dat
rare idee heen dat ik, voor het eerst in
mijn leven, een paar interviews moet
geven. Morgen weer. Ha! Bij de dok
ter op spreekuur. Prachtig”. Haalt
intussen sigaretten, beneden uit de
automaat, en zegt: „Ja, moeilijk, zo
maar praten. Ze willen met me pra
ten. Moeilijk”.
houdt me in de gaten. Is ook nodig, is
ook nódig”.
Altijd lastig, dronken, verslaafd aan
drugs, relaties met vrouwen èn man
nen, weer eens in elkaar geslagen,
nooit op tijd, gewoon gek. Het beeld dat
roddelbladen en babbelhoeken ons
voorschotelen van Ramses Shaffy. Ja-
ja. Maar niet heus. Verbaasd, emotio
neel en kinderlijk die begrippen ko
men dichter in de buurt
tie kan zorgen: de perfecte tekening
van een eenzaam mens, Ramses: „Ik
zie die man helemaal voor me, hele
maal. Hij is ontstellend eenzaam.
Trouwens die eenzaamheid zit heel
veel in deze plaat”.
Drinken. Hij heeft twee sherry’s no
dig om wat kalmer te worden. Pakt
een glas met twee handen vast. „Nee,
nee, dat is niet de alcoholtrilling. Ik
heb namelijk wat in mijn maag of
daar in de buurt. Van de week moet ik
naar het ziekenhuis voor foto’s en zo.
Maar ja, ik geloof ze niet meer, die
doktoren. Heb ik drie keer een volle
dige check-up gehad en drie keer was
er niks met me aan de hand. Maar nu,
ik weet het niet, ’s Ochtends pijn en
misselijk. Trillen, kan moeilijk praten
en denken. Een borrel en een sigaret
helpen dan goed. Ik heb nu echt wat
en ze kunnen niet zeggen dat er niks
aan de hand is. Het is ook een soort
hypochondrie; stel dat er iets vrese
lijks aan de hand zou zijn”.
Het is niet je lever?
„Hahaa, nee hoor. Daar is niets mee
aan de hand. Ha, ha!!
Zegt: „Ik heb een radar, hè, een
„Ik drink
Doe het licht alvast maar uit
Ga naar boven toe en sluit
Je ogen toe en slaap
Ik blijf beneden en verzink
In mijn verleden en ik drink
Op wat ooit wasja, ik beloof je,
niet te veel,
Ik houd van je en slaap nu maar
Ik drink op elke vrouw die mij niet
zag
op ieder kind dat ik niet had
en jij die mij zo lang bezat
Ik drink op ieder huis dat ik verliet
op elke vriend die mij verried
en jij die me toch binnenliet
Een couplet uit „Ik drink”, een ver
taling van Boudewijn Spitzen, weder
om op de persoon van de zanger ge
schreven, aldus Ramses. Er is geen
woord te veel gebruikt als gezegd
wordt dat dit lied voor een grote emo-
goeie radar. Ik peil jou en ik kan
rustig dobberen. Dat vind ik fijn”.
Flarden. Zinnen. Opmerkingen.
Hippend van het ene naar het andere,
om er later weer op terug te komen.
En toch staat alles in verband, on
danks de ogenschijnlijke chaos.
Over de plaat weer: „Alle liedjes
bestaan echt. Heb ik meegemaakt, is
gebeurd. Vandaar dat ik vind dat een
kroeg van groot belang is. Ik kom nou
in een café: schitterend! Mensen uit
de buurt en verder alle rassen van de
wereld. Daar maak je de dingen mee.
Ik kan niet in een afgesloten huis
zitten om teksten te schrijven en mu
ziek te maken. Bestaat eenvoudigweg
niet. Daarvoor heb ik bijvoorbeeld
een kroeg nodig. Want ik kan erg goed
luisteren, absorberen. Ja, noem het
maar absorberen. Tot in alle vezels.
Die radar weer”.
Over zijn reputatie als vermeend
boosdoener: „Die reputatie heb je
eenmaal. Daar kom je nooit meer
vanaf. Op een gegeven moment heet
het dat ik altijd te laat kom. Al kom je
de laatste tien jaar nooit een seconde
te laat, toch heb je die reputatie”.
Geld, ook zo’n onderwerp. „Ik ver
dien erg veel geld. Maar het gaat
allemaal naar de belastingen. Soms
leef ik van één gulden per dag, soms
heb ik niks. Maar weet je, ik heb een
enorme belastingschuld en zo kon het
niet langer. Vandaar dat ik me onder
curatele heb gesteld van een accoun
tant. Heb ik zelf gedaan. Die regelt
alles. Het kon niet meer. Jezus, ik léén
geld. Ik ben nou bezig met het totaal
tant”.
Er ligt een aansteker met als op
schrift „Ramses Shaffy, Dag en
Nacht”, titel van de plaat dus. Een
goedkoop lokkertje, laat ik me ontval
len. Iemand anders: „Joh, dan is-ie als
een kraai, weet je? Dan blinkt er iets
en er komt nog vuur uit ook. Vindt-ie
prachtig”.
Thuis blijkt het ding alweer leeg te
zijn.
De directie .van de Franse televisie
heeft na protesten van oud-verzets-
strijders besloten een film over de
nationaal-socialistische minister Al
bert Speer, niet uit te zenden. Speer
werd in 1946 in Neurenberg als oor
logsmisdadiger veroordeeld. De film
zou onder de titel „Dit was een
vriend van Adolf Hitler” worden uit
gezonden.
i „Ik ben gelukkig niet verankerd
Soms woon ik hier, soms leef ik daar
Ik heb mijn leven niet verkankerd
’k Heb geen bezit en geen bezwaar.
Ik houd van water en van aarde
Ik houd van schamel en van duur
D’r is geen stuiver die ik spaarde
Ik leef gewoon van uur tot uur
Ik zal ook wel een keertje sterven
Daar kom ik echt niet onderuit
tik laat mijn liedjes dan maar zwer-
iven
\En verder zoek je het maar uit
I Voorlopig blijf ik nog je zanger
[Je zwarte schaap, je trouwe fan
Ik blijf nog lang, en liefst nog langer
En laat me blijven wie ik ben
Ladt me mijn eigen gang maar gaan
Laat me
'Ik heb het altijd zo gedaan”.
Tekst van „Laat me”, een van de
[liedjes op zijn deze week uitgekomen
(langspeelplaat „Dag en nacht”. Sterk
I verwijzend naar het doen en laten van
alledag van Shaffy. „Die tekst is van
Herman Pieter de Boer. Heeft-ie hele-
imaal op mij geschreven. Helemaal. Of
de vertaling anders zou zijn geworden
als ik het zelf had gedaan? Ach, is niet
belangrijk. Misschien vind ik deze
.plaat volgend jaar slecht. Dat kan je
<van tevoren nooit zeggen. Maar wat ik
wel vind, is dat we als een soort fami
lie aan deze plaat hebben gewerkt.
Prachtig, prima allemaal. Echt, dat is
;,heus gemeend”.
Er zitten trouwens erg veel sugges
ties van Liesbeth in. Die heeft een
[boel dingen voor me uitgezocht, zodat
er een lijn in kwam”.
I „Weet je, soms ben ik vergeten dat
er platen van me zijn die kwaliteit
hebben. Dan drukken de mensen mij
er weer op. Met name Liesbeth is daar
sterk in, de schat. Ik heb nu geen
Veilig Verkeer Nederland heeft tij
dens het in Berlijn gehouden Interna
tionale Televisie- en Verkeersfilm-
festival, in de categorie verkeers-
spots, de tweede prijs (een zilveren
verkeerslicht) gewonnen met haar in
zending „Mens erger je niet”. De spot
maakte deel uit van een grote cam
pagne waarmee WN een beter sa
menspel wil bevorderen tussen
vrachtwagenchauffeurs en andere
weggebruikers. De bekroonde spot
werd voor WN geproduceerd door
Ciheteam Bussum, onder regie van
Ference Kallmann Gall. Voor het fes
tival, dat werd georganiseerd door de
Sender Freies Berlin, hadden 20 lan
den in totaal 164 films en spots inge
stuurd. De eerste prijs ging naar
Zwitserland en de derde naar Ier
land.
vergeten Odeontheater. Prachtig,
tweede verdieping van een herenhuis.
Er kunnen honderd mensen in, er zijn
pilaren en balkons. Maar de balken
zijn poreus en dat moet eerst worden
opgeknapt. In de tussentijd hoop ik
met een beurs naar Amerika te gaan.
Ik ben voorgedragen bij CRM. Ik
hoop dat het kan doorgaan, want je
doet daar waanzinnige ervaringen op.
Die invloed van dat land op mij is
enorm. En dan kan je hier weer van
allerlei dingen brengen. Voorlopig
dus eerst die poreuze balken. En
wachten dus ook”.
„Begrijp je dat deze plaat heel erg
goed was voor me? Er was tijd en ik
heb het nodig. Maar dan nog. Wat
denk ik er nou van? Ik denk: dat was
dan dat. Volgende geval”.
„Ik laat de dingen gebeuren. Alles
overkomt me, dus reageer ik op wat
me overkomt. Ik ben nooit gepro
grammeerd geweest; ik reageer maar.
Ik heb heus wel hersens hoor, heus
wel, maar ik kan niet rationeel leven.
Bestaat niet”.
En dan plotseling, kraaiend weer,
uitgelaten: Hahaaa! Ik ben de dokter
en jij zit op het spreekuur. Zou er nog
wat te drinken zijn?”
„Heb ik je al verteld van dat boek
je? Een hele tijd terug belde een uitge
ver in Den Haag me om te vragen of ik
een boekje wilde schrijven. Hadden
ze me net zo goed kunnen vragen of ik
de volgende dag een of ander viool
concert met het Concertgebouwor
kest'wilde spelen. Dat kan niet. Ik heb
dus nee gezegd. Maar aan de andere
kant had ik een grote schuld bij mijn
slager. Ik dus weer teruggebeld. „Nou
ik toch in Den Haag ben”, zei ik, maar
ik zat dus in Amsterdam, maar dat
hadden ze niet in de gaten kennelijk”.
Heb ik de slager mee afbetaald. Pas
een jaar later, deurwaarders en zo
over de vloer, heb ik iets totaal geks
gemaakt. Een voorleesboekje. Je
moet het niet zelf lezen, maar laten
voorlezen. Het heeft een uitermate
heilzame werking. Er zijn huwelijken
door gered. Ramses als Heilsoldaat.
TTnhónóó'”
Onwillekeurig kom je toch op de
talloze verhalen over 's mans „slech
te” levenspad. Waar hij wordt gesig
naleerd, geschieden rampen. Of niet?
„Laatst stond er in zo’n huis-aan-
huisblaadje een stukje over mij. Op
zich heel vriendelijk hoor. Maar dan
zetten ze er zo’n foto bij, waarop ik sta
met een hoge hoed op en een onder
broek aan. Ja, ik snap het ook niet.
Maar ja, het is zo, dat ze blij mogen
zijn dat ik besta. Al die roddelarij
bereikt mij niet; ze zeggen het nooit
tegen me. Maar, god, het is ook totaal
niet van belang. „Laat me” zing ik op
die plaat. Laat me dan ook”.
Op die plaat staat ook een liedje
„Kinderen”, dat een sprookjessfeer
oproept. Kinderen die ’s nachts stie
kem uit bed kruipen en met z’n allen,
op blote voeten, bij elkaar komen.
Vader en moeder weten van niets,
terwijl de kinderen in het bos zuurtjes
en radijsjes eten. En als het lichter
wordt, gaan ze roef-roef terug naar
huis en naar bed, om moeder bij het
wakkermaken te horen zeggen:
„Schat, wat zie je moe
Een teder liedje op een plaat, die
ook gekenmerkt moet worden als erg
hard, erg werkelijk. Ramses: „Dat
liedje is echt. Wist je dat? Ja, dat is
echt. Vroeger, toen ik klein was, deed
ik deze dingen met mijn pleegzusje.
Hele nachten „vergaderen”.
„Soms voelt iedereen zich nog een
kind, is iedereen naïef. Wat is volwas
senheid eigenlijk precies? Wat zou dat
inhouden? Dat heeft niemand me ooit
kunnen uitleggen. Ik zou het zelf ook
niet kunnen”.
manager meer en, ja, in feite doet zij
het voor me nu. Ze regelt dingen.
De afgekloven nagels („Mijn leven
lang al. Wanneer, weet ik niet. Alleen
in de bioscoop merk ik het. Ja, lelijk”)
vallen op. Brede handen. „Ja, ja, vori
ge week nog heb ik geschilderd. Bij
een vriend. Gewoon, die had kwasten
en penselen. Heb de hele nacht ge
schilderd. Half Amsterdam hangt vol
met mijn schilderijen. Ik geef ze weg.
Ik wil geen geld hebben. Ik heb een
keer meegedaan aan een tentoonstel
ling in België. Moest ik geld vragen.
Nou ja zeg! Waanzinnige bedragen
vroeg ik en natuurlijk is er geen enkel
schilderij verkocht. Toen die tentoon
stelling was afgelopen, heb ik alles
e radar
an Ramses
bouw
□or
f
