Vooruitgang in Washington
Vervormde vissen
i
3
na olieramp
Conclaaf
begint
Onderzoek naar
Thatcher
schetst
beleid
vanmiddag
Drie Spaanse
agenten
doodgeschoten
optreden politie
in Schiedam
Amin ontsnapt
aan aanslag
Vanden Boeynants moet
Belgische crisis lijmen
1
Duizenden doden
door cholera
Jl
II
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
ZATERDAG
OKTOBER
1 4
I
ROME. Nog geen twee maan
den na de vorige pauskeuze tre
den vanmiddag om half vijf 111
kardinalen in conclaaf.
(Van onze redacteur in Italië.
Hein ten Kortenaar)
meeste
Pekin
se PT
sleidei
rs een
ietnai
r dicli
ipteke
takte dol
j op et
het opsti
oppen. I
daardot
huis. Ad
logal mt
gewei
edisch
blijvei
merti
t Chin
WASHINGTON (AFP/Reuter). Gisteren werd evenals de vorige
dag, vooruitgang geboekt in het Egyptisch-Israelische vredesoverleg in
Blair House in Washington. In Beiroet hield intussen het bestand zich
voor de zesde dag en in Genève verklaarde de speciale VN-gezant prins
Sadruddin Aga Khan aan de vooravond van de top van de landen der
Arabische vredesmacht in Libanon „voorzichtig optimistisch" te zijn,
dat er een oplossing kan worden gevonden voor de crisis in Libanon.
ikeiijk
en blij vi
e kwam
en symp
1 door
nissie 1
ndse Di*
J. Stn
ir van ei
loudt m
wen voi
nging vi
5
e
1
vredesoverleg
VANCE
4 DAJAN
IctöLliig uiaouovn vvhuu6<a
pleitte voorts voor strengere maatregelen
4 VANDEN BOEYNANTS
Optimisme bij
ter in verschillende regeringen gepokt en
gemazeld in de Belgische politiek. In het
woensdag gevallen kabinet-Tindemans be
kleedde hij de post van Defensie.
Tot gistermiddag circuleerden vooral de
namen van de socialist Henir Simonet en
de CVP-voorzitter Wilfried Martens als
toekomstige informateurs. De benoeming
van VandenBoeynants laat de mogelijk
heid open dat ex-premier Tindemans op
nieuw een formatieopdracht krijgt en
weer premier wordt. Tindemans heeft er
tot nog toe geen blijk van gegeven de
Belgische politiek vaarwel te willen zeg
gen.
Dat opnieuw een christen-democraat
werd gekozen, hoeft geen verwondering te
wekken. Gisteren werd in Brussel bekend
dat de Belgische Socialistische Partij uit-
Ook, aldus mevrouw' Thatcher, zal de be
lasting drastisch verlaagd worden. Zij
ter handhaving van de wet en de orde en
versterking van de strijdkrachten, veroor
deelde het Russische „streven naar expan
sie” en beloofde beperking van de immi
gratie. Maar beperking van immigratie op
basis van huidskleur wees zij af.
BRIGHTON (AFP/Reuter). Margaret
Thatcher, voorzitster van de conservatie
ve fractie in het Lagerhuis en leidster van
de Britse conservatieve partij, heeft giste
ren op het partijcongres in Brighton, de
grote lijnen geschetst van het program
van de Tories voor de komende verkiezin
gen in Engeland.
Zij sprak zich uit voor terugkeer naar
vrije loononderhandelingen, mits die „op
realistische en verantwoordelijke wijze”
worden gevoerd. Als haar partij aan de
macht komt, zal de stringente loonpolitiek,
een kernpunt van premier Callaghans eco
nomische strategie waarvan de vakbon
den niets moeten hebben, vervallen en
zullen de vrije concurrentie en het particu
liere initiatief weer in ere worden hersteld.
Zij liet tenslotte weten, dat de conserva
tieven alles zullen doen wat mogelijk is om
de Labourregering van Callaghan ten val
te brengen zodra het parlement in de loop
van deze maand weer bijeenkomt.
Hoe-Tsj
n Pekin
raad we
□organgi
ontheve
an metc
r gaat h
nse PT
'T-ers vi
neel mo
eiders <j
:aken vi
eld tot g
zes maa
ije voet»
i heeft al
i hiervo
e Zuidhi
heeft
icht. Eet
id om hi
s te gevi
adviseu
i kenba
kelingss
i half m
tellen a
jrsnood
zijn rui
gewordt
orden g
iing, mei
De naam van de nieuwe paus zal de
wereld pas te weten komen, als de balkon
deuren van de Sint-Pieter open gaan en de
oudste kardinaal-diaken (kardinaal Peri-
cle Felici, tenzij hijzelf wordt gekozen) de
rituele aankondiging geeft, waarin ook
vroeger eeuwen al zoveel spanning hebben
weten te leggen: Ik verkondig u een grote
vreugde, wij hebben een paus. De aller-
eminentste en allereerwaardigste heer.
Hoelang het conclaaf zal duren, durft
ditmaal niemand te voorspellen. Na de
onverwachte korte duur van het vorige
conclaaf en, trouwens ook, de geheel on
verwachte uitslag, doen alle profeten van
toen er nu het zwijgen toe. Alles wat we
weten, is dat er morgenvroeg om half tien
twee achtereenvolgende stemmingen wor
den gehouden, die (zo nodig) om half vijf
worden voortgezet. De rooksignalen wor
den omstreeks drie uur later verwacht;
maar mocht er in de ochtend- of avondzit-
ting maar één stemming worden gehou
den, dan komt het signaal ook eerder.
In het Vaticaan zijn opnieuw alle voor
zieningen getroffen die voor het conclaaf
nodig zijn, en het is duidelijk dat men
sindsdien het een en ander heeft geleerd.
Er is nog een aantal kamers bij de con-
claafruimte getrokken, zodat er geen kar
dinalen meer bij elkaar in hoeven te wo
nen en de ramen worden ditmaal niet meer
verzegeld en verduisterd, zodat de deelne
mers aan het conclaaf zich niet langer als
gekerkerden hoeven te voelen en als nor
male mensen kunnen genieten van de be
roemde zachte oktoberdagen, die Rome in
deze tijd van het jaar zo aantrekkelijk
maken.
Zo zit heel Rome, en een goed deel van
de wereld, vanaf morgen op het vinken
touw. De enige zekerheid die er daarna
bestaat, is dat er na drie dagen vergeefs
stemmen (dus op woensdag) een dag pauze
moet volgen, die door de kardinalen moet
worden besteed aan gebed en onderling
overleg. Algemeen wordt gehoopt dat het
zo lang niet hoeft te duren.
De fotograaf, Paul Stolk, raakte bij poli-
tiecharges zo ernstig gewond, dat hij be
wusteloos naar het ziekenhuis moet wor
den overgebracht.
BILBAO (AFP/DP A). Bij een aanslag
in Bilbao in Spaans Baskenland zijn gis
termiddag drie agenten gedood.
De agenten reden in een jeep even buiten
de stad, toen onbekenden met machinege
weren vanaf een nabij gelegen heuvel het
vuur openden. De daders konden ontsnap
pen in een auto.
In de afgelopen zes weken zijn nu in
totaal tien politiemensen gedood bij aan
slagen. De meeste aanslagen waren het
werk van de Baskische afscheidingsbewe
ging ETA.
In Madrid werd een politieman die op
wacht stond bij het parlementsgebouw,
onder vuur genomen vanuit een auto. De
schutters schoten twee kogels af zonder
hem te raken. Voordat de politieman kon
terugschieten, waren zijn aanvallers met
hun auto verdwenen.
ministerie van Buitenlandse Zaken op een
persconferentie. Het Amerikaanse ont
werp was op de eerste dag op tafel gelegd.
„Wij hebben ook vandaag vooruitgang
geboekt”, zo zei de Amerikaanse minister
van Buitenlandse fcaken Vance tijdens een
pauze en zijn Israëlische ambtgenoot Da-
jan beantwoordde een vraag over het ver
loop van de onderhandelingen met een
kort: „Goed”.
Washington noemde gisteren het positie
kiezen van zo een 1000 soldaten van het
reguliere Libanese leger tussen de Syri
sche trpepen van de Arabische vredes
macht en de rechtse christelijke militie in
de zuidoostelijke voorstad Hadath van
Beiroet, een „positieve ontwikkeling”. Het
bestand hield voor de zesde dag. Er wer
den alleen wat schoten en explosies ge
hoord in het noordoosten van Beiroet. Bei
de partijen maakten van de pauze gebruik
om hun troepen opnieuw te bevoorraden.
De taart heeft de vorm van een sleutel met
het opschrift Downing street 10, de ambts
woning van de Britse premier.
de MDB een poging een breuk binnen het
leger te veroorzaken. Bij het zakenleven
zijn vooral Monteiro’s opvattingen inza
ke een „nationaal kapitalisme” goed ge
vallen. De oppositiekandidaat wil de
kracht van de multinationals in zijn land
aan banden leggen en daarnaast zou hij
een zeker oog hebben voor de enorme
verschillen in welvaart in zijn land. Het
Braziliaanse zakenleven heeft allang de
buik vol van de onbegrensde vrijheden
die het regiem de multinationals al jaren
lang schenkt.
Uit een en ander is duidelijk, dat de
mening van de doodarme bevolking nau
welijks wordt gehoord laat staan naar
gevraagd. De Roomskatholieke kerk die
de laatste jaren wat kritischer is gewor
den doet haar best, maar veel heeft dat
nog steeds niet uitgehaald.
(Van onze redacteur
in Frankrijk
Rudolph Bakker)
schijnsel doet «zich voor
bij de garnalen en de
kreeften. Daarvan wor
den wel heel wonderbare
visvangsten gemeld. De
eenvoudige garnaal
blijkt de omvang te -heb
ben van zijn meer medi
terrane familieleden en
de kreeften zitten niet al
leen opmerkelijk goed in
het vlees, ze zijn er in een
uitbundige hoeveelheid.
Geisel heeft op de valreep wat hervor
mingsplannen afgekondigd die Figueire
do zegt te willen uitvoeren. Maar verder
dan het aanbrengen van een uiterst dun
pseudo-democratisch vernisje gaan die
hervormingen niet. Het toelaten van poli
tieke partijen en het onschendbaar ver
klaren van parlementsleden is- een was
sen neus, zolang de president blijft be
schikken over een decreet waarmee hij
de noodtoestand kan afkondigen en het
parlement naar huis sturen en zolang het
leger nog een volledige staat in een staat
is, buitengesloten voor elke maatschap
pelijke en politieke controle en voortdu
rend alert op signalen die de paranoïde
communistenvrees in de legertop verder
kunnen voeden.
KINSJASA (UPI). De cholera-epide-
mie in het noorden van Zaïre, die al aan
ruim drieduizend mensen het leven heeft
gekost, breidt zich uit naar het westen, zo
hebben Zaïrese regeringsfunctionarissen
voor de volksgezondheid vrijdag bekend
gemaakt.
Het door hen gemelde officiële dodental
tot dusverre van zeker 3.125 mensen is
aanzienlijk hoger dan het cijfer dat de
Belgische regering eerder deze week be
kendmaakte, namelijk 350.
et IJsse
t beslot*
e plaatst
i. Óp vri
leuren 01
ondag of
nte hoof
1 jeugdig
n gaat
gering e
tuele rel
'isme. H
öbben, d
voor 0
Tegenst
geniet i
;d Nedt
iver ong
afgerom
De
houdt
leuters a
lange tij
jf (MKD)
een MKI
lar Kohl
r gelegen
i een Art
ng tussei
chap no|
jaar we
:estig pi
ten NIP
ets in
n het ni«
de ondt
‘1 of tam
g-
itenland
teren vt
j hulp z
keling v;
stus we
ichapsve
komt
'sjiao-pil
Japan. I
Er is zelfs sprake van (maar niemand
heeft er nog uitsluitsel over weten te ver
krijgen) dat er op het ogenblik van de
pauskeuze niet alleen rooksignalen zullen
worden gegeven (die op 26 augustus jl. de
hele wereld zo lang in onzekerheid hiel
den), maar dat er ook doodgewoon, alsof
we allemaal in de 20e eeuw leefden, een
telefoontje naar het staatssecretariaat zal
gaan om althans te melden dat het inder
daad zover is. Vandaar (zo wordt er ge
hoopt) zal er dan ook worden gebeld naar
de Vaticaanse perszaal, zodat het gevaar
voor hartverlammingen en andere collap
sen onder de journalisten binnen redelijke
perken wordt gehouden.
Er is duidelijk minder internationale be
langstelling voor deze „reprise”: met name
voor de niet-katholieke media heeft al
thans het folkloristische aspect van het
conclaaf zijn attractie verloren. In augus
tus ging het nog om een gebeurtenis die
maar een enkele keer in een generatie
voorkomt („ogni morte di papa”, bij iedere
dood van een paus, is in Rome een staande
uitdrukking om te zeggen: eens in de zo
veel tijd, heel zelden). Wat nu nog over
blijft, is het verlangen dat in de hele we
reld, en niet alleen binnen de katholieke
kerk, bestaat naar een gezaghebbende
stem, naar iemand die uiting weet te geven
aan alles waar mensen van dromen. En dat
is op zich niet gering, het is waarschijnlijk
toch het gevolg van die korte 33 dagen
waarin paus Luciani dat verlangen leek te
gaan verwezenlijken.
De heer (voornaam) kardinaal van de Hei
lige Roomse Kerk (achternaam) die zich dè
naam heeft gekozen van Vanaf dat
ogenblik weet de wereld wie de 264ste
paus van de rooms-katholieke kerk zal
zijn, wordt het nieuws via radio en televi
sie verspreid en beginnen honderden jour
nalisten uit alle delén van de wereld hun
run op telefoons en telexmachines, om in
de eerstvolgende editie van hun kranten
hun licht te laten schijnen op de pasgeko
zene.
In Washington werkten de Israëlische,
Egyptische en Amerikaanse delegaties
aan het opstellen van de tekst van een
vredesverdrag op basis van een Ameri
kaans ontwerp en werd er evenals de eer
ste dag. donderdag, vooruitgang geboekt,
zo verklaarde conferentiewoordvoerder
George Sherman van het Amerikaanse
Men kan Figueiredo niet verwijten, dat
hij geen oog heeft voor de bezwaren
tegen zijn persoon: hij heeft een andere
bril gekocht en in plaats van in uniform
presenteert hij zich de laatste tijd in
elegante maatpakken, en hangt, zij het
niet altijd overtuigend, de joviale toe
komstige leider uit, onder wiens dak het
goed toeven is. Een door hem ingescha
keld reclamebureau moet tenslotte het
produkt Figueiredo verder verkopen.
Monteiro de tegenkandidaat van de
Democratische Braziliaanse Beweging
(MDB), is sinds 1964 de eerste oppositie
kandidaat als het om presidentsverkie
zingen ging. Zoals gezegd, Monteiro kan
binnen het leger rekenen op aanzienlijk
meer sympathie, dan Figueiredo. Veel
generaals rekent hij tot zijn persoonlijke
vrienden en waarnemers zien dan in het
naar voren schuiven van Monteiro door
ze figuur die als voormalig hoofd van de
Braziliaanse veiligheidsdienst een be
ruchte naam heeft bij de bevolking. Is dit
laatste in de Braziliaanse politiek nauwe
lijks een factor, belangrijker is dat ook
het zakenleven en verschillende kopstuk
ken binnen het leger niet overlopen van
genegenheid voor hem. Waar Figueiredo
voor een belangrijk deel zijn verkiezing
aan te danken zal hebben, is het feit dat
de invloedijke Geisel hem als opvolger
naar voren heeft geschoven en hem
voortdurend steunt.
De bezwaren van het zakenleven rich
ten zich vooral tegen het veronderstelde
ontbreken van „managerskwaliteiten”
bij Figueiredo. De legertop heeft mis
schien niet zoveel gerichte bezwaren te
gen de toekomstige nieuwe president,
maar tegenkandidaat Monteiro heeft in
die kringen veel meer aanhang.
studie te bekostigen van
de veranderingen die er
na de olieramp zijn opge
treden. Opvallend is dat
het publiek zich aanzien
lijk minder van het droe
vig lot der vissen heeft
aangetrokken dan bij vo
rige gelegenheden. Aan
genomen wordt dat men
al is gewend aan rampen
en hun gevolgen.
De geleerden hebben
ook hier een verklaring
voor gevonden. Door het
wegvallen van het wier
hebben de roeipootkreef-
ten meer „lebensraum”
gevonden. De roeipoot-
kreeften of copepoda
zijn onder meer voedsel
voor de haring en de gar
nalen. De kreeften heb
ben bovendien de tijd
van hun leven, omdat ze
als eters van dode dieren
na de ramp met de olie
tanker genoeg veronge
lukte vogels en vissen
vonden om hun buik aan
vol te eten.
Margaret Thatcher toont trots de taart
die zij vandaag op het partijcongres van
de Tories ter gelegenheid van haar drieen-
vijftigste verjaardag ten geschenke kreeg.
Sinds fle ramp met de
Amoco Cadiz in maart
werden al 1300 proces-
sen-verbaal tegen kapi
teins die hun gevaarlijke
ladingen te dicht langs de
kust loodsten. Vijfenzes
tig maal werden schepen
daadwerkelijk gedwon
gen hun koersen te ver
leggen. Zware geldboetes
werden opgelegd aan
weerbarstige schippers,
van enkelen werd hun
brevet voor enige tijd af
genomen. De meeste van
deze schepen varen on
der de „goedkope” vlag
gen van Liberia, Singa
pore en Griekenland.
PARIJS. De Breton
se vissers blijven ze
ven maanden na de ramp
met de olietanker Amo
co Cadiz van de ene
verbazing in de andere
vallen. De vissen die ze
de laatste weken opha
len, lijden aan de
vreemdste vervormin
gen en dat allemaal door
de vernietiging van het
zeewier. De griezeligste
ontdekking was de nieu
we vorm waarin de Har
der zich vertoont. Deze
in ons land nauwelijks
bekende vis, die tot 60
cm lang kan worden,
blijkt niet alleen hele
maal te zijn uitgeteerd,
maar is bovendien be
dekt met een soort uit
slag. Door gebrek aan
watervlooien en wier is
de Harder tot een weer
zinwekkende schim ge
reduceerd. De prijs die
hij op de Franse mark
ten maakt, is dan ook
aanzienlijk gedaald. Eet
baar blijft hij, zeggen de
experts.
(Van onze redactie binnenland)
ROTTERDAM. De hoofdofficier van
justitie in Rotterdam, mr. J. D. de Jong,
heeft besloten de rijksrecherche een on
derzoek te laten instellen naar de behan
deling van een ANP-fotograaf tijdens de
rellen afgelopen donderdagavond in
Schiedam.
NAIROBI (AFP). President Idi Antin
van Oeganda is deze week ternauwernood
ontkomen aan een aanslag de elfde
sinds zijn staatsgreep zo is uit goedin-
gelichte bron in de Keniase hoofdstad
Nairobi vernomen.
De aanslag zou dinsdag zijn gepleegd
toen Amin voor een diploma-uitreiking
naar de makerere-universiteit reed. Onbe
kenden beschoten de officiële auto met
automatische wapens en twee granaten,
maar de president reed niet in de officiële
stoet, maar zat in een gewone auto die een
andere weg nam.
De daders zouden zijn ontkomen. Na de
mislukte aanslag waren de telefoon- en
telexverbindingen tussen Kampala en Nai
robi korte tijd verbroken.
Franse marine
inmiddels met
arendsogen de gevaarlij
ke zeeweg ter hoogte van
Ouessant in de gaten.
(Van onze redacteur in België
Jan Gerritsen)
BRUSSEL. Een oudgediende in de
Belgische politiek gaat onderzoeken wel
ke mogelijkheden er zijn om een nieuwe
regering te vormen. Gisteravond benoem
de koning Boudewijn de 59-jarige chris
ten-democraat Paul VandenBoeynants
tot informateur.
Vanden Boeynants is lid van de PSC, de
Franstalige christen-democratische partij
eengevallen is. De Vlaamse en de (veel
grotere) Waalse vleugel van de BSP gaan
voortaan hun eigen weg: Hiermee volgt de
BSP het voorbeeld van de christen-demo-
craten en de liberalen, die al geruime tijd
op regionale grondslag zijn georganiseerd.
Alleen de communisten vormen nu nog
een eenheidspartij voor het hele land,
in België. Hij is als oud-premier en minis-
Een gouden tijd voor
de oceanografen. De
Franse regering heeft 2,7
miljoen francs uitgetrok-
Een geheel ander ver- ken om een diepgaande
Verkiezingskomedie in Brazilië fochmd
Het verloop van de komedie die mor
gen in Brazilië wordt opgevoerd, staat nu
al vast. Morgen moet een zogeheten kie
scollege van 590 kiesmannen een nieuwe
president kiezen als opvolger voor de
aftredende Ernesto Geisel. Twee kandi
daten hebben zich gemeld: oud-generaal
Joao Baptista Figueiredo en generaal
Euler Bentes Monteiro.
Figueiredo is de keuze van de
regeringspartij ARENA, welke partij 359
van de 590 zetels in het kiescollege bezet.
Monteiro is kandidaat van de enig toe-
gestane oppositiepartij in Brazilië de De
mocratische Braziliaanse Beweging.
Daarmee zijn de kaarten geschud en is
de rolverdeling vastgesteld: Figueiredo
wordt morgen president van Brazilië.
Deze vijftigjarige oud-generaal kan
zich overigens nauwelijks verheugen in
enige populariteit. Hij is een wat kleurlo-
