1
Op zee sportvissers in moeilijkheden
Klein deel
Surinamers
c
Dodenherdenking
FNV wil deel
aandelen
h
afstoten
beleid opleggen
Brand verraste
bewoonsters
Meer aanvragen
voor rijbewijs
Samenleving zal
kabinet ander
gaat terug
Burgemeester tot tienduizend betogers:
Van der Stoel noemt
houding Europese
commissie miserabel
Kamerlid Van Zeil:
n
4 4
Benard
Op zee
V
Volgens Van der Doef
2
BINNEN- EN BUITENLAND
IV
MAANDAG
OKTOBER
1 6
19 7 8
I
F
I
(Van onze redactie binnenland)
SCHIPHOL. De mist die ons
land vooral zaterdag in zijn greep
hield, heeft niet alleen tal van ket-
tingsbotsingen op de wegen tot
gevolg gehad, maar bracht ook
vissers in moeilijkheden en zorg
de dit weekeinde voor een regel
rechte chaos op Schiphol.
Door de potdichte mist werd het
vliegverkeer op Schiphol zater
dag bijna geheel verlamd. Er
kwam de hele'dag geen enkel toe
stel binnen en van het uitgaande
vliegverkeer werden maar 50 van
de 238 vluchten uitgevoerd.
va
va
ee
o
o
o
(Van onze redactie binnenland)
J.
Ho
eei
zo
res
wc
in
kn
be’
pk
DEN HAAG. „Van de 135.000
Surinamers die nu in Nederland
verblijven, zal naar mijn overtui
ging, niet meer dan 10 tot 15 pro
cent ooit terugkeren naar Surina
me”. Aldus Piet van Zeil, Tweede-
Kamerlid voor het CDA en ken
ner van de verhoudingen met Ne
derlands huidige en voormalige
koninkrijkspartners, aan de voor
avond van een werkbezoek aan Tl
„de West”. -* IJ
s
■u ■- a o u* L
£2
I I JÉ
Mist zorgt voor
chaos op Schiphol
VAN DER STOEL
1
het weer
i
WEERRAPPORTEN
Naar schatting tienduizend mensen liepen zaterdag mee in een grote demonstratie te Amsterdam tegen Bestek’81.
I
UTRECHT (ANP). De Federatie Ne
derlandse Vakbeweging (FNV) gaat haar
aandelen van bedrijven die zaken doen
met Zuid-Afrika, geleidelijk afstoten. De
FNV wil de aandelen omruilen voor
staatsobligaties.
DEN HAAG (ANP). In de eerste
zeven maanden van dit jaar is bijna
viereneenhalf percent meer exame-
naanvragen voor een rijbewijs inge
diend, dan gedurende dezelfde perio
de een jaar geleden.
1. bew.
1. bew.
h. bew.
1. bew.
regen
zw. bew.
1. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
mist
mist
geh. bew.
mist
mist
onbew.
mist
mist
regen
regen
onbew.
zw. bew.
h. bew.
1. bew.
h. bew.
1. bew.
h. bew.
onbew.
regen
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
mist
mist
h. bew.
mist
onbew.
onbew.
h. bew.
h. bew.
15
21
11
17
14
23
20
30
32
25
19
15
0.4
0
0
0
0.2
0
0
De Nederlandse Spoorwegen hebben za
terdag twee extra treinen laten rijden naar
Dusseldorf in West-Duitsland om gestran
de luchtreizigers op te halen die naar die
stad hadden moeten uitwijken. In totaal
zijn 1100 luchtreizigers met extra treinen
naar Amsterdam vervoerd.
DEN HAAG (ANP). Ongeveer 500
genodigden, onder wie nabestaanden en
oud-gevangenen, hebben zaterdagmorgen
de 33ste jaarlijkse dodenherdenking bijge
woond in de Oranjegevangenis, het Oran-
jehotel, in Scheveningen. In deze gevange
nis zaten gedurende de Tweede Wereld
oorlog veel verzetsstrijders.
Burgemeester Polak: „De groei van de
uitkeringen aan de gemeenten is verlaagd.
Zo krijgt alleen Amsterdam al acht mil
joen gulden minder dan waar we op had
den mogen rekenen. In de praktijk zullen
de gemeenten in 1979 niet op de nullijn,
maar op de minlijn komen te staan”.
In de bouw zijn volgens Polak de proble
men duidelijk. Er is een stilstand in de
nieuwbouw. Op korte termijn moet een
noodprogramma voor de bouw worden
opgesteld. In de komende drie jaar, zeggen
de Amsterdamse bonden, moeten 20.000
nieuwe woningen in aanbouw worden ge
nomen.
Volgens de burgemeester zal door de
afschaffing van de aankoopsubsidies voor
de beeldende kunsten het bestaan van 2500
Amsterdamse beeldende kunstenaars en
100 Amsterdamse galerieën direct worden
bedreigd.
Ondanks alle actieplannen van het mi
nisterie van Onderwijs en Wetenschappen,
heeft Amsterdam op dit ogenblik ongeveer
2000 werkzoekende onderwijzers en on
derwijzeressen. „Meer dan de helft van de
afgestudeerden aan de pedagogische aca
demies zal in de nabije^toekomst geen
baan kunnen krijgen. De reeds begonnen
aanvallen op de Amsterdamse Schoolad
viesdienst, die in 1979 anderhalf miljoen
gulden minder subsidie zou ontvangen, is
voor ons volstrekt onaanvaardbaar”, al
dus burgemeester Polak. „Alweer een
voorbeeld van mijn stelling dat de rege
ring wel degelijk de voorzieningen voor
sociaal zwakken treft”.
groter dat in de komende tien jaar een
groeiend aantal landen plutoniumpro-
gramma’s kan ontwikkelen. Het IAEA
heeft berekend dat 46 landen in 1990
daarin geïnteresseerd zullen zijn. „En
wie plutonium heeft staat in feite maar
een stap van de atoombom af. Het is
maar een klein overstapje”, zo zei de ex-
minister.
verantwoordelijkheid als minister van
Binnenlandse Zaken - bijvoorbeeld aan
kondigen dat wij geld krijgen om voldoen
de nieuwe politiemannen te werven; opdat
we efficiënter kunnen optreden tegen de
onveiligheid in de stad”.
Van Zeil en een aantal collega’s uit Eer
ste en Tweede Kamer gaan binnenkort in
Suriname praten met regering, parlement
en andere groeperingen. Onderwerpen: de
sociaal-economische ontwikkeling van Su
riname, die ondanks de beschikbaarheid
van een forse hoeveelheid Nederlandse
ontwikkelingshulp niet bepaald vlot ver
loopt, en samenhangend daarmee, de mo
gelijkheden voor terugkeer van Surina
mers uit Nederland naar hun land van
herkomst.
De remigratie, zoals deze terugkeer naar
Suriname wordt genoemd, heeft zowel in
Nederland zelf als in Suriname, een bij
smaakje van rassendiscriminatie, van „lie
ver kwijt dan rijk”, van „hoe komen we
van die Surinamers af”.
Van Zeil keert zich met klem tegen enige
racistische bijgedachte: „Ik formuleer het
zo: jullie hebben het onvoorwaardelijke
recht in Nederland te blijven, jullie hebben
een even onvoorwaardelijk recht op terug
keer. Als je kiest voor terugkeer, dan moe
ten wij, Nederland, en ook de Surinaamse
regering, steun bieden. Ik ben van mening
dat Nederland hier financieel moet wor
den aangesproken, los van de ontwikke
lingsgelden”.
Intussen zijn er voor de remigratie nog
vele problemen te overwinnen. Om te be
ginnen is er in Suriname geen werk voor
de huidige bevolking, laat staan voor enke
le tienduizenden Nederlandse Surinamers,
mochten die terug willen. Bovendien, als
de Surinaamse regering al voorzieningen
wil en kan treffen voor terugkeer, dan
gelden die toch alleen voor vakbekwame
opgeleide landgenoten, niet voor onge
schoolden, laat staan voor „probleemge
vallen”, zoals heroïneverslaafden.
Van Zeil wil, naast de Surinaamse over
heid, ook on,der meer mensen van zending,
missie, vakbonden en Kamers van Koop
handel ontmoeten, om met hen mogelijk
heden voor de opvang van terugkerende
Surinamers te bespreken. „Ik heb contact
met een groep van acht Surinamers, die
willen een coöperatief landbouwbedrijf
opzetten in West-Suriname. Steun hebben
ze niet nodig, ze hebben zelf gespaard voor
landbouwmachines e.d., een van hen is
technicus, een ander boekhouder, ze heb
ben het allemaal goed voorbereid”.
„Maar ze krijgen geen voet aan de grond
bij de Surinaamse autoriteiten, geen ant
woord op hun verzoek grond te mogen
pachten. Er zou misschien, met Neder
landse hulp, een soort remigratiedienst
moeten komen in Suriname, met vertegen
woordigers bij de Surinaamse ambassade
in Den Haag”.
Voor en na het parlementaire bezoek
aan Suriname gaat Van Zeil op eigen gele
genheid nog enkele dagen naar de Neder
landse Antillen mede om te helpen voor
komen dat er in de nabije toekomst in
Nederland eenzelfde probleem ontstaat
met Antillianen, als eerder met de Surina
mers.
Niettemin, ondanks het feit dat er van
een „stroom Antillianen” bepaald geen
sprake is, acht Van Zeil het nodig dat op de
Antillen de mensen beter worden voorge
licht-over wat hen te wachten staat, bij
overkomst naar Nederland. Net als des
tijds bij de Surinamers, dreigt het gevaar
dat de Antillianen een te rooskleurig beeld
krijgen van de Nederlandse samenleving,
en bij aankomst in het moederland hevig
worden teleurgesteld.
6
7
15
10
26
Van Zeil wijst er ook op dat er beslist
geen reden is om nu al te spreken van een
„stroom Antillianen” die naar Nederland
zou komen. „Sinds 1975 kwamen er netto
tussen de 1500 en 2300 Antillianen naar
Nederland. In de eerste negen maanden
van dit jaar zijn er 2300 gekomen, 1200
vertrokken, dus netto 1100 binnengeko
men. Dat is dus bepaald geen geweldige
groei”.
w
wzw
w
wzw
w
w
w
w
wnw
zw
zw
n
nnw
z
nw
w
zw
nnw
n
windst.
windst.
zzo
n
windst.
zw
wnw
windst.
nw
windst.
zzw
nnw
no
w
wnw
zzo
w
windst.
windst.
n
windst.
wnw
ozo
zzw
De burgemeester, die sprak namens de
districten, afdelingen en raadsfracties van
CDA, CPN, D’66, PPR, PSP en PvdA, de
vakbonden en studentenverenigingen, ein
digde zijn toespraak met een verzoek aan
minister Wiegel: „Als de minister nog eens
een brief wil schrijven omdat hij zo be
zorgd is, laat hij dan - want dat is zijn
zij
W€
aa
cei
tin
tin
aa
va
So
va
tij<
me
de
1
Ze
Co
pr<
mi
re]
I
hel
bei
nei
wa
evc
bli,
tas
of
/I
ins
ho
va
lec
ke
ge:
tri
ov
Ruim 52 percent werd ingediend
door vrouwen, bijna 4,75 percent
meer en bij de mannen was het 4,15
percent meer. Dit heeft het CBR mee
gedeeld.
Van alle aanvragen slaagde 33,85
percent. Het steeds groter wordende
korps examinatoren heeft volgens het
CBR geleid tot het korter worden van
de wachttijden. In vergelijking met
vorig jaar was die wachttijd een halve
tot maximaal vijf weken korter.
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM. „Dit regeringsbeleid
geeft geen antwoord op onze problemen,
onze noden. En het is daarom slecht, ja,
gevaarlijk voor Amsterdam. „Aldus bur
gemeester Wim Polak van Amsterdam
zaterdag tijdens een demonstratie tegen
Bestek’81, waaraan door tienduizend be
togers werd deelgenomen.
Weliswaar was het gisteren goed vlieg
weer, maar men had evengoed met enor
me vertragingen (tot 24 uur) te kampen,
doordat de ontstane achterstand van za
terdag moest worden weggewerkt.
Er was bovendien een extra passagiers-
aanbod in verband met het begin van de
herfstvakantie. Door de vertragingen en
de extra vakantievluchten ontstond er in
de vertrekhallen op de luchthaven grote
drukte. Gisteren in de namiddag bevonden
zich daar zo’n 3500 mensen, die vaak uren
moesten wachten voor hun toestel vertrok.
De telefoontoestellen van de luchtvaart
maatschappijen hebben het gehele week
einde roodgloeiend gestaan vanwege men
sen die informatie wilden hebben over
aankomende of vertrekkende toestellen.
De burgemeester wees erop dat 300.000
Amsterdammers die van een of andere
sociale uitkering leven, de dupe worden
van de half procent verlaging van de socia
le uitkeringen, die de regering in het voor
uitzicht heeft gesteld. De aangekondigde
afbouw van de steun aan alle economisch
zwakke bedrijven, kan voor Amsterdam
een regelrechte ramp worden. De hoofd
stad heeft zojuist een negatief antwoord
gekregen van de minister van CRM op het
verzoek te helpen bij de financiering van
sociaal-cultureel werk voor werklozen.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
New York
Tel Aviv
Tunis
Kabinetsbeleid slecht
voor Amsterdam
Weer in binnen- en
buitenland
Weersvooruitzichten voor dinsdag, opgesteld
door het KNMI:
Veranderlijke bewolking met kans op een bui.
Middagtemperaturen ongeveer 14 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland: Aantal uren zon: 0 tot 5. Minimum
temperatuur: omstreeks 9 graden, maximum
temperatuur: omstreeks 14 graden. Kans op een
droge periode van minstens 12 uur: 90 percent.
Kans op een geheel droog etmaal: 70 percent.
v
ten voor het vissen en door de mist èn het
opkomend water werden overvallen.
Sportvissers op de dijk, die hulpgeroep
hoorden, alarmeerden de politie. De beide
mannen konden niet zwemmen, waren op
hun riek, waarmee ze aan het spitten wa
ren, gaan staan en hielden zich aan een
afbakeningsstaak overeind. Op het mo
ment dat de roeiboot van de politie de
drenkelingen naderde was het water ze
letterlijk tot de lippen gestegen. Het nood
lot bleef- de sportvissers achtervolgen,
want de redders bleken na al hun gezoek
zelf ook verdwaald. Zo dreven ze vijf uren
blindelings rond op de Oosterschelde voor
de rijkspolitie te water het verkleumde I
gezelschapje op de radar had opgespoord. 1
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De instemming van de
Europese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, met de bouw van een
plutonium opwerkingsfabriek en een
snelle kweekreactor is „onbegrijpelijk
en onverantwoord”. De Europese Com
missie heeft geen besef van de ernst van
het probleem van de verspreiding van
kernwapens. Nederland moet zich tegen
dit beleid krachtig verzetten.
Die scherpe kritiek werd zaterdag
geuit door de voormalige minister van
Buitenlandse Zaken, mr. Max van der
Stoel, op een studieconferentie van de
PvdA in Utrecht over het probleem van
de verspreiding van kernwapentechnolo-
gie. Volgens Van der Stoel, Tweede-Ka-
merlid voor de PvdA, is er alle reden om
de Europese Commissie daarover aan de
kaak te stellen. Hij verweet het hoge EG-
college een „miserabele houding” en zei
dat de leden daarvan kennelijk met oog
kleppen oplopen.
Zijn kritiek strekte zich ook uit tot de
socialistische fractie in het Europese
Parlement, die „onvoldoende begrepen
en ondoordacht” haar fiat aan het beleid
van de Europese Commissie heeft gege
ven. De bouw van opwerkingsfabrieken
en snelle kweekreactoren mag niet wor
den toegestaan zolang de risico’s van de
verspreiding van kernwapens niet zijn
verdwenen.
Volgens mr. Van der Stoel dient voor-
Volgens FNV-beleidsmedewerker
Jeuken is het wat merkwaardig als de
federatie aan de ene kant een volledige
economische boycot van Zuid-Afrika wil
en anderzijds kapitaal verschaft aan be
drijven die mët datzelfde Zuid-Afrika za
ken doen.
Overigens is de FNV niet van plan alle
aandelen van bedrijven die met Zuid-Afri
ka handelen, te verkopen. Volgens Jeuken
wil de federatie de mogelijkheid blijven
houden op aandeelhoudersvergaderingen
investeringen in Zuid-Afrika aan de kaak
te stellen.
Ook twee Rotterdamse sportvissers
raakten in een benarde situatie met hun
motorboot nabij de Maasvlakte. Ze ver
trokken zaterdagochtend om zes uur en
werden ondanks een grootscheepse zoek
actie, pas zondagochtend om acht uur bij
toeval gevonden door een loodsboot.
Zaterdagmorgen sprong een 21-jarige
matroos, opvarende van de mijnenveger
H.M. Rheenen, op de rede van Vlissingen
overboord, toen hij uit de mist plotseling
de boeg van een supertanker vlak voor de
mijnenveger zag opdoemen. Hij werd pasf
drie kwartier later door een Belgische
loodsboot gevonden en opgepikt. In een
ziekenhuis in Vlissingen mocht de jonge
man bekomen van zijn natte avontuur.
HILVERSUM (ANP). Volgens waar
nemend PvdA-voorzitter Jaap van der
Doef, zal de samenleving het kabinet Van
Agt de komende maanden dwingen terug
te komen op het beleid, zoals neergelegd
in Bestek ’81.
In de VARA-radiorubriek In de Rooie
Haan, ontkende de socialist, dat het kabi
net na de debatten in de Tweede Kamer de
afgelopen week, vaster in het zadel zou
zijn komen te zitten. Van der Doef vond*
dat het kabinet „de slechts mogelijke bij
drage” voor uitvoering van het beleid
heeft geleverd.
AMSTERDAM (ANP). Bij een felle
brand aan de Reguliersgracht in de bin
nenstad van Amsterdam, zijn zaterdag
morgen vroeg twee verdiepingen uitge
brand. De rest van het pand liep grote
schade op. Twee bewoonsters, in hun
slaap door de brand verrast, konden zich
ternauwernood redden door uit een raam
op de tweede verdieping, in het vangzeil
van de brandweer te springen.
De oorzaak van de brand was vermoede
lijk kortsluiting in de wasautomaat.
Wel is het opvallend en daar komen
misschien de verhalen over de toevloed
van Antillianen vandaan dat het aantal
mensen dat een beroep moet doen op de
Nederlandse overheid, voor onderdak, etc
groeit. Vroeger konden naar Nederland
komende Antillianen vrijwel altijd worden
opgevangen door familieleden en kennis
sen, of hadden zij zelf tevoren regelingen
getroffen. Verder valt op dat het aantal
Arubanen groeit.
„Ik voorzie niet dat grote aantallen An
tillianen naar Nederland zullen komen.
Ten eerste heersen er geen ernstige politie
ke spanningen op de Antillen, zoals die
leken te bestaan in Suriname, aan de voor
avond van de onafhankelijkheid. Ten
tweede gaat het om eilandbewoners, die
zijn nu eenmaal wat meer aan hun geboor
tegrond gebonden dan andere mensen.
Ten derde is het Nederlandse klimaat voor
Antillianen moeilijker te verdragen. Ten
vierde is de sociaal-economische positie
van de Antillen verre van gezond, maar er
zijn beduidend meer voorzieningen dan in
Suriname. Er is op de Antillen minder
sprake van ernstige noden, honger”.
DINSDAG 17 OKTOBER
Zon- en maanstanden
Zon op 07.07 uur onder 17.43 uur
Maan op 18.39 uur onder 08.14 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 12.12 uur en uur
Hoogwater 04.01 uur en 16.20 uur
Ook op zee zorgde de mist voor de nodi
ge verwarring en gevaar. Een 29-jarige
politieman redde zaterdagmorgen het le
ven van twee sportvissers, die op de schor
ren bij het Zeeuwse Stavenisse aas zoch-
Burgemeester Wim Polak: „Het rege
ringsbeleid is zelfs gevaarlijk voor Am
sterdam”.
-E o E m •- S o si
T O •- C g
1
1
2
0.6
1
2
0
0
0
0.2
6
0
0
0
0
3
1
0
0
0
0
4
0.1
0
0.6
0.1
0
0
0
0
0
Inmiddels hebben al 53 landen het ver
drag tegen de verspreiding van kernwa
pens (non-proliferatie-verdrag) niet wil
len ondertekenen. Twaalf daarvan zijn
nu al technisch en financieel in staat
atoomwapens te maken. Ten aanzien van
rang gegeven te worden aan veiligheid en acht daarvan bestaat een zekere contro-
vrede. Daarom moet zo snel mogelijk le, maar die houdt feitelijk niet veel in,
gewerkt worden aan een splijtstof cyclus aldus Van der Stoel. Die landen zijn
waarbij geen plutonium meer vrij komt, Argentinië, Brazilië, Chili, Columbia,
zoals in opwerkingscentrales en kweek- Noord-Korea, Indonesië, Pakistan en
reactoren. Plutonium is de belangrijkste Turkije. Vier landen (India, Israel, Span
grondstof voor de vervaardiging van je en Zuid-Afrika) zijn helemaal aan
atoombommen. geen enkele controle onderworpen. En
Voor dit uiterst gevoelige materiaal dat zijn landen die in politiek gevoelige
dienen uitvoerverboden te komen. Overi- streken van de wereld liggen.
ge kernstofleveranties moeten met de Volgens Van der Stoel moet de hele
grootste waarborgen worden omgeven. IAEA-controle op de helling. Ook het
Het is niet zinvol landen (vooral uit de non-proliferatieverdrag biedt geen zuive-
Derde Wereld) uit te sluiten van de re garanties meer. Er bestaat namelijk
atoomkennis, want dan gaan die landen een ontsnappingsclausule dat een land
zich wellicht bundelen om op eigen het verdrag mag beëindigen in geval van
kracht de nodige kennis op te doen. De buitengewone gebeurtenissen in het be-
daaraan verbonden risico’s zijn veel gro- lang van dat land. Landen kunnen zich
ter. vond .Van der Stoel. daar altijd op beroepen. „En de afstand
Door hiaten in de controle van het tussen vreedzaam en militair gebruik
internationale Atoom Energie Agent- van de atoomtechnologie verkleint toch
schap (IAEA) wordt het risico steeds al steeds verder”, zo zei Van der Stoel.
10
10
10
9
12
11
8
13
12
12
4
12
14
8
12
12
8
6
-6
3
4
10
18
4
7
z
11
15
11
5
13
2
9
10
13
12
12
12
12
13
14
13
15
20
9
21
24
14
17
13
11
16
9
20
17
12
25
19
19
17
23
25
26
17
21
l
