Voorzetraam
profielen
houden de
Branden in hout en
daarna schilderen
kou buiten
Goede ivarmte-isolatie bespaart energie
s
e
nl
1
Ml
Hl;
Loekie de Leeuw van vormtouw
Gemakkelijker de was ophangen
Informatie
1^
I
liiif
'T
L W
1’’
'1
n,i
Isolatiemogelijkheid
OKTOBER
19 7 8
2 1
ZATERDAG
6
i-\”
y
I
4*
i
-10°C
Wat houdt dit nu in voor de woning?
grote wormleweerstand
kleine warmteweerstand
buiten
binnen
WARMTESTROOM
eest
verat
y
MK
snel de gewenste binnentemperatuur kan worden bereikt.
Het omgekeerde geldt in dit geval voor lichte materialen.
De zomertijd is weer voorbij en met rasse schreden
naderen we de winter. Een van de grootste problemen
waarmee iedereen te maken zal krijgen is het energietekort.
Het is daarom erg belangrijk zo goed mogelijk te isoleren en
andere energie-beperkende maatregelen te treffen.
- 3:
20°C
M
V*
Eerst enige uitleg: tussen binnen en buiten vindt warmte
transport plaats, die warmtetransport is afhankelijk van de
warmteweerstand van de tussenliggende materialen. Grote
warmteweerstand betekent dat voor de winter een kleinere
capaciteit van de verwarmingsinstallatie is vereist. Dus ook
brandstofbeperking. Bovendien is het binnen behaaglijker.
In de zomer vindt een minder snelle en minder grote
opwarming van de binnenruimte plaats door zonnestraling
bij dichte gedeelten van de buitenhuid.
i
1'7
r
Aardig om te weten is, dat zwaardere materialen in het
algemeen een grotere warmtecapaciteit hebben dan lichte,
d.w.z. dat ze een groter vermogen hebben om warmte op te
-2| slaan. Bij bijvoorbeeld het opwarmen van de binnenruimte
neemt de zware constructie meer warmte op, zodat minder
-
u
I
I-
V
4-
Woningisolatie blijft in het stookseizoen een heet
hangijzer, want warmte- en energiebesparing is één van
de middelen om de (hoge) stookkosten te drukken.
Goedkoop is het isoleren van het woonhuis zeker niet én
pas op langere termijn haalt men er de uitgaven uit.
2. Als de buitenmuur een „steenmuur”
is, d.w.z. dat de lengte van een baksteen de
breedte van de muur heeft, is er geen
sprake van een spouw. In zo’n geval is het
toch mogelijk aan de binnenzijde van de
muur isolatie aan te brengen. Ér valt dan
te denken aan houtwolcementplaten. Voor
de isolatielaag kan dan nog een wandje
worden geplaatst van bijvoorbeeld pori-
sosteen en wel op de langskant van de
steen gestapeld. Dat is de lange zijde van
de steen. Het nadeel van deze methode is
natuurlijk dat er binnenruimte verloren
gaat.
dus makkelijk worden schoongemaakt. Het openen gaat
probleemloos door het losdraaien van de spanschroeven.
De prijs van de profielen is ongeveer 32.50 per
vierkante meter raamoppervlak, exclusief glas. Glas van
vier millimeter dikte kost bij de glashandel ongeveer 25
tot 30 per vierkante meter.
De profielen zijn bij de glashandelaar, ijzer- en doe-
het-zelf winkel verkrijgbaar in complete sets, met duide-
3. Als tot de aanleg van een dakterras
wordt overgegaan, is het sterk aan te ra
den thermische isolatieplaten te gebrui
ken. Hiervoor zijn te gebruiken roofmate
FR en kurk, kwaliteit Kawe 1800, 300 kg
per kubieke meter. Bij roofmate-isolatie
worden asbestcementtegels geplakt op los
liggende, bij kurkplaten op volledig ge
plakte drielaagse dakbedekking.
4. Ook gaat er veel warmte verloren door
het glas van ramen en deuren. Daar is wat
lijke montage-instructie. Ze zijn er ook in lengten van 2,5
meter voor een glasdikte van 4 en 6 milimeter.
Om het verlies van warmte (transmissie)
tegen te gaan, worden twee of meer ruiten
met luchtruimte ertussen achter elkaar
geplaatst. De warmteweerstand wordt be
paald door de breedte van de spouwruimte
en is maximaal bij een breedte van 20 mm.
Behalve de betere warmte-isolatie is de
kans op condens veel minder. Voorbeel
den van glas dat bij deze oplossing kan
worden gebruikt zijn Thermopane, Poly-
glas en Multipane. Met behulp van silico
nenkit en butyleenkit, waarmee de randen
worden gedicht, is het mogelijk dit glas in
de aanwezige profielen (kozijnen) aan te
brengen' door het glas eerst in een alumini-
umprofiel te vatten en het vervolgens te
bevestigen.
aan te doen al is de manier waarop dit
probleem wordt opgelost erg moeilijk uit
voerbaar.
Ook zijn er dan nog voor alle tochtsple-
ten in huis, de stopverf en de tochtstrip.
Door goed gebruik kan een veel prettiger
binnenklimaat ontstaan en worden onno
dige warmteverliezen beperkt. De tocht-
strippen moeten zo min mogelijk bloot
staan aan water, dan zijn ze namelijk snel
aan vervanging toe.
Maatregelen die tot gevolg hebben dat er
minder warmte verloren gaat zijn: het
sluiten van de gordijnen als het donker
wordt; het economisch (dus goed gevuld)
laten draaien van wasmachines, afwasma
chines etc.; het uitdoen van het licht in
kamers waar niemand is.
De warmtebesparende maatregelen heb
ben natuurlijk ook altijd het plezierige
voordeel dat de uitgaven voor de brand
stoffen minder zijn.
den vastgenaaid. Die knipt men op
maat af, waarna de uiteinden worden
uitgerafeld.
Aan de voorkant van de kop worden
een paar korte lussen aangebracht, die
de haren op het voorhoofd aanduiden.
De snuit en de snor worden van wol en
raffiavezels geconstrueerd.
Maak de staart vooral lang en be
weeglijk. Daarvoor wordt een wollen
draad vijf keer dubbel gevouwen. Die
kan men weer geheel omwoelen met
wol, afgezien van een flinke kwast aan
het eind, die uitgeplozen wordt.
De staart wordt met enkele naaiste-
ken aan het lijf bevestigd.
De prijs, inclusief BTW, is 100 gulden
(NTB International BV, Postbus 33,
2250 AA Voorschoten).
Loekie verdween met de reclame
spots om zeven uur van de beeldbuis.
Kinderen, die hem voor het slapen gaan
erg missen, kunnen zich troosten met
een zelfgemaakt exemplaar van vorm
touw. Daarvoor is alleen zo’n stuk touw
nodig, raffia en wol.
Vormtouw is te koop in handenar-
beidzaken. Er zit een kern van ijzer
draad in, waardoor het alle richtingen
„uit kan”. De kop wordt eerst eivormig
gebogen van touw. Daarna volgt schuin
naar achteren een korte hals. Horizon
taal daarop komt de romp van het dier.
De lengte van het vormdraad voor de
rechter- en linkerachterpoot wordt in
één keer gebogen, dan kan men de
poten later beter in de juiste stand
plaatsen. Het vormtouw wordt dan ho
rizontaal naar voren gebogen. Dan
maakt men de rechter voorpoot. Ten
slotte, gaande over de hals van de
leeuw, de linkervoorpoot.
Voordat de romp wordt omwikkeld,
buigt men de poten in de juiste stand.
Heel fraai is de sluipende gang, die de
dieren in de natuur immers ook heb
ben.
Leg de windingen rond de romp op
gelijke afstand direct naast elkaar.
Voor de hals zijn twee windingen vol
doende. Hierop komen uiteraard de
manen over het touw heen. De uitein
den van het vormtouw worden in de
romp weggewerkt. Voor de manen
wordt eerst de binnenkant van de beide
bogen dicht met wol opgevuld. Daarna
kunnen grotere lussen in de wol wor-
Voor informatie over rijkssubsidie kan men zich wen
den tot de directie van Volkshuisvesting en Bouwnijver
heid in Den Haag of de eigen gemeente. Verdere inlich
tingen verstrekt Hirondel Internationaal, postbus 45, Son
(NB), telefoon 040-835050.
Kiest men voor kant-en-klare dubbele beglazing dan
zullen meestal ook de bestaande raamkozijnen moeten
wijken. Ook nogal prijzig. Maar er is ook een andere
vorm van dubbele beglazing, die van de voorzetraam-
profielen. Deze methode, die onder de naam Isovitre op
de markt is gebracht is aanmerkelijk goedkoper. Er
wordt een tweede ruit aangebracht aan de binnenzijde
van het raam op de bestaande sponningen. Zo creëert
men een isolerende luchtspouw. De ideale dikte van de
luchtspouw ligt tussen de 1,5 en 2,5 centimeter.
Het zelf plaatsen verloopt simpel. De kunststof-patent-
profielen worden in verstek gezaagd en door middel van
glaslijm op het 4 of 6 millimeter dikke glas geplakt. Dan
laat men het geheel 24 uur drogen, Het scharnierprofiel
wordt nu vastgeschroefd en er moeten een paar span
moeren worden aangebracht. De PVC-profielen worden
geleverd in witte of houtbruine kleur, met bijpassende
spanschroeven. Ze doen beslist geen afbreuk aan de rest
van het interieur.
Door de drievoudige afsluiting door middel van twee
soepele lippen en een tussenliggend luchtkussen ontstaat
een praktisch volmaakte luchtdichtheid. Er treedt geen
condensatie meer op.
De ramen zijn draaibaar en kunnen, als dat nodig is,
Li
t
Isolatiematerialen zijn niet zwaar; de
kwaliteiten op het gebied van isolatie zijn
te wijten aan de „kamertjes” gevuld met
stilstaande lucht in het materiaal.
gende en strakke waslijnen te voldoen
is de Hezo-drooglijnlift ontwikkeld. Dat
is een simpel systeem van twee scha
rende armen. Die worden met schroe
ven of bouten stevig aan de muur be
vestigd. Met een trekkoord bedient men
de lift. De armen laten de waslijnen op
ongeveer 35 centimeter op of neer be
wegen zonder dat de vier lijnen gaan
doorhangen. Op balkons en elke ande
re plaats waar de was moet wapperen
is dit een veilige methode.
aangesloten,
heeft men
brandstiften
waarmee de
grondvormen
rafelig. Het beste resul
taat krijgt men met het
branden in esdoornhout.
Voordat men „echte”
voorwerpen gaat versie
ren, kan beter eerst wor
den geoefend op een stuk
afvalhout.
Branden en schilderen
in hout is een vrijetijds-
besteding waarmee
fraaie resultaten te be
reiken zijn. Het is een
eeuwenoude volkskunst,
die men vroeger beoe
fende met behulp van ij
zeren stiften met ver
schillende profielen. Te
genwoordig wordt een
elektrisch brandappa-
raat (220 volt, 30 watt)
gebruikt, dat op het
stopcontact kan worden
Hierbij
dan nog
nodig,
diverse
kunnen
worden ingebrand.
Als men eenmaal wat
handigheid heeft verkre
gen, kan men beginnen
met bijvoorbeeld een on
derzetter of een sigaren
kistje. Voor de onderzet
ter wordt een houten
schijf bewerkt. Een cir
kelvormige versiering
wordt met behulp van
een passer voorgetekend
en daarna met een fijne
brandstift ingebrand.
zelf-winkels ook voorge
drukte houten voorwer
pen als sigaren- en siera
denkistjes, kaarsenstan
daards en dergelijke ver
krijgbaar. De motieven
kunnen dan met een gro
ve of fijne stift worden
ingebrand.
Wil men de ingebrande
werkstukjes schilderen,
dan moet men het hout
eerst behandelen met
blanke vernis. De kleu
ren komen dan beter tot
hun recht. Het beste kan
men glazuurkleuren ge
bruiken. De houtstruc
tuur blijft dan zichtbaar.
Blauw, groen, geel en
rood voldoen het meest.
Als dekverf voor vlakken
zijn de kleuren wit, groen
en bruin geschikt.
Het schilderen gebeurt
met een zacht penseeltje.
Nadien volgt weer een
behandeling met vernis
om beschadiging of ver
bleken van de kleuren te
voorkomen. Is men deze
vaardigheid eenmaal
meester, dan zal wel blij
ken dat het branden en
schilderen van hout geen
moeilijk, maar wel een
dankbaar werk is, dat
veel voldoening schenkt!
Een regelmatig terugkerende bezig
heid van elke huisvrouw blijkt ook een
van de gevaarlijkste te zijn. Het ophan
gen van de was aan een lijn, die zo hoog
gespannen is dat men op een trapje
moet klimmen om er bij te kunnen.
Statistieken hebben uitgewezen dat
wankele krukjes en trappen al voor
veel ongevallen in huis hebben gezorgd.
Drooglijnen op het balkon moeten ei
genlijk zo laag hangen dat men gewoon
op de vloer kan blijven staan bij het
gebruik. Maar daardoor worden door
gaans deuren versperd of mist men het
uitzicht door het raam.
Om aan de wens van niet-laaghan-
1. Een grote hoeveelheid warmte gaat
verloren via de „buitenmuren”, terwijl die
muren in veel gevallen voorzien zijn van
een spouw. In veel gevallen is die spouw
niet ten dele gevuld met een isolatiemateri
aal zoals b.v. de steenwoldeken. Hier valt
-zeker wat aan te doen, ook nu de buiten
muur er al staat. De methode is de spouw
te laten volspuiten met het isolatiemateri
aal polystyreen. Voorzichtigheid is hier
geboden. Óm zeker te zijn van een goede
afwerking is het aan te bevelen in zee te
gaan met een gerenommeerd bedrijf. Het
verdient aanbeveling tijdens het volspui
ten van de spouw toezicht te houden.
Alle openingen in de spouwmuur moe
ten eerst worden gedicht. De substantie
wordt namelijk met grote druk naar bin
nen geperst en zou er dus even hard weer
uitkomen. Erg prettig is, dat voor deze
manier van aanbrengen van isolatie door
de gemeentes subsidies worden verleend.
Deze subsidieregeling verschilt per ge
meente. Het is dus sterk aan te bevelen om
hierover eerst wat informatie te halen. We
kunnen gerust aannemen dat na een aan
tal jaren de kosten van de aangebrachte
isolatie zijn terugverdiend.
Kleine rondjes worden
gemaakt door de stift
houder te gebruiken,
waar normaal de stift
wordt ingezet. Dichte
rondjes brandt men in
met de stift, waarbij in
plaats van de punt nu de
schacht wordt benut.
Natuurlijk kan de on
derzetter ook dienst doen
als wandbord. Voor wie
minder goed zelf iets kan
ontwerpen, zijn er in
speelgoed- en doe-het-
De brandapparaten,
met alles wat daarbij
hoort, zijn verkrijgbaar
in speelgoed- en doe-het-
zelf-zaken. Verder heeft
men nog nodig een
schroevedraaier voor het
los- of vastmaken van de
brandstiften, een staal-
borstel waarmee de stif
ten worden schoonge
maakt, en een tangetje
waarmee de stiften wor
den verwisseld. Er kan
worden gewerkt op een
keukentafel die voorzien
is van een werkblad.
Voor het versieren
door middel van bran
den, komen verschillen
de houtsoorten in aan
merking. Lindehout kan
gemakkelijk ingebrand
worden. Dit is evenals
populierehout een zachte
houtsoort. De kans op
doorbranden is daarbij
vrij groot. De ingebrande
lijnen worden dan onre
gelmatig. Door het hout
iets nat te maken, wordt
dit enigszins voorkomen.
Met beukehout kan
ook goed gewerkt wor
den. Het duurt wat lan
ger, maar de lijnen wor
den gelijkmatig en
scherp. Bij eikehout wor
den de lijnen vaak wat
