ii
De martelgang van
de voetballiefhebber
w
J
TO
99
■5.
ar
'aW
2
I
r.
door Jan Blijboom
j
richten
;tors
ing
;men
veau
rs-
■mie,
Gevechtsklaar
Oproerpolitie
Communicatie
Budget
4
ut
Rotzak
t het
zoor
Ie
bieden^en
Partij
Chaos
I
L
- Mimn f*
-
Ton
Einde
L
Swart
Maanden
m een
praathuis
STOPPER
••St
mair
sch-
kten
:nsie
ang-
taal-
n zal zij
riaat.
roor het
erstrekt
iker
ver-
liën,
be
de
opa
van
itact
ver-
;elijk
mten
ekte-
an ons
van de
i -een
jn
1 hoofd
m.
Wist u dat zo’n bestuurder ijzig kalm
is en desnoods drie groene stoplichten
geduldig wacht tot ze daar achteraan
een treedje hoger zijn gaan staan? Meni
ge passagier kon er een voorbeeld aan
nemen! „Ik heb heus alle tijd, heren!”,
zei hij er nog bij, en dat toonde toch wel
aan dat hij niet de weg kwijt was, zoals
een van de olijke passagiers veronder
stelde toen de tram een paar groene
lichten oversloeg.
De rit duurde toch nog 40 minuten, in de
eerste plaats omdat de bestuurder bij
elke halte eerst de instappende passa
giers van een kaartje moest voorzien en
wisselgeld moest betalen, en in de twee
de plaats, omdat hij een paar keer zijn
beurt voorbij liet gaan voor groen licht,
of na het stoppen bij een halte, omdat de
deuren niet goed sloten als die jongens
in de barstensvolle tram op de binnen-
tree bleven staan.
sinds het vertrek van trainster Eva
Bartha nog geen opvolger of opvolg
ster was gevonden”.
Toen hakte het bestuur de knoop
door en gaf de Russische heren
trainer Albert Asarjan met zijn
vrouw Lisa de opdracht de dames
onder zijn hoede te nemen. Tot grote
voldoening van Ton Swart die er nu
al tegen op ziet dat de Rus met zijn
echtgenote in april, als het contract
is afgelopen, naar zijn vaderland
terug moet.
Dat de nationale keurturnploeg dames
de komende week goed voorbereid
naar Nederlandse begrippen kan deel
nemen aan het toernooi om de wereld
kampioenschappen turnen in Straats
burg is vóór een belangrijk deel te dan
ken aan één man: de voorzitter van de
afdeling keurturnen dames binnen de
sectie topsport van het KNGV. Zijn
naam: Ton Swart (45 jaar). Beroep: ser
geant-majoor in de technisch-admini-
stratieve sector van de landmacht.
Mede dank zij die baan in het leger,
waar veel faciliteiten gelden, vooral als
het erom gaat Nederland in de sportsec
tor buiten de landsgrenzen te vertegen-
Na afloop was ik wonderlijk snel in
een tram, dat moet ik het Gemeentelijk
Vervoer Bedrijf van Amsterdam en de
regelende politie nageven. Er stonden
zeker tien tramstellen klaar, louter uit
dienstbetoon, om niet te zeggen eerbe
toon aan de autoloze medemens, want
commerciële motieven kunnen hier geen
enkele rol hebben gespeeld. De passa
giers dromden immers duwend en trek
kend alle openingen van het tramstel
binnen en niemand bekommerde zich om
het kopen van een kaartje.
Voor hen zou een discriminerend zesde
poortje moeten worden opengesteld, zo
als je in supermarkten soms een snelkas-
sa hebt voor mensen met hooguit vijf
verschillende boodschappen. Vrouwen,
kinderen en ouden van dagen eerst, net
als bij scheepsrampen.
woordigen, heeft Ton Swart zich met
hart en ziel kunnen inzetten om de afde
ling keurturnen dames van een kwalijk
imago af te helpen: voortdurend heibel
op bestuurlijk niveau. De verschillen
van mening tussen de bestuursleden wa
ren soms zó ingrijpend en frustrerend
dat ze onverbiddelijk een weerslag had
den op een goed functioneren van de
selectietrainingen op Papendal. Een
wilskrachtige figuur ontbrak; een man
of vrouw die zich boven partijen kon
plaatsen en maatregelen durfde te ne
men om de zaak weer gezond te maken.
Tot op de dag van vandaag prijst het
bestuur van het Koninklijk Nederlands
Waarom in zulke omstandigheden niet
voor zeg f 50 een tijdelijke conducteur
wordt aangetrokken, die zijn salaris er
in één rit gemakkelijk uithaalt, is een
van die economische raadselen waar al
leen leken een antwoord op weten. Zo’n
hulpconducteur, die zich door de tram
bewoog, had dan misschien ook als mo
rele rem gewerkt op de baldadigheid van
de jeugdige passagiers, die de doelpun
ten die Ajax niet kon maken, alsnog
tegen het traminterieur scoorden. Nadat
er een paar keer aan de noodrem was
getrokken (onder het praktische motto:
het gaat ons niet vlug genoeg, als straf
trekken we aan de noodrem), riep de
bestuurder de hulp in van de politie en
zette de tram stil.
gaan zitten, waarbij de binnenglippende
jongens met clubdassen en jeugdpuistjes
weer nors naar buiten werden gestuurd
(hoe onschuldig ze misschien ook waren
geweest), maar na een tweede oekaze
moesten we er toch weer uit, omdat de
tram stuk was en niet verder kon rijden.
Daarover: „We betrekken de clubs
nadrukkelijk bij ons beleid omdat
we zonder hen niet kunnen werken.
Zegt deze: „En dan moet je weten dat
ik nog helemaal internationale ervaring
moet opdoen. Maar goed, ik vertrouw op
ons Nederlandse jurylid Lenie Lens en
mijn medebestuurslid Rie Mazure, die
veel kennis op dit terrein hebben”.
Ach, waren alle menschen wijs en wil
den daerbij wel! De Aerd' waer haer een
Paradijs! Nu isse meest een Hel”.
Stel dat er zometeen politie binnenkomt
en vraagt wie die TL-buis naar buiten
heeft geworpen, wat doe ik dan, heb ik
me afgevraagd.
1 in-
het
s.
Swart met zijn bestuur heeft uitge
zet betreft een zo goed mogelijke
communicatie met de verenigingen.
Papendal is geen eiland. Verder heb
ik veel revenuën van mijn financiële
werkzaamheden in het verbond. Als
ik geld nodig heb, kan ik precies
uitleggen waaraan en hoe het zal
Op zichzelf is dat een begrijpelijke
maatregel, maar vervelend was wel dat
je eerst een minuut of tien werd geplet in
de duwende en opgestuwde massa voor
die vijf poortjes. Voetbalwedstrijden
worden nu eenmaal niet alleen bezocht
door gevechtsklare 20-jarigen, maar ook
door vrouwen, veteranen en kinderen.
De tram werd door een tiental gehelm
de oproeragenten, die met een overval
wagen waren komen toesnellen, omsin
geld en we kregen allemaal de opdracht
uit te stappen. Nette oude heren zoals ik,
maar ook de dames en de onschuldig
ogende jongere heren, we moesten er
samen met het geteisem uit. Even leek
het erop dat de bourgeois weer toestem
ming kreeg in de tram terug te keren, de
schuldeloze passagiers mochten weer
Een van de beleidslijnen die Ton
jsie-
wer-
t.
„Tja, en Asarjan moet bijvoor
beeld een reiskostenvergoeding heb
ben omdat hij in Utrecht woont. Ik
weet dat het NOC beslist niet onwel
willend is. Maar daar is men weer
afhankelijk van het budget uit de
toto/lotto-gelden dat volgens een be
paalde verdeelsleutel weer zijn weg
naar de sportbonden moet vinden”.
i;
i de
een paar sleuteltjes hingen. Hij liep op
Adidas-schoenen en droeg een ragfijn
maar juist ontluikend snorretje en een
rood-witte Ajax-das. Zijn vader en moe
der en zijn vrienden zullen hem wel een
leuke, zij het 'ietwat baldadige jongen
vinden, denk ik.
Ik zei toen nog tegen die agent, die
dezelfde aanvallige leeftijd had als de
oproerkraaiers, dat we dan net zo goed
konden blijven zitten, omdat de tram na
ons er dan toch ook niet door zou kun
nen (volgens het principe dat zo mooi
wordt geïllustreerd door de vooroor
logse grap waarin een kwaaie trambes
tuurder tegen de bakfietsjongen die hem
op de rails de weg verspert, roept: „Hè,
kun je niet van die rails afgaan!”, waar
op die jongen roept: „Ik wel, maar jij
niet!”), maar dat was een argument
waarvoor hij niet gevoelig was. Toen we
er allemaal uit waren, reed de tram
rustig door. De volgende tram nam geen
passagiers op, de daaropvolgende wel.
Om vijf over half 8 arriveerden we bij
het Ajax-stadion. Toen moest het ergste
nog komen. Normaal gesproken rijd ik,
wuivend met mijn parkeerkaart, de hek
ken binnen, weliswaar stapvoets, maar
toch zonder problemen. Nu moest ik mij
onder „de gewone man” scharen, die de
keuze had tussen de rechter- en de
linkeringang. Ik hoorde als trampassa-
gier bij de rechteringang. Met duizenden
tegelijk werden we, met behulp van poli
tie te paard („Ik dacht dat de lui altijd
onderaan het paard zat!", riep een jon
gen tegen de bereden agent), naar de
linkerhelft van de oprijlaan gestuwd,
waar van hekmateriaal vijf deursmalle
poortjes waren opgebouwd, die steeds
aan één persoon tegelijk toegang ver
schaften. Je kwam dan eerst langs een
kaartjesscheurder, om daarna een pelo
ton politiemannen in gevechtstenue te
passeren, die niet iedereen fouilleerden,
maar er wel hun mannetjes op aankeken
voordat zij wat voel- en grijpwerk ver
richtten.
Ik heb hem er door overreding nog van
af kunnen houden, de gesloopte stangen
waarmee de geforceerde achterdeur van
deze tram werd' dichtgehouden, van hun
plaats te halen, waarna hij zijn aan
dacht verplaatst naar de penetrante
schroeilucht, die ergens uit de zoldering
van de tram kwam, of wellicht uit de
opening van de stukgetrokken noodrem.
De sfeer op Papendal en de ver
standhouding met de ouders zijn
onder het „regime-Swart” verder zó
veel verbeterd dat verscheidene ou
ders van internaatsmeisjes, wan
neer ze voor een tussentijdse bespre-
king worden uitgenodigd, niet eens
meer willen komen. Ton Swart: „Ze
zeggen nu: roep ons maar bij elkaar
als er wat aan de hand is. Kijk, dat is
ook in vergelijking met het verleden
een enorm pluspunt”.
En dan tot slot: „Hoe goed zo’n
bestuursbeleid in de technische sec
tor doorwerkt, blijkt voorts uit het
resultaat dat onze B-ploeg enige tijd
geleden tegen Noorwegen A behaal
de: vijf punten verlies op de ver
plichte oefenstof en slechts 1.25 op
de keuze-stof, met daarbij een zege
op de balk. En toen we twee weken
geleden op Papendal de verplichte
oefenstof voorturnden voor de clubs
waren er liefst veertig trainsters en
trainers opgekomen. Kijk, die din
gen geven me het volste vertrouwen
voor een goede toekomst”.
Het eerste wat een van de zojuist inge
stapte Ajax-supporters deed was, een
TL-buis uit het plafond schroeven en die
door het half geopende raampje pal voor
een passerende auto naar buiten gooien.
worden besteed. En door mijn goede
relatie met het bondsbestuur kun
nen we nu soms met een simpel
telefoontje véél meer bereiken dan
vroeger met briefwisselingen die
verschrikkelijk vertragend werk
ten”.
Toch blijft het hoofdstuk „finan
ciën” zoals bij zoveel sportbon
den de gemoederen bezig hou
den, omdat het onlosmakelijk ver
bonden is aan mogelijkheden die
topsporters(sters) kunnen worden
geboden zich op grote internationale
evenementen voor te bereiden. Zo
als al eerder is vastgesteld, kan de
Nederlandse keurturnploeg dames
zich in geen enkel opzicht meten met
Oosteuropese selecties. Vandaar dat
het oog van de „Straatsburg-gan-
gers” gericht is op een negende of
tiende plaats via een confrontatie
met Westeuropese naties.
„Maar”, aldus Ton Swart, „dan zie
je al dat bijvoorbeeld in Frankrijk
de staat de toptrainingen helemaal
voor zijn rekening neemt, terwijl
door- speciale faciliteiten de turn
sters van West-Duitsland aanzien
lijk meer oefen-uren kunnen maken
dan de onze. Het Nederlands Olym
pisch Comité heeft al gezegd dat
onze trainingen te duur zijn, terwijl
we er hard aan toe zijn om van drie
naar vier uur trainen per dag te
gaan.
Aha, roept u nu geestdriftig uit, je
hebt dus met eigen ogen gezien hoe zo’n
rotzak eruit ziet! Ja, ik heb hem nauw
keurig kunnen bestuderen. Het betrof in
dit geval een ongeveer 15-jarige, enigs
zins donkergetinte jongen met raven
zwart, halflang en in pony geknipt haar,
die een spijkerbroek met omgeslagen
zomen droeg van het inerk Lois, een
donkerblauw jek met rood-wit-rode stre
pen, de woorden Ski High School erop
en veel ritssluitingen, aan een waarvan
Gymnastiek Verbond zich gelukkig dat
het nauwelijks een jaar geleden om
precies te zijn op 17 november Ton
Swart bereid vond het voorzitterschap
van die turbulente afdeling op zich te
nemen. Een gouden greep, zo mag gerust
worden gesteld. Want vanaf het ogen
blik dat Ton Swart krachtig orde op
zaken ging stellen waren alle controver
ses spoedig van de baan; óók de moei
lijkheden die waren gerezen met ouders
van meisjes die gekozen hadden voor het
internaat op Papendal. Relativeert Ton
Swart, terugblikkend op al die sores:
„Het was een aaneenschakeling van
communicatiestoornissen. Maar die na
righeid is nu gelukkig voorbij”.
Ton Swart: „Voor mij mag hij heel
lang blijven. Een geweldige vakman
en een fijn mens bovendien, aan wie
het te danken is dat de ploeg in
Straatsburg optimaal voorbereid
gaat deelnemen aan de WK. Het zal
vreselijk moeilijk worden een ver
vanger voor hem te vinden zo vlak
vóór de Spelen in Moskou. Boven
dien hebben we volgend jaar decem
ber eerst nog wereldkampioen
schappen in Dallas die door de FIG
als kwalificatie voor Moskou op de
Ik besloot dat ik hem en vier vriendjes
zou aanwijzen en zou zeggen dat een van
de vijf het had gedaan. Een compromis
tussen burgerzin en de tegenzin om een
„medepassagier” te verraden? En dat
signalement hierboven dan, is dat dan
geen indirect verraad? Doe ik dat uit de
literaire overweging dat het interessant
is te weten hoe zo’n rotjongen eruit ziet
die de boel voor de anderen verpest en
het bezoek aan voetbalwedstrijden en
vooral aan de staantribunes voor vaders
met kinderen die niet in staat zijn twee
maal dertig gulden te betalen tot een
bezoeking maakt? Of koester ik toch de
vergeefse hoop dat mams dit leest, haar
lieveling herkent, hem hartig toe
spreekt, waarna hij beterschap belooft?
veelzijdige voor-
91 van de afde-
j keurturnen da
mes. Ton Swart. In
Straatsburg zal hij
bij de wereldkampi- I
genschappen op
leider, als vervanger -
van de verhinderde
bondsvoorzitter
John Tielrooy.
Ton Swart: „Op een gegeven ogen
blik werd ik gewoon partij omdat de
verschillen van mening steeds meer
via mij gingen lopen. Het eind van
het lied was dat het zittende dames-
bestuur plat ging. Maar wie moest
de werkzaamheden nu voortzetten?
Leden van het dagelijks bestuur van
de sectie topsport plus enige dames
Opanuif vormden toen een zogeheten werk-
elstatiq comité onder mijn leiding. Maar
\Nat is het geheim van Ton Swart om binnen één jaar de afdeling
keurturnen dames van een trouble-college te veranderen in een goed
functionerend geheel? Hoe heeft hij het in die korte periode klaar
gespeeld zó tot tevredenheid van de aangesloten verenigingen te
werken dat hij een kortgeleden in Utrecht gehouden algemene
jaarvergadering zonder één woord kritiek vanuit de zaal na ruim een
uur de laatste hamerslag kon meegeven?
zo’n college zonder enige zeggen
schap kon natuurlijk nooit goed
functioneren. En die onhoudbare si
tuatie leidde er dan ook toe dat vorig
jaar begin oktober tussentijds een
officieel afdelingsbestuur dames-
keurtumen werd opgericht”.
Het ppmerkelijke feit deed zich
toen voor dat zo gauw Ton Swart
bereid was gevonden het voorzitter
schap op zich te nemen enige oud-
bestuursleden, onder wie Rie Mazu
re, in het nieuwe college terugkeer
den onder het motto: onder zijn lei
ding wil ik wel werken. Vanaf dat
ogenblik gingen Marijke Willems (B-
training), Rie Mazure (B-training
plus A2 plus werkprogramma-afde-
ling), An Delfgou (penningmeeste-
res), Greet Ledoux (Sociale Begelei
ding Papendal), Geeske Hielkema
(Begeleiding A-selectie) en^ievrouw
Heil (secretaresse), voor wie nu een
vervangster wordt gezocht, energiek
aan de slag om de afdeling onder
leiding van Ton Swart nieuw leven
in te blazen en alle sporen die waren
achtergebleven stuk voor stuk uit te
wissen.
Ton Swart hierover: „Ik heb me
maandenlang in één groot praathuis
gewaand, zoveel moest er worden
besproken. Om de zaak weer in nor
maal vaarwater te krijgen heb ik
vanaf het begin gestreefd naar een
goed contact met het bondsbestuur.
Daar had het veel aan ontbroken.
Het is absoluut noodzakelijk dat
men aan de top weekwaar een afde
ling mee bezig is. Zo groeide er een
wederzijds vertrouwen. Dit bleek
hard nodig, want met slechts acht
turnsters op Papendal hadden we
óók daar wel zowat het dieptepunt
bereikt. Dat was in de periode dat
onder anderen Ans Dekker en Ger-
rie van Sieren afhaakten, terwijl
Eindelijk weet ik waarom het aantal
bezoekers aan het betaalde voetbal in
Nederland terugloopt, ondanks de suc
cessen in de laatste twee wereldkampi
oenschappen, die normaal gesproken tot
een toename hadden moeten leiden. Ik
heb me, bij de Europa-Cupwedstrijd
Ajax-Lausanne Sports, ten halve als een
normale bezoeker gedragen, dat wil zeg
gen dat ik de wedstrijd wel vanuit de
beschutte werkplaats op de perstribune
heb gadegeslagen, maar wèl van het
openbaar vervoer gebruik heb gemaakt
om het Ajax-stadion te bereiken en weer
te verlaten.
Dit heb ik niet gedaan uit een lust tot
experimenteren, maar met de egoïsti
sche gedachte dat ik het stadion op die
manier gemakkelijker en sneller zou
kunnen bereiken dan per auto, want op
de persconferentie op de maandag voor
afgaande aan de woensdagavond van de
wedstrijd, wees het Ajax-bestuur erop
dat Publieke Werken van Amsterdam de
onzalige gedachte had gehad de belang
rijkste toevoerweg, de Middenweg, op te
breken en voor alle niet-openbare ver
keer af te sluiten, juist in de week dat
30.000 mensen het toch al niet makkelijk
bereikbare Ajax-stadion zouden bezoe
ken.
Publieke Werken van Amsterdam is
dus kennelijk roomser dan de paus, want
de laatste verzette zonder blikken of
blozen zijn inzegening van zondagmid
dag naar zondagochtend, om de tv-uit-
zendingen van de voetbalwedstrijden
niet in de wielen te rijden.
Dat wordt een gigantische chaos,
dacht ik, dus als ik verstandig ben, rijd
ik met mijn auto naar het Centraal Sta
tion en stap daar op lijn 9, die zijn
eindpunt bij het Ajax-stadion heeft, en
zo zat ik om vijf minuten voor zeven in
de tram. So far; so good, zouden de
supporters van Ipswich Town zeggen.
De voltallige A-selectie op Papendaleen van de bewijzen dat de afdeling keurturnen dames van het KNGV op de goede weg is. Boven van links
naar rechts; Marleen Houter, Monique Bolleboom, Ingrid Bolleboom, Connie Zwarthoed; midden van links naar rechts: Maya Huytlng en Carla
igSÖPlessis; onder van links naar rechts: Marijke Aamoutse, Jolanda Boer, Birgit (Bibi) Vos, Annettes Nijdam en Inge Wuiz.
internationale wedstrijdkalender
zijn gezet. We zijn al bezig met het
zoeken naar een opvolger voor
Asarjan, die volgens mij alleen in
Oost-Europa is te vinden. Maar welk
land daar staat vlak vóór zulke be
langrijke toernooien een toptrainer
af?”
Betoogt Ton Swart: „Laat ik voor
op stellen dat ik in het KNGV niet
vanuit het niets afdelingsvoorzitter
ben geworden. Al veel jaren werk ik
als docent en penningmeester van
de commissie voor Pedagogische en
Organisatorische Kaderscholing.
Later, in 1975, ben ik gekozen tot
senningmeester van de sectie top-
:port. Zo heb ik het KNGV goed
eren kennen en werd ik bekend bij
le kringen. Belangrijk was dat ik
sen goed inzicht kreeg in de top-
sportfinanciën en een aanzet kon
geven om bijvoorbeeld het over
schrijden van begrotingen tegen te
gaan”.
Waarschijnlijk zou Ton Swart on
opvallend voor de buitenwereld zijn
werkzaamheden voor het KNGV
[><11 lebben verricht als zich enige tijd
ater geen problemen in het bestuur
van de afdeling keurturnen dames
iad voorgedaan. Uit hoofde van zijn
functie bij de sectie topsport ging hij
die rumoerige vergaderingen bijwo-
len en raakte zo binnen de kortste
teren tot over zijn oren in alle moge-
ïjke controversiële aangelegenhe-
van een hoop heibel
Dat Ton Swart bij bet bondsbestuur
hoog staat aangeschreven blijkt onder
meer uit het feit dat hij vorige week
plotseling werd aangesteld als delega
tieleider in Straatsburg. Verbondsvoor-
zitter John Tielrooy, wegens werkzaam
heden verhinderd bij de wereldkampi
oenschappen als zodanig op te treden,
liet de keus van ëen remplagant vrijwel
onmiddellijk op Ton Swart vallen.
L 'Jb'
-
-
s ■-
SSi
t
WJs
