en dan
dit nog
richt zich tot VN
zo
werkloosheid stijgen
Autogordel
spaarde
1200 levens
O
va
I
Amerikaanse
heffing treft
kaasexport
Euthanasievereniging
„Milieuvoorschriften doen
„Geen stukken
seponering
zaak-Menten
terug te vinden”
Ti
Minister Ginjaar (Volksgezondheid):
NOG GEEN 200 AANMELDINGEN IN HELE LAND
Abortus-ontwerp
op agenda van
ministerraad
KTF.7EN TUSSEN DUITSE LEOPARD-2 EN AMERIKAANSE XM-1
machevo-milieu 78
vakbeurs voor de procesindustrie
en milieubeheersingstechnieken
dagelijks: 9-17 uur za 4/119-15 uur
Beperkingen
Bescherming nodig van levenseinde"
BINNEN- EN BUITENLAND
2
Z
Kleuterscholen
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Nederland
se industrie wil op korte termijn
werk krijgen door de komende
tankvervanging bij de Koninklij
ke Landmacht. Die korte termijn
is alleen mogelijk als gekozen
wordt voor de Duitse kandidaat,
de Leopard-2. Als de keuze op de
Amerikaanse XM-1 tank zou val
len moet de Nederlandse indus
trie veel langer wachten op werk,
en dat is niet wat de Nederlandse
industrie voor ogen heeft.
Drie miljoen
Vara-tientje
se IS
bekt
KLM
(Va
OI
dat
cher
men
China-exporl
Canadapost
Onderdelen
Fluor in Fonds?
V
es
De Leopard-2
I
Industrie wil snel werk
door tankvervangmg
Proef pro-deo-werk
0.4
werklozen mislukt
De
23
(ADVERTENTIE)
JAARBEURSHALLEN-UTRECHT
1
o
Het congres werd besloten met een fo
rumdiscussie. Het forum kreeg ruim 150
vragen voorgelegd. Tweede-Kamerlid J. J.
Voogd (PvdA), die ook in het forum zat,
merkte onder meer op, dat het tijd wordt
dat het parlement de Nederlandse rege
ring vraagt gevolg te geven aan de uitnodi
ging die de Raad van Europa twee jaar
geleden heeft gedaan, om èen nationale
De brief is ondertekend door de voorzit
ter van de NWE, mr. J. Ekelmans, en de
voorzitter van het congres, prof. dr. P.
Muntendam.
Op 10 december is het dertig jaar gele
den dat de universele verklaring van de
rechten van de mens tot stand kwam. In
zijn brief wijst het congres erop, dat deze
verklaring veel aandacht geeft aan het
recht op leven en op bescherming van het
levensbegin, maar niet aan het levenseinde
en het recht van stervenden op bijzondere
zorg en bijstand. Het vraagt bij de herden
king van het dertigjarig bestaan van de
verklaring van de rechten van de mens,
ook aandacht te besteden aan de rechten
van de stervenden en met name aan hun
recht op een zachte dood (euthanasie).
commissie in te stellen ter bestudering van
het euthansaievraagstuk.
Zaken waarover het forum het eens was:
het toepassen van euthanasie is een medi
sche handeling, die dan ook in principe
alleen door een arts mag worden verricht;
de betrokken arts moet overleg plegen met
een collega (om de kans op „moord op
verzoek” van derden zoveel mogelijk uit te
sluiten) en de arts kan niet worden ver
plicht euthanasie toe te passen.
„Wij willen niet op werk wachten. Als
Defensie dit jaar nog een keuze maakt,
kunnen we volgend jaar aan de slag”,
aldus DAF-directeur P. J. W. Holthuizen,
de voorzitter van de industriële stuurgroep
„gevechtstank 1980” die de belangen van
de Nederlandse industrie bij de komende
tankvervanging in het oog houdt.
De Duitse of de Amerikaanse tank moet
de oude Centurion en AMX-13 tanks gaan
vervangen die de Koninklijke Landmacht
nu nog in gebruik heeft. In de Defensieno
ta van 1974 werd die vervanging al aange-
kondigd. In de meerjarenramingen werd
toen een bedrag van 1.710 miljoen gulden
voorzien voor de vervanging van de Centu
rion en de AMX-13 en voor de verbetering
van de Leopard-1 die de landmacht ook in
gebruik heeft. In totaal moeten bijna 500
tanks vervangen worden en ruim 460 Leo-
motreg.
motreg.
regen
motreg.
regen
motreg.
geh. bew.
motreg.
motreg.
geh. bew.
zw. bew
nno
wnw
o
nw
22
8
18
14
11
13
5
10
10
9
24
13
15
10
23
22
24
8
20
11
14
18
15
7
10
10
23
11
10
13
13
12
12
13
12
1.5
24
22
0.1
0.3
0.1
1
0
0.1
0.2
0
0
0
0.1
(I
o
o
o
o
o
o
1
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Minister Ginjaar maakt er verder mel
ding van, dat bij de periodieke autokeu
ring, die binnenkort van start gaat, ook de
luchtverontreiniging wordt bekeken. Au
to’s met elektrische ontsteking mogen een
maximale uitworp van koolmonoxyde
hebben van 5,5 pet en na een jaar van 4,5
pet. Een betere afstelling van de carbura
teur kan de uitworp van koolmonoxyde
verminderen. Juist die instelling is een
groot probleem, zo antwoord de bewinds
man. Het blijkt dat autofabrikanten daar
mee knoeien, omdat de maximumsnelheid
in verschillende landen niet overeenstemt.
Daarbij is dan al de positieve invloed
doorberekend. Dat heeft minister Ginjaar
van Volksgezondheid en Milieuhygiëne
gisteren geschreven in antwoord op vra
gen van de vaste kamercommissie voor
milieuhygiëne ter voorbereiding van de
begrotingsbehandeling volgende week.
DEN HAAG (ANP). Het uitvaardi
gen van milieuvoorschriften heeft een ne
gatief effect op de werkgelegenheid. Wel
iswaar brengen extra voorzieningen voor
het milieu extra werk met zich, maar
uiteindelijk zullen toch arbeidsplaatsen
verloren gaan. Het Centraal Planbureau
berekende dat bij een bepaald milieuhy
giënisch beleidsprogramma - dat enigs
zins afwijkt van het programma zoals dat
nu wordt uitgevoerd - na een periode van
twaalf jaar 7400 personen meer zonder
werk komen dan zonder dat programma.
Holthuizen schat de prijs van de nieuwe
tank rond de drie miljoen gulden. De XM-1
zou in het begin iets goedkoper kunnen
uitvallen terwijl de prijs op den duur zeker
zal zakken door het grote aantal tanks dat
de Amerikanen gaan maken. Voor hun
eigen leger gaan de Amerikanen 7.000 XM-
1 tanks produceren, terwijl de Westduit-
sers 1.800 Leopard-2 tanks gaan produce
ren voor de Bundeswher.
Voor West-Duitsland is de Nederlandse
TNO bekijkt in samenwerking met de in
dustrie hoe een verbeterde motorconstruc-
tie kan leiden tot verlaagde uitworp van
koolmonoxyde.
DEN HAAG (ANP). Staatssecretaris
Veder-Smit (Volksgezondheid) heeft be
cijferd, dat als gevolg van het autogordel-
gebruik in de jaren 1975 tot en met 1977 in
totaal ongeveer 1200 levens gespaard zijn
gebleven.
Landelijke cijfers zijn niet bekend, maar
bij bedrijfsverenigingen en arbeidsbu
reaus heeft men de indruk dat het in het
hele land slechts om enkele tientallen toe
stemmingen gaat. Een belangrijk deel van
die toestemmingen geldt bovendien nog
maar voor één project, namelijk de buurt-
busjes in Noord-Limburg. Daar hebben
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. De proef van het ministe
rie van Sociale Zaken om werklozen en
WAO’ers onbetaald maar nuttig werk te
laten doen, lijkt mislukt. In het hele land
hebben zich vermoedelijk nog geen 200
mensen met een uitkering gemeld met het
verzoek om er wat bij te mogen doen met
het behoud van uitkering. Bovendien zijn
de meeste van die verzoeken afgewezen,
omdat ze niet voldeden aan de gestelde
voorwaarden.
De rechter-commissaris, die door de
Haagse rechtbank met het onderzoek naar
dit vraagpunt is belast, verklaarde dit gis
teren naar aanleiding van de bewering
donderdag van Mentens advocaat, mr. L.
van Heijningen, dat er een ambtelijke noti
tie over het „sepot” was gevonden.
Mr. Bakker heeft drie rijksarchivarissen
de archieven van Justitie laten doorzoe
ken, maar iets over een seponeringsbeslis-
sing hebben zij niet gevonden. Wel is ge
vonden een rapport van de toenmalige
substituut-officier van justitie bij de recht
bank te Haarlem, mr. J. Grasso. Op dit
stuk doelt mr. Van Heijningen. Mr. Grasso
bracht rapport uit op 9 oktober 1952 ten
tijde van de zogenaamde Velser Affaire.
In dit rapport staat dat het in de Velser
Affaire tot rechtszaken zou moeten ko
men, maar niet in de zaak-Menten omdat
die geseponeerd was.
Mr. Grasso is nu naar aanleiding van dit
rapport door de rechter-commissaris ge
hoord. Hij weet zich evenwel niet meer te
herinneren waarop hij destijds met dit
„seponeren” heeft gedoeld; of dat de zaak
was waarin Menten verdachte zou kunnen
zijn, ofwel de zaak waarin deze benadeel
de was, zo deelde mr. Bakker mee.
In een toelichting benadrukte hij, dat
deze agenda alleen stukken vermeldt
„waar we licht inzien”. Aldus reageerde
hij op berichten als zou het kabinet er niet
in slagen nog voor de jaarwisseling met
een ontwerp te komen. Overigens liet de
premier blijken, dat over het abortus
vraagstuk al geruime tijd niet meer in het
kabinet is gesproken.
DEN HAAG (ANP). Minister-presi
dent Van Agt heeft gisteravond bevestigd
en herhaald, dat de behandeling van het
bij de formatie toegezegde abortus-wets-
ontwerp op de agenda van de minister
raad staat.
enkele WW’ers toestemming gekregen om
een deel van hun tijd onbetaald chauffeur
te spelen.
Staatssecretaris De Graaf van Sociale
Zaken besloot in maart, op advies van de
Sociale Verzekeringsraad, voor een jaar
op proef met het zogenaafnde pro-deo-
werk van werklozen en WAO’ers te nemen.
Dat gebeurde na veel aandrang uit de
kring van werklozen zelf, uit het buurt- en
clubhuiswerk en het vrijwilligerswerk, die
genoeg hulp kunnen gebruiken.
De Vara moet stoppen met de afbeelding
van een biljet van tien gulden in een televi-
siespot, die opwekt tot deelneming aan de
loterij van Humanitas. Dit heeft de presi
dent van de rechtbank in Amsterdam, mr.
W. J. Borgenhoff Mulder bepaald in het
kort geding dat de Nederlandsche Bank
had aangespannen tegen de Vara. De om
roepvereniging zal 50.000 gulden moeten
betalen voor iedere overtreding van dit
verbod.
Ook oud-minister van Sociale Zaken
Boersma, onder wiens bewind het advies
van
Met
comit
schek
daan
aansp
kunnt
De
se kr<
NA
radio
aanst
Oega
windst.
zw
no
w
z
ono
zzw
windst.
zzo
wzw
wzw
ozo
wzw
no
windst.
windst.
ozo
windst.
ozo
windst.
o
nno
n
wzw
n
windst.
wnw
beperkingen die staatssecretaris De Graai
heeft opgelegd.
Pre
volge
het k
verba
sabbé
taar
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
New York
Tel Aviv
Tunis
onbew.
regen
onbew.
geh. bew.
zw. bew.
onbew
geh. bew.
onbew.
1. bew.
geh. bew.
onbew.
1. bew.
1. bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
1. bew.
zw. bew.
h. bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
geh. bew.
zw. bew.
onbew.
h. bew.
histoi
den-C
mité
De
jaar t
wegei
den a
Brit,
Het
parle:
presi<
dat S
Davie
Cai
de pr
datuL
ken v
De
Kreitl
F. M<
gevaa
mann
World
Genét
Kre
geslaj
pruik
hebbe
wardt
dit on
de br
geëist
Rudol
F. Ke:
die zi
een vl
Als
zou h
tijd” i
Het
voort,
boord
werd
pruik
gestoi
Bij
ge we
scopis
die vt
Kre
de F
scha a
speler
Als
kan h
krijge
NE1
werkl
die oj
is gis
besch
vemh
i
KLM en National Airlines introduceren
met ingang van 15 december een retourta-
rief van 715 voor de route Amsterdam-
New York. Het heeft minder beperkingen
dan vroegere lage tarieven, maar er zijn
onderling wel enkele verschillen. Zo geldt
het KLM-tarief tot 31 maart volgend jaar,
dat van National tot 13 juni. Bij de KLM is
reservering mogelijk tot 24 uur voor ver
trek, bij National gedurende de hele dag
die aan de vertrekdatum voorafgaat. 1
In antwoorden op vragen, gesteld vanuit
de commissie voor de Volksgezondheid uit
de Tweede Kamer ter voorbereiding van
de begrotingsbehandeling, wijst zij op een
tweede opmerkelijk resultaat: bij auto-
ongevallen werden van inzittenden, die de
gordel niet gebruikten er tweemaal zoveel
in ziekenhuizen opgenomen als van inzit
tenden die de gordel wel gebruikten.
In 1976 overleden in totaal 1058 perso
nen bij auto-ongevallen. Meer dan de helft
vars. de slachtoffers behoort tot de,, leef
tijdsgroep 18-44 jaar. Van de overleden
inzittenden behoorde 8 percent tot de
leeftijdscategorie van jonger dan achttien
jaar.
De Chinese minister van Buitenland»
Handel, Li Chang, heeft gisteren in Pekinj
duidelijk laten blijken dat indien Neder
land verwacht miljarden-opdrachten tl
kunnen boeken, het ook meer uit Chii
moet importeren. Hij verklaarde gist#
avond op een diner dat de staatssecretal
van Economische Zaken Karel Beyen he
aanbood dat China meer zal moeten ei
porteren teneinde de plannen te kunna
uitvoeren die het land, met behulp val
geavanceerde technologie uit de geïndusl
trialieerde landen, voor de eeuwwisseling
een hoogontwikkelde staat moeten maken
DEN HAAG. Het kabinet maakt
zich zorgen over importbeperkende
maatregelen die de Amerikaanse re
gering met ingang van 1 januari 1979
wil treffen. Vooral de Nederlandse
kaasexport naar de Verenigde Staten
kan daardoor in moeilijkheden ko
men. Dat zei minister-president Van
Agt gisteren na het wekelijkse kabi
netsberaad.
Volgens al in 1973 aangenomen wet
ten moeten op 1 januari speciale hef
fingen van kracht worden op impor
ten vanuit landen buiten Amerika
waar deze produkten door de betrok
ken regeringen worden gesubsidi
eerd. De Amerikanen doen dit om
hun eigen industrieën te beschermen.
Volgens Van Agt lijden vooral de
landbouwexporten van Nederland en
Denemarken hieronder.
van Agt zei enige hoop te hebben
dat de Amerikaanse regering de in
voering van de heffingen met enkele
maanden wil uitstellen, maar hij
vreest dat het Amerikaanse Congres
daar geen genoegen mee zal nemen.
Door de negen landen van de EEG
wordt overleg gepleegd over eventue
le acties tegen dit besluit. Die kunnen
dan aan de Amerikanen worden voor
gelegd bij de handelsbesprekingen
met de VS in Genève.
de Verzekeringsraad werd gevraagd,
wijt de mislukking aan de al te strakke een k
- 4 Tanz;
midd
metei
lijke
zoude
ken r
niaar
Ben 1
over
pen
maar
Oega
schul
reger
steed
De ministerraad is gisteren akkoord ge
gaan met een wijziging van de kleuteren-
derwijzerwet, waardoor onder bepaalde
omstandigheden een kleuterschool kan
blijven bestaan, ook al zakt het aantal
voorgeschreven leerlingen. Dit wettelijk
vereiste aantal zal worden teruggebracht
van 20 tot 15.
Weer in binnen- en
buitenland
De begin vorige week begonnen staking
van het postpersoneel in Canada is beëin
digd. In verband hiermee wordt op 28
oktober de verzending van alle post vanuit
Nederland naar Canada hervat. Dit heeft beide
de PTT gisteren bekendgemaakt. Als ge
volg van de staking is bij de Canadese
postdienst een achterstand ontstaan,
waardoor met enige vertraging in de over
komst rekening moet worden gehouden.
UTRECHT (ANP). Het congres dat
gisteren in Utrecht is gehouden ter gele
genheid van het vijfjarig bestaan van de
Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige
Euthanasie, heeft een brief gestuurd aan
secretaris-generaal Waldheim van de Ver
enigde Naties, waarin aangedrongen
wordt op bescherming van het einde van
het leven.
.*30311 2 34
I OKTOBER I OKTOBER I NOVEMBER I NOVEMBER I NOVEMBER_I__NOVEMBER
Via kunstgrepen aan de carburatie
wordt een en hetzelfde type motor dan zo
goed mogelijk aan een bepaalde maxi
mumsnelheid aangepast, maar dat werkt
wel vervuiling van de lucht in de hand.
Ook van Amerikaanse zijde is compen
satie geboden. Een aantal XM-1 tanks zou
in Nederland kunnen worden geprodu
ceerd. Bepaalde onderdelen zouden wel
uit Amerika moeten komen als die daar
goedkoper kunnen worden geproduceerd.
De produktieplaats in Nederland zou dan
later kunnen dienen als onderhouds- en
revisieplaats voor de XM-1 tanks die het
Amerikaanse leger in West-Duitsland ter
beschikking krijgt.
Komende dinsdag gaat de industriële
werkgroep weer praten met de leden van
de vaste kamercommissie van Defensie.
Een aantal leden van de commissie ver
blijft op dit moment in Detroit om zich bij
Chrysler op de hoogte te stellen van de
XM-1 tank. Eerder deze maand hebben zij
dat ook bij de Westduitse producent van
de Leopard-2, Krauss Maffai, gedaan.
Staatssecretaris mevrouw Veder-Smit
(Volksgezondheid) houdt de mogelijkheid
open dat verstrekking van fluoride om
tandbederf te bestrijden in het
ziekenfondspakket zal worden opgeno
men. Eerder had zij hierop afwijzend gere
ageerd, waarna vooral van de kant van de
tandartsen nogmaals hevig voor deze pre
ventieve maatregel werd gepleit. Zij zegt
dat nu wordt bezien of de financiële gevol
gen van deze kwestie passen in het kader
van Bestek ’81.
keus van groot belang. Omdat Nederland
het eerste NAVO-land is dat zijn tank-park
gaat vernieuwen speelt het hierbij een
voortrekkersrol. Binnen niet al te lange
tijd gaan meerdere NAVO-landen over tot
tankvemieuwing.
Daarom heeft West-Duitsland al een
compleet compensatieplan van 100 pro
cent voor de tankbestelling op tafel gelegd.
Door co-produktie kan 70 procent worden
gecompenseerd terwijl voor 30 procent
kan worden gecompenseerd door Duitse
opdrachten bij de Nederlandse industrie
van vergelijkbare technologische aard.
DEN HAAG (ANP). De Haagse rech-
ter-commissaris mr. J. J. Bakker heeft in
de archieven van het ministerie van Justi
tie geen enkel stuk gevonden waarin de
beslissing staat dat minister Donker van
Justitie in 1952 Pieter Menten buiten ver
volging heeft gesteld.
pard-1 tanks verbeterd worden. Daarnaast
worden bijna 90 bergingstanks van het
type Centrion en AMX vervangen.
Voor de vervanging heeft de Landmacht
50 tanks minder nodig: het thans in ge
bruik zijnde aantal TOW-wapensystemen
(anti-tankwapen) zal met 316 worden uit
gebreid tot 475 TOW-wapens. Door de
combinatie van tanks en tankbestrijdings-
wapens-TOW, ontstaat, zo blijkt uit een
studie van Defensie, een optimale „mix”
waardoor het operationeel meest-wenselij-
ke vermogen wordt verkregen om vijande
lijke tanks en pantservoertuigen te bestrij
den.
Eén van de eisen van Defensie is dat de
nieuwe tank moet zijn uitgerust met een
120 mm kanon. De Leopard-2 wordt nu al
gemaakt met een dergelijk kanon en zou al
in 1981 leverbaar zijn. De Amerikaanse
XM-1 zal in eerste instantie worden uitge
rust met een 105 mm kanon. Pas na 1984
zou de XM-1 leverbaar zijn met een 120
mm kanon.
Werklozen en WAO’ers mogen slecht! «e
werk doen met behoud van hun uitkering,
als dat werk anders beslist niet gedaan zou
worden. Hun werk mag ook niet in de
plaats komen van werk dat anders dankzij
subsidies zou gebeuren. Evenmin mogen
de gedane klusjes andere officiële werkge
legenheid beconcurreren.
Volgens de bedrijfsverenigingen ligt het
vooral aan al deze strenge beperkingen, -
dat er zo weinig toestemmingen zijn gege
ven. Het wordt echter betreurd, dat er ook
zo weinig aanvragen zijn gekomen.
het xx/cerj
Vooruitzichten voor maandag, opgesteld
door het KNMI:
Hier en daar wat regen.
Middagtemperaturen omstreeks 13 graden
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld
over Nederland.
Aantal uren zon 0 tot 5; min. temp, om
streeks 8 graden; max. temp, omstreeks
13 graden.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur 80 procent. Kans op een geheel
droog etmaal 50 procent.
WEERRAPPORTEN
1. bew.
1. bew.
regen
I bew
ZONDAG 29 OKTOBER
Zon- en maanstanden
Zon op 07.28 uur, onder 17.19 uur
Maan op 04.24 uur, onder 16.31 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 09.56 uur en 22.08 uur
Hoogwater 01.55 uur en 14.14 uur
MAANDAG 30 OKTOBER
Zon- en maanstanden
Zon op 07.30 uur, onder 17.17 uur
Maan op 05.34 uur, onder 16.57 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 10.36 uur en 22.50 uur
Hoogwater 02.31 uur en 14.48 uur
Op aandrang echter van zowel vakbon
den als werkgevers en de Sociale Verzeke
ringsraad werden nauwkeurige en na
drukkelijke beperkingen aangelegd.
XE S-S
■r.2
zw 11 0.1
zw 11—
zw
zzw
zw
nw
zw
zw
zw
zzw
zzo