Zwarte minister
TWIJFEL AAN LIBERALITEIT
dient ontslag in
bij Smith
?F
Griekse 29 jaar in kelder
3
Veel kritiek in
r
f
Zuid-Afrika op
ontslag Mostert
ijk
f achtergrond
Rust weergekeerd
in Loesaka
B
l
Primeur
Democraten houden solide meerderheid
Foto’s
f
A
BINNEN- EN BUITENLAND
3
DONDERDAG 9
NOVEMBER
19 7 8
lil
tl
I
1
I
iderwi
(Van onze redacteur in
West-Duitsland, Hans Amesz)
door Nico Scheepmaker
overheidsdienst te weren. Het lid
maatschap van een „grondwetvij-
andige” partij (bijv, de Duitse
communistische partij) kan een
reden zijn om de sollicitant af te
wijzen. Dit hoeft echter niet. De
regering gaat er onverminderd
van uit, dat beambten zich moeten
inzetten voor de „vrije democrati
sche staat”, zowel in diensturen
als daarbuiten.
zak(H|
?ft gistel
/eroorde
dat hij 1
le Spaai
isch ton*
Vitoria,
land. De
>ces, dat
de Spa»
lijn geh
i anders
BONN. Volgens de Westduit
se regering is het niet noodzake-
lijk, dat elke sollicitant naar een
overheidsfunctie automatisch op
„zijn trouw aan de grondwet”
wordt onderzocht. Dat dient
slechts in bepaalde gevallen te ge
beuren, bijvoorbeeld als er ernsti
ge twijfel bestaat over de grond
wettelijke opvattingen van ie
mand die bij de overheid wil gaan
werken. Het kabinet is ook van
mening dat „jeugdzonden” geen
rol mogen spelen om mensen uit
ingids*
Idenru
politic
landse l
1 r
Westduitse regering wil
Berufsverbote verzachten
i De
was een straf voor
Het is in bepaalde
oudere
de
gang val
tussentijd:
1
Met een kleine groep mensen is er het
hele weekeinde aan gewerkt, zondagavond
was er voldoende materiaal om dr. De
Jong te kunnen vragen of de verzamelde
gegevens klopten, diens antwoord schijnt
„afstandelijk, omfloersd” te zijn geweest
maar in ieder geval niet ontkennend, en
maadagochtend had het Nieuwsblad van
het Noorden het verhaal dusdanig rond,
dat het verantwoord werd geacht tot publi-
katie over te gaan.
De eerste editie van het Nieuwsblad
wordt rond half twaalf gedrukt, het ver
haal was toen ook al op het GPD-net gezet,
met het verzoek aan de andere GPD-kran-
ten er niet te vroeg mee op straat te komen,
om te voorkomen, dat het alsnog aan ande
re kranten zou worden doorgespeeld. In
dat verband was het misschien verstandi
ger geweest het bericht pas in de allerlaat
ste stadseditie te brengen, maar dan (zie
Eef Brouwers) zou je het belang van de
primeur boven het belang van het bericht
en het belang van dé lezers plaatsen en dat
zou onjuist zijn.
Het heeft toch nog tot ’s middags vijf uur
geduurd voordat de radionieuwsdienst op
Hilversum-3 melding maakte van de affai-
re-Aantjes, met uitdrukkelijke bronver
melding van het Nieuwsblad, blijkbaar
omdat men het nergens bevestigd had
kunnen krijgen. Ook de later sluitende,
concurrerende bladen hadden blijkbaar te
weinig tijd gehad voor verificatie of ook
maar de vermelding van het bericht in de
GPD-kranten. Een fraaie, afgeronde pri
meur dus, als het enig vrolijk makende in
de hele affaire.
A voort»
>eide func-
or Vonde-
id van de
erzekerii-
takkelijke
ten tussa
'rote lijn
ssecreta|wra/c
broers
•en begin werden
teerd.
Mostert werd dinsdag ontslagen nadat
hij bewijsmateriaal had onthuld, waaruit
bleek dat de inmiddels afgetreden minis
ter voor Plurale Betrekkingen, Connie
L cor-
Hr BOTHA
macht”. Eglin verklaarde, dat zijn partij
de parlementscommissie die Mosterts op
volger moet benoemen, zal boycotten. Een
voormalig rechter van het Hooggerechts
hof van Transvaal, Kowie Marais, noemde
het ontslag va Mosters „ongehoord”.
Ook binnen Botha’s eigen partij heeft
het besluit verontwaardiging gewekt.
Minister van Binnenlandse Zaken Ger
hart Baum (FDP) heeft dat gisteren op een
persconferentie bekendgemaakt. Samen
met zijn collega Vogel (SPD) van Justitie
heeft hij onderzocht in hoeverre het grond-
Deze Kanti-affaire doet denken aan de
zaak tegen de zoon van mevrouw' Gand
hi, Sanjay, die tijdens haar bewind bijna
even machtig was als zijn moeder. Ón
danks het feit dat Sanjay, die zich gehaat
heeft gemaakt bij het volk en de oorzaak
is geweest van de verkiezingsnederlaag
van zijn moeder, blijft Indira hem be
schermen en laat zij zich politiek door
hem adviseren. Maar hoewel het Indiase
volk de praktijken van Kanti Desai en
Sanjay Gandhi verfoeit, heeft het toch
respect voor het feit dat de families hen
door dik en dun beschermen.
LOESAKA (UPI). In het centrum van
de Zambiaanse hoofdstad Loesaka pa
trouilleerden gisteren eenheden van poli
tie en leger, nadat eergisteren een aantal
blanken was gemolesteerd door een zwar
te menigte. Die aanval zou het gevolg zijn
geweest van geruchten over de aanwezig
heid van Rhodesische spionnen in Loesa
ka. Gisteren deden zich geen nieuwe inci
denten voor.
Volgens de vrouw van Kumar is haar
man het slachtoffer geworden van chan
tage. Minister Ram, die zware kritiek
heeft te verduren van de kant van de
oppositionele Congrespartij, zegt niets te
geloven van al die beschuldigingen tegen
zijn zoon, die een belangrijke overheid
spost heeft in de staat Bihar.
Een ander schandaal betreft de zoon
wettelijk mogelijk is de bestaande praktijk
van het „radicalenbesluit” (Berufsverbote)
te veranderen. Het rapport is, aldus Baum,
geen model maar slechts een kader waar
binnen valt te handelen. Op de komende
bijeenkomst van de ministers van Binnen
landse Zaken van de deelstaten zal het
worden besproken. Ten aanzien van de
Berufsverbote zijn de deelstaten grond
wettelijk vrij.
van de minister-president van de noorde
lijke staat Haryana, Devi Lal, een voor
aanstaande figuur in de Janata-partij.
President Carter had tevoren gezegd de
ze verkiezingen te willen beschouwen als
een test voor zijn beleid in het Witte Huis.
Ndiweni is van mening, dat de Ndébele-
stam, waartoe hij behoort, niet voldoende
is vertegenwoordigd in de Rhodesische
overgangsregering. Ook in de nieuw’e
grondwet, die nu in Rhodesië wordt opge
steld, wordt ohvoldoende rekening gehou
den met zijn stam meent Ndiweni. Tot de
Ndebele-stam behoren ongeveer 1 miljoen
mensen. De Ndebele zijn afstammelingen
van de Zuidafrikaanse Zoeloes en wonen
in het zuiden van Rhodesië.
orden dal
als voor
jerd staat
-DA heeft
stemd.
>or nieu
16- tot
isprojecf
en berot
ihakelen
aiding n
aren in h
>f in devt
igenwezf
JOHANNESBURG (UPI). Leiders
van de Zuidafrikaanse oppositie en juris
ten hebben gisteren het ontslag van rech
ter Mostert door premier Botha sterk ge-
Het Nieuwsblad van het Noorden had de
wereldprimeur van de affaire-Aantjes,
waar ook de andere kranten van de Ge
meenschappelijke Pers Dienst (GPD)van
hebben kunnen profiteren, maar buiten de
GPD-bladen had maandagavond geen en
kele krant ook maar een kruimel van het
bericht dat die avond via de tv-apparaten
als een bom in de huiskamers zou uiteen
spatten (U merkt het, ik begin me al in
primeur-proza uit te drukken). Op zichzelf
al een kunststuk, want het voorpagina-
artikel van het Nieuwsblad van het Noor
den moest via het opperbevel in Den Haag
worden rondgezonden naar alle GPD-bla-
den in alle uithoeken van Nederland, zon
der dat het voortijdig uitlekte naar de
andere combinaties en landelijke dagbla
den. Eef Brouwers, hoofdredacteur van
het Nieuwsblad van het Noorden, vertelde
me dat zijn krant in de tweede helft van de
vorige week (en ik handhaaf nu zijn eigen,
typisch noordelijke beeldspraak) „een eer
ste sneeuwvlokje te pakken kreeg. Dat
hebben we toen gekoesterd en dat bleek
toen een lawine te veroorzaken”.
t
SALISBURY’ (Reuter/AP). Kajisa
Ndiweni, een zwarte minister uit de Rho-
deisische overgangsregering, heeft giste
ren zijn ontslag ingediend bij premier lan
Smith.
trijfël
Ndiweni heeft ook zijn lidmaatschap
van de Verenigde Volksorganisatie van
Zimbabwe (ZUPO), de meest conservatie
ve van de drie zwarte partijen in Rhodesië,
opgezegd. De ZUPO wordt geleid door het
stamhoofd Chirau. die minister is in het
overgangsbewind van Smith.
Ook rond de zoon van de minister van
Defensie, Jagjivan Ram, dreigt een
schandaal te ontstaan. Minister Ram, die
doorgaat voor een onkreukbaar persoon,
heeft veel aan gezag ingeboet omdat zijn
zoon betrokken is geraakt bij een seksu
eel schandaal. Van de 42-jarige zoon van
Ram, Suresh Kumar, zijn foto’s ver
spreid waarop hij met een vrouw staat
af geheeld in diverse seksuele houdingen.
De Zambiaanse regering heeft de am
bassadeurs van de westerse landen excu
ses aangeboden voor de incidenten van
eergisteren. Het regeringsdagblad Zambia
Daily Mail heeft opgeroepen tot zware
bestraffing van de deelnemers aan de aan
val op de blanken.
Hij verklaarde dat het niet zijn taak is,
de vraag te beantwoorden in hoeverre de
voorstellen van de SPD’ers Klose en
Koschnick om de praktijk van het extre
mistenbesluit te versoepelen, passen bin
nen het rapport van de regering. Geconsta
teerd kan echter worden dat met name de
voorstellen van Klose veel verder gaan.
Deze maakte bijvoorbeeld een onder
scheid tussen het gedrag van overheidsdie
naars in hun werk en in hun vrije tijd.
Op een persconferentie heeft de Neder
landse hoogleraar Nauta namens het Rus-
sell-tribunaal gezegd dat de binnenlandse
veiligheidsdienst geheel uit de sollicitatie
procedure bij de overheid dient te verdwij
nen.
De Republikeinen hebben weliswaar
minder winst geboekt dan de gemiddelden
uit het verleden leken te rechtvaardigen,
maar zij kunnen soelaas putten uit het feit
dat zij in het Midden-Westen, waar de kern
van hun kracht ligt, veel beter te voor
schijn zijn gekomen dan zij hadden kun
nen verwachten, en in de staat Minnesota
de Democraten van twee senaatszetels en
een gouverneurspost hebben ontdaan.
Minnesota is een Democratisch bolwerk
geweest dat aan de VS mannen ais de
onlangs overleden Hubert Humphrey
heeft geschonken. Texas kreeg voor het
eerst in 108 jaar een Republikeinse gou
verneur.
Een verhoudingsgewijs groot aantal par
lementaire veteranen heeft het onderspit
moeten delven, maar in weerwil van de
duidelijke verschuivingen die per staat
soms zijn opgetreden, zijn de wezenlijke
verhoudingen tussen Democraten en Re
publikeinen niet veranderd in verkiézin-
gen die ongeacht de partij die in het geding
was, een lichte verschuiving naar rechts in
het algemene politieke denken te zien heb
ben gegeven.
Evenwel, een serie voorstellen die ten
doel hadden de belasting op bezit te ver
minderen, zodoende de staat dwingend tot
minder overheidsbemoeienis en een zuini
ger beheer van de gelden, kreeg een onge
wisse ontvangst. Dat was verrassend, om
dat sedert Californië zo’n maatregel via de
stembus afdwong, alom luidkeels werd
verkondigd dat Amerika zich bevond in
een opstand van de belastingbetaler. Blijk
baar hebben Carter en de Democraten
zich snel genoeg de verlangens van het
kiezend volk gerealiseerd om die bewe
ging, waarvan de Republikeinen veel had
den verwacht, de meeste wind uit de zeilen
te nemen.
Verkiezingen VS
Baum zei dat het kabinet de opvatting
van bondskanselier Schmidt deelt, dat er
door het radicalenbesluit een toenemende
onzekerheid wordt veroorzaakt en dat er
hier en daar terecht wordt getwijfeld aan
de liberaliteit van de Bondsrepubliek.
47-jarige
Griekse Helen Kari-
oti heeft sinds 1949
op bevel van haar
ouders opgesloten
gezeten in de kelder
van een huis in het
geen verrassing
(Van onze redacteur in Amerika Henk Kolb)
WASHINGTON. De dinsdag gehouden verkiezingen voor Senaat, Huis van
Afgevaardigden en gouverneurs in de Verenigde Staten hebben aan de feitelijke
politieke situatie op het nationale vlak nauwelijks iets veranderd. De Democraten van
president Carter hebben nog steeds een solide meerderheid in het Huis van Afgevaar
digden en de Senaat, hoewel zij traditiegetrouw bij tussentijdse verkiezingen aan de
Republikeinen zowel zetels in het Huis, in de Senaat als onder de gouverneursposten
van de staten hebben moeten prijsgeven.
De cijfers laten voldoende ruimte voor een
uitleg die bruikbaar is voor beide partijen.
Maar het zou wat te ver gaan om eruit te
lezen dat de kiezers Carter een nieuw
mandaat hebben verschaft. Dit valt in de
eerste plaats niet te rijmen met de vaak
gespannen verhoudingen tussen volksver
tegenwoordiging 'en president, en in de
tweede plaats niet met het feit dat het hier
niet ging om een uitspraak over een presi
dentieel beleid, maar over het beleid van
senatoren, gouverneurs en leden van het
Huis.
Het Amerikaanse volk is blijkbaar wel
op zoek naar nieuw politiek houvast in
economisch moeilijke tijden, maar daaruit
is nog geen nieuwe ideologie te voorschijn
gekomen, gegeven de omstandigheid dat
het totaal van de verlies- en winstrekenin
gen niet bijzonder afwijkt van de voorheen
bestaande algemene verhoudingen. De Re
publikeinse partij, strijdend tegen steeds
verder afzakken in de achting van de kie
zer, heeft geen doeltreffende formules
kunnen bedenken om een werkelijke winst
te kunnen realiseren. Echter, de partijver
houdingen zeggen weinig wanneer het
gaat om het verkiezen van een president;
de Democratische meerderheid betekent
geenszins een vrijkaartje voor een nieuwe
Democratische president wanneer dat ge
geven anno 1980 aan de orde komt.
De Republikeinen hebben hun voor
naamste presidentiële kandidaten voor
1980 zonder schade door de verkiezingen
kunnen loodsen. Zowel Howard Baker,
leider van de Republikeinen in de Senaat,
als de gouverneur van Illinois, Jim
Thompson, werden moeiteloos herkozen.
Aan Democratische kant behaalde Jerry
Brown met ruime meerderheid een zege
praal in de gouverneursrace in Californië.
Brown is een mogelijke tegenkandidaat
voor Carter in 1980, maar hij verklaarde
in een tv-interview: „De president doet zijn
werk voortreffelijk en Ted Kennedy is
enorm sterk”.
is onderdeel van haar plan om zo gauw
mogelijk in het parlement te komen, nu
de Janata-regering van Desai op alle
fronten aan autoriteit moet inboeten.
Wachten tot de algemene verkiezingen in
1982 zou voor de energieke oud-premier
te lang duren.
Mevrouw Gandhi paste er wel voor op
om het initiatief te nemen voor het kandi-
daatschap in Chikmagalur. Zij liet zich
vragen door haar invloedrijke vertrou
welingen in de Congrespartij, onder wie
de minister-president van de deelstaat
Karnataka. Verwacht wordt dat de cri
minele beschuldigingen die tegen haar
zijn ingebracht, zullen worden verzacht
wanneer zij éénmaal parlementslid is ge
worden. Zij zou in staat zijn om een
politieke draai te geven aan beschuldi
gingen tegen haar wegens bestuurlijke
ongeschiktheid
Voor premier Desai breekt een moeilij
ke tijd aan, want mevrouw Gandhi zal
hem in het parlement niet ontzien. Een
pikant feit is dat Desai, die toen hij
premier werd, bekend stond om zijn
strikte integriteit, zelfe gezien werd als
een symbool van eerlijkheid. Nu wordt
hij bekritiseerd wegens het bevoordelen
van zijn zoon Kanti, die optreedt als zijn
secretaris. Kanti zou zich hebben verrijkt
en daarbij hebben gebruik gemaakt van
de invloed van zijn vader. Premier Desai
heeft deze beschuldigingen verontwaar
digd van de hand gewezen.
het klei beheerde ministerie van Informatie.
Collin Eglin, de leider van de Progressie
ve Federale Partij, noemde het ontslag van
Mostert „machtsmisbruik” en „een beledi-
erkrailging voor de Zuidafrikaanse rechtelijke
e in Ma
.ooo guid r 1
nwijzinj
ie aanhc
lietpartij
aarbij t
n en tw
onderzo
jfficier v
ssante ai
/luchtroi
kerswaj
INDIRA GANDHI
zelf in levenden lijve heeft meegedaan, is
de overwinning zeker. De minister van
Voorlichting van de Janata-regering, Ad-
vani, die de verkiezingscampagne voor
zijn partij leidde, zei dat „Chikmagalur
de politieke dood” zou betekenen voor
mevrouw Gandhi. Het tegendeel blijkt
waar. Zeker is dat de kans dat mevrouw
Gandhi in 1982 weer aan de macht komt
erg groot is, want de geschiedenis van
India heeft bewezen dat individuen met
een grote persoonlijkheid een meer be
slissende rol hebben gespeeld in het kne
den van 's lands politieke lot dan politie
ke partijen en hun ideologieën.
istrict Ai
rel zeker
otere letl
»n de inl kritiseerd.
1 gewijzi
ingevoa
los. Vooi
e moeite
leinerel 1 - -
weer wol Mulder, betrokken is geweest bij het
maar in fuptieschandaal in het vroeger door hem
In het journaal werd de ernstige, ge
schokte verklaring voorgelezen die Ed van
Thijn namens de PvdA over de zaak-Aan-
tjes had afgelegd. Om ons eraan te herin
neren wie ook alweer Ed van Thijn was,
werd tegelijkertijd een foto van hem op
het scherm geprojecteerd. Vrolijk lachend
keek hij ons aan. De foto liep niet parallel
aan de tekst, welke van de twee moesten
we nu geloven? De foto, die suggereerde
dat Ed van Thijn het namens de PvdA een
nogal leuke affaire vond, of de tekst, die
alle ernst, waardigheid en bedroefdheid
ademde die onder zulke omstandigheden
politiek wenselijk is?
Ik besloot de tekst te geloven, en voet
stoots aan te nemen dat het televisiejour
naal over slechts één foto van Ed van
Thijn beschikte, waarop hij nu eenmaal
lachend stond afgebeeld omdat hij op het
moment dat de foto werd genomen in een
puike stemming was. Mijn vermoeden
bleek juist. De documentatie van het jour
naal beschikte over maar één kleurenfoto
van Ed van Thijn, en men gaf grif toe dat
die niet erg correspondeerde met de in
houd van Ed van Thijns verklaring. Er
wordt, zo werd mij verteld, de laatste tijd
wel op gelet dat foto’s van bekende perso
nen die met een zekere regelmaat op het
scherm komen zo neutraal mogelijk zijn,
dus niet óf uitbundig lachend óf met een
gezicht als een oorwurm, zodat ze onder
alle omstandigheden bruikbaar zijn.
Bij een man als Piet Steenkamp is het
geen probleem, die kwam blijkens de fo
to’s zelfs weer olijk lachend uit het huis
van Willem Aantjes te voorschijn, maar je
zou, naast de neutrale foto, toch eigenlijk
ook een sikkeneurig kijkende Jaap Boers-
ma in het fotoarchief moeten hebben (als
illustratie bij zijn besluit om zich terug te
trekken als kamerlid), alsook een trio
mnfantelijk lachende Jaap Boersma (als
illustratie bij zijn besluit om steun te gaan
trekken bij de OGEM).
Als je weet met hoeveel zorg door een
reclamebureau wordt gezocht naar de best
bijpassende illustratie voor een
waspoederadvertentie dan is het eigenlijk
onverantwoordelijk dat het journaal zich
op het zoveel gevoeliger terrein van de
politiek vaak moet behelpen met maar één
portretje van een politicus.
noloog-ai
jerechtel
a het mi»
de bekei
k over t
dat is «i
tioloog-ai
Igemene
•htelijkei
e, en leö
:reikte al
rftijd, ms
;itie.
Zijn zoon, Om Prakash, werd op een
goede ochtend door de douane van het
vliegveld van New Delhi aangehouden
wegens het smokkelen van 48 gouden
horloges en een grote hoeveelheid gou
den pennen. Maar Devi Lal was streng
tegen zijn zoon. Op een persconferentie
keurde hij diens daden af en vertelde dat
„de deuren voor mijn zoon gesloten zijn”.
Al met al keert mevrouw Gandhi in de
politiek terug op een moment dat de
Janata-partij een crisis doormaakt en de
oppositiepartijen in het parlement gedu
rende de negentien maanden van de Ja
nata-regering gebrek aan initiatief en
leiderschap hebben getoond. Enige oppo
sitie wordt alleen bedreven door dissi
denten binnen de Janata-partij zelf. Men
verwacht dat mevrouw Gandhi eerst zal
proberen om weer de eenheid te brengen
in de Congrespartij die momenteel een
identiteitscrisis doormaakt. Zij heeft de
tijd tot de algemene verkiezingen in
1982.
Opmerkelijk is dat onder haar aan
hang veel jongeren zijn te vinden die
verkiezingsoptochten voor haar hebben
georganiseerd. Een van haar campagne
leiders vertelde dat de Congrespartij
„eerder ïlit jaar heeft gewonnen dank zij
de foto’s van mevrouw Gandhi. Nu zij
De overwinning van mevrouw Indira
Gandhi bij tussentijdse verkiezingen in
Chikmagalur, in de Indiase deelstaat
Karnataka, heeft haar niet alleen van een
parlementszetel verzekerd, maar lijkt
ook een bewijs dat zij nog erg populair is.
Zij versloeg de 54-jarige Verrendra Pa
til van de regerende Janata-partij, een
naaste medewerker van premier Morarj i
Desai. Voor Patil was deze verkiezings
strijd min of meer een thuiswedstrijd
want hij spreekt de taal van de bevolking
van deze deelstaat en is bovendien ver
trouwd met hun zeden en gewoonten.
Een nadeel voor hem was dat hij al zes
jaar in de politieke vergetelheid was en
niet opgewassen tegen de politieke
scherpzinnigheid en overtuigende wel
sprekendheid van Indira Gandhi.
Indira Gandhi was elf jaar lang pre
mier van India tot zij in maart 1977 bij de
algemene verkiezingen een verpletteren
de nederlaag leed. Zij verloor zelfs haar
zetel in haar eigen staat Uttar Pradesj, in
Noord-India. Voor Indira Gandhi waren
dit wellicht de donkerste dagen in haar
Politieke carrière, vooral toen zij op be
schuldiging van corruptie werd gearres
teerd, maar kort daarna werd vrijgela
ten.
Haar besluit om mee te doen aan de
Ise verkiezing in Chikmagalur
dat polit dorp Kostalexi. Dit
mi 36 jaa
n volledii een liefde s-affaire.
it hij int
de-Kamt kringen in Grieken-
;ze peria land gebruik dat
st wel ee eerst
log afko, meisjes in een gezin
voor een huwelijk
in aanmerking ko-
men. Na de lang du-
rige opsluiting was
de vrouw geestelijk
en lichamelijk een
Haar vier
en zusters
gearres- 'l
s
Indira Gandhi nog steeds populair
(Van onze redactie buitenland)
