hulpmiddel bij naar karwei
WEG MET ROOK VAN
Hoe en waarmee
Lintzaag als hulpstuk
Niet alleen hyacinthen in
LIJMEN
MAAR
6
il
OPEN HAARD
„winterse huiskamer”
tl
9
Schuurstaal
Vlakschuurmachine
Niet in de kou
4
Bandschuurmachine
Schuurpapier
Schuurschijf
Binnenshuis
Het balkon
De tuin
Je kunt nog zo'n enthousiaste doe-het-zelver zijn, schuren is en blijft een
stomvervelend, tijdrovend, vermoeiend en vaak ook lastig karwei. Maar bijna altijd
noodzakelijk, want al is een werkstuk keurig geconstrueerd, wanneer het niet gaaf
is afgewerkt (en dat is vooral een kwestie van goed schuren), leg je er weinig eer
mee in Ook niet ten opzichte van jezelf Gelukkig bestaan er intussen heel wat
hulpmiddelen, die het nare schuurkarwei aanzienlijk kunnen verlichten. Een
vlakschuurhulpstuk op de boormachine maakt vooral het schuren van grote
oppervlakken gemakkelijk. Tot de verdere mechnische schuurvoorzieningen
behoren ronde schuurschijven, schuurrollen (beide op de boormachine te
gebruiken), bandschuurmachines, en dergelijke.
We kennen allemaal wel de bekende hyacint die
eind december op een „bollenglas” onze huiskamer
een beetje in lentesfeer brengt. Het is heerlijk om al
een stukje lente in huis te hebben als alles buiten
nog kaal en koud is. Maar helaas blijft het vaak bij die
ene hyacint. Te-weinig mensen weten dat vele
bloembollen binnenshuis al veel vroeger in bloei
gebracht kunnen worden. Het is de moeite waard om
bet eens met narcissen, sneeuwklokjes, blauwe
druifjes, irisjes, tulpen, krokussen, enz. te proberen.
Als u bollen koopt die in de catalogus apart vermeld
staan als zijnde geschikt voor kamercultuur en als u
zich aan de spelregels houdt, kan er praktisch niets
aan misgaan
SCHUREN?
(QL\Z
jh-Rover-
50-162Ü
'TïgïTi
O
Informatie
Dat je met één machinaal schuurgereed-
schap voorgoed van al het vermoeiende
handschuurwerk verlost zou zijn, is een
nog altijd levend misverstand. Was het
maar waarSommige dingen kunnen
echt alleen maar met de hand geschuurd
worden. Maar ook in dat opzicht heeft de
industrie het ons al een stuk gemakkelij
ker gemaakt. Laten we de meest gebruike
lijke schuurdingen eens op een -ij zetten
en tevens aangeven waar en wanneer ze
het best toegepast kunnen worden.
ook worden gebruikt om zeer hard hout
een allerlaatste schuurafwerking te geven.
In dat geval moet u beslist in de richting
van de houtnerf schuren, omdat zelfs bij
de allerfijnste korrels zichtbare krasjes
zichtbaar kunnen blijven als u dwars of in
cirkelvormige bewegingen schuurt. Cir
kelvormig schuren is wel aan te bevelen
wanneer u een voor-laklaag voor de laatste
keer schuurt, alvorens de definitieve lak-
klaag aan te brengen.
Voor het schuren van oppervlakken die
(ook na de afwerking met beits, blanke lak,
enz.) in het zicht blijven, mag u de roteren
de schuurschijf nooit gebruiken, want de
krasjes blijven zichtbaar. Ze manifesteren
zich zelfs duidelijker na het lakken of
beitsen.
Een geheel nieuwe schuurschijf van
Sandvik is die op basis van het al genoem
de schuurstaal-principe: een uit één geheel
Goed idee van Perfecta, de fabrikant
van de Bisonlijmen: een cadeaudoos
met elf verschillende lijmsoorten, voor
allerlei lijmkarweitjes in huis: hout-
lijm, montagekit, bisonkit, dubbelzijdig
kleefband, plakgum, tweecomponen-
tenlijm in doseerspuit, hard-pvc-lijm,
hobbylijm. Een handige „lijmwijzer”,
met informatie over lijmproblemen, zit
erbij. Voor f 24,75 is de doos te koop,
ook als cadeautje voor jezelf.
Hoewel er schuurvellen met een grote
korrel op de vlakschuurmachine kunnen
worden gezet, is dit gereedschap zeker niet
bedoeld om stevig „af te nemen”. Probeer
er dus geen al te ruwe oppervlakken gaaf
mee te schuren. Het is typisch een „fijn
afwerkingsgereedschap”. Zet nooit druk
op de machine: daardoor het schuren niet
sneller en u belast er alleen de motor van
de machine onnodig mee.
Doe-het-zelvers gaan hoe langer hoe meer „stationaire machines” kopen. Dat zijn
complete, vast opgestelde machines, die in veel gevallen meer mogelijkheden
bieden dan de zgn. „integrale” machines (handmachines met eigen motor) of de
combinatie van boormachine met hulpstukken.
Stationaire machines vergen meestal een flinke hap uit de portemonnee. Om nu
een lintzaagmachine voor de amateur haalbaar te maken, hebben enkele fabrikan
ten Wolf craft en Inca) dit gereedschap motorloos uitgevoerd. Je kunt er eenvoudig
de elektrische boormachine aan koppelen (boorkop er even afhalenjenje maakt het
fijne bochtenwerk zonder een al te groot bedrag te moeten investeren.
De motorloze lintzaag moet als een hulpstuk worden beschouwd, al lijkt het er,
gezien de verhouding in afmetingen tussen krachtbron en machine, eerder op dat
de boormachine een hulpstuk op de lintzaag is.
Dit vrij nieuwe gereedschap voor de doe-het-zelver heeft nog een belangrijk
voordeel: het is als „driewieler” uitgevoerd, dat wil zeggen dat het zaaglint over
drie wielen in het machinehuis loopt, waardoor een veel grotere „uitlading” (vrije
ruimte tussen zaaglint en machinehuis) wordt bereikt. De hier af geheelde machine
kost f 377,60 en dat is ten opzichte van een complete lintzaagmachine erg
aantrekkelijk.
graven. Zorg ervoor dat er zo’n 15 cm aarde bovenop de
pot komt. Door de plaats met stokjes te markeren en
tijdens vorst af te dekken met dennetakken of iets
dergelijks, kunt u de potten te allen tijde terugvinden en
opgraven.
Niet alle bollen moeten echter eerst zo’n koudeperiode
doormaken. De amaryllis (hippeastrum is eigenlijk de
echte naam) krijgt het liefst meteen een plaatsje boven
de verwarming toebedeeld. Eerst niet in het volle licht
plaatsen en matig water geven. Als de knop zichtbaar is
de pot in het volle licht plaatsen en iets koeler. Dan volop
water geven, ook tijdens de bloei.
Een andere bekende is de paperwhite. Deze narcis
soort kan in een schaal met grind direct in het licht
geplaatst worden. Zorg ervoor dat de bollen net niet in
aanraking komen met het water. De ideale temperatuur
voor deze bollen is zo’n 15 graden. Na een week of zes
volgt de bloei. Andere bollen die direct in de vensterbank
kunnen, zijn: narcis grand soleil d’or, sternbergia, vel-
theimia en haemanthus.
valwinden en regeninslag in uw rook
kanaal en wat belangrijker is: hij ver
betert de trek en zorgt er gegarandeerd
voor dat u geen last meer heeft van
hinderlijke rook tijdens het stoken. In
Engeland, waar de Colt-kap vandaan
komt, zijn er al meer dan twee miljoen
in gebruik (importeur Noralph BV,
Alphen aan den Rijn).
Dat is wel een stevige „happer”, zeker
wanneer u er een grove schuurband op
hebt zitten. Een goede bandschuurmachi
ne is niet goedkoop. Hij biedt wel heel wat
mogelijkheden, althans wanneer u er re
gelmatig gebruik van maakt. Ideaal om
bijv, een houten vloer weer eens een fikse
schuurbeurt te geven. Wanneer het om
„werk in het zicht” gaat, zult u altijd in de
richting van de houtnerf moeten schuren.
Een nadeel van deze machine is, dat u niet
helemaal tot aan het uiteinde van het ma
teriaal kunt komen wanneer u een vloer
schuurt. De overblijvende kanten moet u
dus op andere weijze behandelen: met de
vlakschuurmachine of met de hand.
Tip: let er bij machinaal schuren op dat
het fijne schuurstof zich verspreidt. Ver
mijd het inademen zoveel mogelijk. Draag
daarom een mond-neusmaskertje. Dat
kost nauwelijks een gulden en bespaart u
veel gekuch.'
Verkrijgbaar in vellen van diverse for
maten, o.a. voor de gangbare vlakschuur-
machines, echter ook te gebruiken voor
handschuurwerk. De grove soorten zijn
gemaakt van glaspoeder, dat op een pa-
pierlaag is gelijmd, bij de fijnste soorten
zijn onder meer magnesiumkorrels toege
past. De „grofte” van het schuurpapier
wordt aangegeven in nummers: nr. 30 bijv,
is zeer grof, nr. 360 heel fijn. Wat laatstge
noemde soort betreft: we hebben het dan
I al over zgn. „waterproof schuurpapier",
waarmee laklagen kunnen worden gepo
lijst, metalen glanzend gemaakt, enz. Ge
bruik waterproof schuurpapier altijd „in
het nat”: het oppervlak of het schuurpa
pier steeas met water bevochtigen.
Er is echter ook zgn. „droog water
proof”, een wat tegenstrijdige benaming.
In het Engels wordt het „fre-cut” ge
noemd. Het heeft dezelfde functie als „nat
waterproof”, dus het echte slijp-en polijst-
werk voor de allerfijnste afwerking, maar
je hoeft het niet nat te maken. Het is
voorzien van een smerende laag. Het kan
Een schuurstaal zou je een „permanent
schuurpapier” kunnen noemen. De
Zweedse fabrikant Sandvik heeft het uit
gevonden. Het schuurvlak is een stukje
gehard, roestvrij chroomstaal, dat langs
chemische weg is uitgeëtst, zodat er fijne
en razend scherpe puntjes ontstaan die (in
tegenstelling tot schuurpapier met glas
korrels) allemaal precies even hoog zijn.
Dat geeft een gelijkmatige afwerking.
Schuurstalen zijn in verschillende vormen
en formaten en in drie verschillende „kor
rels” verkrijgbaar. Ze werken plezierig:
geen gedoe met telkens verwisselen van
stukjes schuurpapier, geen kurk of
schuurblokje, maar een „all in one"-ge-
reedschap, dat lange tijd meegaat voordat
het zijn scherpte verliest.
Met een staalborstel kunt u het opper
vlak, wanneer dat wat volgelopen mocht
zijn, schoonmaken. Schuur met het
schuurstaal echter geen verflagen af, ze
ker geen vrij verse. En werk, wanneer het
hout blank, met beits, transparante kleur-
lak, enz. moet worden behandeld, altijd in
de richting van de houtnerf.
Een knapperend vuur, de geur van
brandend dennehout en een spannend
boek: een prima recept om een lange
winteravond door te brengen. Maar
dan moet die open haard natuurlijk wel
probleemloos branden. Hinderlijke
rook in de kamer is zo’n probleem.
Ter geruststelling: de trek van de
meeste open haarden die tijdens de
zomermaanden niet werden gestookt,
zal bij de eerste keer stoken óp zo’n
vochtige herfstavond onVoldoende zijn.
Een koud en vochtig rookkanaal trekt
nu eenmaal minder goed, met als ge
volg hinderlijke rook in de kamer. U
hoeft zich hierover echter weinig zor
gen te maken en zult na een paar uur
tjes stoken merken dat het probleem
zich vanzelf oplost. Is dit niet het geval,
dan zal de capaciteit (en dus de trek)
van uw rookkanaal onvoldoende zijn.
Dit kan onder meer het gevolg zijn van
een onvoldoende lengtedia meter van
het kanaal ten opzichte van de vuur-
breedte van uw open haard.
In dat geval zult u de trek kunstmatig
moeten verbeteren, bijv, met een Colt-
kap (zie afbeelding). Een onderhouds
vrije aluminium kap, die u gemakkelijk
zelf op de schoorsteenpot kunt bevesti
gen; gewoon vier vleugelmoeren aan
draaien. Voor nog geen f 64 voorkomt u
bestaande schijf, waarbij dus de rubberen
voet en het (nagenoeg permanente)
schuurstaal onverbrekelijk aan elkaar
verbonden zijn. U kunt ermee „uit de
hand” werken, maar ook de boormachine
met de schijf in een horizontale standaard
plaatsen.
De meeste mensen die een boormachine
bezitten, ^hebben er als een van de accessoi
res ook een rubberen schuur- en polijst-
schijf bij. Daarop kan een lamswollen
poetsvacht of een rond stuk schuurpapier
worden bevestigd. De kunst is om de enigs
zins flexibele schijf slechts voor een ge
deelte met het houtoppervlak in aanraking
te laten komen. Probeer nooit het volle
schijfoppervlak te gebruiken. De boorma
chine zou u uit de handen kunnen slaan.
Ten slotte is het ook mogelijk de bollen in een koele
kast of kelder te plaatsen. De temperatuur mag niet
boven de 9 graden komen en het moet beslist ook een
donker plaatsje zijn. Regelmatig water geven. Na zo’n
drie a vier maanden (liever langer dan korter) mogen de
potten de huiskamer in. Een tochtvrij plaatsje met een
temperatuur van zo’n 18 graden (bijv, in de venster
bank) is het meest geschikt. Wanneer u regelmatig water
geeft, zal de bloei niet lang meer op zich laten wachten.
Als u geen tuin heeft, kunt u de potten in kistjes met
zand op het balkon plaatsen. Ook kunt u ze in een plastic
vuilniszak zetten. Door deze goed af te sluiten, blijft ook
een hoge vochtigheidsgraad behouden. Wel regelmatig
controleren of er water gegeven moet worden.
Plant de bollen in een schone pot of schaal die min
stens tweemaal zo hoog is als de bol. Zo hebben de
wortels voldoende ruimte. Nieuwe, ongeglazuurde pot
ten moeten minstens één dag in het water liggen om
zoutresten op te laten lossen. Nadat u eerst wat potscher
ven voor drainage op de bodem heeft gelegd, vult u de
Pot met zanderige grond gedeeltelijk op. Potgrond, ge
lengd met zo’n 50 procent rivier- en duinzand is heel
Beschikt.
Daarop worden de bollen zo geplaatst, dat het bovenste
Puntje net onder de rand van de pot blijft. Het is het
®ooist om zoveel mogelijk bollen in één pot te plaatsen,
Maar de bollen mogen elkaar onderling en de rand van
“e pot niet raken. Vul de pot verder met aarde en druk
deze naast de bollen stevig aan. Het puntje (de „neus")
iet boven de grond uit laten steken. Vervolgens water
Beven en ze ten minste drie maanden op een koude
uonkere plaats laten staan.
De beste methode is om de potten in de tuin in te
•1
