Ex-RAF-lid spreekt met Nieuwe Revu
o
Exclusieve
keukens?
RCUU Onthult.
id.
1
VIJFTIG JAAR „HAPPY STATION” IN DE ETHER
Pi
Is
a
2nbu|
Nieuwe Revu spreekt met paus.
’7$
WMNK
Lr* el
iii
I
interbouw bv
ai
E
I
Iv:
ib
k I
13
NOVEMBER
DONDERDAG
19 7 8
1 6
Door Wouter Hendrikse
Vertrouwen
II
-
1
’Toen heeft Carlos een
nieuwe patroonhouder in zijn
Beretta gedaan en die heeft
hij letterlijk op de Libiër
leeggeschoten’. Dat was moord.
Een dode als voorbeeld... ’Dat
hadden we niet afgesproken’.
21 December 1975.
In Wenen gijzelden zes terro
risten elfOPEC-ministers.
Voor 1 Ians Joachim K lein
betekende deze actie het
breekpunt in zijn terroristisch
leven. Hij praat op zijn
onderduikadres met Nieuwe
Revu over zijn revolutionair
verleden terwijl politie en
zijn vroegere RAF-vrienden
hem op de hielen zitten.
Klein spreekt vooral over
super-terrorist Carlos.
u in een reportage van het
illustere duo Scheer en W
Remmers: w
'De nieuwe kleren van 1
de paus’.
nieuwe
Toekomst
I.
-
Radio Nederland Wereldomroep (RN) viert 19 november een histori
sche gebeurtenis: dan is het precies 50 jaar geleden dat Edward Startz
als veeltalig omroeper in dienst trad bij de experimentele kortegolf -
zender „PCJ”, waaruit later de Radio Nederland Wereldomroep zou
groeien. Op 19 november 1928 presenteerde Eddy Startz, ook wel de
Willem Duys van de korte golf genoemd, voor de eerste maal het
programma dat hem later zo beroemd zou maken, „Happy Station”.
Nu, een halve eeuw later, wordt dit programma nog steeds wekelijks
over de gehele wereld uitgezonden, zij het dan door Tom Meijer, die in
1970 het roer van de toen 70-jarige Eddy Startz overnam, nadat deze
het programma 41 jaar had samengesteld en gepresenteerd. „Happy
Station” zal daarom zondag extra in het zonnetje worden gezet in de
uitzendingen van de Wereldomroep.
Vele talen
’Heilige Vader, I leiligc
Vader’, roept Remmers.
’Spreekt u Nederlands?’
I Iet verheven antwoord
van onze kersverse paus leest
Ontwikkelingshulp
1
L
indceinM
aubergine
■A Zijn opvolger Tom Meijer
(ADVERTENTIES)
-■
s
I-
(AD VERTENTIE)
buitenland te laten horen. Artikel 2 van de
statuten luidt dan ook: „De wereldomroep
heeft' ten doel: van Nederland in het bui
tenland een beeld te geven in geestelijk,
levensbeschouwelijk, staatkundig, cultu
reel, wetenschappelijk, economisch, soci
aal en humanitair opzicht - daarmede te
vens de verbreiding van goodwill omtrent
Nederland te bevorderën, alsmede een bij
drage te leveren tot vreedzame internatio
nale betrekkingen en samenwerking met
name ook met betrekking tot de jonge
naties”. Einde citaat. Verder stelt de We
reldomroep zich ten doel de band met alle
Nederlanders en rijksgenoten in Rijksde-
len overzee te onderhouden en te verster
ken.
van ontwikkelingshulp deelt de FAO (We-
reldvoedsel Organisatie) ontvangers uit in
die arme landen en de programma’s die de
mensen daarop kunnen ontvangen wor
den door de Wereldomroepen in hun eigen
taal uitgezonden.
Maar het zijn natuurlijk niet alleen deze
landen waar we naartoe uitzenden. Ook in
de Verenigde Staten wordt vrij veel naar
ons geluisterd. Dit omdat de mensen daar
weleens naar een station willen luisteren
zonder reclames. Ook wordt er veel in
landen die een staatsomroep hebben op
ons afgestemd. Die programma’s van deze
omroepen zijn vaak gecensureerd terwijl
Gezien de snelle technische ontwikkelin
gen, waarvan de ontwikkelingslanden ook
niet „verschoond" zullen blijven, kan men
zich gaan afvragen of er in de toekomst
nog wel plaats is voor de wereldomroepen.
Binnen afzienbare tijd zullen de Derde
wereldlanden zelf in staat zijn volwaardi-
ge radioprogramma’s te maken. Volgens
Bert Steinkamp is de groei er voor de
wereldomroepen nog lang niet uit. Inte
gendeel zelfs. „Voor de komende twintig
jaar voorzien we alleen maar een stijgende
tendens voor de wereldomroepen. Er ko
men steeds meer kortegolf-ontvangers op
de wereld. Dus zal er meer geluisterd gaan
worden. Bovendien zal er altijd behoefte
blijven bestaan aan niet-nationalistische
omroepen. Er zal echter wel een hoop
veranderen. Vooral op het gebied van de
transcriptie-programma’s. Zoals die nu ge
bracht worden is het pure kennisover
dracht. In de toekomst zie ik meer co
producties komen. Programma's van wij
in Nederland doen het zo en in Ghana op
die manier. Zo kan je een discussie aan
wakkeren over de voor- en nadelen van
bepaalde dingen. Bovendien liggen er nog
genoeg braakliggende terreinen voor ons.
Als we nog eens een taal in ons pakket, dat
nu ondermeer bestaat uit Nederlands, En
gels, Spaans. Maleis, Portugees, Arabisch,
Frans en een aantal Afrikaanse talen,
erbij mogen nemen zou dat Chinees moe
ten zijn. Maar we moeten voor de toekomst
goed wakker blijven en moeten dus voort
durend van opzet veranderen”, aldus Bert
Steinkamp.
Santpoorterstraat 41
(Kleverparkbuurt)
Haarlem
023-263463
V
gevallen weet men bij de Wereldomroep
niet of een programma het beoogde resul
taat heeft. In de arme landen grijpen de
mensen niet zo vaak naar de pen om hun
mening over de uitzending kenbaar te ma
ken. Bert Steinkamp, hoofd programma-
dienst van de Wereldomroep: „Voor die
mensen is zelfs een postzegel nog te duur.
Voor geld dat ze hiervoor zouden moeten
uitgeven kunnen ze een maaltijd kopen.
Het is derhalve logisch dat ze niet schrij
ven, maar wel jammer voor ons omdat
post voor ons de enige graadmeter is. We
denken echter wel dat er een enorm pu
bliek zit te luisteren. En dan kan je je
natuurlijk gaan afvragen hoe het komt dat
ze wel een radio hebben en geen geld
hebben om voedsel te kopen. In het kader
De grondlegger van „Happy Station”
Eddy Startz
De Wereldomroep verzorgt dagelijks in
vele talen radioprogramma’s over de
meest uiteenlopende zaken. Zo zijn er alge
mene programma’s met nieuwsitems en
gerichte informatieve uitzendingen, die
voor bepaalde doelgroepen worden ge
maakt. Zo zijn er bijvoorbeeld cursussen
kippenteelt die via de korte golf in Derde
Wereldlanden worden uitgezonden. In veel
l
En dat valt niet mee, aangezien onze be
groting 40 miljoen is. We bezuinigen dus op
de programma’s die de minste arbeid
splaatsen vergen. Zo hebben we de Zuid-
Afrikaanse uitzendingen moeten stoppen.
Erg jammer omdat wij de enigen waren
die programma’s in die taal maakten. Aan
de andere kant is het zo dat de meeste
mensen in Zuid-Afrika wel Nederlands of
Engels verstaan. De Zuid-Afrikaners zelf
zagen het echter als een politieke daad.
Ook een dagelijkse Europese achtergrond
rubriek die in de VS werd uitgezonden
sneuvelde door de bezuinigingsplicht.
Aanvankelijk dachten we eigenlijk dat de
regering van plan was om de Wereldom
roep langzaam de nek om te draaien. Want
we vonden dat ze ons nogal fors aanpak
ten. We hebben de bezuinigingsmaatrege
len dan ook niet zomaar gepikt. We wilden
eerst weten wat men met ons voor had. We
hebben er dus op aangedrongen om een
uitspraak te krijgen omtrent een nieuw
zenderpark dat we nodig hebben. We gin
gen er vanuit dat wanneer we dat zouden
krijgen het met het voortbestaan van de
Wereldomroep ook wel goed zat. Zo’n zen
derpark kost toch gauw zestig miljoen
gulden. Dat zenderpark komt er ook inder
daad”, aldus Bert Steinkamp.
De transcriptieprogramma’s van de We
reldomroep worden op aanvraag gemaakt
en kosten niets. Bovendien worden de pro
gramma’s gemaakt door mensen die uit
het land van de aanvrager komen. Zo bij
elkaar heeft de Wereldomroep ongeveer
80 mensen van verschillende nationalitei
ten in dienst. „Dit is natuurlijk ook een
brokje ontwikkelingshulp. Bovendien heb
ben we een eigen opleidingsinstituut waar
met name mensen uit ontwikkelingslan
den wordt bijgebracht hoe ze een pro
gramma moeten maken, hoe ze moeten
presenteren en eventueel krijgen ze een
technische opleiding. Dit is zowel voor
radio als televisie. Dat we ook televisie
doen zal menigeen verwonderen en men
zal zich afvragen waarom deze mensen
niet gewoon gaan kijken bij de NOS. We
doen die televisie-opleiding hier omdat wij
vrij primitieve fasciliteiten hebben. Onze
mogelijkheden komen vrij goed overeen
met de spullen waarmee de „leerlingen” in
hun eigen land moeten werken. Bij de
NOS zouden ze te weinig leren omdat het
daar voor hen een enorm technisch Wal
halla is. Er zijn ook mensen die het er niet
mee eens zijn dat we die mensen helemaal
hier naar toe halen en hen een opleiding in
Nederland geven inplaats van hen in hun
eigen land te trainen. Wij vinden echter dat
het beter is dat ze worden geïsoleerd van
hun normale werk-situatie. Dit omdat de
Informatie die wij geven dan veel beter
overkomt. Maar we doen ook wel dingen in
ontwikkelingslanden zelf. Zo hebben we
onlangs nog in Zanzibar geholpen met het
opzetten van een televisiestation. Momen
teel zijn we hetzelfde aan het doen in
Ghana”.
Radio Wereldomroep Nederland neemt
een belangrijke plaats in op de ranglijst
van de meest beluisterde korte-golf-stati-
ons.Vorig jaar stond de Nederlandse
Wereldomroep op een negende plaats. Wat
populariteit betreft staat Radio Nederland
Wereldomroep al jaren lang onwrikbaar
op de eerste plaats.
si- Hoofd program-
madienst van Ra
dio Nederland We
reldomroep Bert
Steinkamp
een zo objectief mogelijke
nieuwsvoorziening kunnen verwachten."
De wereld kent 150 wereldomroepen.
Deze zijn onder te verdelen in verschillen
de groepen. Er zijn bijvoorbeeld politiek
gerichte omroepen zoals Radio Moskou en
omroepen als de Wereldomroep die zich zo
onbevooroordeeld mogelijk proberen op
te stellen. Hierdoor heeft de Nederlandse
wereldomroep nogal wat vertrouwen ge
kweekt over de hele aardkloot. „Pit komt
hoofdzakelijk omdat we niet alleen voor
ons eigen standje praten. Regionale pro
gramma’s voor bijvoorbeeld Afrika ne
men bij ons een belangrijke plaats in. Als
er eenmaal een vertrouwensrelatie is ont
staan gaan we kijken of we iets aan ont
wikkelingssamenwerking kunnen gaan
doen. Wij gaan er vanuit dat de mensen in
bijvoorbeeld de Sahellanden er niets mee
opschieten als ze via de radio allerlei inge
wikkelde analyses horen waarom zij het zo
slecht hebben. Wat zij willen weten is hoe
ze irrigatiewerken moeten uitvoeren of
hoe ze het eiwitgehalte in hun voedsel
kunnen verhogen. We richten ons zoveel
mogelijk op de zogenoemde lotsverbete
ring. We zijn een tijdje geleden met een
medische cursus in het Frans gestart voor
Afrikaanse landen. Na verloop van tijd
kregen we van het hoofd van een zieken
huis daar een brief om meer informatie.
Zo'n programma wordt dan naast infor
matief ook erg nuttig. Het hoofd van dat
ziekenhuis gebruikte onze informatie voor
het opleiden van verpleegkundigen.”
Een belangrijke plaats bij de Wereldom
roep nemen de „transcriptieprogram
ma’s” in. Dit zijn uitzendingen die hiér in
Nederland worden gemaakt, waarna de
banden naar het land, dat om zo’n pro
gramma heeft gevraagd, worden
opgestuurd alwaar ze worden uitgezon
den. Er is een grote vraag naar dit soort
programma’s en daarom des te vervelen
der dat de Wereldomroep moet bezuini
gen. „Tussen nu en 1980 moet de Wereld
omroep vijf miljoen gulden inkrimpen.
In 1927 lukte het Philips om als eerste in
Europa een afstand van 12.000 kilometer
je overbruggen met een korte golf zender.
In de beginfase richtten de experimentele
uitzendingen zich voornamelijk op Neder
lands Oost-Indië. De zender bleek erg aan
te slaan. Hierdoor werd immers de band
met het moederland verstevigd. Dit succes
was voor Philips aanleiding om een radio
station op te richten onder de naam PHO-
HI (Philips Omroep Holland-Indië). De co
deletters van dit radiostation waren
„PCJ”. De kortegolfverbinding met de ko
lonie had tot gevolg dat besloten werd ook
naar andere delen van de wereld te gaan
uitzenden, eveneens op experimentele ba
sis. Edward Startz was wegens zijn om
vangrijke talenkennis de aangewezen man
om een dergelijk project te verwezenlij
ken. Hij kreeg opdracht de uitzendingen in
verschillende talen aan te kondigen en de
O70ndal< reacl*es van 9e luisteraars te peilen. De
ezenil a popularity van Eddy Startz met zijn
„Happy Station steeg gestaag. Tot de
Tweede Wereldoorlog roet in het eten gooi
de. Vijf jaar lang werden de uitzendingen
[vanuit Nederland gestaakt. In Londen
ging men echter door, zij het dan als pure
I regeringsomroep. Na de oorlog, om pre-
I cies te zijn op 15 april 1947 ontstond de
Stichting Radio Nederland Wereldomroep
met als doel de stem van Nederland in het
De Wereldomroep is nog
lang niet uitgezonden
ze van ons
