ONGELIJKMATIG SAMENSPEL BIJ ENGELS STRIJKKWARTET
Margaret Mead
Russische interpreteert
overleden
Beethoven subliem
LOOIER
Krisistheater bereikt hoog niveau met nieuwe show
|L
®tr
Fi
wij
ontvingen
■■■I
Hoi!
Mijn moeder zorgt
dat er natuurlijke vitaminen
in echte boter zitten.
Dus dan hebben
andere moeders daar
geen omkijken
meer naar.
Vioolconcert hoogtepunt NPO-avond
Ensors teruggevonden
■IM
19
19 7 8
NOVEMBER
KUNST
DONDERDAG 16
E9
HAARLEM. Al is het strijkkwartet de meest gedisciplineerde
vorm van vierstemmigheid, het blijft de uitdrukkingssfeer van de ziel
-van de meest persoonlijke en intieme gevoelens van de componist. In
die landen waar het illustratieve, het uiterlijke element sterk de kop
opsteekt, als bijvoorbeeld in Spanje, kon de kunst van het strijkkwar
tet niet bloeien. Ook in Italië, waar de opera het genre dat misschien
ivel het verst van het kwartet afstaat de belangrijkste plaats gaat
innemen, verdwijnt de pure vierstemmigheid in de Romantiek haast
logischerwijs volkomen naar de achtergrond. Als Verdi in 1873 nog
een poging doet om de twee eeuwen eerder ook door Boccherini
beoefende kunstvorm in zijn land levend te houden, kwam hij tot een
min of meer kunstmatig resultaat.
5*
Alberni’s niet
op oude peil
•ir Het Alberni Strijkkwartet bij hun optreden
(ADVERTENTIE)
A- MARGARET MEAD
Inzet Rose Thesing is fenomenaal
■O
CEES STRAUS
ST3
Dit is woensdag in Brussel verno
men.
De vierde symfonie, ontstaan in het jaar
1806, kreeg van het NPO ruimschoots de
’oor dit werk typerende uitbundige sfeer
mee die uiteraard vooral concreet uitwerk
te in de snelle delen, zodat men na een wat
wak omlijnde opzet van de langzame in
leiding bij het eerste deel voor de rest van
Dat er toch heel wat meer leven bruist in
het betreffende Kwartet in e van Verdi,
ian gisteravond door het Alberni Kwartet
in de uitvoering werd gesuggereerd, is wel
zeker. Het is overigens merkwaardig dat
dit nu alweer voor de tweede keer in de
Tuinzaal van het Haarlems Concertge
bouw optredende Engelse ensemble dit
maal ter opening van de jaarlijkse kwar-
tetserie ondanks belangrijke mutaties in
de bezetting, dezelfde image heeft behou
den. Kennelijk bepalen primarius Howard
Davis en diens collega aan de tweede lesse
naar. Peter Pople, die beiden tot het oor
spronkelijk bestand behoren, het karakter
van het musiceren zodanig dat de huidige
altist en cellist, Roger Best en David
het werk goed in het zadel zat. Het door
Vandernoot vrij snel geïnterpreteerde
tweede deel (Adagio) behield desondanks,
mede door mooi afgerond spel van de
houtblazers, het vereiste zangerige karak
ter.
Smith, zich als nieuwkomers daarbij aan
sluiten.
Het programma heeft in feite een nogal
omslachtige structuur. Er is op het toneel
sprake van een gelegenheid die een avond
je ouderwetse show te bieden heeft met
zang en dans, sketches en muziek, kortom
alle entertainment die bij de variété hoort.
Er is dus sprake van een show in een show
en dat vormt ook het raamverhaal dat
vooral na de pauze niet duidelijk uit de
verf komt. Om dat verhaal een beetje
gaande te houden wordt zowel een schoon
makende gastarbeider ten tonele gevoerd
(een mogelijkheid om een acteur soepel
zijn nummer te laten brengen) als een
onzichtbare junkie die op het toilet zijn
spuit hanteert. Met die twee gegevens
wordt echter nauwelijks wat gedaan, een
aantal mogelijke humoristische vondsten
laat men zelfs Liggen.
BRUSSEL (AFP). Twee van de
drie werken van de Belgische schil
der James Ensor, die in april uit het
museum van Ostende in België wer
den gestolen, zijn door de politie van
Brugge teruggevonden.
Een van de doeken, „de karos”,
werd ernstig beschadigd, gevonden
op een strand bij Oostende. Het ande
re, „de dood van mijn moeder”, be
vindt zich in handen van de politie
van Brugge.
Het derde schilderij, een zelfportret
dat wel als zijn beroemdste werk
wordt beschouwd, is nog steeds zoek.
Pas in de overige programma-onderde-
len traden momenten van een zekere onge
lijkmatigheid in het samenspel op, werd de
intonatie soms wat onzeker en bleef de
klankversmelting dikwijls uit. Je miste
dan tegelijkertijd de geladen „aura”, die
de artistieke klasse van kwartetspel be
paalt. In die zin deed het ditmaal vóórko
men alsof het Alberni Kwartet intussen tot
middelmatigheid is gedegradeerd.
Er blijkt helaas wel een opvallende te
genstelling in de presentatie die nogal sto
rend werkt. Het speelplan dat het ensem
ble in de Schuur gebruikt, beslaat een
groot gedeelte van de zaal. Met de musici
tegen de achterwand gedrukt en het podi
um waarop de eigenlijke show zich vol
trekt vlak daarvoor blijft een aanzienlijke
ruimte over tussen acteurs en publiek die
door het gezelschap geheel onbenut wordt
gelaten. Er ontstaat zodoende een bijna
niet te overbruggen grens tussen de uitvoe
rende en het publiek.
Juist in een theater als de Toneelschuur
waar optimaal met het publiek gewerkt
kan worden zou de intensiteit waarmee het
gezelschap optreedt beter tot haar recht
kunnen komen. Als Rose Thesing een ge
voelig lied staat te zingen, moet je haar bij
wijze van spreken op de huid kunnen
zitten. Het Krisistheater kan een directe
confrontatie met het publiek best aan, het
heeft er de kwaliteit beslist voor. Als het
zelfde lef waarmee wordt gezongen en
gedanst in de totale presentatie wordt
doorgetrokken kan er een bijzondere show
ontstaan.
Veel werd er overigens in de tweede
helft van het meest originele programma-
Je kan je afvragen waarom er niet geko
zen is voor een rechtstreekse show zonder
het kader van het wat morsige etablisse
ment dat nu maar al te vaak mogelijkhe
den voor uitvluchten biedt, in die zin dat
het gemakkelijke technische fouten kan
maskeren. Er is in deze groep genoeg ta
lent aanwezig, ook om te kunnen improvi
seren als er een uitglijer wordt gemaakt.
Margaret Mead, die rotsvast geloofde
dat moderne gemeenschappen veel van
allerlei primitieve volken kunnen leren,
bestudeerde vele culturen, onder meer op
Bali, Nieuw-Guinea en bij de Amerikaanse
Indianenstammen.
Zij kreeg in 1928, op 26-jarige leeftijd,
internationale bekendheid met haar publi-
katie „Volwassen worden op Samoa”, een
intensief onderzoek naar leven en riten
van de opgroeiende jeugd op het eiland
Samoa in de Zuidzee.
NEW YORK (Reuter en AP). De be
faamde Amerikaanse antropologe Marga
ret Mead is woensdag op 76-jarige leeftijd
in een ziekenhuis in New York overleden.
s? Zoals ook op deze foto blijkt staat Rose Thesing centraal bij het Krisistheater. Ze
vindt er Lars Boom aan haar voeten, Inge Ipenburg aan haar .linkerhand en Marja
Koppejan als de acteurs en voorts de musici en technicus achter haar.
„Borduren in kruissteek en vlecht-
steek” door Stig-Thore Nilsson, uitgave
Zomer en Keuning 17,50).
„Kruiden en wilde planten in kruis
steek” door Gerda Bengtsson, uitgave
Zomer en Keuning(/ 16,90).
In de serie Wina’s culinaria, uitgege
ven door Zomer en Keuning versche
nen weef twee nieuwe deeltjes: „Soe
pen” door Cecile Thijssen en „Hartige
hapjes” door Ina Hoffmann, Prijs per
deeltje ƒ6,50.
„Zo leef je gezond”, terug naar een
natuurlijke leefwijze, door Marianne
Streuer, uitgave L. J. Veen 13,50).
„Evolutie en scheppingsgeloof” on
der redactie van S. L. Bonting, uitgave
Amboboeken 25,-).
„Inwijding”, priesteres in Egypte,
door Elisabeth Haich, uitgave Ankh-
Hermes 49,50).
Looier één, Looiersgracht 38, A dam
Looier 2, Lijnbaansgracht 187, A dam
Haar vertolking bezat, naast een fijnzinni
ge aandacht voor ieder détail, een logische
en door en door muzikale spanningsop
bouw. Haar toon is zilverachtig maar
steeds zingend, ingetogen zonder een te
grote afstandelijkheid en gepassioneerd
zonder week te worden. Indrukwekkende
evenwichtigheid dus, die haar vertolking
opstuwde tot grote hoogte, en die merk
baar aanstekelijk werkte op het begelei
dende NPO. Een begeleiding die, hoewel
niet overal vlekkeloos (hoorns!) steeds
meer doortrokken raakte van werkelijke
muzikale zeggingskracht.
GEMMA COEBERGH
De in het verleden (1976) geconstateerde
eigenschappen als warme klank van lichte
toets in een geest van distinctie, zijn in het
spel bewaard gebleven. En het was nu
tevens het destijds eveneens gesignaleerde
gebrek aan werkelijk romantisch tempe
rament, dat het kwartet van Verdi onrecht
aandeed. Waar een bruisend humeur dan
ook gemist kon worden, zoals in het lang-
zamè deel ervan, met de voorschriften
„dolcissimo” en „con eleganza” in de parti
tuur, was alles ook artistiek eigenlijk met
een in orde.
Toch is het Alberni Kwartet door de
„Zelf kleding maken” door Janet
Barber, uitgave Zomer en Keuning
24,90).
„Mozaiïek van vorige levens” door
Els Brouwer, uitgave Ankh-Hermes
29,50).
Lokaliteit Varié wordt in weerwil van de
morsigheid van het etablissement gloedvol
en met elan neergezét, de acteurs vertonen
niet de geringste vermoeidheid die je ei
genlijk toch wel zou verwachten. Er wordt
niet ingehaakt op de nostalgie van dé re
vue, de sfeer is voortdurend eigentijds. Er
zijn voor de liedjes vaak prachtige teksten
geschreven die voornamelijk de sociale
problematiek van de grote stad (Amster
dam in het bijzonder) raken. Het Krisisthe
ater en dat is bepalend voor zijn kwali
teit is in staat een eigentijdse betrokken
heid op pakkende wijze over te brengen,
maar dat tevens ook smakelijk aan te
kleden zodat „ontspanning en inspanning”
gelijkmatig opgaan.
De jonge, in Rusland geboren violiste
Ana Chumachenco heeft na het winnen
van prijzen op het Carl Flesch-concours in
Londen en het Koningin Elisabeth-con-
cours in België vaste voet gekregen op de
internationale concertpodia, en toonde
woensdagavond dat zij de zware vuur
proef, die Beethovens’ concert ongetwij
feld betekent, met glans kon doorstaan.
gemelde wisselingen van leden, als totali
teit als het ware wat losser in de huid
komen te zitten. Dat merkte je niet in
Schubert’s ter opening gespeelde „Quar-
tetsatz”, waarin een gezonde, onopge
smukte verfijning de toon aangaf. De ener
gieke onrust van het begin, was er met
name ook helemaal. En al werd de melan
cholie van Schubert in de verstilde maar
extatische zang van het verdere verloop
niet tot op de bodem toe uitgediept, er was
doorgaans een klassiek evenwicht tussen
vorm en sentiment.
HAARLEM. Hoewel het cabaret zich
momenteel qua originaliteit in een neer
gaande lijn bevindt, zijn er altijd uitzon
deringen op de regel. Een daarvan is het
Krisistheater dat een aantal jaren geleden
ontstond toen de hausse aan goede groe
pen nog op haar hoogtepunt stond. Het
gezelschap heeft zich in weerwil van de
minder positieve ontwikkelingen van de
laatste tijd staande weten te houden en
ontplooide zich tot een volwaardig functi
onerend cabaretensemble dat met de
nieuwste productie op een niveau van
grote klasse is gearriveerd.
werk, Schubert s tot besluit gespeelde
Strijkkwintet, goedgemaakt en kon iets
van het vroegere niveau worden getoond.
Met behulp van Moray Welsh als toege
voegde cellist, werd naast episodes van
innerlijke vrijblijvendheid in de uitvoe
ring, vooral in die gedeelten van dit in
Schubert’s laatste levensjaar ontstane
meesterwerk waarin een overstelpende le
vensvreugde de boventoon voert, toch ook
door middel van een contrastrijke expres
siviteit een sprirituele atmosfeer opgeroe-
pen' JOHAN VAN KEMPEN
„Rose T. in lokaliteit: Varié” heet het
nieuwe programma dat gisteravond in
première ging en dat tevens de opening
vormde van de cabaretweek in de Toneel
schuur die daarmee voor het eerst sedert
geruime tijd weer volop aandacht aan dit
verschijnsel van de kleinkunst besteedt.
Het gezicht van het Krisistheater wordt
in hoge mate bepaald door Rose Thesing,
de gangmaakster, leidster, inspiratrice en
wat al niet meer van dit gezelschap. Het
Krisistheater steunt op haar, op haar feno
menale inzet die op tal van punten aan een
grootse allure grenst. „Rose T., in lokali
teit: Varié” is een programma waarin Rose
Thesing al haar talenten kwijt kan. Dat ze
daarbij assistentie krijgt van twee actrices
(Marja Koppejan en Inge Ipenburg), een
acteur (Lars Boom, die ook teksten
schrijft) en enkele musici is meegenomen,
maar het feit blijft dat de show om haar
draait.
BEVERWIJK. Het Noordhollands
filharmonisch Orkest beproefde zijn
trachten woensdagavond in Beverwijk op
ten geheel aan Beethoven gewijd pro
gramma, dat overigens in dezelfde samen
stelling aanstaande vrijdag in het Haar-
ems Concertgebouw wordt uitgevoerd. In
de Beverwijkse Vredevorstkerk werden
mder leiding van André Vandernoot 4
Duitse dansen en 4 Contradansen, de vier-
ie symfonie en het alom bekende viool
concert uitgevoerd, waarbij het laatstge-
wemde werk dank zij de sublieme inter
pretatie van soliste Ana Chumachenco
ten artistiek hoogtepunt betekende.
„Handboek der grafologie en grafo-
therapie” door Jack F. Chandu, uitgave
Ankh-Hermes 37,50).
„Ufo’s”, waarnemingen boven Ne
derland en België, door Koert E.
Broersma en Arie de Snoo, uitgave
Hollandia 17,50).
Want de Duitse dansen en Contradansen
kun je met de beste wil van de wereld geen
boeiende muziek noemen, al klinken ze
nog zo lief, en er valt weinig anders mee te
doen dan ze maar zo vriendelijk mpgelijk
te spelen. Waarbij het dansante karakter
misschien nog best wat meer luchtigheid
ZOU kunnen gebruiken.
„Schaatsen”, hardrijden op de
schaats, een leidraad voor trainers en
jeugdleiders, door F. J. P. H. Brouns,
uitgave De Vrieseborch in Haarlem
14,50).
„Ferrocement boten”, de geschiede
nis, de keuze, de theorie, de voordelen
en het afbouwen, door Kees Poelma,
uitgave Hollandia 16,50).
„De loods aan boord”, lichten, sei
nen, regels voor de jachtschipper, door
Jeremy Howard-Williams, uitgave Hol
landia 15,90).
(ADVERTENTIE)
in het Haarlems Concertgebouw.
