Conferentie Rhodesië
voorlopig van de baan
Veel onduidelijkheid
rond mislukte coup
Nieuw ontwerp
mediaverklaring
Unesco
Schietpartij bij
voetbalwedstrijd
Erasmusprijs
toegekend
DODENTAL IN KOLONIE BOVEN VIERHONDERD
3
Speer in laatste deel memoires
kuc
Vooronderzoek
tegen Thorpe
Waldheim somber
over situatie
Zuid-Libanon
Spaanse bronnen spreken elkaar tegen
I
NA UITSTEL VERKIEZINGEN
I
dinsdag^
Origineel
Stank
Vervalsing
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
NOVEMBER
2 1
A
I
h
capten
n
I
mgen
aegisaki
am met
aardbe-
ikt voor
i gassen
t opstij-
eer tien
itsvindt,
i veran-
thode al
de aard-
;e schie-
Enkele collega’s probeerden te
vluchten maar werden onder ge
lach door de andere sekteleden
neergeschoten.
dt
rking
>en een
lenwer-
issische
De on-
fremlin
njev en
kolonel
et-Unie
i Ethio-
om de
isfilm
nnesty
de Prijs
dt uitge-
jarig be
ig van de
aan Am-
■dt op 11
idigd, ai-
esty.
k-rij
iking
re kleu-
ij Am-
ouders
le inge-
vijftien
uw. De
sen dat
testeld.
India
jk-cao
door Nico Scheepmaker
ft Guyanese militairen houden
de wacht bij het vliegtuigje dat
door volgelingen van de Ameri
kaanse dominee Jim Jones met
kogels werd doorzeefd.
GEORGETOWN (UPI, GPD,
AP, Reuter, AFP). Guyanese
regeringstroepen hebben gisteren
in het oerwoud gezocht naar 500
tot 900 Amerikaanse sekteleden
die hun afgelegen nederzetting
Jonestown in Guyana zijn ont
vlucht nadat tenminste 409 kamp
bewoners zelfmoord hadden ge
pleegd of waren vermoord. Guya
nese regeringsfunctionarissen
hebben meegedeeld dat het me
rendeel van de omgekomen sekte
leden vergif hadden ingenomen.
iragua
■gh heeft
op Israel
dit land
deze ma-
aan een
moza, al-
trijfël
Zoekactie naar honderden
sekteleden in Guyana
-
■beiders
le film.
i onder
htoffers
sstellen.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Verenigde Sta
ten en Engeland hebben, althans voorlo
pig, hun pogingen opgegeven om een con
ferentie van alle betrokken partijen over
Rhodesië bijeen te roepen. Hodding Car
ter, woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken, die
dit gisteren meedeelde, zei dat de VS en
Engeland het „in het licht van de recente
gebeurtenissen noodzakelijk achten deze
mak voorlopig te laten rusten”.
van zijn twee zonen. De massale zelfmoord
zou zijn aangemoedigd door Jones.
Eergisteren liet de sekte al op geweldda
dige wijze van zich horen. De Amerikaan
se senator Leo Ryan werd toen neerge
schoten vlak voordat hij de omgeving van
de nederzetting Jonestown wilde verlaten.
Vier Amerikaanse journalisten die Ryan
vergezelden het vijftal was bezig met
een onderzoek naar de gedragingen van de
sekte werden eveneens met kogels door
zeefd.
De Amerikaanse advocaat Mark Lane,
die voor de massale zelfmoord in de Kolo
nie had vertoefd heeft verklaard, dat er
tijdens een vergadering over de vergifti
ging was gesproken. „Wij gaan allen ster
ven”, hadden enkele sekteleden Lane ver
teld. Volgens de jurist zagen de sekteleden
er „oprecht gelukkig’, uit.
De sekte van Jim Jones, Peoples Tem-
ple, heeft volgens onbevestigde berichten,
in de Verenigde Staten 20.000 aanhangers.
Jones heeft steeds gezegd dat zijn sekte
zich bezig hield met kwesties als de Ameri
kaanse burgerrechten en de strijd voor
sociale gerechtigheid in de gehele wereld.
Jones heeft met diverse autoriteiten over
zijn werk gesproken. Van verschillende
functionarissen kreeg hij goede referen
ties. Daardoor sprak Jones met mensen als
de Amerikaanse vice-president Waltei
Mondale. minister Joseph Califano van
De echtgenote van President Carter, Rosa-
lynn Carter, heeft Jones ontmoet en liet
zich lovend uit over de activiteiten van de
sekte.
Ongeveer 150 Amerikaanse militairen
zijn ingeschakeld bij het overbrengen van
de lijken van de omgekomen sekteleden
naar de Verenigde Staten.
Uit verhalen van gevluchte overleven
den is gebleken dat sekteleider Jones in
zijn kolonie openbare geselingen liet hou
den. Vijftig zwaar bewapende mannen
hielden de sekteleden in de gaten. Zwarte
leden van Peoples Temple in de Verenigde
Staten kregen van Jones te horen dat zij in
concentratiekampen om het leven zouden
worden gebracht als zij hun leider niet
naar Guyana volgden. Blanke leden van
Jones’ gemeenschap werden onder druk
gezet met de mededeling dat him naam
voorkwam op een geheime lijst van staats
vijanden van de CIA. Zij zouden worden
opgespoord, gemarteld, en in de gevange
nis gezet en tenslotte gedood als zij niet
naar Guyana afreisden. Sekteleden die in
het verleden een poging ondernamen te
vluchten werden door de volgelingen van
Jones opgespoord en koelbloedig afge-
maakt, aldus een aantal sekteleden.
Gezondheid, Onderwijs en Sociale Zaken
de inmiddels overleden senator Hubert
Humphrey, enkele van diens collega’s en
leden van het Huis van afgevaardigden.
NEW YORK (UPI). Secretaris-gene-
raal Kurt Waldheim van de VN heeft
gisteren de door Israel gesteunde christe
lijke militietroepen in Libanon ervoor
verantwoordelijk gesteld dat de 6000 man
sterke vredesmacht van de VN de vrede
in het zuiden van Libanon, die een perma
nent karakter moet hebben, niet kan her
stellen.
In een tussentijds rapport aan de Veilig
heidsraad zegt Waldheim dat de vredes
macht „maar weinig vooruitgang” heeft
geboekt en dat de „voortdurende intimida
tie en pesterij” van burgers door de chris
telijke militie „tot een escalatie van het
conflict kan leiden”.
De secretaris-generaal van de VN acht
het „van wezenlijk belang” dat de christe
lijke strijdkrachten en de Israeli’s „zich
van bepaalde realiteiten” bewust worden.
De VN, aldus Waldheim, hebben de Is
raëlische autoriteiten herhaaldelijk ver
zocht hun invloed aan te wenden om de
christenen tot de orde te roepen, maar de
Israeli’s „hadden te kennen gegeven dat zij
de christelijke strijdkrachten niet in de
hand hadden”. „Het kan echter niet ont
kend worden, zo gaat Waldheim verder,
„dat de Israeli’s de christenen logistieke en
andersoortige steun verlenen”.
Van de zijde van de volkenorganisatie is
inmiddels meegedeeld dat de Veiligheids
raad mogelijk nog deze week bijeenkomt
om de toestand in Zuid-Libanon te bespre
ken.
De zoon van Jim Jones, Stephen, heeft
gezegd dat zijn vader krankzinnig moet
zijn geworden als deze inderdaad verant
woordelijk is voor de dood van honderden
van zijn volgelingen. „Voor wat er is ge
beurd kan ik geen enkele rechtvaardiging
vinden”.
Welingelichte bronnen hebben gister
middag in Madrid bevestigd dat er in to
taal zeker 200 hoge militairen en politieof
ficieren bereid waren aan de staatsgreep
mee te werken. In dit verband worden de
garnizoens genoemd van Valladolid, Bur
gos en Valencia. In militaire kringen is dit
bericht met klem tegengesproken.
Militaire woordvoerders proberen de po
ging tot staatsgreep terug te brengen tot
een geïsoleerd geval terwijl de politieke
partijen menen dat er veel meer achter zit
dan het op het eerste gezicht lijkt. Santiago
Carrillo, secretaris-generaal van de com
munistische partij, verklaarde gisteren op
een lunch met de buitenlandse pers te
Madrid, dat bij een staatsgreep de commu
nisten, socialisten en vakbonden de zijde
van koning Juan Carlos zouden kiezen en
een staking over het hele land zouden
(Van onze redacteur in Spanje
Peter Hattink)
MADRID. Het is nog niet duidelijk
hoeveel militairen en politiefunctionaris
sen betrokken zijn geweest bij de poging
tot staatsgreep, die vorige week donder
dagnacht een einde had moeten maken
aan de democratie in Spanje.
Het bestuur van de stichting prae-
mium Erasmianum in Amsterdam
heeft de Erasmusprijs 1979 toege
kend aan het Zwitserse dagblad Neue
Züricher Zeitung en aan het West-
duitse weekblad Die Zeit. De Neue
Züricher Zeitung krijgt de prijs om
dat dit bald volgens de jury, twee
eeuwen door zijn onafhandelijke
houding en het hoge journalistieke
peil een lichtbaken is geweest voorde
openbare meningsvorming in Euro
pa. Die Zeit is bekroond omdat dit
weekblad erin is geslaagd een demo-
cratisch-humane geesteshouding in
het na-oorlogse Duitsland te helpen
opbouwen, door een politiek en cultu
reel forum te zijn voor een ruime
schakering van opinies.
Aan de prijs is een geldbedrag van
100.000 gulden verbonden.
als
de
Ovenden houdt nog steeds vol dat het een
grap betrof, dat hij van plan was een heel
boek met Hetling-foto’s te publiceren, om
daarna pas te onthullen dat het om een
„fake”-fotograaf ging, maar Grey onder
steunt die lezing niet.
ijf van
smaakt,
■schuwt
geisers.
heeft de
op de
sntie die
met de
Blij-dat-
gesugge
van ons
verkeer,
ling van
voor we
Amster-
lalf pre
breiding
t en pre
met sue
I
LAS PALMAS (Reuter). Woedende
voetballiefhebbers hebben zondag in Las
Palmas op de Canarische eilanden een
toeschouwer beschoten en een politieman
met een knuppel geslagen nadat een popu
laire speler van het veld was gestuurd.
Toen de voetballiefhebbers het veld op
stormden greep de politie in.
de afge-
lensenle-
regering
ndbouw,
i miljard
door de
ad, maar
voedsel-
penbare
en bibli-
krijgen
slangrij-
ngsraad
:en over
ictie; de
in fusie,
isters en
ïkperso-
an twee
>n en er
eken op
Nu zult u misschien zeggen: wat een
drukte over een paar foto’s, het zijn toch
geen Van Goghs? Maar daar vergist u zich
toch in. De Amsterdamse fotograaf Willem
Diepraam, een kenner van de oude foto
grafie, verzamelaar ook en onlangs nog
aanwezig op de veilingen bij Sotheby en
Christie in Londen van foto’s die van mu-
seumwaarde worden geacht, vertelde me
dat goede foto’s uit de jaren vijftig van de
vorige eeuw van fotografen als Gustave Le
Gray en Roger Fenton al gauw tussen de
3000 en 20.000 gulden opbrengen, mits ze
natuurlijk „echt” zijn. De originele foto,
die voor musea, kunsthandel en verzame
laars waarde heeft, kan daarbij in drie
categorieën worden verdeeld:
1. Een foto die door de fotograaf is
gedrukt van het negatief in de tijd zelf dat
de foto gemaakt werd, - het zogeheten
vintagemateriaal
2. Een foto gedrukt van het negatief van
de fotograaf (door hem zelf of onder zijn
supervisie), maar bijvoorbeeld tien of
twintig jaar later, - dus nog wel tijdens zijn
leven;
3. Een foto gedrukt van het negatief na
de dood van de fotograaf.
Hoe herken je een vervalste foto? „Je
bekijkt zo’n foto en er dringt een vreemde
lucht je neusgaten binnen: dat stinkt, denk
je. De foto is soms zo ingelijst dat je hem
niet van alle kanten kunt bekijken, of het
oppervlak van de print bevalt me niet en
klopt niet met andere foto’s uit dezelfde
periode. Ik kan me overigens best voorstel
len dat iemand bij wijze van practical joke
de foto-kunstwereld een keer te grazen wil
nemen, want ook daar doemen, met beleg-
gingsfanaten en al, nu al dezelfde zieke
mechanismen op als in de kunstwereld
van de schilderijen”, zei Willem Diepraam.
afkondigen. Carrillo vertelde dat hij al
lang geleden de mogelijkheid tot staats
greep had voorzien, maar dat hij toen
uitgelachen werd. De communist vond dal
de militairen over het algemeen een posi
tieve rol hadden gespeeld bij de komst van
de democratie in Spanje, maar dat het niet
onlogisch is dat er nog diverse sectoren in
het leger worstelen met de ideologie, die
hen 40 jaar lang is ingeprent.
Manuel Fraga Iribarne, secretaris-gene-
raai van de conservatieve volksalliantie
beschuldigde gistermiddag de regering
van een totaal onvermogen in de strijd
tegen het terrorisme. In een nota aan hel
staatspersbureau EFE, verweet hij het ka
binet-Suarez er een politiek van desinfor
matie op na te houden, die meer verwar
ring zaait dan zaken op orde stelt. Voorts
verklaarde Fraga Iribarne in de nota dat
koning Juan Carlos dient te beseffen dat
zowel de minister van Defensie als de
minister van Binnenlandse Zaken weinig
vertrouwen inboezemen bij hun medewer
kers.
De ambtswoning van premier Suares
wordt zwaar bewaakt door een speciale
eenheid van de politie. Alle toegangswe
gen zijn afgesloten in verband met een
mogelijke aanslag van extreem-rechts.
Gistermiddag waren 383 lijken gebor
gen: 163 vrouwen, 138 mannen en 82
kinderen. Het zoeken naar de overige sek
teleden in het uitgestrekte gebied van
12.000 hectare wordt bemoeilijkt door zwa
re stortregens. Gisteravond waren twaalf
gevluchte sekteleden opgespoord.
De leider van de religieuze- sekte, de
blanke Amerikaanse dominee Jim Jones,
heeft zichzelf met geweerschoten van het
leven beroofd, evenals zijn vrouw en een
i Hitler wilde ook
1V S veroveren I
Het is zover! Waar iedereen in de wereld
van de fotografie al een tijdje (met angst
en beven) op zat te wachten, is nu dan
eindelijk werkelijkheid geworden: de ont
maskering van een zevental prachtige fo
to’s van arme kinderen op straat uit het
Victoriaanse Engeland van omstreeks
1848, die in werkelijkheid vier jaar gele
den „gefabriceerd” werden door de nu 36-
jarige Londense reclamefotograaf Ho
ward Grey. Hij kleedde de toen 11-jarige
Johanna Sheffield in Victoriaanse, armoe
dige kleren en fotografeerde haar in de
buurt van King’s Cross Station. De af
drukken, maar niet de negatieven, gaf hij
daarna aan een bekende verzamelaar van
oude foto’s, Graham Ovenden, die er een
nieuwe afdruk in sepia van maakte en ze
op het laatste moment inzond voor een
tentoonstelling van de National Portrait
Gallery van foto’s die weeskinderen uit de
vorige eeuw te zien gaven.
Ovenden vertelde erbij dat ze afkomstig
waren van de tot dan toe onbekende foto
graaf Francis Hetling. Graham Ovenden,
auteur van verschillende boeken, waaron
der een over kinderen en een ander over
erotische fotografie in de Victoriaanse
tijd, had genoeg autoriteit om de foto’s
geaccepteerd te krijgen, ook al aarzelde
Valerie Lloyd, die de tentoonstelling orga
niseerde, wel degelijk.
Een van de bezoekers aan de tentoon
stelling, meldt de Sunday Times, was ech
ter minder onder de indruk van deze
fraaie foto’s uit de begintijd van de foto
grafie, omdat hij in het Victoriaanse meis
je het dochtertje van vrienden herkende.
Hij belde haar moeder, die bij het fotogra
feren aanwezig was geweest en dus wist
wie de fotograaf was, en zij belde deze
Howard Grey om tekst en uitleg. Grey
zond haar door naar Ovenden en ontkent
nu elke schuld of medeplichtigheid: „Het
was de schok van mijn leven toen ik zag
wat er met mijn foto’s gedaan was”, meld
de hij.
Graham Ovenden op zijn beurt vertelde
Johanna’s moeder dat het als een grap
bedoeld was en dat ze zich geen zorgen
hoefde te maken. Er kraaide verder geen
haan naar, maar toen Valerie Lloyd de
foto’s in 1976 opnieuw tegenkwam, weiger
de ze toch deze „originele Hetlings” in een
catalogus op te nemen, omdat Ovenden
nog steeds in gebreke was gebleven het
dagboek te tonen aan de hand waarvan de
authenticiteit van de foto’s kon worden
aangetoond. Kort daarna hoorde ze het
ware verhaal van Johanna’s moeder en
wist ze zeker dat de foto’s vervalst waren.
Hodding Carter, „bedoel ik dan in de eer
ste plaats de Rhodesische luchtaanvallen
op Zambia en de bekendmaking van het
bewind van Salisbury dat de verkiezingen
in Rhodesië tot volgend jaar april zijn
uitgesteld”.
De woordvoerder legde er echter de na
druk op, dat een conferentie van alle bij de
kwestie-Rhodesië betrokken partijen het
doel blijft waarnaar de VS en Engeland
streven.
Rhodesische militaire vliegtuigen heb
ben zondag over drie gebieden van het aan
Rhodesië grenzende Botswana gevlogen
en daar vlugschriften uitgeworpen, waar
in er bij vluchtelingen op wordt aange
drongen naar Rhodesië terug te keren. Zij
die naar Rhodesië terugkeren, zo staat er
in de pamfletten, zullen „vrede en vrijheid
genieten onder een meerderheidsbewind”.
President Khama van Botswana sprak
in dit verband van een propagandastunt.
Hij hoopte dat het hier niet ging om een
„nieuw voorspel op een onuitgelokte mas
samoord op vluchtelingen en andere on
schuldige mensen in Botswana”. Duizen
den vluchtelingen uit Rhodesië verblijven
in kampen in Botswana.
MINEHEAD (UPI en Reuter). Giste
ren is in Engeland het gerechtelijk voor
onderzoek begonnen in de zaak-Thorpe.
Jeremy Thprpe, ex-leider van de libera
le partij, wordt ervan beschuldigd een
moord te hebben beraamd op Norman
Scott, een fotomodel met wie hij een ver
houding gehad zou hebben.
Op verzoek van Thorpe's advocaten zal
de zaak volledig in het openbaar worden
behandeld. Met Thorpe staan nog drie
anderen terecht in deze kwestie.
BONN (UPI). Adoif
Hitler was vast van plan
de Verenigde Staten te
veroveren nadat de on
derwerping van Europa
voltooid zou zijn. Dat
schrijft Albert Speer,
Hitlers minister voor de
Oorlogsproduktie, in de
laatste aflevering van
zijn memoires, die gepu
bliceerd worden door
het Westduitse week
blad Welt am Sonntag.
Het ontwerp, waarvan de tekst nog niet
^schikbaar is, zou geen onderschrijving
aJn van het idee van staatstoezicht op de
media. Daardoor zou het aanvaardbaar
Kunnen zijn voor de westerse landen, die
^eeds bezwaar gemaakt hebben tegen een
Algelijk toezicht.
Aan de andere kant zou in de inleiding
°t het ontwerp worden verwezen naar het
streven van de ontwikkelingslanden naar
*at wordt genoemd „een nieuwe orde” op
et gebied van de informatie, waarbij de
®nwikkelingslanden beter aan hun trek-
Ken kunnen komen.
i, banken
de bouw
echtzien-
Stichting
lal, die al
baan. bij
lendal te
ijftigdui-
de Stich-
nedische
PARIJS (Reuter). Amadou M’Bow,
®recteur-generaal van de Unesco (de VN-
WRanisatie voor opvoeding, wetenschap
en cultuur) heeft gisteren een nieuwe ont-
*erpverklaring over de massamedia
tPees, radio, televisie) voorgelegd aan de
Unesco-conferentie in Parijs.
luchtmachtbases,
springplank voor
Hitler stelde zich voor
dat enorme vloten onder
zeeërs de Amerikaanse
kusten zouden bestoken,
terwijl de Luftwaffe,
opererend vanaf lucht
machtbases op de Azo-
ren, de steden zouden
bombarderen. Tevens
verwachtte Hitler een op
stand van de „tien mil
joen Duitse Amerika
nen”, terwijl ook Latijns-
Amerika, rebellerend te
gen de Yankee-overheer-
sing, een zegevierend
Derde Rijk zou steunen.
De nu 73-jarige Speer
was een van Hitlers naas
te medewerkers en ver
trouwelingen. In zijn me
moires kenschetst hij de
Führer als „irrationeel
en onlogisch”.
Bij Hitlers plannen
voor de wereldheer
schappij moet men, al
dus Speer, rekening hou
den met zijn voorliefde
voor bombastisch thea-
ter en een sterk vereen
voudigde voorstelling
van zaken. „Hij was even
onbeheerst en ruw als
een kind van zes”.
„Het is waar dat hij
zijn plannen voor de we
reldheerschappij niet
volledig heeft doordacht.
Maar er zijn veel aanwij
zingen dat hij die plan
nen wel ernstig nam. Hit
lers idee van de onder
werping van Amerika
was niet zo maar een los
se gedachte. Zodra de
strijd in Europa beslecht
zou zijn zou Hitler on
middellijk beginnen met
een gigantische campag
ne voor herbewapening
om de Verenigde Staten
te overmeesteren. Voor
de Amerikanen voor de
tweede keer een begin
kunnen maken met de
herbewapening zullen
wij al zo ver voor liggen
dat ze ons nooit meer
kunnen inhalen”, zo had
Hitler volgens de memoi
res tegen Speer gezegd.
„Die joodse democraten
hebben nooit enige vast-
bereadenheid getoond en
zullen hun mammon niet
offeren. Bovendien zijn
hun soldaten laf”.
Hitler zei ook dat
Duitsland na de overwin
ning in Europa de be
schikking zou hebben
over een industrieel po
tentieel van meer dan 300
bombardementsvluchten
naar de Verenigde Sta
ten.
Speer schrijft dat Hit
ler zijn plannen voor de
wereldheerschappij voor
het eerst ontvouwde in l
1937, twee jaar voor het
rikanen niet vergeten die j
op het beslissende ogen
blik aan onze kant zullen
staan”.
De Duitse duikboot-
vloot zou uitgebreid moe
ten worden met zeer gro
te onderzeeërs en arma
da’s van onzerzeeërs in
alle klassen en snelheden
voor de aanvallen op de I
Amerikaanse kustlijn.
Bovendien overwoog
Hitler een verrassings
aanval op de Azoren
voor de aanleg van grote
begin van de Tweede We-
reldoorlog. Hij vertelde i
toen aan Speer dat vanaf
1944 de Olympische Spe- I
len elke vier jaar gehou-
den zouden worden in
het nazi-stadion in Ne- I'
renberg en niet langer
zouden wisselen over i
verschillende landen.
”Met recente gebeurtenissen”, aldus
miljoèn man. „Zelfs met
Engeland en Italië buiten
beschouwing gelaten is
dat tweemaal zo veel als
het potentieel van de
Verenigde Staten. En bo
vendien moet men de I
tien miljoen Duitse Ame-
