Magritte als inspiratiebron voor verstild projectietheater van Perspekt Bolhoedmannen in modern mirakelspel Verbouwd theater Frederic Meinders speelt Liszt op wereldniveau Dagelijkse vult gat in Haagse markt streekgenoten exposeren l- 1 Sponsoring muziek bij winkels toegenomen nubypaarbonk rentebcréké is niets nieuws bij de Nutsspaarbank! ‘5 Franck en Schumann in sfeer van salonmuziek EL Onze cliënten profiteren al jaren van onze dagelijkse renteberekening op alle rekeningen Renteberekening volgens de dagelijkse methode betekent dat rente wordt vergoed over elke volle dag dat het geld op de rekening staal. Dubinsky Pianokwartet onder vlag modehuis door Cees Straus Eigenaardigheid Geavanceerde techniek Dat betekent: méér rente op Uw geld F Ï9 WOENSDAG 2 9 NOVEMBER KUNST 19 7 8 'EIN j L B ‘“i I «i ■J ujo4 nadcdond een hank vanacxtijd van de bolhoedmannetjes een eigen be- 11.15 (ADVERTENTIE) JOHAN VAN KEMPEN sex-clai f„Den Haag/Scheveningen heeft nu ook an-laten technische n fouten rskoersen It voor dil komen em kcuus aan Dit gegeven in het werk van René Ma gritte heeft Michael Helrnerhorst en Joep Kruijver, beiden van de technische thea tergroep Perspekt, zodanig gefascineerd dat ze besloten er een volledige theater voorstelling van te maken. Volgende week een individueel personage dat steeds ano niem blijft (want op de rug gezien of met een nietszeggend uiterlijk), een andere lijk op het doek en soms is er zelfs sprake van een regen van bolhoedmannetjes, zo als in de Golconde. HAARLEM. Een van de „tekens en beelden” die de Belgische schilder René Technici en acteurs van Perspekt achter een gedeelte van de uitvoerige techniek die voor De Bolhoedmannen moet worden aangewend. Op de voorgrond Ton Bijlsma, achter hem van links naar rechts Albert Diderik, Joep Kruijver en Michael Helrnerhorst. In het achterste gelid tenslotte Frans van Heijningen. Kruijver en Helrnerhorst beeldden ieder een van de bolhoedmannen uit. Zij zijn ook verantwoordelijk voor het idee en uitwerking van het script. De technische theatergroep Perspekt ontleent er zijn naam aan, maar nog nooit is de aanwending van de techniek in een De vijf bolhoedmannen zijn bijna iden tiek in hun kleding, hun uiterlijk en ge drag. Het is een „soort” mensen met hun eigen handelwijze, hun eigen afspraken en codes. Van dit vijftal hebben er vier een eigenaardigheid, een tic waarmee ze klaar blijkelijk een gevecht moeten leveren. De vijfde en centrale bolhoedman (een rol van Wigbolt Kruijver) heeft nergens last van. Op een gegeven moment vallen de vier mannen even uit hun gedragscode, ze ge ven toe aan hun eigenaardigheden en her stellen zich dan. De vijfde man krijgt dat door en wordt als het ware toeschouwer die achter de waarheid wil komen. Hem is een soort van chefrol toegedacht, maar als hij achter hun code-doorbrekende activi teiten komt, vlucht het viertal. Er volgt een hernieuwd contact en de vijfde man wordt tot de orde geroepen. Daarmee is in het kort de inhoud verteld van dit verhaal over bolhoedmannetjes op hun speurtocht door het leven. Net als bij Magritte blijven ze zoveel mogelijk ano niem. Ze hebben geen achtergrond, ze ken nen geen tijd. Het decor is beurtelings het Paleis van Justitie in Brussel, de neo- klassicistische gebouwen met hun facades waarvan je nauwelijks vermoedt wat er achter gebeurt, gebouwen in lege straten in een stad die van een eindeloze treurig heid is, en, verrassenderwijs de biblio theek van Teylers Museum in Haarlem, de leeszaal en ontmoetingsplaats voor de bol hoedmannen. HAARLEM. Frédéric Meinders tim mert hoe langer hoe meer aan de weg. En het is intussen ook via de grammofoon plaat dat deze jonge Nederlandse pianist zijn publiek gaat uitbreiden. Zo’n super- dispositie voor het instrument en een fe nomenaal ontwikkelde techniek kwali teiten die er bij Meinders duimendik bovenop liggen zijn tenslotte ook be paald niet bedoeld om op de achtergrond te houden. Uit de vrij geringe belangstel ling die Frédéric Meinders dinsdagavond voor zijn recital in het Haarlemse Con certgebouw ondervond, zou je de toch stijgende roem van deze 32-jarige musicus niet kunnen afleiden. Maar een dergelijk opzienbarend talent, zal zich op den duur zonder twijfel een weg banen en een eigen publiek trekken. produktie zo geavanceerd geweest als nu het geval is. Voor het audi-visuele gedeelte wordt een batterij van driemaal twee car rousel projectoren gebruikt voor zowel op zicht- ais doorzichtprojektie. Er moest op drie man technici een beroep worden ge daan: Ton Bijlsma schiep het geluidsdecor dat een heel eigen rol in de produktie heeft, terwijl Albert Diederik garant stond voor de styling, het ontwerp en de fotogra fie. Hij deelde die laatste funktie met Frans van Heiningen die ook de projectie- techniek ontwierp. Voor een klein gezelschap als Perspekt was het leveren van vijf acteurs een groot probleem. Wigbolt Kruijver als de centrale bolhoedman moest dan ook als gastspeler worden aangetrokken wat ook gebeurde met Sjoerd Schwibettus en Luc van de Lagemaat die samen met Michael Helmer- horst en Joep Kruijver het kwintet bol hoedmannen volmaken. Ook de spelregis- seur moest van buiten komen; dat werd Rob Krot. Perspekt is eerst in mei-juni van dit jaar met de uitwerking van het idee begonnen. Dat bracht met zich mee dat pas onlangs een indruk van de ontwikkelingen van het stuk kon worden gegeven en dat veel thea ters op dat moment al waren volgeboekt. Na de première van komende maandag duurt het tot begin januari voordat Per spekt weer in de Haarlemse Stadsschouw burg staat. Op 2,3 en 4 januari worden dan de eerstvolgende voorstellingen gegeven. Initiatiefnemer van deze concerten reeks is de heer J. H. L. Wolf uit Amers foort. De heer Wolf: „Kamermuziek is niet subsidiabel door de overheid, al thans niet in die mate dat er echt din gen gebeuren die ik zelf erg de moeite waard vind. Dat is wel het geval met het Dubinsky Pianokwartet en het Pagani ni Ensemble. Omdat ik ook in Amerika heb gewoond en daar heb gezien dat sponsoring door het bedrijfsleven in de klassieke-muzieksector de gewoonste zaak van de wereld is, ben ik me gaan afvragen waarom zoiets in Nederland niet zou kunnen. Ik ben dus op zoek gegaan naar een bedrijf dat niet alleen in ons land, maar vooral ook internatio naal sterk gespreid is en kwam zodoen de terecht bij C&A”. Het Dubinsky Pianokwartet en het Paganini Ensemble treden in de vol gende steden op: Arnhem (4 dec., 20 feb.), Maastricht (22 maart, 22 april), Eindhoven (9 april, 22 feb.), Middelburg (16 dec., 20 feb.), Rotterdam (8 mei, 19 april), Amsterdam (18 april, 27 maart), Den Haag (17 april, 28 maart). DEN HAAG. (ANP). Het Theater aan rde haven, Westduinweg 230 te Schevenin- gen, is verbouwd. Er zijn twee kleine zaaltjes met honderd zitplaatsen elk ont- staan, waarin met ingang van 1 decmeber talrijke culturele activiteiten plaatsheb- »tan. 52.30 37.50 39.60 280.00 1.20 416.00b 1 genote 433.00 5.20 onder de titel De Bolhoedmannen. En zo als bij Magritte de tekens en de beelden een eigen leven zijn gaan leiden, zo heeft zee gaat Frédéric te hoog. En waar er nog wat aan het notenbeeld aan harmonische of effectrijke aanvulling valt bij te impro viseren, doet hij dat. En dan, wat het geëigende pathos aangaat: onovertroffen! Dan vergeet je maar dat eerder gespeelde preludes van Debussy haast beter als Slab- berdewatski hadden kunnen worden aan- gekondigd. (Meinders hield zijn gehoor overigens, zoals gewoonhjk, weer voor de gek: ditmaal door de prelude „Des pas sur la neige” te vervangen door „Canope”) En je neemt er dan ook maar bij dat de Scenas Infantes van Pinto met hun domme Spiele rei wat een keuze; over artistieke smaak gesproken al helemaal geen ge wicht in de schaal hebben kunnen leggen. Maar om op Liszt terug te komen: die componist krijgt in Meinders’ handen ge woon een vertolking van wereldklasse. Met een goede publiciteits-manager zou den de podia waar dan ook, veroverd kunnen worden. In die eenzijdigheid is Meinders namelijk héél groot. En in dat smeuïgie en onderhoudende genre van „de Liszt van de parafrase” is een wereldwijd publiek geïnteresseerd. De toegift: een ei gen bewerking voor de linkerhand alleen, van Chopin’s Nocturne in Es, opus 9 nr. 2 (a la Godovski, die dat met de Etudes deed), viel in de sfeer waar deze musicus het van moet hebben. Waarom zou je het je makkelijk maken als het ook moeilijk kan, zéker als een publiek daar lekker op gaat. Frédéric Meinders is een ware jongleur aan de piano. Els Hoekstra uit Haarlem neemt met bronsplastieken en kleuretsen deel aan een groepsexpositie in de kunsthandel- galerie Daruma, Dorpsstraat 9c in het Bra bantse Riethoven. Er zijn daar tevens schilderijen van Lucy van der Heyden en keramische objecten van Lie van Ooster- hout te bezichtigen, alsmede nieuwe aan winsten uit het Verre Oosten die door Daruma worden aangedragen. De exposi tie, die tot en met 30 december duurt, is van woensdag tot en met zaterdag van 14- 18 uur toegankelijk. is dat van de bolhoed, meestal in samen hang met haar drager, de bolhoedman. Magritte, die van 1898 tot 1967 leefde, laat dit onderwerp al spoedig in zijn beeldtaal verschijnen. Voor zover dat valt na te gaan heeft hij reeds in 1927 zo’n mannetje getekend, optomend tegen een fikse bries i messen en vor ken achter hem. Een jaar daarvoor had hij een brandende bolhoed getekend met zwe vend in de vlammen een bloot kindje. Een aantal van de bolhoedschilderijen hebben grote bekendheid gekregen, zoals De zoon «J.des mensen uit 1964 (waarop de man een appel voor het gezicht heeft), De zang der zeemeerminnen, Calqueren, De druiven- '11.00 43.30 '43.00 1.11 '50.00 42.00 6.80 85,50 22,80 51.00b 113.50 34.50 55.00 47.00 69.00 29.30 55.50 128,90 104.80 86,30 32,50 101,50 65,90 122.00 51,50 35.70 33,00 62,00 76.80 41.00b 31.00 586.00 47.30 58.50 47.00 43.50 43,30 125.00a 37.70 37.50 124,00 55.50 37.30 5.50 56.00 143.50 62.00 96.50e 179.00 53.50d 51.70 121.00 47.50 28.30 69.00 55.20 87.80 48.50 31,00 120,00 82.00 54,00 51,00 173,50 31,70 76,20 108.20 - 50.00) o, ook bij Kruijver en Helrnerhorst het idee J staan gekregen dat weinig of niets meer 2® met de schilderkunstige prestaties van de m in Belgische magisch-realist te maken heeft. Na een jaar van bezinning en experi menteren is dit het <j>:rste stuk van Per- enot. font .spekt in het seizoen 1978-’79. En wie de produkties van het gezelschap van de gebruik gemaakt, het wordt vanuit de zaal over de spelers heen geprojecteerd. Dat gebeurt op een gegeven moment dat we er echt niet meer onderuit konden komen". Perspekt zat aanvankelijk met een werkscript dat zeer literair van karakter was. Om beeldend te kunnen werken zijn toen veel van de bijvoegelijke superlatie ven overboord gezet en wat overbleef was de grote verlatenheid die in een stad soms zo plotseling op je kan afkomen. „Dat is op zich al een literair gegeven”, aldus Helmer- horst. 162.00 136.00 300.00b jij een experimenteerplaats”, zegt het be stuur van de stichting Nieuwe Komedie, de huurder van het particuliere pand, waar- ■■■■fevan het idee voor de verbouwing is uitge- -- -gaan. Hiermee is een „gat in de markt” van het Haagse theatergebeuren gevuld. Een aantal theatervormen kwam i in die stad niet of nauwelijks aan bod. Het totale theateraanbod wordt dus uitge breid. Tevens is het van belang dat rond de Scheveningse haven waar het aantal wa tersporters toeneemt meer mogelijkheden zijn voor het uitgaansleven. De Nieuwe Komedie opent het ver nieuwde Theater aan de haven met de opvoering vrijdag 1 december van „De vroedvrouw” van de Duitser Rolf Hoch- huth, waarin de verstrengeling van partij-, particuliere en zakelijke belangen aan de kaak wordt gesteld. In de Bondsrepubliek spelen 31 gezelschappen dit stuk. Een eigen publiek. Met de nadruk op eigen. Want wie deze pianist onlangs als begeleider van de cellist Marien van Staal- en met wie hij een vast duo vormt heeft meegemaakt, heeft nog niet de ware Meinders leren kennen. Als begelei der hoorde je weliswaar grandioos pianos pel en nam je Meinders’ vermogen waar, om zich op de meest soepel-muzikale wijze te kunnen aanpassen aan zijn partner, die hier als sterkere artistieke persoonlijkheid de toon aangaf. Maar wanneer je Mein ders’ solospel meemaakt, word je uiter aard louter en alleen geconfronteerd met diens eigen intenties inzake het benaderen van de muzikale materie. En dan ontdek je tijdens de afwikkeling van zo’n program ma, dat er bij hem nauwelijks sprake kan zijn van het verbinden van eigen emotione le roerselen met de voorgedragen compo sities. Waarmee Meinders boeit en heus: hij grijpt zijn publiek bij de haren is een gedecideerde manier van poneren, waar bij hij het constant in uitersten zoekt. Hij pakt verschrikkelijk uit, om dan weer in te binden en zich over te geven aan zoet sentiment, terwijl hoofd- en nevenlijnen in het muzikaal verloop dan vaak op een bijna „café-chantant”-achtige manier wor den gescheiden. Als je dan merkt dat daarmee een flink deel van Franck’s Prélude, Choral et Fu gue en eveneens van de Fantasiestücke opus 12 van Schumann zo ongeveer in de sfeer van de salonmuziek komt te liggen, terwijl weer andere fragmenten eruit in razendsnelle effectmakerij ten onder gaan; dan weet je meteen de naakte waar heid omtrent Meinders’ artistieke persoon lijkheid. Persoonlijkheid en smaak zijn natuurlijk één ding. Daarom is het niet verwonderlijk dat Frédéric Meinders juist tember van dit jaar. Bovendien is hij docent aan het Conservatoire National in Straatsburg. Jacques Hartog heeft kamermuzie- kervaring als primarius van het Deka- ny Strijkkwartet, waarmee vele tour nees in Europa en Amerika zijn ge maakt. Hij is aanvoerder van de twee- de-violen in het NKO. Alma Badings heeft bij Herman Krebbers gestudeerd en heeft in verschillende kamermuzie- kensembles en orkesten een plaats ge had. Misha Geiler is evenals Luba Edlina en Rostislav Dubinsky uit Rusland naar Nederland uitgeweken en was voorheen de altist van het Glinka Kwartet. Tegenwoordig is hij solo-altist van het NKO. Herre-Jan Stegenga, thans solo-cellist van het NKO, heeft gestudeerd bij Paul Tortelier en maak te deel uit van het kamerorkest Les Musiciens de Paris. Herbert Siegers ten slotte studeerde piano en contrabas in Den Haag. Hij leidt als dirigent ver schillende ensembles. Het Paganini Ensemble speelt tijdens de tournee door Nederland de Sonate nr. 3 in C van Rossini, Cantabile en La Campanella van Paganini, Sarabande et Tambourin van Leclair, de Duivel- strillersonate van Tartini, de Winter uit Vivaldi’s Vier Jaargetijden, Le Papil- lon van Popper, Scherzo Tarantelle van Wieniawski en de Roemeense Volks dansen van Bartók. uy 43,i 138,0 1,1 145,0 42,0 6,1 85,0 21J MJ Magritte veel in zijn werk heeft gebruikt, ■54,; 47,0 69,0 28.3 54,1 125,0 104,5 85,! en met een warreling van 121.1 32.5 62, 76,5 FRÉDÉRIC MEINDERS een overigens kostelijke elpee vol gespeeld heeft met ja, u raadt het al; salon- en genrestukken. Daarom was ook de Liszt-afdeling in zijn Haarlemse program ma werkelijk ongehoord goed. „Miserere”, de bewerking van een aria uit Verdi’s Troebadoer, „Frühlingsglaube” naar Schubert’s gelijknamige lied, en de Der tiende Rhapsodie; ze kregen in alle opzich ten het volle pond. Immers, wat de virtuositeit betreft: geen voorgaande jaren ook maar enigszins kent, zal zijn verwachtingspatroon dras tisch moeten herzien. Want Perspekt maakt nu een voorstelling die volledig afwijkt van datgene dat tot nu toe is ge daan, aldus Michael Helrnerhorst en Joep Kruijver. In een mengeling van dia- en filmbeelden, van mime en schimmenspel, van acteren en geluidsfragmenten ont staat een projectietheatervoorstelling die zich nog het best laat omschrijven als een tijdloos tableauspel, een modern mirakel spel met als voornaamste thematiek een pessimistische kijk op de relatie tussen massa en individu. Het echte spektakel- werk dat Perspekt in het verleden heeft opgevoerd, is nu niet meer terug te vinden, eerder is er sprake van verstild theater waarbinnen de speelscènes een kwestie van sfeer zijn en de beelden door hun opeenvolging een ruimtelijke werking bie den. Michael Helrnerhorst: „We zaten beiden met onze affectie voor Magritte, terwijl we ook wat met het gegeven van de grote stad en de facade daarvan wilden doen. Bij Magritte en ook bij andere fantastisch realisten en surrealisten vind je een sfeer van vervreemding die tegen het decor van de grote stad uitstekend kan passen. We hebben ons toen afgevraagd wat een bol hoedman in een stad als Brussel doet. We hebben als een van de lokaties het Paleis van Justitie uitgekozen dat in de produktie het Paleis voor schone kunsten en weten schappen is geworden, een soort monster achtig museum. Er is een soort van scena rio ontstaan voor vijf mannen, die in dat paleis bijeenkomen. We zaten in die begin tijd op een heel filmische manier tegen elkaar aan te praten, het script dat we hadden was uitstekend geschikt voor een film. Maar we moesten het toen wel realis tischer maken voor de Bühne”. Joep Kruijver: „Binnen de groep leefde allang de wens om te komen tot drie ver rijdbare projectieschermen. Met een der gelijke driewandensysteem kan je tot gro te ruimtelijke mogelijkheden komen. We hebben achter de schermen projectoren geplaatst die met de verrijdbare schermen meegaan. Het effect dat je dan krijgt is dat van een dubbele zoom. Ook kunnen de spelers tussen de schermen opkomen, ze kunnen als schimmen spelen en je hebt de mogelijkheid om een gesloten kamer te ensceneren. We zijn er trouwens van uitge gaan dat het filmbeeld functioneel moet worden. Er wordt maar twee keer van film (Van onze kunstredactie) ARNHEM. Grootwinkelbedrij ven gaan zich steeds meer bezig hou den met het sponsoren van klassieke muziek. Albert Heijn organiseert al enkele jaren in Amsterdam en Arnhem een reeks concerten met het Amster dams Philharmonisch Orkest. Nu heeft ook het modehuis C&A zich op de (kamer)muziek gestort. In Galerie Lieshout, Lijnbaanssteeg 1 in Amsterdam, wordt nog tot 8 december een naj aarsexpositie gehouden onder de titel „Klein en fijn”. Uit onze regio wordt daaraan deelgenomen door Mieke Kem- ming uit Bloemendaal die samen met Ma rie France Kok tegels exposeert en Ab Steenvoorden uit Noordwijk die met Fre- derik van Batenburg etsen laat zien. Voorts is er een collectie keramiek van Anke Blankevoort en Nana Tintel. De ga lerie is van dinsdag tot en met vrijdag van 12-18 uur geopend, op zaterdag van 10-17 uur. De Lijnbaanssteeg bevindt zich tus sen de Raadhuisstraat en het Sonestaho- tel. De Helderse Kunstliga heeft een ten toonstelling georganiseerd in de kelder van de Openbare leeszaal aan de H. Treub- straat 1 in Den Helder waar tot en met 17 december werk is te zien van Rietje De gens uit Haarlem. Zij maakt wandkleden en textiele objecten. Men kan er van maan dag tot en met vrijdag van 14-17 uur te recht en bovendien op zaterdag en zondag van 14-16 uur. 30.5 586, 47,0 58,! tijd en Golconde. De ene keer gaat het om 41,1 42,5 124J 39; keer staan er verscheidenen figuren tege- !21,| - - 33,3 33,1 5! 56.1 146,1 61J 921 178,1 52 49.1 1111 40,5 28,1 89.0 55; 86) 49; 31, 'Jo maandag gaat het stuk in de Haarlemse Stadsschouwburg in première, kortweg 169; ibele enscta»1 e, druk te kabds instelling- nen- (leur AH-concerten kunnen zich tot nu toe steeds verheugen in tot de nok toe ge vulde zalen, vanwege de uitgekiende programmering die, gevoegd bij de la ge toegangsprijzen, een geheel nieuw concertpubliek op de been heeft ge bracht. Of dat met het C&A-initiatief ook het geval zal zijn, moet worden afgewacht, maar op papier heeft het er alle schijn van. Er zijn voorlopig twee ensembles geformeerd, die onder de vlag van het modehuis in de komende maanden ieder zeven concerten zullen geven. Het gaat om het Dubinsky Pia nokwartet en het Paganini Ensemble. Het Dubinsky Pianokwartet bestaat uit het echtpaar Rostislav Dubinsky (viool) en Luba Edlina (piano), altviolist Jacques Holtman en cellist Marien van Staalen. Het echtpaar Dubinsky woont sinds 1976 in Nederland. Dubinsky was in Rusland de eerste violist van het beroemde Borodin Kwartet. Zijn vrouw is een van de meest gezochte begeleidingspianisten Jacques Holtman heeft deel uitge-O maakt van het Concertgebouworkest en was leider van het Amati Kwartet. Momenteel is hij concertmeester van het Rotterdams Philharmonisch Or kest. De cellist Marien van Staalen be kleedt bij hetzelfde orkest de solo-plaats. Voor de C&A-tournee is aan dit viertal de solo-bassist van het RPhO, Anthony Woodrow, toegevoegd. Het Dubinsky Kwartet speelt het Pia nokwartet in c, op. 60 van Brahms, het Pianokwartet in g, KV 478 van Mozart en het Forellen-kwintet in A op. 114 van Schubert. Het Paganini Ensemble is samenges teld uit zes musici, die allen deel uitma ken van het Nederlands Kamerorkest. Het zijn de violisten Jean-Jacques Kan- torow, Jacques Hartog en Alma Ba dings, de altist Misha Geiler, de cellist Herre-Jan Stegenga en de contrabas sist Herbert Siegers. Kantorow won in 1964 het Paganini- concours in Genua en behoorde ook tot de eerste finalisten van het Elisabeth- concours in Brussel. Hij is de eerste concertmeester van het NKO sinds sep- -

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 19