Galerie Klein geopend onder grote drukte
in galerie De Appel
Ontvreemde
Aanmelden voor
Grote aanwinst
Romantisch theater
voor Historisch
van pure schoonheid
Museum
PO
elpees in
de handel
EEG-Jeugdorkest
voor 12 december
WAARIS
OOSTENRIJKS
GELD GOEDKOOP?
Feministische kunst
OP HET
OOSTENRIJKSE
OR.
komende
exposides
«■I
Internationale manifestatie duurt twee maanden
Mgbou Mines met twee producties in ons land
MET DE GIROBETAALKAART KOSTVREEMD GELD NIKS EXTRA.
Eigen ervaringen
betaalkaart^
19 7 8
ZATERDAG
DECEMBER
KUNST
13
y
3
1
05/ooö
rekening afgeschreven,
omgerekend tegen de dan
,x geldende koers.
postgiro en
rijkspostspaarbank
SS9fl
Achterop elke betaal
kaart staat hoeveel vreemd
geld u in uw vakantieland
kunt opnemen.
Neem dus voldoende
girobetaalkaarten mee
naar de wintersport.
Of vraag tijdig een extra
set aan.
Gaat ti naar de sneeuw?
Neem dan wat girobetaal
kaarten mee. Want op elk
Oostenrijks postkantoor
krijgt u contant Oosten
rijks geld. U hoeft bij
verzilvering van uw giro
betaalkaarten geen enkele
provisie of kosten te
betalen. Da’s pure winst.
Alléén het opgenomen
bedrag wordt van uw post-
1
Lt>o«ou°£
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. De kunstliefheb
bers en in het bijzonder de Haar
lemse kunstenaars hebben spon
taan en enthousiast gereageerd op
de komst van de nieuwe Galerie
Klein aan de Krocht. In groten
getale waren ze gisteren op de
openingsavond aanwezig en ver
oorzaakten daarmee een drukte
zoals die in het Haarlemse kunst-
wereldje sinds lange tijd niet
meer is voorgekomen.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. „In de huidige generatie zijn er meer professionele
kunstenaressen dan ooit tevoren in de geschiedenis”. Met deze conclu
sie opent het programma van Feministische Kunst-Internationaal, een
twee maanden durende manifestatie, die zich tot eind januari in
Amsterdam afspeelt.
III» j
A
de
KO VAN LEEUWEN
tzal.
t op
TH G d
08
van zo’n voorstelling ligt in de oprechtheid
ervan.
Dressed like an Egg, waarin prima mu
ziek van Philip Glass gebruikt wordt, mu
ziek die uitnemend de fin de sièclesfeer
ondersteunt, is op 3, 5, 6 en 7 december in
Mickery te zien om 20.30 uur; op 1, 2, 8 en
9 december om 19.00 en 22.00 uur. Op 12,13
en 14 december ook nog in de Rotterdamse
Schouwburg.
De voorstelling The Lost Ones komt
alleen in Rotterdam en wel in het Piccolo
theater op 15, 16 en 17 december, aanvang
20.30 uur
In het Kasteel van Deurne is tot 10
december een tentoonstelling te zien van
werken van kunstenaars, die behoren tot
de zogenaamde Ecole de Paris, zoals Mare
Chagall, Bernard Duffet, Ossip Zadkine
en Pieter Wiegersma.
Het onderzoek van grotten en holen in
bergen of in de aardkorst is het onderwerp
van de tentoonstelling „Wereld in duister
nis”, die van 2 december tot en met 28
januari is te zien in het Museum voor het
onderwijs in de Hemsterhuisstraat te Den
Haag. Met foto’s, tekeningen, gesteenten,
mineralen, biologisch materiaal en de uit
rusting van een grotonderzoeker of speleo
loog zal de expositie een beeld geven van
de speleologie als wetenschap en als sport.
In het Arnhems Gemeentemuseum is
uit museale en particuliere collecties een
expositie samengesteld van het werk van
Dirk Nijland die in de periode van 9 de
cember tot 5 februari is te zien. De schilder
en graficus Dirk Nijland (1881-1955) laat
in zijn werk de menselijke bedrijvigheid
zien in de steden en langs het water van de
Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden. Da
gelijks toegankelijk van 10-17 uur, op zon
en feestdagen van 11-17 uur. In hetzelfde
museum loopt een expositie onder de titel
De zachte glans vart lak (tot 8 januari) die
een overzicht geeft van de Aziatische lak-
techniek
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Er zijn enige dui
zenden platenalbums in de handel
die afkomstig zijn van diefstal. In
een paginagrote advertentie in het
weekblad „Muziek Beeld Info"
waarschuwt Reader’s Digest Amster
dam dat ieder die deze albums ten
verkoop aanbiedt, schuldig is aan het
handelen in gestolen waar.
Arent Arentsz. leefde van 1585 (1586?)
tot 1631. Over zijn Amsterdamse levens
loop is wel het een en ander bekend, maar
het is bijvoorbeeld onbekend wie hem on
derricht in de schilderkunst heeft gegeven.
Hij neemt binnen de Hollandse schilder
kunst wel een bijzondere plaats in, omdat
hij de eerste was die ons polderlandschap
in beeld heeft gebracht. Het thans aange
worven ijsgezicht dient te worden geda
teerd tussen 1620 en 1630.
Dit schilderij uit Nederlands bezit ging
door vererfing naar het buitenland. De
bejaarde eigenares, Nederlandse van af
komst, stelde er veel prijs op dat het werk
op den duur terecht zou komen in het
Amsterdams Historisch Museum. Om dit
zeker te stellen is het thans reeds aange
kocht, hoewel het voorlopig als bruikleen
in haar woning blijft hangen. Tot en met 7
januari 1979 kan het publiek echter de
nieuwe aanwinst al bezichtigen in zaal 17
van het museum aan de Kalverstraat.
25.
28.
zige
33.
in
39.
van
in
ing-
>lot-
lits-
ta-
56.
ian;
eel-
64.
irde
71.
ers.
77.
lid-
snt;
Feministische kunst: wat moet je eron
der verstaan, wanneer en waarom is kunst
styleerd. Zo krijgt bijvoorbeeld de vrijage
in Colettes boudoir juist doordat de acteur
en de actrice elkaar nauwelijks aanraken
een heel beschaafd maar toch intens ka
rakter. Wel sensueel, beslist niet ordinair
of vulgair. Een prachtige vondst is het
vullen van een badkuip, een scène die
enkele minuten vergt, maar die in z’n een
voud ook al weer van grote schoonheid is.
Door een uitgebalanceerde compositie
van tekst en vormgeving is deze voorstel
ling een puur voorbeeld van zachte eroti
sche romantiek, een ode aan de vrouw
zonder eerloze valsheid. Het lijkt een plei
dooi voor het vrouwelijke, zonder dat er
sprake is van pamflet-theater. De kracht
feministisch? Een paar definities: „Kunst
van vrouwen die, vanuit een veranderend
bewustzijn, vorm proberen te geven aan
hun eigen kijk op de maatschappij". Vol
gens een kunsthistorica kan feministische
beeldende kunst worden omschreven als
„beeldende kunst, waarin een feministisch
standpunt tot uitdrukking wordt gebracht
en/of beeldende kunst die zich bezighoudt
met de sociale positie van de vrouw".
a
drastisch hebben teruggedrongen. Galerie
Klein zal er overigens niet onder leiden
De platen zijn afkomstig van een
partij die door Reader’s Digest Ame
rika zou worden vernietigd. De reden
daarvoor was, diat de platen of be
schadigd waren, of niet meer werden
verkocht. Op weg naar het Ameri
kaanse vernietigingsbedrijf zijn de al
bums ontvreemd. Een Nederlandse
importeur, van wie de heer P. Lem,
product-manager van Reader’s Di
gest Amsterdam de naam in dit stadi
um liever niet noemt, heeft naar alle
waarschijnlijkheid een deel van de
partij „misschien in eerste instantie
te goeder trouw", aldus Lem ge
kocht en aan de detailhandel aange
boden. De platen zijn reeds in diverse
zaken aangetroffen. Een ander deel
van de partij zou in de lokale Ameri
kaanse markt zijn „weggedrukt"
Reader’s Digest dringt er krachtig
op aan de albums onmiddellijk uit de
handel te nemen. Als na 1 december
deze platenalbums toch nog in de ver
koop blijven, dan gaat Reader’s Di
gest gerechtelijke stappen onderne
men.
De platen bevatten alleen niet-Ne-
derlands en nogal verouderd repertoi
re, onder andere van Andy Shaw en
Bert Kaempfert. Uitgeverij Reader’s
Digest koopt voor het uitbrengen van
platen de rechten op van platenmaat
schappijen als CBS en EMI.
Overwogen wordt ten slotte tegen
de Nederlandse importeur een kort
geding te beginnen. Het definitieve
besluit daartoe hangt af van een na
der onderzoek door de Amsterdamse
firma.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Voor jeugdige, vergevor
derde instrumentalisten in de leeftijds
groep 14 tot 22 jaar bestaat ook in 1979 de
mogelijkheid deel te gaan uitmaken van
het EEG-Jeugd Symfonie Orkest. Evenals
het afgelopen jaar het geval was, zal Clau
dio Abbado die verbonden is aan de Scala
van Milaan en het London Symphony Or
chestra, het ensemble leiden.
Tot 12 december aanstaande kunnen
jeugdige kandidaten zich via het Centraal
Bureau van de stichting Jeugd en Muziek,
Roemer Visscherstraat 42, 1054 EZ Am
sterdam (tel. 020-16.37.01/16.43.54) aanmel
den voor de Nederlandse audities. De
voorronden zullen in Utrecht op 3 en 4
januari worden gehouden, waarna de
eindronde op 22 en 23 januari
definitieve schifting zal opleveren.
Na de formatie van de nieuwe editie van
het EEG-Jeugd Symfonie Orkest zal het
ensemble onder meer de Zevende Symfo
nie van Bruckner, een van Beethovens
pianoconcerten (met Maufico Pollini als
solist) en een symfonie van Brahms of
Schubert instuderen tijdens een repetitie
periode in Italië vanaf 25 juli 1979. Een
Europese concertreis volgt daarna vanaf
8 tot 21 augustus. Het jeugdorkest zal
onder meer in Londen, Kopenhagen, Salzj
burg en Brussel optreden.
De beschermheer van het orkest, de oud-
premier van Groot-Brittannië Sir Edward
Heath, zal net zoals afgelopen jaar het
geval was een aandeel hebben in de te
geven concerten. Zoals bekend is hij een
enthousiast amateur-dirigent, die zelfs
kort geleden het licht deed zien aan een
boek over zijn muzikale ervaringen. Assis
tent van Abbado zal tenslotte de Engelse
dirigent James Judd zijn.
Dat programma omvat onder meer een
panel-discüsSie tussen feministische kun
stenaressen, een documentatietentoonstel-
ling, een videotentoonstelling en een aan
tal „performances", een begrip dat blijk
baar niet voldoende omschreven kan wor
den door een letterlijke vertaling, en dat
derhalve aangekondigd wordt als „een op
treden in levende lijve, een regelrechte
confrontatie van kunstenares met pu
bliek" (letterlijk kan perfomance vertaald
worden als op- of uitvoering, vertoning,
voorstelling, spel). Het merendeel van de
activiteiten speelt zich af in de Amster
damse galerie De Appel, van stichting De
Appel die pieuwe vormen van beeldende
kunst in Nederland wil tonen.
Het begrip „feministische kunst" is nog
jong, de discussie erover is in Nederland
pas een paar jaar geleden op gang geko
men. Uit de allereerste activiteiten op dit
gebied is, onder andere, de stichting Vrou
wen in de beeldende Kunst gegroeid die,
zeer kort gezegd, de specifieke problemen
van vrouwelijke beeldende kunstenaars
„boven tafel” wil brengen en herkenbaar
maken. Deze stichting ziet zichzelf in de
eerste plaats als een emancipatiebewe
ging, die niet los te denken is van de
huidige vrouwenbeweging, met als doel
stellingen: het strijden tegen de achterstel
ling van vrouwen in de beeldende kunst,
het creëren van betere mogelijkheden
voor deze vrouwen om op hun vakterrein
naar buiten te treden, het opruimen van
het traditionele „vrouwbeeld” dat ook hier
nog altijd geldt en het organiseren van
activiteiten betreffende feministische
kunst uit binnen- en buitenland, zoals dat
in de komende weken in Amsterdam ge
beurt
jps-
iuy-
St-
uis-
rian
eer;
47.
raat
ind.
S
Me
len
van
ers-
4- Scène uit Dressed like an Egg. gespeeld door Mabou Mines uit New York.
(Foto Bob van Dantzig)
SBK-beheerster Jannie Sipkes Werd
door Dick Couvée naar voren geschoven
als een van degenen die in Haarlem attent
reageert op nieuw talent. Bij Galerie
Klein raakte ze in gesprek met de schil
ders Ben Glas (midden) en Pier Baton.
AMSTERDAM. - In samenwerking met
de dienst van de gemeentelijke kunstge
bouwen Rotterdam heeft Mickery de
Amerikaanse theatergroep Mabou Mines
voor enkele weken naar Nederland ge
haald. Mabou Mines, die met verschillen
de produkties al eerder in Mickery te zien
is geweest, speelt twee stukken \n ons
land. Het eerste is Dressed like an Egg,
waarvan donderdagavond in het Amster-
i damse theater de eerste voorstelling werd
gegeven; het tweede is een interpretatie
van Samuel Becketts stuk The lost Ones
1 (Le Dépeupleur) uit 1966.
Dressed like an Egg is geïnspireerd op
1 de Franse revuedanseres, actrice en
schrijfster, Colette, die van 1873 tot 1954
j moet hebben geleefd. Colette móet een
kleurrijk, zij het geen gemakkelijk leven
hebben gehad. In een periode vol roman
tiek moet zij haar verschillende talenten zo
hebben gebruikt, dat zij haar tot een zelf
standig en onafhankelijk leven brachten.
Mabou Mines heeft onder leiding van
Joanne Akalaitis voor Dressed like an Egg
geput uit een zevental boeken van Colette,
die een sterk autobiografisch karakter
dragen. Van balang is daarbij vooral de
zorgvuldige vormgeving, waarmee een
hoofse, zeer romantische sfeer wordt op
geroepen. Er wordt gebruik gemaakt van
rijk neerhangende draperieën in verschil
lende zachte kleuren en motieven en van
schelpvormige voetlichten. In een hand
omdraai kunnen verschillende lokaties
worden aangegeven, waarmee soms een
verrassend mooi toneelbeeld ontstaat.
Hoogtepunten daarvan zijn de verstilde
strandscène en de boudoirscène.
Joanne Akalaitis laat met nog twee actri
ces en twee acteurs een voorstelling zien
die vooral visueel van grote schoonheid is.
Prachtige tableaux vivants van rond de
eeuwwisseling in een opmerkelijk estheti
sche belichting, soms helder van kleur, een
andere keer weer in zacht gedempte toon.
De kostuums beantwoorden evenzeer aan
de romantiek van toen. Het geheel wordt
gespeeld in een symbolisch realistische
stijl. Als er gebruik gemaakt wordt van
mime, dan gebeurt dat heel zuiver en ge-
Christhilde Klein begroet de drie exposanten waarmee ze haar nieuwe galerie inzet.
Naast haar, van links naar rechts Marinus Fuit en Jan Verburg. beiden Haarlemse
kunstenaars, Dick Couvée, directeur van het Frans Halsmuseum en Kees van Renssen,
Fries keramist.
In het programma van Feministische
Kunst-lnfërnationaal wordt nog een aan
tal definities aangereikt, zoals: „Feministi
sche kunst onderscheidt zich van andere
door vrouwen gemaakte kunst door het
kritische, meer strijdbare, en met de vrou
wenbeweging geëngageerde karakter”.
Herkenbaar dus aan, bijvoorbeeld, het
zich afzetten tegen geldende opinies over
vrouw en vrouw-zijn, het zichtbaar maken
en aanvallen van rolpatronen, het zoeken
naar eigen inhouden en vorihen, technie
ken en materialen. Met „een feministische
werkwijze" bedoelt men in de beeldende
kunst het gezamenlijk werken van kunste
naressen aan één werkstuk, of het (vanuit
een feministische opstelling) werken met
een publiek, vaak door middel van nog
jonge technieken als video en het eerder
genoemde begrip „performance".
Een paar grepen uit het programma van
Feministische Kunst-Internationaal: op 10
december is er (vanaf 1 uur ’s middags een
panel-discussie in de aula van het Stede
lijk Museum in Amsterdam. In galerie De
Appel (Brouwersgracht 196) wordt van 8
tot 16 december een documentatietentoon-
stelling over feministische kunst vanaf
1965 gehouden: boeken, tijdschriften,
pamfletten, foto's, affiches. Gedurende de
ze week werken er binnen- en buitenland
se kunstenaressen met film en video. Het is
de bedoeling dat de tentoonstelling femi
nistische kunst in het najaar vari 1979 door
Nederland op tournee zal gaan.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. Het Amsterdams His
torisch Museum heeft de hand weten te
leggen op een zeer belangrijk schilderij
uit de vroeg-zeventiende-eeuwse Holland
se School. Het betreft een 54 cm hoog en
een meter breed paneel van de hand van
de Amsterdamse kunstenaar Arent
Arentsz, die een wintergezicht op het IJ
met talrijke figuren op het ijs en het
profiel van Amsterdam in het verschiet
heeft afgebeeld. Het werk is voor het
museum van groot belang omdat het een
vrijwel uniek gezicht op de vroeg-zeven
tiende-eeuwse stad geeft.
’«wii
Tot 14 januari wordt in het Stedelijk
Museum De Lakenhal in Leiden de ten
toonstelling „Belicht verleden. Fotografie
in Nederland van 1839 tot 1920" worden
gehouden. Dit gebeurt ter gelegenheid van
het vijfentwintig jarig bestaan van de af
deling geschiedenis van de fotografie van
het prentenkabinet van de Leidse universi
teit. De tentoonstelling heeft tot doel,een'
inzicht te geven in een paar belangrijke
aspecten van de geschiedenis en de ont
wikkeling van de fotografie in Nederland.
9234567
Kwaliteit in viervoud bijeen: Ronald Ruseler, Kees Bierman. Margreet Bouwman en
Fred Benjamins (van links naar rechts) bediscussiëren récente ontwikkelingen in de
kunst.
Stralend middelpunt van dit alles was
Christhilde Klein die Haarlem hiermee
weer een professionele galerie heeft be
zorgd. In de eer moeten natuurlijk ook de
drie exposanten delen: de Haarlemse
schilders Marinus Fuit en Jan Verburg
alsmede de in Friesland woonachtige ke
ramist Kees van Renssen die elk met bij
zonder sterk werk de aandacht vragen.
Dick Couvée, directeur van het Frans
Halsmuseum, stak Chris Klein in zijn ope-
ningstoespraakje een riem onder het hart
waar het in Haarlem de belangstelling
voor de kunst betreft, een interesse waar
aan het in het verleden nogal eens heeft
ontbroken. Hij vond dat een kunstenaar
om in Haarlem succes te hebben minstens
meta-, fantastisch- of magisch realist
moest zijn om je werk goed te kunnen
verkopen In een handig opgezet betoogje
plaatste Couvée het drietal kunstenaars in
een van deze stromingen zodat voor Gale
rie Klein in ieder geval het succes verze
kerd zal zijn Het toeval wil - en dat werd
door Couvée niet gememoreerd - dat zowel
Verburg als Fuit de laatste tijd het dan toe
heersende effect van de vervreemding vrij
deze eerste expositie is meteen al een heel
sterke
W4
