a
E
Je gaat van dat kind houden,
dat begrijpen de Turken niet"
11
IN PANIEK DOOR NIEUWE ADOPTIEBEPALINGEN
DR. THOMAS HOOGLERARES VROUWENEMANCIPATIE
MT”
99
Tijdelijke zaak
door Theo van der Kaaij
Toekomstdroom
Crèche
Ki
„Als het èrgens nodig is, dan wel in Wageningen.” Dat zegt mevrouw dr. G.
Thomas over haar benoeming tot hoogleraar vrouwenemancipatie aan de
landbouwhogeschool in Wageningen. Ze heeft de opdracht zich bezig te
houden met de emancipatie als maatschappelijke stroming, zowel bezien
vanuit de westerse situatie als vanuit ontwikkelingen in de niet-westerse
wereld.
„Het lijkt allemaal zo leuk en
aardig in het begin, maar we
hebben er nu alleen nog maar
verdriet van. Je gaat van dat
kind houden. Dat begrijpen de
Turken niet, maar wij Hollanders
zijn anders. Toen het kind kwam
was ik al verkocht. Eigenlijk zijn
we er altijd voor gewaar
schuwd.”
Turkse echtparen zaaien sinds
een paar weken paniek onder de
Nederlanders aan wie zij de op
voeding van hun kleine kinderen
hebben toevertrouwd. De Turken
halen hun babies en kleuters van
de ene dag op de andere weg bij
de Nederlandse pleegouders,
bang geworden door de nieuwe
adoptiebepalingen die per 1 no
vember van kracht geworden zijn.
De minister van Justitie heeft
de rechtspositie van pleegouders
versterkt. Zij hebben voortaan
een blokkaderecht, waardoor het
pleegkind na tenminste een jaar
verzorging niet zonder toestem
ming van de rechter door de ei
gen ouders bij de pleegouders
mag worden weggehaald. De
Turken vrezen hun kinderen met
deze regeling voorgoed kwijt te
raken en steken daar op brüüske
wijze een stokje voor, omdat het
hun bedoeling nooit is de kinde
ren volledig af te staan.
Turkse ouders halen hun kinderen
weg bij Nederlandse pleegouders
8574.
►ven 01
1
Cocuk Bakicilari icin yeni kanun:
lem.
0 rad a
ti
over een vage
Ik wil geen soort wandelend alibi zijn
sk-
1,
tüt Mevr. G. Thomas
n
werk-
ege-
r van
arasi,
eger Qoougunuz bir seneden uzun bir zamandan beri aym bakicida
zaïhanda birdenbire qoou—
15.00
17.00
len
i
ig
Het hoogleraarschap is een aanbieding
van het Landbouwhogeschoolfonds voor
één uur per week. Dit fonds draait dan
ook voor de kosten op.
Mevrouw Thomas is coördinatrice in
ternationale vrouwenzaken op het minis
terie van buitenlandse zaken en advise
rend lid van de emancipatiecommissie.
Je zou verwachten dat technische men
sen, zoals ze in Wageningen worden op
geleid, zich niet zozeer met de positie van
de vrouw bezighouden. Maar volgens
mevrouw Thomas is dat nu juist de grote
fout. „Relatief gezien is een groot aantal
Nederlanders dat zich met ontwikke
lingssamenwerking bezighoudt, uit Wa
geningen afkomstig. Het is van het groot
ste belang dat zij rekening houden met
de rol die vrouwen in de niet-westerse
wereld in de'landbouw vervullen.”
Wat is er zo speciaal aan de rol van de
niet-westerse vrouwen?
Mevrouw Thomas: „In tegenstelling tot
onze situatie zijn Derde-Wereldvrouwen
vaak kostwinster Voor hun gezin. De gro
te klacht in de ontwikkelingssamenwer
king is nu echter dat de vrouwen vaak
verwaarloosd worden. De Afrikaanse
vrouwen bijvoorbeeld beheren van ouds
her de landbouw en verzorgén zo de
inkomsten voor hun gezin. Hun mannen
assisteren hen daarbij hoogstens voor
het zware werk. Als nu met onze wester
se ontwikkelingshulp een grootschalig
landbouwproject wordt opgezet, worden
daarbij alleen de mannen betrokken.
Vrouwen worden in onze westerse ogen
nu eenmaal niet geacht op een tractor te
kunnen rijden, om maar iets te noemen.”
„Het resultaat is, dat de vrouwen hun
hulp kwijt zijn en dat de mannen geld
gaan verdienen, dat ze meestal echter
niet aan hun gezin afstaan. Dat zijn ze nu
eenmaal niet gewend. Ondanks de even
tuele geweldige produktieverhogingen,
gaat de levensstandaard van het grootste
deel van de bevolking er op die manier
op achteruit. Het klinkt misschien gek als
je zegt dat landbouwkundigen die zich
Het echtpaar H is de schok nog
niet te boven. Een paar dagen gele
den is het Turkse jongetje, dat zij
drieëneenhalf jaar hebben opge
voed, voorgoed het huis uitgegaan.
Zijn Turks^ ouders wilden niet dat
hij nog langer bij zijn Nederlandse
Kinderbescher-
mee te maken.
gio Haarlem, „Het gaat vrijwel uit
sluitend om Turkse kinderen, omdat
zij hier verreweg in de meerderheid
zijn. De paniek onder de Turkse
ouders brak los na publikatie van de
nieuwe adoptiebepalingen in ons
blad „Visum” voor de buitenlandse
werknemers. Wij zijn er heel be
zorgd over. Het is natuurlijk een
afgrijselijke situatie voor de ouders,
die dreiging dat hun kind kan wor
den afgenomen. De vele Turken die
we hier dagelijks aan de balie krij
gen worden allereerst gerustgesteld
en daarna doorverwezen naar het
bureau voor rechtshulp. Zij krijgen
te horen dat er heel wat moet gebeu
ren wil de rechter ertoe overgaan
hun kind af te pakken. Ook worden
pleegouders verbleef, in verwar
ring gebracht door de onlangs ge
publiceerde strengere adoptiebe
palingen.
Mevrouw H.: „We kregen het
kind toen het tien dagen oud was.
Er werd echt mee geleurd door de
ouders. Ik werkte toen niet en
vond het prettig een kind te verzor
gen. Voor het geld hoefde ik het
niet te doen. De Turken lieten niet
veel van zich horen en zeiden nooit
dat het kind terug moest. Met de
vrouw konden we niet praten, om
dat ze geen Nederlands kende. Wij
gingen regelmatig naar de ouders
toe met het kind, omdat wij wel
degelijk wisten dat het een tijdelij
ke zaak was. Maar het leek wel of
de ouders bij ons genoteerd voor een
plaats in een crèche voor Turkse
kinderen,”
De Stichting Welzijn Buitenlan
ders zit een beetje tussen twee vu
ren. Enerzijds wordt het een goede
zaak geacht dat er versterking is
gekomen van de rechtspositie van
pleegouders, die altijd behoorlijk
rechteloos geweest zijn. Anderzijds
vindt de stichting dat er een eind
moet komen aan deze adoptietoe-
standen, omdat de Turkse ouders de
consequenties moeten leren trekken
van het feit dat ze kinderen hebben.
zit er toekomstmuziek in. Kijk, dat ene
uurtje is voor vijf jaar lang een cadeautje
van het Landbouwhogeschoolfonds.”
„Dat cadeautje kan hoogstens met vijf
jaar worden verlengd en daarna moet de
Landbouwhogeschool het zelf voor zijn
rekening gaan nemen, want anders stopt
het hele project. Zo kun je mijn benoe
ming beschouwen als een aardige manier
om iets op gang te brengen. Zo nodig kan
de Landbouwhogeschool te zijner tijd
flink onder druk gezet worden.”
„We moeten in de emancipatiebewe
ging niet te bang zijn onze handen vuil te
maken. Met de bewustwording zijn we al
een heel eind op pad, nu wordt het tijd
dat het emancipatiegebeuren in structu
ren wordt omgezet.”
jer-
lam.
ie
>r-
in
aring
be-
Er zijn in Haarlem ongeveer zes-
krijg je de klap opnieuw te verwer
ken.”
Een kennis van het echtpaar H.
overkwam hetzelfde. De Turkse
ouders kwamen hun zoontje van
zes jaar definitief ophalen, maar
dat zou niet gebeuren wanneer de
pleegouders er een zusje bij na
men. De Nederlanders gingen ak
koord. Op een kwade dag zijn bei
de kinderen toch door de Turken
opgehaald en op het vliegtuig gezet
naar Turkije omverder doorde on
bekende grootouders te worden
opgevoed.
Het echtpaar H.: „De mensen
moeten er naar nooit aan begin
nen. Dat direct weghalen, erger
kan het niet. Het is alsof je plotse
ling je eigen kind verliest, want je
ziet het nooit meer terug.
or
n:
ief
14,
n:
ar
n-
er
jn
in
an
d,
an
Wie wil TURKSE BABY
VERZORGEN? (meisje, 3
weken oud) ■■■■■■?-
(MWi., Haarlem.
kuMkALENUMEK, 24 uur
honderd Turkse gezinnen en maar
zeventig Marokkaanse. Dat komt
omdat Marokkaanse vrouwen en
kinderen niet zo gemakkelijk een
paspoort krijgen. Niet het Haarlem
se gemeentebestuur, maar buurt
centrum De Til zag in 1973 al de
problemen met de Turkse kinderen
onder ogen. Astrid Hartendorf zette
een experimentele crèche op poten,
die echter maar twee jaar kon blij
ven bestaan. De crèche voorzag in
een grote behoefte, maar er kwam
niets voor in de plaats. De Til, de
Stichting Kinderdagverblijven en
de gemeente zochten naar oplossin
gen, maar er kwam geen crèche.
Nieuw overleg met de Stichting Wel
zijn Buitenlanders en het Jan Dob-
bercentrum leidde tot resultaten. Op
1 januari van het volgend jaar kan
er in een kleuterschool aan de Cor
nells van Noordenstraat in Haarlem
een crèche van start gaan met plaats
voor 51 Turkse en Nederlandse kin
deren, gesubsidieerd door CRM.
Tamboer: „Het is een druppel op
een gloeiende plaat, want de behoef
te zal veel groter zijn.” De Stichting
Welzijn Buitenlanders probeert in
de loop van 1979 voor totaal tachtig
Turkse kinderen plaats in crèches te
krijgen, waar zij samen met Neder
landse kinderen zullen optrekken.
Het enthousiasme bij de Turkse
ouders is niet zo groot. Ze zien de
periode in Nederland als een zeer
tijdelijke zaak. Het nut van onder
wijs aan hun kinderen zien zij niet
in, want wat heb je eraan, eenmaal
terug op het geliefde boerenland in
Turkije. Een Nederlandse opvoe
ding is mooi, maar er gaat toch niets
boven een opvoeding in Turkije zelf.
De kinderen denken er niet anders
over. Een jongen van acht jaar: „Ik
wil graag terug. Waarom? In Tur
kije heb ik een paard!”
met veredeling van plantensoorten bezig
houden, de positie van de vrouw daarbij
moeten betrekken, maar in verband met
de ontwikkelingssamenwerking is het
echt een pertinente noodzakelijkheid:”
„Iets dergelijks zie je wanneer het land
opnieuw over de bevolking wordt ver
deeld. In dé Ethiopische revolutie bij
voorbeeld kwamen alleen mannen voor
stukjes grond in aanmerking. Het werd
toen weliswaar niet door westerse men
sen zo geregeld, maar wel door Afrikaan
se autoriteiten die in het westen waren
opgeleid en zo de westerse normen staps
gewijs op hun land toepasten.”
„Een Afrikaanse zei eens: „Als er een
westerse multinational naar ons toe
komt,. zoekt hij eerst een man (de mana
ger) en dan een vrouw (de secretaresse).
Nou, dat zijn we hier niet zo gewend."
Mevrouw Thomas vertelde dat de we-
reldconferéntie over de vrouw, die in
1975 in Mexico heeft plaatsgevonden,
veel aandacht heeft geschonken aan deze
hele problematiek. Sindsdien wordt er
over de hele wereld druk door vrouwen
uitgeoefend ofn voor vol aangezien te
worden: zij willen ook machines, ook
kunstmest en ook nieuwe zaden. In Ad
dis Abeba is zelfs het African Training
and Research Centre for Women opgezet
voor de regio Afrika.
„Wie wil voor onze Turkse baby
zorgep? Meisje van twee weken
oud”. Rubrieksadvertenties met de
ze strekking zijn elke week te vinden
onder het hoofdstuk „diversen” in
de dagbladen. Wat beweegt de Tur
ken hun kinderen zo gemakkelijk
uit handen te geven? Wat beweegt
de Nederlanders de opvoeding op
vaak slechts mondelinge overeen
komsten tegen betaling op zich te
nemen? Turkse echtparen in Neder
land zijn nuchter en zakelijk inge
steld. De structurele werkloosheid
in eigen land dwong ze hun heil te
zoeken in het onbekende welvaren
de Westen, maar velen verrichten
hun gastarbeid met in het achter
hoofd de gedachte: straks terug
naar eigen land, hoe moeilijk dit ook
in de praktijk blijkt te verwezenlij
ken. Is het de Turkse man eenmaal
gelukt zijn echtgenote over te laten
komen, dan zullen beiden dubbel zo
hard werken voor een paar flinke
spaarcenten. Dat doen ze niet alleen
zakelijke maatregelen. Er wordt een
Nederlands echtpaar gezocht om ge
durende vier tot vijf jaar de opvoe
ding van het kind op zich te nemen.
Hun meestal benarde huisvesting
zou het zelf verzorgen van het kind
bovendien tot een groot probleem
maken. Het komt voor dat babies
van een paar dagen oud al bij Ne
derlandse ouders worden onderge
bracht. Voor de Turkse vrouw telt
zwaar, dat ze de kans loopt haar
baan te verliezen bij een te lang
Zwangerschapsverlof. Zo goed en zo
kwaad als het kan wordt de Neder
landers duidelijk gemaakt, dat het
kind volledig aan hun zorgen wordt
toevertrouwd, echter niet langer
dan vier tot vijf jaar. Op die leeftijd
t^ler ïardim Burosuna
size gereken
Wie wil onze BABY verzor
gen? Turks meisje van 5
maanden oud. *■■■*-
H'lem, te]4
kan het kind immers naar school en
niet zelden wordt het teruggestuurd
naar de grootouders in Turkije voor
verdere opvoeding. Bij de overeen
komst tussen de Turken en de Ne
derlanders hoeft verder niemand
van pas te komen. Lastige adoptie-
regelingen zijn niet aan de orde en
de Raad voor de
ming heeft er niets
ze helemaal niet in hun kind geïn
teresseerd waren. We hebben ook
nog proberen te praten over de
nieuwe adoptieregeling, maar het
leek alsof ze het kind niet meer
terug wilden hebben. Toen we er
de laatste keer waren mocht het
jongetje ineens een uurtje blijven
spelen. Wij vonden dat een goede
zaak. Maar toen mijn man hem
terug kwam halen kwam hij het
huis niet eens meer binnen.
Ik was er helemaal niet goed
van. We zijn bij de kinderbescher
ming geweest en er valt niets meer
aan te doen. Dat nieuwe blokkade-
recht geldt alleen als het kind nog
in huis is bij de pleegouders. We
zijn niet van plan nog terug te gaan
Turkse ouders, want dan
De komst van een kind kan deze
toekomstdroom lelijk^doorkruisen.
De ouders zullen dat kind accepte
ren, het is, niet ongewenst. De prakti
sche situatie dwingt ze alleen tot wat
Mevrouw Thomas: „Voor zover ik me
met de niet-westerse wereld bezig zal
houden, is dat zeker het geval. Ongetwij
feld zal echter een deel van mijn tijd op
de westerse situatie worden gericht. Hoe
groot dat deel zal zijn en wat ik er precies
mee ga doen, hangt af van het overleg dat
ik met de Wageningse studenten zal voe
ren.”
Vanuit Wageningse studentenkringen
was al eerder de roep opgegaan om een
hoogleraar „vrouwenstudies” of „vrouw
en wetenschap” te benoemen, ter onder
steuning van hun positie. De vrouwelijke
studenten voelen zich vaak niet voor vol
aangezien en onderzoeken over
vrouwenonderweejsen, al of niet met een
In Nederland ontstaat ook langzaam
maar zeker aandacht voor de positie van
de vrouwen in-de Derde Wereld. Vooral
in Amsterdam en Leiden doen cultureel
anthropologen onderzoek. Hetzelfde
geldt voor het Institute for Social Studies
in Den Haag, waar alleen buitenlanders
studeren. Voor Wageningen is deze bena
dering, volgens mevrouw Thomas, nog
geheel nieuw.
Wordt de belangrijkste doelstelling
van uw werk in Wageningen de beïnvloe
ding van het ontwikkelingswerk, zodat
niet-westerse vrouwen er beter afko
men?
feministische invalshoek, krijgen geen
begeleiding of worden zelfs niet geaccep
teerd. Dit alles onder het mom van onwe
tenschappelijkheid. Een benadering
waar de vrouwelijke studenten heftig
tegen protesteren. Ze hebben overigens
niets tegen de persoon van mevrouw
Thomas, maar alles tegen haar taakom
schrijving: ze verwijten de bestuurders
van de Landbouwhogeschool „alleen
voor emancipatie te zijn zolang die ver
van hun eigen bed plaatsvindt.”
Het voornemen van mevrouw Thomas
om contact m,et de studenten op te ne
men, wordt dóór hen met enthousiasme
begroet.
U bent aangesteld voor één uur per
week. Kunt u in zo weinig tijd wel iets
nuttigs doen?
Mevrouw Thomas: „Het gevaar is le
vensgroot dat je weinig kunt doen en dat
je de progressieve dekmantel wordt voor
allerlei tekortkomingen; een soort van
wandelend alibi. Aan de andere kant
denk ik: als er niemand wordt benoemd,
gebeurt er helemaal niets. Ik kan tenslot
te in dat ene uurtje proberen onderzoek
op gang te brengen, werkgroepen te be
geleiden, collega’s voor de materie te
interesseren. Dat is allemaal heel belang
rijk. Tot nu toe gebeurde er op dat punt
absoluut niets in Wageningen. Bovendien
voor hun eigen plezier. In Turkije
wachten hun ouders, vaak belast
met de opvoeding van kinderen en
andere werkloze familieleden op het
geld dat het uitgezonden echtpaar
moet verdienen. Slaagt het werken
de echtpaar erin geld over te hou-
den, dan is dat bestemd voor de
oprichting van een bedrijfje, een
winkel of een boerderijtje in Tur
kije.
„Wij beschikken
schatting, dat er in Haarlem twee
honderd Turkse kinderen bij Neder
landse echtparen zijn onderge
bracht”, zegt Gerrit Tamboer van de
Stichting Welzijn Buitenlanders Re-
WIE wil er voor onze Turk
se baby, meisje van 2 we-
ken oud, zorgen. WM—
Haar-
1 Kasirn 1978 tarihinde gikan yeni kanuna istinaden; gocuklari gocuk
bakicilari tarafmdan bakilmakta olanlar, gocuklarmi bakicilanndan
istedikleri anda tyemen geri alamiyacaklar.
Eger gocugunuz bir seneden az bir zamandan beri ayni bakicida ise du
rum problem yaratmamaktadir.
Ancak
ise, bakici gocugunuzu kendisinden istediginiz
gu almaniza miisaade etmeme hakkina sahiptir.
Böyle bir diirumla kar?ila?tigmiz zaman Hukuki
(Buro voor Rechtshulp) müracaat edebilirsiniz.
kanuniyardimi yaparlar.
Adresi: Donkere Lnaarne 56, Haarlem.
Görüfjme gün ve saatleri: Her sail günü saat 14.oo ile 17.oo arasmda
tereüman bulunmaktadir,
Bu kanun gocugu anda bir seneden fazla zamandan beri ayni bakicida
olanlar igin de gegerlidir.
Qocugunu su anda bakiciya vermek üzer® olanlar sonradan vuku bulacak
problémleri’ ^imdiden önlemeleri amaciyle iki nüshadan mütesekkil bir,
kontrati bakiciya imzalatmaian kendi menfaatleri igindir.
Bu kontratta gocugun hangi tarihte bakiciya birakildiginin dogpu ola-
rak yazilmasma dikkat edilmelidir.
Bahsi «gen kontrati Yabanci i§gilere Yardim kurumunda BALI den temin
edebilirsiniz. Kontrat gerek siz ve gerekse bakici tarafindan imzalan-
diktan sohra, bir nüshasinim bakiciya verilmesi ve bir nushasimn da
kendiniz tarafmdan iyi saklanmasi gereklidir.
Qocuk bakicilari ile ilgili olarak yeni gikan kanun hakkmda daha faz
la bilgi edinmek isterseniz, lütfen sosyalgörevlimizin görügme saat-
lerinde müracaat
ediniz.
Görüsme saatleri: Pazartesi günleri saat 10.oo ile 12.oo
Qargamba 15.oo 17.oo
Pergembe günleri 17.oo 18,30 arasmda
Zijlweg 152, Haarlem.
ri- Turkse kinderen moeten kunnen worden opgevangen in een crèche
