meetapparatuur
I
Tegen N-bom
I
I
I
I
I
I
i
i
I
I
I
I
I
I
I
Oranjewerf vertimmerde
I
Blijf van m’n lijf
tot milieuboot
I
I
I
Kaarslicht
I
“i
Oude scheepshuid
verbergt nu
ultramoderne
Lammergier
E.
I
i
i
de „Holland”
Sirenes
I
I
I
Parkeerproef
Vlooienpark
r
'l
Vleermuis
K
Vuilste plekken
12
13
WOENSDAG
6
DECEMBER
19 7 8
AMSTERDAM
j.ïni iipiffiMffiBW
r
f
XL™
iZa
wil
AMSTERDAM. Liefhebbers
vallen in zwijm voor haar vrouwe
lijke lijnen. Kenners bewonderen
in stille aanbidding de trillingvrije
loop van haar motoriek. Vakbroe
ders roemen haar betrouwbaar
heid bij nacht en ontij. Na zeven
entwintig jaar stormen en zeeën te
hebben doorstaan heeft zij nog
niets van haar bevalligheid verlo
ren. De snelste van de Noordzee is
zij niet meer, daarin heeft de tijd
haar achterhaald. Wel weet ze met
AT
onder redactie van Theo van der Kaaij
K achttien komma drie knopen per
uur de concurrentie nog aardig op
afstand te houden.
Toch werd het tijd om aan de
toekomst te denken van de be
roemde bergingssleepboot „Hol
land” van rederij Doeksen op Ter
schelling. Wat moet een reder met
een schip, dat door zijn oerdegelij
ke bouw het eeuwige leven lijkt te
hebben? Wie is er nog geïnteres
seerd in een allround zeewaardige
schuit die gestrande olietankers
kan vlot trekken en tevens be
schikt over ’n volwaardige salon-
accommodatie om in stille tijden
I passagiers heen en weer te varen
I van Terschelling naar het vaste-
- land?
r
VINDEN VAHHB
Eerbiedwaardige schuit sloot een
bizar huwelijk met Rijkswaterstaat
1979.
,s.
E
S
Op de Oranjewerf van IHC Verschure
BV in Amsterdam-Noord is de toekomst
van de „Holland” de afgelopen maanden
veilig gesteld. Rederij Doeksen sloot een
contract met Rijkswaterstaat, waarin de
illustere sleper als milieuboot een volle
dig nieuwe rol gaat spelen op de Noord
zee. In dok heeft de „Holland” wekenlang
met zich laten sollen. Wie het resultaat
aanschouwt, moet erkennen dat er tussen
de eerbiedwaardige schuit en Rijkswater
staat een bizar huwelijk is gesloten.
AMSTERDAM. De Oranjewerf
aan de Nieuwendammerdijk in Am-
sterdam-Noord is een onderdeel van
het scheepsbouwconcern IHC Ver
schure BV, dat het hoofd boven water
kan houden. Geen nieuwbouw van
schepen, daar valt geen droog brood
meer mee te verdienen. De betrekke
lijk kleine Oranjewerf heeft zich toe
gelegd op reparaties en verbouwingen.
Eenmaal op zee zal de „Holland” haar
vermomming als bergingssleepboot laten
vallen en nijvere laboratoriumtechnici zul
len in de weer zijn met ingenieuze appara
tuur gelijk de activiteiten van een geheime
dienst in een James Bondfilm. Het aller
nieuwste echolood, het modernste giro-
kompas, sensoren, registratie-apparatuur,
verend opgehangen, voorzien van een ei
gen stroomcircuit en straks een zelfme-
tend zweeflichaam, dat als „spoetnik” of
„vleermuis” door het water snelt, dat alles
achter het decor van een haast antieke
Als sleepboot beschikt de „Holland
over een unieke salon-accommodatie,
omdat de rederij het schip vroeger in
de zomer inzette op de veerdienst Ter-
schelling-Harlingen. De gebrandschil
derde ramen, het houtsnijwerk en de
gerieflijke rustbanken blijven intact,
maar de toilettenreeks van eerste,
tweede en derde klas, alle voor dames
en heren is drastisch vereenvoudigd.
Kapitein Van der Wiele, Terschellinger
en al 23 jaar op de brug van de „Holland”,
wil niet veel kwijt over de metamorfose
van zijn lievelingsschip. Hij krijgt voort
aan te maken met twee ploegen: de man
nen van Rijkswaterstaat en zijn eigen
scheepsvolk. De kapitein mompelt iets in
de trant van „we moeten maar zien hoe
dat loopt”, maar god hoort hem brommen,
want hij is inwendig ziedend dat de trotse
kleuren van zijn rederij (zwart schip, wit
te opbouw) moesten wijken voor het uit
dagende zwart-geel van Rijkswaterstaat.
•tr Twintigduizend Nederlanders staan op een wachtlijst om in aanmerking te
komen voor een volkstuin. Nog eens dertigduizend staan niet ingeschreven, maar
zouden best in aanmerking willen komen voor een dergelijke tuin. Zeker in
Amsterdam is de behoefte aan volkstuinen ontstellend groot, vooral nu het ene
complex na het andere moet wijken voor bouwwerken, wegen en spoorlijnen.
Omwonenden van het Waterlooplein hebben niet willen wachten tot zij eens aan
de beurt zullen zijn. De Vrienden van het Vlooienpark’’ hebben een stukje groen
gekraakt en vormen met elkaar de Eerste Algemene Tuinvereniging in oprich
ting.
lijk is. B. en W. stellen de raad voor de
bewoners van de Rapenburgerstraat
dertig gulden per maand en bedrijven
tachtig gulden te laten betalen. In Bui-
tenveldert wordt het bedrag voor de
bewoners die dat willen veertig gulden
per maand. Na een half jaar gaat de
gemeenteraad bekijken of ook de
Utrechtsebuurt in aanmerking kan ko
men.
Rembrandt zal zich wel in zijn graf
omdraaien als hij dit hoort, maar hij
kan niet verhinderen dat het pand aan
de Jodenbreestraat 4-6, waar hij van
1639 tot 1660 gewoond heeft, in de
kerstvakantie een aantal avonden met
kaarsen verlicht zal zijn. In dit Rem-
brandthuis worden bovendien op de
avonden van 26 t.m. 29 december speci
ale rondleidingen en diaprogramma’s
georganiseerd. Het unieke, vrijwel
complete etswerk van Rembrandt is
ook altijd overdag te bezichtigen.
Het samenwerkingsverband Stop de
Netronenbom Stop de Kern wapen
wedloop vestigt er de aandacht op dat
de campagne tegen de N-bom wordt
uitgebreid. Er komen twee landelijke
hoogtepunten in de campagne: op za
terdag 16 december een symposium in
het Koninklijk Instituut voor de Tro
pen en op zaterdag 13 januari een cultu
rele manifestatie in het RAI-Congres-
centrum. Verder vinden overal in het
land voorbereidingen plaats voor loka
le of regionale manifestaties.
De volgende sprekers hebben toege
zegd op het symposium te verschijnen
dat van 10 tot 16 uur duurt: prof. Johan
Galtung uit Noorwegen, oud-directeur
van het Peace Research Institute of
Oslo; senator Nino Pasti uit Italië, voor
malig plaatsvervangend opperbevel
hebber van de nucleaire strijdkrachten
voor de zuidflank van de NAVO; Her
bert Scoville uit Amerika, publicist
over wapenbeheersing en Gyotsu Sato
van de Japanse raad tegen A- en H.
bommen. Ook uit de Sovjet-Unie wordt
een spreker verwacht.
De culturele manifestatie zal worden
gehouden met medewerking van arties
ten op het gebied van muziek, zang,
film, toneel, cabaret, mime, beeldende
kunsten en literatuur. Voor de gehele
campagne wordt een financiële steu-
nactie gevoerd. Postgiro 1956719 t.n.v.
N. Schouten, Amsterdam.
3
t.
i:
n
naken
78 ter
Presi-
or een
ing op
ivond-
13 juli
Achter de oude scheepshuid gaat nu de
modernste en geavanceerdste oceanologi-
sche apparatuur schuil die er op de we
reld bestaat. Als uitvloeisel van de af
spraken die Nederland met andere landen
gesloten heeft om een halt toe te roepen
aan de vervuiling van de wereldzeeën
zullen er buitengaats metingen worden
verricht naar zuurgraad, zoutgehalte,
zuurstofgehalte, en temperatuur van het
zeewater, de vermenging met zoet rivier
water en de aanwezigheid van stikstof,
fosfor, fosfaten en zware metalen.
„De kar”, een Werkspoor-dieselmo-
tor die ai 27 jaar onverdroten zijn werk
verricht, hoefde geen enkele verande
ring te ondergaan. Het is een langzaam
lopende motor die weinig trillingen
veroorzaakt en nog jaren mee kan. Een
machine met „veel vlees”, in tegenstel
ling tot de hedendaagse nerveuzere
scheepsdiesels, die een korte levens
duur en dus „weinig vlees” hebben.
gecharterde „Holland” pas goed gestalte
kan krijgen. Om de twee a drie weken
vaart het schip uit om op 76 punten metin
gen te verrichten vanaf de Belgische tot
aan de Duitse grens. De afstand tot de kust
zal variëren van nul tot honderd kilometer.
De onderzoekers van het Rijksinstituut
voor Visserij Onderzoek (RIVO), het Rijks
instituut voor de Zuivering van Afvalstof
fen (RIZO) en TNO-Delft.
De enige lammergier die Artis rijk is,
zal binnenkort verhuizen naar de die
rentuin van Innsbruck in Oostenrijk.
De vogel zal deel gaan uitmaken van
een groots opgezet project dat tot stand
is gekomen door de samenwerking van
de IUCN, een internationale natuurbe
schermingsorganisatie en het WWF, of
tewel het World Wildlife Fund. Het pro
ject heeft ten doen lammergieren terug
te brengen in de Alpen. Aan het eind
van de vorige en in het begin van deze
eeuw werden de laatste exemplaren in
de Alpen gedood. Wat niet wil zeggen
dat daarmee deze bewoners van het
hooggebergte van de aardbodem ver
dwenen waren. Zowel in de Pyreneeën,
het zuiden van de Balkan, alsmede in
de Kaukasus en in Afrika komen nog
lammergieren voor, zij het in verschil
lende vormen.
Het zou een zinloze zaak zijn om na
zoveel tientallen jaren lammergieren in
de Alpen uit te zetten indien er niet
genoeg prooidieren zouden zijn. Onder
zoekers zijn echter tot de slotsom geko
men dat de aanwezige populaties, zoals
die van gemzen, steenbokken en edel
herten, zodanig zijn toegenomen, dat
voldoende voedsel voor de gieren voor
handen is.
De opzet van het lammergierproject
is met tenminste tien broedparen te
beginnen, verdeeld over verschillende
dierentuinen, waaronder die van In
nsbruck en Wassenaar. Eventuele na
komelingen zullen dan in het Alpenge
bied worden uitgezet. Men hoopt dat de
Artisgier het is vrijwel zeker een
wijfje samen met het in Innsbruck
aanwezige mannetje een goed brocd-
paar zal vormen.
De „Holland” zou onderzoekschip
blijven, maar de consequentie was een
ingrijpende verbouwing. Voor de ge
specialiseerde Oranjewerf leverde de
opdracht tot verbouw geen noemens-
waardige problemen op, maar Rijks-
tr Wat een patatkraam op het achterdek
lijkt, is de behuizing van een gigantische
lier waarmee straks een zelfmetend li
chaam, bijgenaamd „vleermuis”, de zee
ingestuurd wordt.
(Foto Lex van Rossen)
aangesloten op een speciaal schakel-
punt in de alarmcentrale van de brand
weer. De bevolking wordt gewaar
schuwd door deze sirenes als er geen
tijd meer is de luidsprekerwagens van
de BB de straat op te sturen. In de
betrokken wijken zullen ook huis-aan-
huis folders worden verspreid met in
formatie over hoe te handelen bij cala
miteiten.
De stichting Blijf van m’n lijf in Am
sterdam heeft voor dit jaar toch een
subsidie van CRM gekregen ten bedra
ge van 100.000 gulden. Ook voor het
volgend jaar is er subsidie toegezegd.
Hiermee is een eind gekomen aan het
conflict tussen de stichting en CRM
over voortzetting van de subsidie
stroom. Blijf van m’n lijf Amsterdam
was het eerste opvangcentrum in het
land voor vrouwen en kinderen die
door man öf vriend werden mishan
deld. Eind oktober maakte de stichting
bekend dat zij in ernstige financiële
moeilijkheden zou komen wanneer
CRM zou korten op de ton subsidie per
jaar. CRM beweerde later dat daar
geen sprake van was. Op dit moment
ontvangt alleen de stichting in de
hoofdstad subsidie van CRM. De Blijf
van m’n lijven in andere steden in het
land moeten zien dat ze subsidie van de
gemeente daar krijgen. Wel zijn er in
middels gesprekken op gang gekomen
om alle stichtingen door CRM te laten
subsidiëren.
■ir De „Holland” komt langzaam weer terug in het water na dik twee maanden dokwerk
bij de Amsterdamse Oranjewerf. (Foto Lex van Rossen)
„We gaan de waterkwaliteit op zee moni
toren,” zegt Van Eyden, „dat is de toestand
opnemen zoals die is en hoe die zich ont
wikkelt. Al varend meten we met sensoren
in de vuilste plekken, waarbij we via een
pijpleiding watermonsters binnen kunnen
halen. We zijn in staat te kijken hoe de zee
zich gedraagt na injecties met vervuild
rivierwater. Daarvoor hebben we ultramo
derne oceanologische apparatuur aan
boord. Nederland loopt hierin op vrijwel
alle landen vooruit, behalve Amerika.”
Wat heeft Rijkswaterstaat bezield om de
keus te laten vallen op een sterk verouderd
schip als de „Holland”? Van Eyden: „Het
is een relatief goedkoop schip omdat het al
zo oud is. Maar het is nog in uitstekende
staat. Voor ons is het belangrijk dat het
schip bijzonder zeewaardig is en geen en
kel probleem heeft met slecht weer. Wij
hebben het schip van Doeksen gecharterd
om ervaring op te kunnen doen voor de
toekomst.”
schuit. Het grote verschil met de avontu
ren van James Bond is alleen, dat de
gebeurtenissen op de „Holland” verre van
geheim zijn.
„Alle resultaten worden gepubliceerd, er
wordt niets geheim gehouden, al hoort
men over Rijkswaterstaat wel eens anders
beweren,” zegt ing. W. van Eyden, hoofd
van de afdeling Hydrologie, directie
Noordzee, Rijkswaterstaat, „Wat wij met
deze boot gaan doen is volgens de afspra
ken in internationale conventies over de
zeevervuiling. Waterbeheer is voor ons het
gezond maken en houden van het milieu,
waarbij de zee wel even iets anders is dan
de rivieren. Eigenlijk is de Noordzee hele
maal geen zee, het is een ondergelopen
vlakte. Wie denkt dat alles wat aan vuil in
zee geloosd wordt zich met het water ver
mengt en dat deze verdunning weinig
schade aanricht, zit er volledig naast. Al
het vuil blijft binnen een lijn van vijftig
kilometer uit de kust. Afgezien dan van de
schepen die olie midden op zee lozen. Ei
genlijk trekt er een sterk vervuilde rivier
dicht langs de stranden van Nederland.”
Van Eyden noemt de taak van zijn dienst
„het rentmeesterschap over het marinemi
lieu”, dat met het gereedkomen van de
'v
Amsterdam doet het volgens een an
der systeem. Bewoners en bedrijven
krijgen tegen betaling een vergunning
om de auto bij een parkeermeter te
plaatsen zonder dat deze hoeft te wor
den gevuld en zonder dat het parkeren
aan een tijdslimiet is gebonden. Het
college van B. en W. heeft besloten het
parkeren voor belanghebbenden gefa
seerd in te voeren en in eerste instantie
een proef te laten voorbereiden voor de
Rapenburgerstraat tussen Muider-
straat en Anne Frankstraat en voor het
deel van Buitenveldert begrensd door
De Boelelaan, Buitenveldertselaan,
Magerhorst en Willem van Weldamme-
laan. Beide buurten zijn typisch gebie
den waar bewoners en bedrijven de
kans tot parkeren van vierwielers prak
tisch ontnomen wordt door langpar-
keerders die hun auto best ergens an
ders neer kunnen zetten.
Met deze betrekkelijk kleine gebie
den hoopt de gemeente op korte ter
mijn praktische ervaring op te doen,
die nodig is om te beoordelen of invoe
ring van die proef op grotere schaal in
een deel van de Utrechtsebuurt moge-
waterstaat spreekt van een prestatie.
Het resultaat zal een opvallende ver
schijning op de Noordzee opleveren.
Voor de transformatie tot milieuboot
zijn de overbodige sleepinstallaties ge
sloopt om plaats te maken voor een
ruimere personeelsaccommodatie,
grote kombuis en meetkamers. Aan de
boeg werd een holle buis gelast waar
mee watermonsters binnengehaald
kunnen worden en het achterdek ver
toont een soort patatkraam, die echter
een gigantische lier herbergt waarmee
een zelfmetend element de zee inge
stuurd kan worden.
De afgelopen twee maanden had de
Oranjewerf een beroemd en berucht
schip in dok: de bergingssleepboot
„Holland” van rederij Doeksen op Ter
schelling. Een schip dat in de 27 jaar
van zijn bestaan menigmaal van zich
heeft laten horen bij riskante ber-
gingsoperaties, spectaculaire red
dingsacties en meer nautische staal
tjes. De „Holland” is tijdenlang een
geduchte concurrent geweest van de
sleepboten van Wijsmuller, maar heeft
het langzamerhand in snelheid en
kracht moeten afleggen. Rijkswater
staat charterde het schip vier jaar ge
leden om wateronderzoek te verrich
ten op de Noordzee. De regering heeft
geld beschikbaar gesteld om dit onder- -
zoek uit te breiden en te professionali
seren.
am
Voor het eerst gaat Amsterdam proe
ven nemen met het parkeren voor be
langhebbenden. Bewoners en bedrij
ven krijgen hiermee in de directe omge
ving van woning of bedrijf een betere
gelegenheid tot het parkeren van au
to’s. Het aantal beschikbare parkeer
plaatsen wordt opnieuw verdeeld,
waarbij „buurtvreemde” automobilis
ten minder kans op een parkeerplaats
hebben. Een van de eerste steden die
het parkeren voor belanghebbenden in
voerde was Haarlem, maar daar is de
zaak drastischer aangepakt. In de
Haarlemse binnenstad krijgt de
„buurtvreemde” automobilist in be
paalde straten geen enkele kans zijn
auto neer te zetten.
B. en W. van Amsterdam willen een
deel van het sirenenet van de BB apart
bedienbaar maken, zodat bewoners
van Amsterdam-Noord en -West kun
nen worden gewaarschuwd bij calami
teiten in de nabijgelegen industriege
bieden. Het college vraagt een krediet
van 50.000 gulden voor de ombouw.
Het is de bedoeling, dat in Noord
twintig en in West acht sirenes worden
/Tly 'y.
