Demonstratie tegen aantasting sociale voorziening heeft effect
Dubieus eerbetoon cabaretgroep aan Annie M. G. Schmidt
NPO reageert goed op
stimulans Katlewicz
De beste wensen
worden op tijd verstuurd.
Weer
bij de beste
en 't meest gewaardeerd
Groep Funhouse voorlopig
weer gered door CRM
pttpost
ar.
tEabeerne JBeecfceötijn
EEN FESTIJN OP HET LANDGOED BEECKESTIJN
Gespierd-virtuoos spel pianist Cherkassky
Februari 1980
IMF
Meerfdaye/i
SS
19
KUNST
19 7 8
DECEMBER
1 3
18
Uw receptie, diner of party wordt ook culinair
Inlichtingen en folder
Restaurant TAVEERNE BEECKESTIJN
Velsen-Zuid 02550-14469
ZONDAG 24 DECEMBER normaal geopend voor diners a la carte;
BEIDE KERSTDAGEN diner om 18.00 uur a 85,- p.c.
Reservering gewenst.
super-compact H*^
luidsprekers
WOENSDAG
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. De regering laat een onafhankelijk wetenschappe
lijk onderzoek instellen naar het functioneren van de Beeldende
Kunstenaars Regeling (BKR). Het onderzoek zal worden verricht op
basis van twee adviezen: één van de Centrale Commissie voor de
Complementaire Arbeidsvoorziening Beeldende Kunstenaars en één
?an de Raad voor de Kunst. De adviesaanvragen zijn op 11 december
jl. de deur uitgegaan. Dit heeft Lou de Graaf, staatssecretaris van
Sociale Zaken en als zodanig eerst-verantwoordelijke voor de BKR,
vroeger „contra-prestatie-regeling” genoemd, dinsdag op zijn departe
ment gezegd in een gesprek met een delegatie van de Beroepsvereni
ging van Beeldende Kunstenaars (BBK), de Kunstenaarsorganisatie-
(VV (KO-NVV), BBK’69 en de Kring van Beeldhouwers.
r
Op het Haagse Binnenhof demonstreerden gisteren zo'n 400 beeldende kunstenaars tegen de bezuinigingsplannen van de regering.
Dirigent Jerzy Katlewicz (l.) en solist
SPEAKER
2S.
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
lod
ende
pedantie
oor
I
<elbaar)
iand-By
laar
er blijft
jen die
id houdt;
Een groep van rond 400 kunstenaars
had eerder op de dag op het Binnenhof
een protestdemonstratie gehouden tegen
nogelijke aantasting van de BKR, die als
een sociaal-minimumvoorziening wordt
beschouwd. Op meegetorste spandoeken
itond onder meer te lezen: „We eisen
trood, geen erkenning na de dood",
.Bloed aan de kwast”, „Afbraak is geen
kunst”, „Handen af van de BKR”, en
„Zonder kunstenaars geen kunst”.
Voornaamste doel van de actie was de
staatssecretaris van sociale zaken en mi
nister Gardeniers van CRM verantwoor
ding te laten afleggen voor uitlatingen
over de regeling, die door de kunstenaars
onwaar, onredelijk en onfatsoenlijk zijn
genoemd. De conclusie was getrokken dat
beide bewindslieden in het kader van de
bezuinigingsplannen in Bestek ’81 hard
bezig zijn de Beeldende Kunstenaars Re
geling af te bouwen. Na de demonstratie
trok men in twee groepen naar de ministe
ries van CRM en van Sociale Zaken.
Staatssecretaris De Graaf ontkende ten
stelligste, dat de regeling om zeep wordt
geholpen. Hij wees erop dat er geen enkele
reden voor angst hoeft te zijn dat de BKR
zal gaan verdwijnen. Hij zei het „een goede
regeling” te vinden, die echter door de
4
4
4
4
4
4
4
4
4
enorme groei van het aantal gebruikers
dringend kritisch onder de loep moet wor
den genomen. In 1965 trokken nog maar
een kleine 400 kunstenaars van de rege
ling, nu zijn het er al ruim 2500. Zij kosten
de overheid 64 miljoen gulden.
culaire toename van het aantal gebruikers
heeft kunnen plaatshebben. In beginsel zal
het onderzoek erop gericht moeten zijn dat
de toestroom beperkt wordt, maar in theo
rie is ook mogelijk dat uit het onderzoek
naar voren komt dat er méér geld voor de
BKR moet worden vrijgemaakt.
Eén van de actieleiders, de BBK'er Har
ry Visser, noemde de resultaten „een gran
dioos succes” en de demonstratie „de
grootste, ooit door onze beroepsverenigin
gen gehouden”.
Ottorino Respighi (1879-1936) vertegen
woordigt een Italiaanse stroming waar
ook Alfredo Casella deel van uitmaakte en
die geënt is op het Franse impressionisme.
Hij schildert in orkestrale tinten die soms
de muziek van Debussy in herinnering
brengen en eigenlijk ook weer verwant
zijn aan die van zowel Richard Strauss als
Ravel, maar waarmee toch een persoonlijk
totaalbeeld wordt opgeroepen.
Het was een enorme verdienste van Res
pighi om in een land als Italië, dat zich aan
het begin van onze eeuw zo langzamer
hand alleen nog maar te buiten kon gaan
aan gevoelsexcessen in de realistische ope
ra (het zogenaamde „Verisme”), de symfo
nische muziek weer en dan op grootse
wijze in ere te herstellen. Het buitenge
woon uitgebreid' geïnstrumenteerde vier
luik „Pini di Roma”, met daarin de des
tijds (1924) opzienbarende toepassing van
een grammofoonplaat nu meestal een
geluidsbandje en ditmaal bijna niet hoor
baar met de opgenomen zang van een
nachtegaal, is als geheel zeer representa
tief te noemen voor Respighi’s stijl. Ook al
is de inhoud van deze partituur niet zo
sterk als van zijn zeven jaar eerder ge
schreven pendant „Fontane di Roma”, het
gaat toch om boeiende muziek die de tijd
doorstaat.
Shura Cherkassky poseerden gisteravond
voor onze fotograaf voor de aanvang van
het NPO-concert in het Concertgebouw
Haarlem.
den karaktervolle weergave, weleens iets
gaapverwekkends krijgt.
Tegendeel van gaap- of slaapverwek
kend is de bruisende ouverture van „Roes-
lan en Loedmilla” van Glinka, waarin Kat
lewicz en het door hem met zo’n succes
aangevoerde orkest al de hoogste ver
wachtingen opriep omtrent hetgeen ko
men zou. En zoals het meest originele
programmapunt van deze avond, „Pini di
Roma”, het gedeelte na de pauze beheer
ste, zo legde Rachmaninovs Tweede Pia
noconcert vóór de pauze het meeste ge
wicht in de schaal. Bij de uitvoering ervan
raakte het publiek in de ban van het ge-
spierd-virtuoze solospel van Shura Cher
kassky, die in eenheid met dirigent en
orkest voor een reliëfrijke en imponerende
verschijningsvorm van dit pianoconcert
zorgde.
Alhoewel er geen sprake is van een emo
tionele benadering, wordt de essentie van
de compositie als geheel met het spel van
deze in Amerika opgeleide en thans in
Europa gevestigde Rus grotendeels ge
dekt. Cherkassky gebruikt geen pedaal
waar je het zou verwachten en valt verder
op door allerlei eigenzinnigheden als in het
van de doorsnee-uitvoering afwijkend leg
gen van accenten en dergelijke, maar ver
leent daarmee alle meestal extra zwaar
aangezette passagewerk, donderend ak-
koordenspel en klaterende octavengangen
dan eveneens een eigen uitdrukkings
kracht.
onderdeel waar het minst mee wordt ge
sjoemeld, waar Sanders en Brink zich ook
zo natuurlijk mogelijk in gedragen. Maar
dan hebben we al de lachstuip van de
ouder geworden, maar kinds gebleven
Dikkertje Dap achter de rug. Daarin han
teert Brink een vrijwel volledig aan André
van Duin ontleende aanpak. Ergerlijker
vind ik dan nog de gewilde politieke
scherpzinnigheid in een conference als
Menton, waarin een net voor de belasting
naar het buitenland uitgeweken Nederlan
der een daar al langer verblijvend echt
paar op de hoogte brengt van recente
ontwikkelingen in het vaderland. Brink
grapt daarin onder meer dat je Aantjes
tegenwoordig met dubbel s schrijft en dat
Menten wel aan suiker moet lijden. De
man is zó geraffineerd.
Na de pauze wordt de hommage aan
Annie M. G. slechts aan een viertal van
haar liedjes opgehangen. Het centrale the
ma is dan onzekerheid; ook al een zaak
waarmee je getuige Brinks eigen penne-
vruchten als zeventien in ’56 en Ik ben
onzeker alle kanten opkunt. Zowel zijn
karikatuur van de jaren vijftig nozem als
die van de dominee in Wat doosjes! steken
schril af tegen de werkelijke bespiegelin
gen van Schmidt in De Vijftiger jaren of ik
zoek mijn identiteit.
Dat laatste begrip lijkt voor Tekstpiere-
ment zelf overigens geen problemen op te
leveren. Het succes heiligt dan ook zo nu
en dan alle middelen. Want dat is het toch
wel als je enerzijds zegt, Schmidt te willen
huldigen, maar anderzijds in hetzelfde
programma cafégrappen kwijt kunt als:
weet je wat beroepsdeformatie is? Dat is
een gynaecoloog die door de brievenbus
van zijn huis zijn halletje witschildert! Als
geschreven tekst mist zoiets zeker de
smeuïgheid van het gesproken woord.
Tekstpierement opereert met Lucie de
Lange en pianist Henk Bokkinga op een
veilig terrein, maar weet niet te verdoeze
len hoe Holland er op zijn smalst uitziet.
JOHN OOMKES
der,
eo-
i
De Graaf liet doorschemeren dat de cri
teria, op grond waarvan kunstenaars in
aanmerking komen voor de regeling, mis
schien te licht zijn, waardoor zo’n specta-
o
ELECTRONICS
Alleen verkrijgbaar bij de Hi-Fi-specialist
Is er geen bij u in de buurt, bel dan 02908-4551
Ook minister Gardeniers, die ongeveer
op hetzelfde tijdstip door een andere dele
gatie van de protesterende organisaties op
haar departement in Rijswijk werd be
zocht, vond dat de BKR voor discussie
vatbaar moet zijn. Aan kritiek uit de sa
menleving op de regeling mag niet voorbij
worden gegaan. Mocht die kritiek aanlei
ding zijn tot wijzigingen in de BKR, dan
zal zij die met een brede vertegenwoordi
ging van de kunstenaarsorganisaties voor
af bespreken. Met nadruk stelde zij, vol
gens de delegatie, dat de BKR bij gebrek
aan een goed alternatief zeker gehand
haafd dient te blijven en dat de regeling
voorlopig onder Sociale Zaken moet blij
ven.
Gisteravond, het tweede concert binnen
een week na de nieuwe start van de combi
natie NPO-Katlewicz, werd in het Haar
lems Concertgebouw een door de NOS
voor radio-uitzending opgenomen pro
gramma afgewerkt, dat er bepaald mocht
wezen. Een uitermate gecompliceerde par
tituur als van de tot besluit uitgevoerde
„Pini di Roma” van Respighi met zoveel
overtuiging in opbouw en afwerking te
realiseren, is op zichzelf al een uitzonder
lijke prestatie.
Voor 1 februari 1979 zullen de betrokken
kunstenaars in de gelegenheid zijn com
mentaar op de wijze van onderzoek te
leveren. Een eerste tussentijds rapport zei
De Graaf niet eerder dan in februari 1980
te verwachten. Het verwijt dat hij zou
hebben gezegd dat BKR-trekkers werklo
ze kunstenaars zijn, deed hij af met „flau
wekul”. „Ik heb me in deze zin nooit uitge
laten”, aldus de staatssecretaris, die in
januari nog eens een groep belangstellen
den zal ontvangen, maar dan zal over
andere onderwerpen dan de BKR worden
gesproken.
Het is op zich niet zo’n gek idee om
Annie M. G. Schmidt eens in het zonnetje
te zetten. De nu 67-jarige schrijfster heeft
immers na de oorlog geregeld respect en
onverholen bewondering afgedwongen
met haar op literair niveau staande tek
sten. Of de thans in Frankrijk woonachti
ge theatervrouw nu met ideeën voor radio
hoorspelen als Familie Doorsnee, voor tv-
programma’s als Ja Zuster, Nee Zuster of
musicals als Heerlijk duurt het Langst en
Foxtrot kwam aandragen, of dat het een
voudige kinderliedjes en -verhaaltjes be
trof, alles heeft practisch datzelfde hoge
niveau. Schmidt is een unicum, dat vak
broeders en -zusters telkens weer versteld
doet staan van haar vermogen om een
luchtig en humoresk taalgebruik te paren
aan rake typeringen van een in en in
Nederlands leven.
Een ode aan zo’n formidabele productie
en een eenvoudige vrouw is zeker op zijn
plaats, maar zo’n eerbetoon is meer nog
dan een productie met alleen maar eigen
teksten een zaak die je op zijn intentie
moet beoordelen. Waar zijn Frank San
ders en Jos Brink, van wie het idee afkom
stig was, op uit? Willen zij aan de hand van
een liedjesprogramma Schmidt en de
haast onveranderlijk met haar samenwer
kende Harry Bannink werkelijk hulde be
wijzen. Wordt haar leven aan de hand van
de vraag Van wie zou dat nou zijn. op
tedere en toegedane wijze ontrafeld?
Zo niet, is het dan wellicht een theater
productie die de werkwijze van Annie
M G. onder de loep legt en constateert hoe
zij bij het opzetten van een productie voor
Drie leden van Tekstpierement in actie.
V.l.n.r. Lucie de Lange, Jos Brink en
Frank Sanders.
vergeleken slechts een kant-en-klaar-kiek-
je waarvan de kleuren niet kloppen en de
contouren mettertijd gewoon vervagen.
De eerste vraagtekens zet je sowieso al
bij de levensgeschiedenis van Jip en Jan-
neke, die we als een uitgeblust echtpaar als
Jippe en Marianne terugzien. Brink laat
als het ware dan de poppen uit Schmidts
poppenkast zien, zonder hen ook een ver
haal te kunnen laten vertellen. Frank San
ders zingt en danst vervolgens Emma Di
lemma op een manier waarbij je werkelijk
de indruk krijgt dat hij bewust is van het
feit dat hij twee zaken tegelijkertijd moet
verrichten. Samen met de potpourri aan
het eind is dat dan het meest beweeglijke
nummer in een verder bewegingloze regie.
Het dichtst bij de intentie van Annie
Schmidts teksten komt een item over ho
mofilie in Sorry dat ik besta. Het is een
AMSTERDAM (ANP). Het voort
bestaan van de Amsterdamse theater
groep Funhouse, dat dit seizoen aan
een zijden draad heeft gehangen, is
voorlopig weer verzekerd. Na lang
wikken en wegen heeft het ministerie
van CRM namelijk besloten de groep
het komende jaar toch te laten meede
len in de subsidiepot. Een en ander
heeft Rob van Houten, leider van Fun
house, dinsdag bekendgemaakt.
Funhouse dreigde dit voorjaar in on
genade te vallen bij CRM, toen het
ministerie liet weten de voorkeur te
geven aan een beperkt aantal goedge-
subsidieerde mimegezelschappen bo
ven een groot aantal noodlijdende. Een
en ander was aanleiding tot protesten
uit de hoofdstedelijke mimewereld. Op
de begroting voor het komend seizoen
is voor deze theatervorm drie miljoen
gulden uitgetrokken.
Als gevolg van de subsidieperikelen
?al de nieuwe show van Funhouse later
van start gaan dan oorspronkelijk het
plan was. De eerste try-outs vinden 12
sn 13 januari plaats in het Cleyntheater
in Amsterdam-Noord. De voorstelling
is getiteld „Funhouse Funhouse”. Be
halve Rob van Houten treden op Cor
Beurskens, Feike Boschma, Carry
Schomper en Wilbert Gieske.
Door een misverstand ontstond er
's middags bij de ingang van het ministerie
van Sociale Zaken onder de demonstran
ten consternatie, omdat zij dachten dat de
staatssecretaris weigerde hen te ontvan
gen. Politie sloot de toegang af. Maar later
bleek dat er al een uur lang een delegatie
met De Graaf in gesprek was.
nop,
lelijk
on-
let
ie
sdiening
en
lio-
Op het Binnenhof zei het socialistische
Tweede-Kamerlid Aad Kosto zich bij de
actie aan te sluiten en dat het er niet om
gaat hoeveel kunstenaars er „nodig” zijn
maar hoeveel kunstenaars er kunnen ge
dijen in een gunstig cultureel klimaat.
Dat geldt niet, of althans in veel mindere
mate, voor de op dit A-serieconcert aan
„Pini” voorafgaand gespeelde en voor
kleinere bezetting in 1927 gecomponeerde
„Gli Uccelli”, waarin Respighi teruggrijpt
op de Italiaanse barok. De hierin uitge
beelde kip en de koekoek zijn tussen de
andere meer of minder zangerig ten tonele
gevoerde gevederde dieren gemakkelijk te
herkennen. Het oubollige en patroonmati
ge heeft in deze overigens vaak wel aardi-.
ge muziek echter soms de overhand, waar
door „Gli Uccelli” ondanks de hier gebo-
HAARLEM. Nauwelijks is Jerzy Kat
lewicz dit seizoen weer met het Noordhol-
lands Philharmonisch Orkest aan het
werk, of men is danook wat je noemt
alweer „in vol bedrijf". Het orkest rea
geert daarbij bijzonder goed op het stimu
lerende gebaar van zijn toekomstige vaste
dirigent en speelt op een niveau, waarmee
het zijn naam eer aan kan doen.
De FNV had zich achter de protesten
geschaard. Luud Kops van de
Kunstenaarsorganisatie-NVV vond dat
naast handhaving van de BKR er uitbrei
ding moet komen van kunstopdrachten,
stipendia, experiment-subsidies en gelden
voor kunstenaarsmanifesaties.
Regering stelt onderzoek in naar
Beeldende Kunstenaars Regeling
Tekstpierement: Holland op z’n smalst
HAARLEM. Tekstpierement, het nu al weer zeven jaar bestaande cabaret van Jos
Brink en Frank Sanders, heeft een nieuw programma. Van wie zou dat nou zijn.is
een avondvullende voorstelling die rond liedjes van Annie M. G. Schmidt is opgebouwd
en een ode beoogt te zijp, aan de ongetwijfeld aktiefste 'tekstdichteres van het
Nederlandse amusement. De officiële perspremière van deze nieuwe productie van
Tekstpierement, die de met eerdere programma's als Wacht U voor de hond en
Deusjevoo gecreëerde aanhang zeker zal consolideren, is voor komende zaterdagavond
gepland. De voorstellingen die het gezelschap sinds dinsdagavond in de Haarlemse
Stadsschouwburg geeft, zullen echter niet noemenswaardig meer worden bijgeschaafd.
radio, tv of theater een verschillende aan
pak hanteert? Geen van beide zou makke
lijk te realiseren zijn geweest. Het is bij
voorbeeld duidelijk dat laatstgenoemde
opvatting een grotere productie zou heb
ben betekend en dat Tekstpierement dan
zeker de vergelijking met de originelen zou
hebben moeten aandurven. Durf maar
eens een potpourri uit Foxtrot te brengen
zonder daarmee te worden vergeleken.
Sanders en Brink hebben dat niet ge
waagd. Zij hebben zich bepaald tot de
Oudhollandse traditie dat leentjebuur spe
len mag, zeker als je zegt door iemands
werk geïnspireerd te zijn. Van wie zou dat
nou zijn. omhelst niets anders dan een
greep hier en een greep daar uit Schmidts
oeuvre. Het geheel wordt dan verluchtigd
met wat sketches, grappen en een enkel
liedje van de hand van Jos Brink, waar
over je sterk van mening kunt verschillen
of zij qua sfeer wel passen bij de intenties
van het door hem geleende repertoire.
Tekstpierement zegt van zichzelf zinnig
en elegant amusement te willen nastreven.
Het is ongetwijfeld zo dat Annie M. G.
Schmidt als ze zelf geconfronteerd zou
worden met deze productie het bereikte
resultaat amusant zou vinden, maar of ze
het met zinnig en elegant zou kwalificeren
lijkt me nog maar de vraag. Jos Brink weet
zo haarfijn aan te voelen welk publiek op
hem afkomt, dat hij zijn teksten altijd op
de familie Doorsnee schrijft. Dat doet An
nie M. G. ook, maar haar grootte wordt
bepaald door het feit dat zij het Neder
landse volk een spiegel durft voor te hou
den. Het amusement van Brink is daarbij
