LOONMATIGING NODIG
Zweden niet in EMS
FNV: Meer banen
bij NS nodig
Shell helpt,deel 10
Volgens vakbonden dienstensector:
Goedkoper aardgas
voor grote bedrijven
nodig tegen
werkloosheid
Grote besparing
op aardgas
door isolatie
I
i
Den Uyl:
Actie van EG
CBS verwacht j
daling van
investeringen i
Waaromh mistachterlamp ook
gevaarlijk kan zijn!
Miljoenen banen in Europa
bedreigd door automatisering
D
Meer PTT-kantoren in
stedelijke gebieden
Verlichting vanwege concurrentienadeel
rJ
23
ECONOMIE
19 7 8
DECEMBER
VRIJDAG
1 5
Een mistachterlamp is alleen toegestaan wanneer het zicht minder is dan
van rijden
tertio 1W0: Harpy 'MM Mli
Nog geen
boekje
ontvangen?
Vraag er
even naar
op een Shell
verkooppunt.
Hoe slechter het weer, hoe belang-
rijker goede verlichting wordt.
Wat dat betreft kan bij dichte mist
een mistachterlamp u dan ook een
goede ienst bewijzen.
Bij beter zicht is het echter
verboden die lamp te laten branden.
Meer hierover en over de andere
onbekende gevaren van rijden bij
slecht weer leest u in „Shell helpt”
deel 10.
50 m. In alle andere gevallen - dus ook bij regen - is het verboden en bovendien
gevaarlijk. De felheid ervan doet dan namelijk de auto achter u in het niets
1 verdwijnen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De werkgevers
in de bouw, verenigd in het Alge
meen Verbond Bouw Bedrijf
(AVBB) wijzen de eis van de vak
bonden om via arbeidstijdverkor
ting meer werkgelegenheid in de
bouw te scheppen af. Alleen loon
matiging biedt volgens de werkge
vers kans op terugdringing van de
werkloosheid. Bovendien vinden
zij, dat een snelle stijging van het
minimumloon moet worden afge
remd en dat er een herwaardering
moet komen van de beloning tus
sen actieven en niet-actieven.
F//CANAD
$'dry
(ADVERTENTIE)
Bouw werkgevers wijzen
arbeidstijdverkorting af
fondsen
ïnoteerd
(Van onze redactie economie)
4600-
Wat omvang betreft zouden dit jaar
WIM KOK
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het aantal bijpostkan-
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Volgend jaar zal het aardgas voor zogenoemde grootverbruikers in
het bedrijfsleven iets goedkoper worden als verlichting vanwege het concurrentiena
deel dat vooral de industrie ondervindt. Verwacht wordt dat minister Van Aardenne
van Economische Zaken daartoe de vaste toeslag van 1,7 cent per kubieke meter
tijdelijk zal opschorten. De bewindsman heeft beloofd voor het einde van dit jaar
concessies te doen.
UTRECHT (ANP). De Vervoersbon-
den FNV willen meer arbeidsplaatsen bij
de Nederlandse Spoorwegen. Uitbreiding
is volgens de bonden een belangrijke mo
gelijkheid om de werksituatie, met name
voor oudere werknemers, weer gezond te
maken. Behalve in de uitbreiding van het
aantal arbeidsplaatsen zien de Vervoers-
bonden onder meer ook mogelijkheden in,
aangepaste dienstroosters en meer vrije
tijd.
Dit staat in Onderweg, het blad van de
Vervoersbonden FNV. De bonden willen
dat er een einde komt aan de „lapmidde
len”, die de NS nu volgens hen gebruiken
om uit de problemen te komen. „We zullen
dat duidelijk stellen bij de onderhandelin-
gen over de CAO voor 1979”, aldus de
bonden.
Volgens de Vervoersbonden wordt het
behalen van de pensioengerechtigde leef
tijd bij de NS een steeds moeizamer aange-_
legenheid. „Steeds meer werknemers, het
rijdend personeel voorop, kunnen de jach
tigheid en zwaarte van het werk niet meer
aan en worden uiteindelijk op medische
gronden afgekeurd”.
In het blad wordt voorts kritiek geleverd
op het beleid dat de overheid voert met
betrekking tot de veiligheid in de binnen
scheepvaart. De Vervoersbonden FNV
vinden dat er snel een wettelijke regeling
moet komen voor dienst- en rusttijden in
de binnenvaart. Bovendien signaleren de
bonden, dat er vaak te lang wordt doorge
varen met schepen die onderbemand zijn.
Voorts pleit men voor betere veiligheids
maatregelen op schepen die gevaarlijke
stoffen vervoeren.
sroor-
i te
ers,
e kant
het
elkaar
zoor
voor de
ik.
Dit schrijft het AVBB aan de bouwbon
den in een nota over het arbeidsvoorwaar-
In een bekendmaking van de bank staat
dat er voor Zweden goede redenen zijn om
positief te staan tegenover het EMS. Ver
wacht mag worden dat het systeem be
langrijk zal bijdragen tot de stabilisering
van de wisselkoersen in Europa, die de
afgelopen jaren aanzienlijke schommelin
gen hebben vertoond ten nadele van het
economische klimaat. De bank is er ook
van overtuigd dat het EMS beter zal wer
ken naarmate er meer landen aan deelne
men.
Dat zij toch van deelneming heeft afge
zien heeft onder meer te maken met het
feit dat Noorwegen ook niet meedoet. Zwe-
denbeleid. Deze nota vormt voor de werk
gevers het uitgangspunt voor de CAO-
onderhandelingen in de bouw, die begin
volgend jaar worden gestart.
De werkgevers wijzen erop, dat loonma
tiging noodzakelijk is om te komen tot
herstel van een gezond economisch kli
maat en terugdringing van de werkloos
heid tot 150.000 in 1981. Arbeidstijdver
korting in de bouw is naar hun mening
geen haalbare kaart omdat er nu al een
groot tekort is aan vaklieden. De invoering
van arbeidstijdverkorting zou alleen maar
leiden tot vermindering van de produktie
en een onaanvaardbare stijging van de
bouwkosten, aldus het AVBB
Het experiment vervroegde uittreding
voor oudere werknemers in de bouw
wordt na afloop van de huidige CAO
beëindigd. Wanneer bij de komende on-
derhandelingen een nieuwe regeling aan
de orde komt, zal volgens de werkgevers
gesproken moeten worden met de werkne
mers over een bijdrage in de financiering.
Ook van de overheid, die de bouw als
eerste verplichtte het experiment ver
vroegde uittreding te ondernemen, mag
volgens de werkgevers een forse bijdrage
worden verwacht.
Ook vindt het AVBB dat de overheid
meer moet doen aan het arbeidsmarktbe
leid. Het enorme verschil tussen vraag en
aanbod van arbeidskrachten in de bouw
moet worden verminderd door een actie
vere inzet van de overheid tot „schoning”
van het werklozenbestand. Er moet voorts
een ruimere uitleg komen van het begrip
passende arbeid.
In hun nota laten de bouwwerkgevers
verder weten, dat bepaalde vormen van
bijscholing verplicht gesteld moeten wor-
seringsgolf die mensen „wegrationali
seert” moeten worden ingedamd, vindt
hij. „De technologie en de gevolgen daar
van voor de werkgelegenheid moeten so
ciaal worden begeleid, worden gepro
grammeerd”.
Kok voelt veel voor de ook door de
dienstenbonden geopperde suggestie
om te komen tot een automatiseringshef-
fing. Via zo’n heffing zouden banken en
andere ondernemingen die dankzij de
automatisering grote winsten boeken,
wettelijk kunnen worden verplicht een
deel van hun winst af te staan. Van die
winst zouden dan in andere bedrijfstak
ken en bijvoorbeeld ook in de collectieve
sector nieuwe arbeidsplaatsen kunnen
worden gefinancierd.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Als op vijf procent
van het huidige woningbestand in ons
land isolatie van muren, dak en vloer
zou worden toegepast, dan levert dat
een besparing op van 57 miljard kubieke
meter aardgas, dat is meer dan het bin
nenlands verbruik in één jaar. Hierbij is
een verwachte levensduur van 50 jaar
voor een huis met isolatie aangenomen.
Aldus een conclusie van een onderzoek
dat bij het Centrum voor Energievraag
stukken van TNO werd uitgevoerd naar
Vanuit de industriële werkgeversorgani
saties wordt al jarenlang geklaagd over
het feit dat buitenlandse concurrenten een
voorsprong hebben op grond van lagere
gasprijzen. Na onderzoek is het ministerie
van Economische Zaken gebleken dat dit
verschil niet bijster groot is. Meer verschil
Jaim.
ten.
labiele
kt
jschikt
sver-
Ivan-
ten-
atte-
tpost
ermo-
corder
15
lische
ten
rsen.
ir dit
n euvel
aan.
den, zodat de werkgevers gemakkelijker
kunnen werven op de arbeidsmarkt.
„Er zullen ook sancties moeten worden
gesteld op het opschroeven van het ver
diende loon bij te verwachten werkloos
heid. De bestrijding van malafide onder
aanneming zal hoge prioriteit moeten blij
ven houden. Niet alleen de werkgever zal
aansprakelijk dienen te worden gesteld.
De verantwoordelijkheid voor deze be
strijding zal ook dienen te worden gedra
gen door zowel werknemers als overheid”,
aldus de AVBB-nota.
Tenslotte wordt in de nota gesteld, dat
werkgevers en werknemers vaker en met
meer kracht bij de overheid moeten plei
ten voor een gelijkmatiger verlopende en
in volume toenemende bouwproduktie.
Continuïteit en werkgelegenheid zullen
daarbij als uitgangspunten moeten wor
den gehanteerd, aldus de werkgevers.
UTRECHT (ANP). Door de automa-
tiseringsgolf dreigen er bij de banken en
het verzekeringsbedrijf in West-Europa
2,5 miljoen (circa 30 percent) van de acht
miljoen arbeidsplaatsen te verdwijnen.
De vakbeweging zal alle zeilen bij moe
ten zetten om er voor te zorgen dat het zo
ver niet komt. Dat zei secretaris-gene-
raal H. Maier van de Fiet van de Inter
nationale Federatie van Vakbonden in
de Dienstensector, gisteren in Utrecht
op het federatiecongres van de diensten
bonden van NVV en NKV.
blijkt er te schuilen in de elektriciteitsprij
zen en dit maakt de zaak wat ingewikkel
der, omdat die tarieven op basis van aard
olie- en aardgasprijzen tot stand komen
In ieder geval kunnen de zogenoemde
„giganten”, bedrijven die meer dan 50 mil-"
joen kubieke meter per jaar gebruiken,
enige verlichting tegemoetzien. Dat zal.*»'
echter een tijdelijke maatregel zijn, want,
uiteraard hoopt de minister dat het con
currentienadeel zal verdwijnen. Hoe het
volgend jaar staat met de prijs per kubieke
meter (nu 16 cent) voor deze bedrijven is-
nog niet bekend.
Kok zei dat hij overigens bijster weinig
hoop heeft dat het huidige CDA-VVD-
kabinet er iets voor voelt een wetsont
werp in te dienen dat een automatise-
ringsheffing mogelijk maakt. Het kabi-
net-Van Agt heeft er tot nu toe niets voor
steeds minder nodig zijn. Er zullen nieu
we beroepen komen maar dat die beroe
pen kunnen worden uitgeoefend door
dezelfde mensen die door de technologi
sche ontwikkeling uit het arbeidsproces
zullen worden gestoten, is niet te ver
wachten. Daartoe zullen begeleidende
maatregelen moeten worden getroffen.
Van der Werff voorspelde dat door
deze ontwikkeling de eis tot eerlijk delen
van de beschikbare arbeid ongetwijfeld
steeds luider zal gaan klinken. Als men
niet bereid is de gevolgen van de automa
tisering voor de werkgelegenheid in de
hand te houden, dan zullen grote sociale
conflicten onvermijdelijk zijn, aldus de
Federatievoorzitter.
AMSTERDAM (ANP). Het werkgele
genheidsprobleem van de landen van de
Europese gemeenschap kan alleen opge
lost worden door een gecoördineerde ac
tie, gericht op een betere beheersing en
sturing van investeringen, het scheppen
van werk in de niet-commerciële dien
stensector, het ontwikkelen van instru
menten om de beschikbare arbeid beter te
verdelen en het stimuleren van economi
sche groei op wereldschaal.
mogelijkheden voor energiebesparingen
in huizen. Per jaar wordt nu in ons land
ruim 45 miljard kubieke meter verbruikt,
waarvan ongeveer 22 miljard door klein
verbruikers (huishoudens).
Naast goede isolatiemethoden kunnen
met andere technieken aanzienlijke be
sparingen worden bereikt. Zo kunnen
bijvoorbeeld verwarmingsketels worden
voorzien van èen zgn. „economizer”,
waarbij verbrandingsgassen voordat zij
door de schoorsteen worden afgevoerd
nog een deel van hun warmte afstaan
aan het voor de cv bestaande water.
Er zijn al cv-ketels in de handel die met
een dergelijke voorziening zijn uitgerust.
Met deze methode kan nog eens vijf
miljard kubieke meter aardgas worden
bespaard. Betere isolatie voor koelkas
ten en diepvriezers zou ook moeten wor
den doorgevoerd, zo meent men bij TNO.
Aanzienlijk dikkere wanden zouden 25
procent op het energieverbruik van die
apparaten kunnen besparen.
waarde (prijsstijgingen inbegrepen)
van de totale investeringen.
De cijfers uit de steekproef van het
CBS hebben wel betrekking op waar
de (in guldens dus) van de investerin
gen. Het CBS ziet een daling in de
chemische industrie, de delfstoffen
winning (aardgas) en de bouwnijver
heid. Slechts bij voedings- en genot
middelen zou sprake zijn van aan-
wakkerende investeringsneiging.
f...
FNV-voorzitter Wim Kok zei op het
congres dat het uiterst winstgevend
bank- en verzekeringsbedrijf er een
schrijnend voorbeeld van is, dat de stel
ling „winst betekent werk”, waar volgens
Kok het kabinet-Van Agt van uitgaat,
niet opgaat.
„Je kan de technologie niet overboord
zetten. Dat is onmogelijk en ook onge
wenst. Dat ziet de vakbeweging ook wel
in”, aldus Kok. Maar wel zal de automati-
00
50
60
10 —-r
00b 78,50
50
OOd
•00 111,51 1
41,20
147,00
1,01
145,50
41,50
6,80
85.00
18.00
•00e 50,00
110,80
33,21
52,31
48,50
66,71
27.50
52,00
127,50
101,81
85,51
29,51
97,10
65,8)
118,00
zet in plattelandspostagentschappen dan
aanvankelijk de bedoeling was.
50,00
34.00
31,60
60,10
::„o
39.50
30.00
OOd 575,00
46.40
56,30
44,60
40,90
43,30
131,50
34,00
37,80
121,50
51.5)
33.6)
5.0)1
53,50
143,00
60,50
97,50
,00d 180,0)
52,70
49.2!
122.00
46.01
21.lt
.80d 66.4C
.50b 54.50;
87.5)
48.01
32,00
116.0)
84.00
53,70
50,00'
165,50
31.60
75.21
110.50
48,00
47,50
36.10
38.50
toren in de stedelijke gebieden zal worden
uitgebreid. Op het platteland zullen 110
minder hulppostkantoren worden omge-
>.50 416,00
1,51 4,60
1,10 10
l,00e 402.0!
(ADVERTENTIE)
den geeft er evenals Noorwegen voorlopig
de voorkeur aan met een zogenoemd
„mandje” van valuta’s te werken om de
koers van de Zweedse kroon in overeen
stemming te houden met de economische
ontwikkelingen.
Het voornaamste kenmerk van het EMS
is dat daarin onderlinge koersverhoudin-
gen van de betrokken valuta’s worden
vastgesteld en dat afwijkingen van die
zogeheten spilkoersen van meer dan 2,25
procent naar onder of boven taboe zijn.
Zweden en Noorwegen geloven evenals
Engeland dat dit teveel economische pro
blemen zal scheppen.
,oo
.00
,50
,00
,00
,60
.10
1,50
,60
i,20
,00
i,10
1,70
1,50
1,40
i.OO 275,9)
:,00 582,00
>,00 163,00
1.00 130.00
>.00 300.00
gevoeld een deel van de winsten die be
drijven maken, te besteden aan de finan
ciering van meer arbeidsplaatsen, aldus
Kok.
Ook de Federatie Druk en Papier
(waarin de grafische bonden van NVV en
NKV gaan samenwerken) vreest dat de
verdergaande automatisering (minicom
puters) de werkgelegenheid van veel
werknemers in gevaar zal brengen.
„Het is onaanvaardbaar dat alleen
voor het gewin van enkelen, honderddui
zenden mensen slachtoffer worden van
dat automatiseringspakket”, aldus voor
zitter H. J. van der Werff van de Federa
tie Druk en Papier vandaag op het op-
richtingscongres van de federatie in
Utrecht.
Van der Werff meent dat de verfijning
van de elektronica aan de ene kant zal
leiden tot een spectaculaire produktivi-
teitsverhoging en mogelijk tot een grote
re welvaart. Anderzijds zal de factor
menselijke arbeid in het produktieproces
tien ligt. De serviceverlening wordt dan
overgenomen door rijdende postkantoren.
Volgens mevrouw Smit-Kroes is de hele
operatie gespreid over tien jaar en is er
geen sprake van een negatief effect voor
de werkgelegenheid.
Dit zei staatssecretaris Smit-Kroes van
Verkeer gisteren in antwoord op vragen
van de Tweede-Kamerleden De Hamer en
Hartmeyer (beiden PvdA).
De staatssecretaris ontkende dat het be-
J leid van het kabinet-Van Agt erop gericht
zou zijn de PTT-service op het platteland
terug te schroeven en daarmee tevens de
werkgelegenheid in deze sector aan te tas
ten. Zij wees erop, dat de PTT een post
kantoor opheft zodra het aantal lokethan-
- delingen op zo’n kantoor beneden de zes
de investeringen met 6 procent stij-
gen, tegen een stijging van 16 procent
vorig jaar, een plotselinge uitschieter
waaraan inhaaleffecten niet vreemd
waren. Gezien de betrekkelijke stag-
natie van de economie heeft het CPB
voor volgend jaar een voorzichtige j -
raming gegeven, zodat het percentage
van 3 procent ontstond. Met dit getal
wordt echter niets gezegd van de -
«k
(Van onze redactie economie)
STOCKHOLM. Zweden zal niet deelnemen aan het Europese Monetaire Stelsel
(EMS) dat op 1 januari in de Europese Gemeenschap in werking treedt en waaraan in
principe ook landen buiten de Euromarkt mee mogen werken. De Zweedse centrale
bank heeft gisteren meegedeeld dat de Zweedse kroon voorlopig niet in het nieuwe
systeem van monetaire samenwerking in Europa zal worden opgenomen. De regering
in Stockholm is het daarmee eens.
Dit zei Drs. J. M. den Uyl, voorzitter van
de PvdA-fractie in de Tweede Kamer gis
teren op het congres over Volledige Werk
gelegenheid, dat de Partij van de Arbeid
samen met de federatie van socialistische
partijen in de EG in Amsterdam houdt.
Zo’n gecoördineerde actie, aldus Den
Uyl, kan echter alleen worden uitgevoerd
als er eerst een maatschappelijk kader
wordt geschapen voor een rechtvaardige
verdeling van beperkte groei over onder
nemingen, particulieren en gemeen
schapsvoorzieningen.
Den Uyl vindt overigens grootscheepse
bevordering van de koopkracht in de ont-
wikkelingslanden het meest voor de hand
I liggende middel ter bestrijding van de
onderbezetting van het produktieapparaat
in de industrielanden. Dat zou dan moeten
gebeuren door vergroting van de officiële
geldelijke hulp en door stabilisering van
J de prijzen van de exportprodukten van de
ontwikkelingslanden. Socialistische par-
tijen en de regeringen dienen zich met alle
kracht daarvoor in te zetten. Den Uyl
waarschuwde, dat de stabilisering van de
prijzen van de exportprodukten van de
arme landen een stijging betekent van de
invoerprijzen van de industrielanden en
daar derhalve tot verlaging van het reëel
beschikbare inkomen zal leiden.
Zonder een aantal maatregelen ter ver
deling van de beschikbare arbeid blijft het
oplossen van het werkgelegenheidsvraag-
stuk een illusie, aldus Den Uyl.
DEN HAAG. Het Centraal Bu-
reau voor de Statistiek (CBS) ver-
wacht, op grond van een steekproef
bij 2500 bedrijven, dat de totale be-
drijfsinvesteringen volgend jaar met
3 procent zullen teruglopen. Het Cen-
traal Plan Bureau (CPB) daarentegen ■- -
meent dat de investeringen in 1979 }_-/
met drie procent, of wellicht zelfs iets
meer, zullen stijgen.
,50
,00
,10
,00
,00
.70
,70
,80
,30
.20
,20
,50
,50
,50
,00
,50
,20
,50
.20
,00
,00
,50
,00
,00
,00
,10
,60
,00
,20
,80
,00
,00e
.70
,20
,00
,00
,00
,50
,70
.70
,00
,50
.70
