Heroïnehandel
moeten
sluiten
Afgesloten
Vrijetijdsgids
Naar Mekka
Mobiel
Nog meer
winkels
I
Ouders, grootouders en zes kinderen op twee kamers
„District 5”
of „Koperen
Knopenbuurt”?
j
omu
op de
en.
F J
Ontredderd
Gesloten wijken
CIMK-onderzoek
in oudere buurten
Amstel-brouwerij weg
15
WOENSDAG
AMSTERDAM
20 DECEMBER
19 7 8
•J
'--1
r.
AMSTERDAM. Een grote
groep Surinamers in Amster
dam dreigt vermalen te worden
tussen de ambtelijke molens die
zorg dragen voor de toewijzing
van woningen. Honderden Hin
doestanen, hun preciese aantal
schijnt niemand te weten, hok
ken met complete gezinnen in
benauwde kamertjes van pensi
ons, wachtend op het huis dat
niemand ze kan geven.
tor
liH>
AMSTERDAM. Een onder
zoek van het Centraal Instituut
Midden- en Kleinbedrijf (CIMK)
heeft aan het licht gebracht, dat
het droevig is gesteld met het
functioneren van de winkels in
oude woonbuurten als Staatslie
denbuurt en Hugo de Groot/Fre-
derik Hendrikbuurt. Zestig per
cent van de winkels blijkt niet
goed te renderen. De belangrijk
ste oorzaak hiervan is de desas
treuze terugloop van de bevol
king.
onder redactie van Theo van der Kaaij
I
I
85-871
I
I
I
r Jij
a
Surinaamse gezinnen in
pensions: vergeten groep
?r.
7
iner en
een
een
ser
De Hindoestanen vormen de minst
weerbare groep onder de Surinamers.
Zij kwamen ongeveer drie jaar geleden
ais laatste stroom van ex-rijksgenoten
naar Nederland. Welsuria, de stichting
die het welzijn van de Surinamers be
hartigt, trekt de laatste weken stevig
aan de bel in de hoofdstad. Gemeente
ambtenaren, raadsleden en functiona
rissen van woningbouwcorporaties wor
den uitgenodigd een middag mee op
rondrit te gaan langs de pensions om de
mensonwaardige toestanden hoogst per
soonlijk in ogenschouw te nemen.
ken. problemen met de Nederlandse taal
houdt de mensen in een isolement dat tot
totale vereenzaming leidt.
Volgens gegevens van de gemeente telt
Amsterdam totaal 1030 pensions, waar
van slechts 370 vergunning hebben. Zes
tig pensions zijn in zeer gevaarlijke staat.
De Nieuwmarkt wordt in januari afge
sloten voor doorgaand autoverkeer met
uitzondering van taxi’s en bussen. Auto
verkeer vanuit de Weesperstraat kan niet
meer de Jodenbreestraat induiken om via
Nieuwmarkt en Geldersekade snel bij het
Centraal Station tekomen. Dit verkeer
moet voortaan gebruik maken van de rou
te Valkenburgerstraat-Prins Hendrikka
de. De afsluiting van de Nieuwmarkt is een
onderdeel van het verkeerscirculatieplan
voor de stad. Omdat de Nieuwmarkt voor
autoverkeer veel moeilijker bereikbaar is
geworden, heeft het gemeentebestuur be
sloten de jaarlijkse kermis te verplaatsen
naar de Dam. Ook de toenemende heroïne
handel op speciaal dit kermisterrein was
een motief om de Dam té gebruiken, die
echter in oppervlakte stukken kleiner is.
Amsterdam heeft ruimschoots voldoen
de plek op de begraafplaatsen om de ge
storven stedelingen aan een graf te helpen.
Dit komt omdat het percentage crematies
met 55 percent veel hoger is dan het lande
lijk gemiddelde van 32 percent. Het ver
zoek van de Stichting Moskee, het Turks
Islamitisch Centrum en de Nederlandse
Islamitische Sociëteit om een speciaal ter
rein voor het begraven van Islamieten kon
daarom gemakkelijk worden Ingewilligd.
Op de begraafplaats Westgaarde hebben
de Islamieten een terrein gekregen van één
hectare. De graven zijn zodanig opgesteld,
dat de overledenen met het gezicht naar
Mekka kunnen liggen. Het graf heeft in de
Islam een permanent karakter, waarop
slechts in zeer hoge uitzondering inbreuk
mag worden gemaakt, de huur van de
begraafplaats strekt zich uit over een peri
ode van 20 jaar en kan desgewenst steeds
met tien jaar worden verlengd. Voor het
plaatsen van de graftekens is nog overleg
gaande met de Islamitische organisaties.
Het streven is om het terrein een volledig
eigen, Islamitisch karakter te geven.
Het gemeentebestuur van Amsterdam
wil een mobiele tentoonstelling opzetten,
waarmee de hoofdstad in het buitenland
voor de dag kan komen. De bedoeling is
dat het een basisexpositie wordt, die tel
kens naar behoefte kan worden aangevuld
en bijgewerkt. De gemeenteraad wordt
gevraagd een bedrag van 100.000 gulden
ter beschikking te stellen voor modellen,
maquettes, foto’s, teksten, verlichtings- en
geluidsapparatuur. Er is al een ontwerp
voor de tentoonstelling ingediend. Volgens
het gemeentebestuur is door het intensie
ver worden van de internationale contac
ten de behoefte ontstaan aan zo’n mobiele
expositie, waarmee men een beeld wil ge
ven van de hoofdstad vroeger en nu.
deel,
dam’
an
ak-
)m
zijn
;e
tdt
rer-
kor.
(dmv
ir
ait.
Om de 30.000 Surinamers in Amsterdam
te huisvesten heeft de gemeente gebruik
gemaakt van contractpensions. De ge
meente huurt zelf kamers van de eige
naar om de Surinamers tijdelijk te huis
vesten. In de pensions waar de gemeente
niet bemiddeld krijgen dq bewoners de
kosten meestal via de sociale dienst ver
goed. Wethouder Wolffensperger, ver
antwoordelijk voor de gang van zaken
rond de pensions, heeft onlangs toegege
ven dat er van het sluitingsbeleid van
brandgevaarlijke pensions weinig te
recht gekomen is, omdat de samenwer
king tussen de gemeentelijke diensten
niet zo bijster goed was. De wethouder
kondigde voor het komend jaar rigou
reuze maatregelen aan.
„Er is beslist een verandering van
gedachten nodig bij gemeente en wo
ningbouwcorporaties”, zegt Gopisingh
van Welsuria. „De problemen voor de
Hindoestaanse gezinnen zijn veel te
groot. Het gebeurt nu al dat kinderen
moeten worden uitbesteed vanwege de
onhoudbare situatie. De traditie kan
niet worden gevolgd dat de kinderen zo
lang mogelijk bij de ouders blijven. De
gezinnen raken volkomen ontredderd”.
pension voor de onderkomens van de
Surinamers is uiterst misleidend. Er zijn
zeker goede pensions in de stad, maar in
de meeste gevallen betreft het oude ver
vallen woonhuizen, waarvan de eigenaar
de kamers met een of twee tegelijk ver
huurt. Keukens en toiletten zijn er voor
gezamenlijk gebruik. Het komt voor dat
20 bewoners zijn aangewezen op een toi
let
De Surinaamse gezinnen krijgen vrij
wel nergens meer dan twee kamers toe
gewezen in de pensions. Vijf tot zes kin
deren zijn eerder regel dan uitzondering
en vooral de Hindoestanen hebben bo
vendien dë zorg voor een of beide ouders.
Volgens Hindoestaans gebruik zou het
achterlaten van de ouders in Suriname
gelijk staan aan verstoting. De proble
men waar de pensionbewoners mee te
kampen hebben zijn legio. Het dag in dag
uit qp eikaars lip zitten leidt tot irritaties
en conflicten binnen dë familie. De ka
mers zijn vaak koud en vochtig waar
door de mensen vaak ziek zijn. De kinde
ren komen achter op school, omdat zij
geen ruimte hebben om huiswerk te ma-
„Wij willen zo snel mogelijk een discus
sie op gang brengen over de problema
tiek van de pensionbewoners”, zegt de
heer Gopisingh van Welsuria. „Deze
mensen worden vergeten, terwijl hun
problemen met de dag groter worden”.
Ook Welsuria weet niet precies hoeveel
Surinamers op dit ogenblik in onhoudba
re situaties leven in pensions. De maat
schappelijk werkers zijn op de hoogte
van de verblijfplaats van 3600 Surina
mers in honderd pensions, zowel Hin
doestanen, Creolen, Javanen en Chine
zen. De meeste van deze pensions zijn
brandgevaarlijk en komen volgens de
gemeentelijke richtlijnen in aanmerking
voor onmiddellijke sluiting. De betiteling
Voor de huisvesting van Surinamers
zijn grote woningen nodig. De nieuw
bouw is te klein en de wijken met de
bestaande grote woningen zijn in het
verleden voor buitenlanders „gesloten”
verklaard. Het gaat onder meer om oud-
Noord, Geuzenveld, de Stadionbuurt en
tie Bijlmermeer. De gemeente heeft deze
maatregel vorig jaar ongedaan gemaakt,
maar de praktijk bewijst dat de woning
bouwcorporaties zich daar weinig van
aantrekken. De Surinamer's zijn voor
toewijzing van een woning afhankelijk
van de gemeentelijke dienst herhuisves
ting. Lid worden van een woningbouw
corporatie heeft geen enkele zin. Bij de
toewijzing naar volgorde zouden zij pas
na tien jaar aan de beurt zijn.
Gropisingh: „Welsuria pleit voor ’n toe
wijzing naar noodzaak en niet naar vol-
Het SOSA-gebouw op de hoek van de
Vijzelstraat en de Herengracht, een soci-
aal-cultureel opvangcentrum voor Surina
mers, gaat begin volgend jaar dicht. Het is
de wil van het gemeentebestuur uit vrees
dat de heroïnehandel zich naar dat ge
bouw verplaatst, na de reeks politieacties
in de cafés op de kop van de Zeedijk. Het
SOSA-gebouw is in de praktijk een toe
vluchtsoord geworden voor verslaafde Su
rinamers. Een politiefunctionaris liet zich
onlangs aldus uit over de situatie in het
gebouw: „Een rovershol, waar onbeschrij
felijke toestanden heersen”.
Het gemeentebestuur heeft al eerder ge
probeerd het gebouw dicht te krijgen,
maar slaagde hier niet in. In de Raam
straat komt een nieuw sociaal-cultureel
opvangcentrum voor Surinamers in het
gebouw waar nu de Sociale Dienst een
vestiging heeft. De dienst krijgt een nieuw
onderkomen in het „Bolscomplex” aan de
Rozengracht. Het SOSA-gebouw en de ca
fés aan de Zeedijk zijn de plaatsen in
Amsterdam waar de meeste heroïnege
bruikers met hun leveranciers samen ko
men. De politie heeft als resultaat kunnen
boeken van de invallen in cafés op de
Zeedijk, dat het bezoek aan het SOSA-
gebouw sterk is toegenomen. In de hoofd
stad vraagt men zich wel af op welke
nieuwe plaats de heroïnegebruikers in het
vervolg hun leveranciers zullen ontmoe
ten.
Het college van B. en W. heeft de ge
meenteraad vorige week voorgesteld de
Algemene Politie Verordening zodanig te
wijzigen, dat cafés gesloten kunnen wor
den. In aanmerking komen die cafés waar
van bekend is dat er heroïnehandel plaats
vindt, gepaard met criminele activiteiten.
Tot nu toe kan de gemeente slechts de
vergunningen intrekken, waarna het café
rustig open kan blijven. De sluiting zou
voor maximaal drie maanden moeten kun
nen gelden.
In 1970 telde de buurt nog 32.000 inwo-
lers, naar verwachting zullen er in 1980
niet meer dan 17.000 zijn. Het winkelappa-
raat, dat in overgrote mate is aangewezen
op klanten uit de buurt, heeft zich in het
verleden te weinig aangepast aan de nieu-
»e ontwikkelingen en loopt nu forse klap
pen op.
Om in de nabije toekomst tot een voor
mkeliers en consumenten gezondere si
tuatie te komen wil het gemeentebestuur
ten aantal maatregelen nemen. Het CIMK,
dat rapporteert in opdracht van B. en W.,
heeft aangetoond, dat het winkelapparaat
ran totaal 27.000 m2 teruggebracht moet
rorden tot 12.000 m2. Behalve de winkels
al ook het oppervlak van aanverwante
tedrijven (horeca en verzorgende am
bachten) moeten verminderen. Di* is nodig
om het winkeloppervlak weer in overeen
stemming te brengen met de bevolkings
omvang.
Het CIMK tekent in zijn buurtonder
zoek aan, dat het omzetverloop in dit stuk
Amsterdam minder gunstig is dan gemid
deld in Nederland. Het advies van het
CIMK aan het gemeentebestuur luidt: con
centreer de winkelvoorzieningen in een
aantal straten. Het is onvermijdelijk dat
bij deze operatie nog meer winkels dicht
moeten.
Het college van B. en W. moet zich nog
over de adviezen beraden. Het CIMK on
derzocht eerder het winkelbestand in de
Oosterparkbuurt, Dapperbuurt en Indi
sche Buurt. Voor de Jordaan, Spaarndam-
merbuurt en De Pijp zijn onderzoeken in
voorbereiding. De onderzoeken gebeuren
in nauw overleg met de winkeliersorgani-
saties uit de buurten en omvatten enquêtes
met de winkeliers zelf en de bewoners. Het
CIMK maakt van dit deelrapportgebruik
om een totaalbeeld te krijgen van de win-
kelstructuur in de hele stad.
Eigenaar Heineken wil de Amstel-brou-
werij binnen niet al te lange tijd weg
hebben van het terrein aan de Mauritska-
de. De firma heeft ernstige bezwaren tegen
'het vastgestelde bestemmingsplan voor de
Oosterparkbuurt, omdat er „ontoelaatba
re beperkingen” opgelegd worden. Een
bezwaarschrift van Heineken ligt op dit
moment met 17 andere bij Gedeputeerde
Staten. Heineken denkt eind 1982 van de
Mauritskade weg te zijn. In de Oosterpark
buurt zal er tegen die tijd een nieuwe
inspraakprocedure zijn gehouden om de
nieuwe bestemming van het terrein vast te
stellen. Volgens wethouder Van der Vlis
zal het stuk grond worden opgenomen in
het stadsvernieuwingsbeleid voor deze
buurt, na afweging van alle betrokken
belangen. Heineken is eigenaar van de
grond, maar heeft meer dan genoeg ruimte
op nieuwe terreinen in Bullewijk.
gorde. Ook de sociaal-medische indicatie
moet gehonoreerd worden. Nu krijgt bij
na iedereen een dergelijk bewijs, zodat
niemand geholpen kan worden. Twee
woningbouwcorporaties, Het Oosten en
Patrimonium, hebben buiten alle regelin
gen om Surinamers aan woningen gehol
pen Wij willen dat meer corporaties dat
gaan doen".
:Z.
De WV in de hoofdstad heeft een „Vrij-
etijdgids voor Amsterdam-ontdekkers”
gepresenteerd. In dit Nederlandstalige
werkje wordt uitgebreide informatie gege
ven over de verschillende mogelijkheden
voor dagbezoek aan Amsterdam. De lezer
vindt alles over restaurants, markten, mu
sea, theaters, sport en bezienswaardighe
den. Amsterdam wordt speciaal belicht als
wandel- en kinderstad. Zonder overigens
het buitenlandse toerisme te verwaarlozen
mikt de WV met deze gids vooral op de
Nederlandse toerist De WV gelooft dat er
in ons land zelf nog een belangrijke markt
is voor de hoofdstad als toeristisch prdukt.
Deze week is bekend geworden dat het
buitenlands toerisme naar Amsterdam
aan ’t teruglopen is. Met name de Ameri-
nen en Canadezen houden het een beetje
voor gezien, maar de Britten blijven stug
komen. De' vrijetijdgids van 88 pagina’s
dik wordt in een oplage van 100.000 stuks
verspreid over de landelijke VW-kanto-
ren en de tijdschriftenhandel. Het boekje
kost 2,95.
Amsterdam binnenrijden en naar de
juiste plek geloodst worden via borden
met opschriften als „Witzijendassen-
buurt", „Koperen Knopenbuurt”, „Dui
velseiland”, „Moord- en Brandbuurt" of
het meer bekende „De Pijp”, zal elk wel
denkend mens toch leuker en behaaglijker
vinden dan de huidige koele borden met
«district 4”, „wijk 43”, al of niet via de
8 100 of de N 10. Waarom dat dan niet
gebeurt? Waarschijnlijk omdat alleen de
ontwerpers van het nummersysteem de
stad op hun duimpje kennen. De pakkende
namen zijn er, in de loop van eeuwen
bedacht door de Amsterdammer zelf. U
vindt ze terug in een onlangs verschenen
fotoboekje met uitvoerige bijschriften, sa
mengesteld door de heren Kruizinga en
Steussy. De eerste schreef en de tweede
nam de foto’s. Beide Amsterdammers zijn
zeer detaillistisch te werk gegaan bij het
rapporteren over hun stad. Ze wijzen de
weg naar merkwaardige huizen zoals het
Huis met de Hoofden, het Huis met de
Bloedvlekken, het Huis zonder Deur en het
Huis met Acht Deuren, het Huis met )de
Neuzen en het huis met het opschrift: Dans
la punaise Exillé.
Kruizinga en Steussy hebben de raarste
toestanden opgeduikeld uit de hoofdstad.
Zo ontdekten zij, dat er twee straten zijn
die de netste van Amsterdam genoemd
*orden. In de Johannes Verhulststraat en
de Archimedesstraat volgt huisnummer
102 na 98. Nummer 100 werd bewust
overgeslagen. Het boekje met 160 foto’s
kost 16,90 en wordt uitgegeven door Buij-
ten Schipperheijn in de hoofdstad. De
titel luidt: „Zag u dit in Amsterdam?” De
schrijvers blijven nijver speuren, want ze
kondigen een deel 2 aan, getiteld: „Zag u
dat in Amsterdam?" en omdat ze aan twee
bundels nog niet genoeg hebben een derde
getiteld: „Zag u dit en dat in Amster
Een gedeelte van een Hindoestaanse „grootfamilie", bestaande uit tien personen. Hun verblijf is een tot kamertjes vertimmerde zolder, vier hoog, bereikbaar via een
nauwe steile trap.
1
'4*
u
-i
■tV»
ie
■5i
