Vier documentaires van VARA
Werk” meer dan alleen
maar het loon ophalen
°aulus en het flessen man netje
Panda en de meester-munter
EN
programma's van
radio en televisie
F 1
11
tv vanavond)
Ferdinand
99
'ivé
RADIO VRIJDAG
TV VRIJDAG
TV DONDERDAG
n
II J
drijf
s voorkd
ih. op he
rgerwert
314712.
;ther
HEBBEN WE HET NIET RIJK HIER?”
14
ning
x,
16
RTV
17
DECEMBER
19 7 8
(Van onze RTV-redactie)
4769
I'
l
.45
opgericht, de kinderen gaat
het prima en er is zelfs al een
achterkleinkind.
1.45
.35
.35
.10
zaak
’r~»
Holland. Er
nieuwjaarfcerd een bloeiend bedrijf
HILVERSUM. De titel
an de NOS-documentaire
Hebben we het niet rijk
ier?” heeft beslist geen
rP
- en op een geslaagd nieuw
et succes estaan, ver van het oude
«rouwde
Geopend aak immense u.2
oVabon- lemtoon op het woord niet,
iken! Tel. |et is een uitspraak van me-
rouw-Knip uit Nieuwe Pe-
ela, die samen met haar
lan en kinderen in 1951
aar Canada emigreerde,
lanada bleek dan wel niet
et land van melk en honing
izijn, zoals het werd voor-
esteld door de diverse voor-
chtingsambtenaren. De lan-
i en de
immense afstanden
ierden gemakshalve maar
ergeten, maar de familie
1 i heeft alle problemen
verwonnen en kan terug-
JQQC
Kruisweg
emigranten in Canada
(Van onze RTV-redactie)
riem. Tel.
M- Filmer Nico Crama.
All. ser.
(Van onze RTV-redactie)
w een
PAAR hu
JA JA.,
1?
11 Od
A
>eningstij-
uur.
82 Het zag er allemaal niet zo best
ut voor Eucalypta en het, zou zeker
verkeerd afgelopen zijn als Krakras
tear ditmaal niet werkelijk had gehol
pen. Ze stoof de heksehut in en toen ze
trweer uit kwam, had ze een hamer bij
HILVERSUM. „Werk” is het
begrip waar alles om draait in de
vier documentaires die de VARA-
televisie de komende maanden uit
zendt. Vier programma’s over een
begrip dat tot voor kort heilig was,
maar dat steeds meer van zijn on
aantastbare status verliest. Hedda
van Gennep, Marjolijn de Vries en
Marga Wolthuis zijn van plan in
iedere aflevering een andere kant
van een zo langzamerhand schaar
ser wordend begrip eruit te lichten.
Hun uitgangspunt daarbij is, dat
het vooruitzicht op werk als gevolg
van een falend arbeidsbeleid in de
jaren ’70 steeds minder wordt, en
dat alleen met een andere benade
ring van dit begrip een groeiende
werkloosheid tegemoet kan worden
getreden.
De eerste aflevering gaat over me
dezeggenschap, of het ontbreken
daarvan, en wat dat te betekenen
heeft in de dagelijkse gang van za
ken in een bedrijf. Maar ook wat dat
voor gevolgen thuis heeft. De opzet
is steeds, aan de hand van twee
tegengestelde situaties een alterna
tief te belichten. Zonder dat dat
hoeft te betekenen dat het vertoonde
alternatief ook in alle omstandighe
den en in alle bedrijven zonder meer
toepasbaar is.
Voor de uitzending van vanavond
werden twee ongeschoolde oudere
arbeiders gekozen. Een metaalbe
werker van de scheepswerf NDSM
in Amsterdam en een lopende-band-
arbeider in de schoenenfabriek He-
lioform in Drunen. Hoewel beiden
ongeveer evenveel verdienen, zijn
de verschillen in beleving van het
werk, de inzet en de betrokkenheid
hemelschreiend
Bap Deschan werkt 40 jaar bij de
met sluiting bedreigde NDSM. „Ik
heb niets te zeggen. Bap is een hele
aardige, beste jongen, maar wel in
de fabriek Mijn mening wordt nooit
gevraagd”. Deschan werkte, tot zijn
vrouw er een maagzweer aan over
hield, in ploegendienst. Niet voor
(Herhaling van het in onze vorige
editie gepubliceerde programma)
zijn plezier, maar om zijn gezin net
wat meer te geven dan het dagelijks
brood. In feite vindt hij zijn werk
prettig „Ik ging er vroeger altijd
fluitend naar toe”, maar als eenling
in de massa, die alleen maar te doen
heeft wat hem gezegd wordt, en aan
wie ondanks 40 jaar ervaring nooit
een advies wordt gevraagd, heeft hij
dat plezier van vroeger verloren. Ze
ker met de onzekerheid van een
dreigende sluiting, waarover zonder
raadpleging of medezeggenschap
van het personeel of ondernemers-
raad gesproken wordt.
Sport. 19.30 Informatief programma.
19.35 Mededelingen en Morgen. 19.45
ingsgeld in een pot en nam met
overheidssteun de fabriek over. De
vroegere boekhouder werd direc
teur, en iedere arbeider werd aan
deelhouder.
s en Live,
Xmsteldi
>2861, L,
Ikom.
toverdrank te slurpen. „Spiritus” be
val ze. „Die toverdrank moet weg, nu
dadelijk!” „Best hoor”, zei Spiritus op
gewekt.
NEDERLAND II
18.55 NOS: Journaal.
18.59 AVRO: De Astronautjes.
19.05 AVRO’s Toppop.
20.00 NOS: Journaal.
20.27 AVRO: Lillie, tv-serie.
22.10 Televizier Magazine.
23.00 NOS: Journaal.
>rweg 24,
nant dis
Jitsluiterx
-903782.
ABY pas
tje van I
ginnewef
-VALLEN
ch lekke
ize kuu
>n schri
1960 Al
ie wil
is mog(
even
vele emigranten stil zijn blijven
staan wat betreft de toestanden in
Nederland. Ook een sterke mate van
conservatisme, van behoudenheid
valt te bespeuren. En natuurlijk de
hang naar het geloof, zoals bij de de
familie Knip. Het verlangen om
naar Holland terug te gaan, is er bij
de gefilmde gezinnen nauwelijks of
niet. Allen zijn duidelijk geïnte
greerd in de Canadese samenleving.
Maar de sfeer vanuit het vaderland
is nog duidelijk te merken. Want al
hebben ze ’t nog zo goed, de emotio
nele binding met Holland blijft be
staan. Wat gaat er bijvoorbeeld bo
ven echte Hollandse kaas of zoute
drop? (Morgenavond op Nederland
1 om 22.10 uur)
De familie Knip trok uit Holland
weg. Een hele stap. De kinderen
hadden geen trek meer in Neder
land. De ruimte was te klein om een
goed landbouwbedrijf te kunnen be
ginnen. En de kinderen Knip von
den dat de overheid zich te veel met
de privézaken van de mensen be
moeiden, dat er te veel verplichtin
gen waren. De kinderen besloten
dus weg te gaan en aangezien vader
en moeder het kroost nog niet uit het
oog wilden verliezen, trokken ze
maar mee naar de onbekende be
stemming.
Wim en Ria Geelen vertrokken in
1963. Ze woonden in Rotterdam,
maar de ruimte die ze ter beschik
king hadden liet nauwelijks gelegen
heid tot ademhalen. En er was voor
lopig geen uitzicht op betere woon
ruimte. Maar ook de beknotting van
de vrijheid van ondernemers zat
Wim Geelen danig dwars. Hij zegt
dan ook in de documentaire: „In
Nederland slaan ze je tanden al uit
voordat je iets hebtondernomen,
—Film over Nederlandse
hier doen ze dat pas als je hebt
gefaald. Maar je hebt tenminste een
kans gehad”. En het gaat Wim en
Ria best goed. Ze wonen nu in een
buitenwijk van Toronto, hebben een
zee van ruimte om adem te halen en
Wim is mede-directeur van een
bouwkundig installatiebureau.
Twee voorbeelden uit de documen
taire „Hebben we het niet rijk hier?”
over de ongeveer een half miljoen
Nederlanders die ons kleine landje
aan de Noordzee om vaak verschil
lende redenen ontvluchtten en alle
maal in Canada terecht kwamen.
Aan het einde van de vorige eeuw
begon de trek van Nederlanders,
naar Canada. Na de Tweede Wereld
oorlog bereikte het aantal emigran
ten naar dat land een hoogtepunt.
Na de oorlog en in het begin van de
jaren '50 reisen 150.000 Nederlan
ders af om zich definitief in Canada
te vestigen. Veelal als boer, later
trokken er ook mensen naar de gro
te steden.
De Nederlandse filmer Nico Gra
ma woonde vier jaar gelden een
tijdje in Canada en kwam er door
gesprekken met landgenoten achter
dat emigranten niet alleen zomaar
verhuizen is. Hij kwam in contact
met de historicus Herman Ganze-
voort, die naar Canada verhuisde
toen hij vijf jaar was en nu Cana
dees met Canadezen is. Het tweetal
maakte plannen voor een documen
taire en The National Film Board of
Canada (waar Grama goede contac
ten had) en de NOS waren bereid de
film in co-productie te financieren.
Met de film wil Grama een indruk
geven waarin de Nederlandse Cana
dezen zich onderscheiden van de
andere Canadezen, waarom men uit
ons land is weggegaan en wat bij
voorbeeld hun bijdrage is aan de
Canadese samenleving en cultuur.
Het zijn beslist geen gemakkelijk te
beantwoorden vragen. Zelfs Ganze-
voort, die zich intensief met het on
derwerp bezighoudt, kan geen alge
meen antwoord geven op de vraag
welke mensen er nu precies naar
Canada zijn vertrokken. Hij stelt:
„Wie zijn er fout gegaan. De aller
beste mensen of de allerslechtste. Ik
weet het niet”.
Duidelijk wordt uit de film dat
loten
zich. Met die hamer gaf ze een duchtige
klap. Het plaatje van Eucalypta liep
half leeg en dat van Krakras liep half
vol. Daarmee waren alle problemen
nog niet opgelost, maar Eucalypta kon
nu tenminste weer iets zeggen zonder
•A ONDER DE TITEL „De wisseltruc” tracht de detective Jim
Rockford, in de gelijknamige serie, zijn verdwenen vriendin terug
te vinden. Jim heeft een weekenduitstapje met zijn vriendin
Karen en haar dochtertje gemaakt. Eenmaal thuis brengt hij het
kind naar bed, maar wanneer hij weer beneden komt blijkt Karen
verdwenen. Hij vindt de buurman dood in de tuin. Tijdens zijn
onderzoek ontdekt Jim dat het spoor naar de gangster Cordeen en
de zangeres Dianna leidt. (Nederland I om 19.45 uur.) 2155 Cultureel programma
12.55 Prijsvraag). 17.00 Aktualiteiten
en muziek. (17.07 Stad-kort, nieuws
bulletin. 17.15 Muziek en aankondi
gingen. 17.25 Uit in Amsterdam.
17.40 Stad-lang, aktuele reportage(s).
18.00 Aktualiteiten en muziek.
(18.10 Margreet Dolman, alleen in
Amsterdam. 18.25 Dames en Heren,
ontmoetingsprogramma. 18.45
Sportagenda voor het weekeinde).
NEDERLAND 1
14.00 TROS: Dier in nood, die
renprogramma.
15.00 Nieuwe avonturen van Pe-
geltje de sneeuwman, te
kenfilm.
15.25 The Darts, licht muziek
programma.
18.30 NOS: Sesamstraat.
18.45 Paspoort, voor Spanjaar
den.
18.55 Journaal.
18.59 TROS: De man van At
lantis, tv-serie.
19.47 Op volle toeren.
20.30 Derrick, tv-serie.
21.37 NOS: Journaal.
21.55 TROS: Tv-Privé - extra,
muziek. 23.000 NOS: Journaal.
NEDERLAND 2
18.40 TELEAC:
illk 01
Na reacties uit Amerika en
Brussel, voert Hans van der Werf
over de gevolgen van het besluit
een gesprek met drie deskundi
gen. Dat zijn: Shell-directeur
Gordon, het Tweede-Kamerlid
mevr. Lambers, energiedeskun-
dige van D’66 en L. Metzemae-
kers, oud financieel hoofdredac
teur van het Financieel Dagblad
(Nederland 1 om 23.05 uur).
De televisie-actualiteitenru-
briek Televizier Magazine van de
AVRO is vanavond geheel ge
wijd aan het 1-jarig bestaan van
het kabinet-Van Agt Een ploeg
van de AVRO is daartoe te gast
geweest op het Catshuis. Men
heeft gesprekken gevoerd met al
le ministers over het tot nog toe
gevoerde beleid (Nederland 2 om
22.10 uur).
Journaal. 20.10 Poppenshow. 20.35
Panorama. 21.00 Showprogramma.
21.25 Filmfragmenten. 22.15 Jour
naal.
NET II
20.10 The Beginning, tv-spel. 20.50
Klassieke muziek. 22.00 Cultureel
programma.
De werknemers bezitten vanaf 1
januari niet minder dan 54 procent
van de aandelen. In tegenstelling tot
de NDSM, en ondanks het op het
oog geestdodende werk aan de lo
pende band, is er bij Helioform wei
nig ziekteverzuim. Toch is de gemid
delde leeftijd van de arbeiders hoog
te noemen. Maar iedereen mag dan
ook meepraten over het werk, ieder
een weet ook waarvoor er gewerkt
wordt. Wekelijks prijken tenslotte
de bedrijfsresultaten op de medede
lingenborden. En aan het eind van
het jaar is er, behalve de winstde-
ling, ook nog het dividend van het
gemeenschappelijk aandelenkapi
taal dat uitgekeerd wordt.
Hedda van Gennep: „We laten zien
dat er ook vormen van bedrijfsorga
nisatie zijn waarin mensen niet ka
pot gaan en waar toch geen revolu
tie voor nodig is. Dat werken meer
kan betekenen dan alleen je loon
ophalen”. (Nederland 1 om 20.35
uur).
DUITSLAND I
18.00 Programma-informatie.
Aansluitend: Von Affenschande bis
Zapfenstreich, tv-serie. 18.15 Tennis
lieber als Kanonen, tv-serie. 19.15
Aktualteiten. 19.45 Lieben Sie Kis-
hon, tv-serie). 20.00 Journaal. 20.15
Diskussie. 21.00 Das Femsehgericht
tagt, tv-serie. 22.30 Aktualiteiten.
23.00 Klassieke muziek.
DUITSLAND II
17.40 Aktualiteiten en
18.20 Klager und Beklagte, tv-serie.
19.00 Journaal. 19.30 Amusements
programma. 21.00 Heute-Joumal.
21.20 Aktueel programma. 22.05
Flammende Herzen, tv-spel. 23.35
Journaal.
DUITSLAND III
HAAST Jg WA< JOi.UFt»’/
HET IS RÉUZP bSMAÜWP
Baar ompër pig &élp-
i BeRe.
ivé-adres
IVÖ
ijk iHip
lil. vprv
:at 5 jaar.
iecember
enVaBahkh' strenge winters
Een schrijnender tegenstelling
dan de schoenfabriek Helioform, als
tegenhanger van het zeer traditio
neel en hiërarchisch georganiseerde
NDSM, had nauwelijks gevonden
kunnen worden. Jo Broere werkt bij
Helioform. Hij werkt al 25 jaar in de
schoenindustrie en zit daarvan de
langste tijd bij Helioform. Deze fa
briek was tot 1972 onderdeel van de
Hollandia-schoenfabrieken. Het
moederbedrijf wilde de fabriek in
Drunen echter sluiten, omdat er
geen markt meer voor dat produkt
zou zijn. Een aantal arbeiders dacht
er anders over en stortte het afvloei-
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het leven
de woord. 7.09 Even na zeven. (7.30
Nieuws. 7.41 Echo). 8.30 Nieuws.
8.36 Gymnastiek voor de vrouw.
8.45 Gevarieerd programma. (10.30
Nieuws). 11.00 Zuid Nederlandse ont
moetingen. 11.59 Bericht Solidari-
dad. 12.00 Gevarieerd programma.
(12.26 Mededelingen, 12.30 Nieuws).
14.00 Gevarieerd programma. (15.30
Nieuws). 16.00 Spreekuur. 17.00 Beel
den uit mijn kinderjaren. 17.30
Nieuws. 17.32 Echo magazine. P.P.:
18.19 Uitzending van D’66. 18.30
Nieuws. 18.41 Marktberichten.
18.43 Punt Uit. 20.00 In antwoord op
uw schrijven. 21.55 Overweging.
22.00 Ballads Blues en Beton Swing.
22.30 Nieuws. 22.40 Goal. 23.55
Nieuws.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Te Deum Lauda-
mus. 7.54 Op de man af. 8.00
Nieuws. 8.11 Hier en nu. 8.25 Van
daag vrijdag. 9.00 Politiek en sa
menleving. NOS: 9.10 Spiegel van
België. 9.35 Waterstanden. 9.40 Mijn
leven met Jules Verne, documentai
re. 10.00 De Taalshow. 10.30 NOS-
Jazzportret. 11.00 Nieuws. 11.03 Meer
over minder. 12.30 Rechtoprecht.
Overheidsvoorlichting: 12.49 Uitzen
ding voor de landbouw. NCRV: 13.00
Nieuws. 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30
Vonken onder de as. 13.45 Onder de
groene linde. 14.00 Kijk op de Com
munistische wereld. 14.45 Kijk op
West-Europa. 15.00 Verhaal, uit Grie
kenland. 15.30 Zoeklicht op Neder
land. (16.00 Nieuws). NCRV: 16.30
Zuidmolukse kerstviering. VPRO:
17.00 Welingelichte Kringen. 17.45
Embargo. (17.55 Mededelingen.
18.00 Nieuws.) NOS: 19.40 Praten
met de minister. 20.00 Nieuws. 20.05
Bayreuther Festspiele 1978: Der
Ring des Nibelungen. -Das Rhein-
gold, opera. 23.00 Met het oog op
morgen. 23.55 Nieuws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. EO: 7.02
Ronduit op drie. 8.03 EO-Metter-
daad-Memo. 8.05 Tijdsein. 9.03 De
muzikale fruitmand. 10.03 Te elfder
ure. TROS: 11.03 Polderpopparade.
12.03 Nederlandstalige Top Tien en
kwiswijs. NCRV: 13.30 Peter Blom.
15.03 Elpee pop. NOS: 16.03 Nationa
le Hitparade. 18.03 De vacature
bank. 18.10 Avondspits. VOO: 19.02
De Nederlandse Top-40. VPRO: Oor
kussen, informatief jongerenpro
gramma. 21.02 Dag in de war. 22.02
Black Star Liner. 23.02 Amigos de
Musica. AVRO: 1.02 Het Stenan Tijd
perk. 2.02 gewoon, 2 uur radio. 4.02
'n Nachtje AVRO. 6.02 Goedemor
gen.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nieuws. 7.02 Vroeg klas
siek. 9.00 Nieuws. 9.02 Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance. 9.30
Vrijdagmorgenconcert, met om 9.30
Aspekten van de kamermuziek. 10.00
Bregenzer Festspiele 1978: sopraan
en piano: Klassieke liederen. B. Ra
dio Kamer Orkest met celli: Klassie
ke muziek: 12.00 Van het Nederlands
Concertpodium: Klassieke gitaar
muziek. EO: 13.00 Klankspiegel,
Klassieke muziek. 14.00 Nieuws.
14.02 Kerstzangdienst Dolfinarium.
14.45 Woord der Waarheid. VPRO:
15.00 Muziek-op-vier: Het geheim
van Josef Kop: Experimentele jazz.
STAD/RADIO AMSTERDAM
12.00 Aktualiteiten en muziek.
(12.05 Uit in Amsterdam. 12.30 Stad
in de stad, rechtstreeks programma.
NEDERLAND I
18.30 NOS: Sesamstraat.
18.45 Paspoort: informatie
voor Turken.
18.55 Journaal.
18.59 VARA: Barbapapa.
19.05 2 voor 12.
19.45 Jim Rockford, detective
serie.
20.35 Werk, documentaire serie
(1).
21.15 De Plem-Plem broertjes,
tekenfilm.
21.37 NOS: Journaal.
21.55 Den Haag vandaag.
22.10 Zijn we niet rijk geworden
hier?, documentaire film.
23.05 Panoramiek.
23.40 Journaal.
De heer en mevrouw Knip in hun Canadese huis Mevrouw Knip laat veel
>t praten aan haarman over, maar zegt aan het einde van de documentai-
i: „Zijn we niet rijk geworden hier?”
A V.l.n.r. geluidsman Rob Flens, Marjolijn de Vries, Hedda van Gennep en
Bap Deschan van de NDSM
i/AMArv
&glP MAAK<
OOK MIÉT- GgLUKKIö
ZOTfe ZIÉM...
Voorlichting:
Meten met één maat.
18.55 NOS: Journaal.
18.59 KRO: Wickie de Viking.
19.27 De Muppetshow.
18.00 Kleuterserie. 19.00 Jeugd- 20.00 NOS: Journaal.
?E°Eam,ma' „l9;!5 J°a™al.J_.20?0 20.27 KRO: De Illusionist, tv-se
rie.
21.30 Kant aan m’n broek, tv-
serie.
22.06 Kinderen in de Derde We
reld, reportage.
18.00 Kinderserie. 18.15 Jeugd- 22.46 De Alles is anders show,
programma. 18.40 Jeugdserie. 19.00 23.51 NOS: Journaal.
Journaal. 20.15 Strassenmusik,
speelfilm. 21.45 Informatief pro
gramma. 22.15 Kino ’78, jaarover
zicht. Aansluitend: Journaal.
BELGIË (NED.)
NET I
DUITSLAND 1
17.50 Journaal. 18.00 Programma-
informatie. Aansluitend: Reich und
arm, tv-serie. 18.30 Informatief pro
gramma 18.40 Reich und arm, tv-
serie. 19.15 Aktualiteiten. 20.00 Jour
naal. 20.15 Sachrang, tv-film. 22.00
Economisch magazine. 22.30 Aktua
liteiten 23.00 Verkeerstips. 23.05
Sport. 23.30 Ein himmlischer Sünder
(Heaven can wait), speelfilm. 1.20
Journaal.
DUITSLAND 2
17.40 Aktualitieten en muziek. 18.20
(ZW) Slapstick. 19.00 Journaal 19.30
Buitenlandse reportages. 20.15 Der
Alte, misdaadserie. 21.15 Terugblik
22.00 Aktualiteiten. 22.20 Cultereel
magazine. 23.05 Mord mit kleine Feh-
lern (Sleuth), speelfilm. 1.15 Jour
naal.
DUITSLAND 3
18.00 Kleuterprogramma. 18.30
Popmuziek. 19.15 Documentaire
film. 20.00 Journaal. 20.15 Ein Spion
nach Mass (Come spy with me), mu
sical. 21.25 Amusementsprogramma
23.00 Klassieke muziek
BELGIË (NED.)
NET 1
18.00 Tekenfilmserie. 18.15 Kleu
terprogramma 18.30 Kinderpro
gramma. 18.45 Informatief pro
gramma. 19.30 Mededelingen. 19.45
Nieuws 20.10 Weerbericht. 20 15 Die
renprogramma. 20.45 Een purperen
taxi (Un taxi mauve), speelfilm. 22.40
Nieuws.
NET 2
20.15 Op leven en dood (Life and
Stake), tv-serie. 21.05 Filmrubriek
HILVERSUM— De Panora-
miek-uitzendingvan vanavond
is geheel gewijd aan de olieprijs
verhoging van de OPEC.
FLIGHT [3761
AlgUNE
SS
maar &iMMe\j, joluföf; mepm ju
PÉ ©ÉNgKJ,
1/ AAM
peei-Aö Jf
