Gerrit van Dijk eleid NPO in C-serie roept vraagtekens op Filmprijs Italië voor cineast Geprofileerd portret intrigerende Hitchcock Kerstinkopen, vuistjes te kort! mH tn wij ontvingen as Belgische prozaprijs voor Ivo Michiels 0 Brabant garandeert voortbestaan Globe Hink-stapsprong door de geschiedenis Damiate evenement' ■Violist Lysy fijn genuanceerd in Bartók 55 i BASSIE EN ADRIAAN! ZE KOMEN ER AAN OTTO PREMINGER OVER ZICHZELF WE STAAN ER GEKLEURD OP, KRITISCH THEATER VAN MONKAU, MOK EN MEEBERG I 13 ZATERDAG 2 3 DECEMBER 19 7 8 KUNST door Ko van Leeuwen rneur it; B. I Lange Begijnestraat 13 Reductiebon Damiate Pers )are ra jmpleel lolf, een rv, een ingen ig de -biljet 30 december a.s. aanvang 13.30 uur Kaartverkoop: v.a. 23 december dagelijks aan de kassa van het Concertgebouw van 10-15 uur. Ook tel. (023)320994. Zondags gesloten. 6D 6611 van f 1.50 - We komen handen te kort, want vandaag doen we de laatste boodschappen voor de Kerst. Maar vergeet niet wat extra kaas-uit-'v' het-vuistje mee te nemen. Want die is pas op woensdag weer te koop. CONCERTGEBOUW Haarlem Telefoon 023 - 320994 bibliotheek (v.l.n.r.) die het programma „We Hitchcock regisseert Wolfgang Kieling in Tom Curtain. (Van onze kunstredactie) tien minuten durende film Cubemencube, (ADVERTENTIE) CHARLES BOOST NV te l» THEO KLEIN Uitegeversmaafschappij JOHAN VAN KEMPEN (Het (ADVERTENTIE) Focus pleet ZARf pakket t.i van HAGI In het betreffende kader van „Meestervi- oolconcerten van de 20ste eeuw" werd gisteravond het Vioolconcert van Bartók - sinds de herontdekking van een vroeger geschreven werk voor dezelfde bezetting in Bartók's nalatenschap, het „tweede” genoemd - uitgevoerd. Alberto Lysy en het NPO onder leiding van Lucas Vis wisten er wel raad mee. Maar; nog geen week De Haarlemse animatiefilmer Gerrit Van Dijk kreeg een prijs voor zijn zonder noemenswaardige innerlijke span ning. Geert van Keulen heeft zeker zeker wel gevoel voor klankkleur, zeker als het de blazers betreft, maar helaas heel wat min der voor vorm. En dat laatste is fnuikend voor zijn componeren. Zoals het met het Andere werk van deze 35-jarige klarinettist van het Nederlands Blazersensemble ge steld is, zo is het ook met „Sonatas", dat vorig jaai’ onder leiding van de componist- zelf bij het Nationaal Jeugdorkest zijn première beleefde. Alles wat je er van zeggen kunt is, om met Mahler te spreken: „Deze muziek stoort niet” Een op dit concert passend geplaatste compositie uit 1916, namelijk de balletmu ziek „Parade" van Satie, was heel wat interessanter en vanwege de - zich overi gens alweer in dalende lijn bewegende - Satie-mode ook min of meer actueel te noemen Je krijgt praktisch nooit de kans om dit stuk te horen. Terecht dus en leuk om hiervan, juist vanwege de historische betekenis eens kennis te kunnen nemen, al mag het nu voorlopig wel weer in de kast. „Parade" doet - de al weer gedateerde effecten als van sirene en pistoolschoten daargelaten - vaak aan als een soort zwak ke Poulenc (niet zó verwonderlijk, in aan merking genomen dat Poulenc immers lid was van de, indirect naar aanleiding van „Parade" opgerichte componistengroep „Les Six". Met de vorm is het niet zoveel beter gesteld dan bij Van Keulen. Maar het geheel is tenminste speels. En de enige pretentie ervan is misschien de vooropge zette gekkigheid. Het NPO heeft deze werken met de nodi ge toewijding gebracht. Lucas Vis, 31 jaar en vaste dirigent van het Nederlands Bal- letorkest, toonde in Satie en Van Keulen zijn vakmanschap zonder er al te veel artistieke overtuiging aan te verbinden De beste indrukken wekte Vis in de afgewo gen gerealiseerde begeleiding van de 43- jarige Argentijn Alberto Lysy in het Viool concert van Bartók. Waarbij ook het or kest bijzonder op dreef was. Bedenkende dat Lysy's temperament eigenlijk wat te zoetgevooisd is voor Bartók's Vioolcon cert, was zijn van zeer fijne nuances voor ziene vertolking van de in alle opzichten veeleisende solopartij des te bewonderens- waardiger. DEN HAAG. Naast de bekroning van Paul Hufs film over de kunstschilder Ca re! Willink zijn in Italië nog twee kwali teitsprijzen aan Nederlandse filmers toe gekend. De minister voor Nederlandse Cultuur, mevrouw Rika de Baeker, nam hiermee vrijdag de aanbeveling over van de jury, onder voorzitterschap van Hugo Raes. Zij brengen zaterdag Ze komen er aan de van de t v. bekende, geliefde acrobatische clowns Bassie en Adriaan. En ze nemen een zeer imponerende gast mee: André du Lord. Een jonge goochelaar van een kaliber zoals we zé maar weinig zien op zijn een produktie die al prijzen wegsleepte op tal van buitenlandse festivals. De andere bekroonde Nederlandse pro duktie ,is Een schijn van twijfel, 'een film van bijna een uur lengte van Rolf Orthel. De drie filmers krijgen elk een bedrag van 5,5 miljoen lire (ruim 13:000 gulden) en hun films zullen in vijfhonderd bioscopen in Italië worden vertoond Vergeleken bij de goed opgebouwde en uitvoerig gedetailleerde biografie die John Russell Taylor schreef, is de autobiografie van Otto Preminger een gezellig vertelboek waarin de auteur met een ogenschijnlijk ijzersterk ge heugen over zijn leven schrijft, waarbij hij zich na jaren gesprekken nog woor delijk weet te herinneren. De nu 72- In de steeds wassende stroom van publikaties over film, boeken over ac teurs en actrices, regisseurs en produ centen, over de techniek van het filmen en over de rijke historie van de film, kan men een gemakkelijke scheidings lijn aanbrengen tussen de gemakkelijk leesbare prietpraat over de romanti sche kanten van het bedrijf, anekdoti sche nieuwtjesschrijverij die veel met fantasie en bitter weinig met de crea tieve kanten van de filmerij te maken hebben en de meer serieuze benadering van het onderwerp waaraan men het vakmanschap van de schrijver en zijn betrokkenheid bij het onderwerp dui delijk kan aflezen. The Life and Work of Alfred Hitchcock door John Russell Taylor, uitgegeven door Faber and Faber, Londen. Otto Preminger, uitgave van Dell Publishing Company, New York. Met „De Grote Gebeurtenissen" uit het Engels vertaald overzicht van de mijlpalen uit de geschiedenis, wordt eens te meer aangetoond dat een ge schiedenisboek niet per se een dorre opsomming van feiten hoeft te zijn. „De Spaanse Griep van 18”, de epi demie die meer dan twintig miljoen levens eiste, door A. C. de Gooijer, uitgave Tiebosch 24,50). „Welzijn als probleem”, sociologie, welzijn en welzijnswerk, door Rudy Koopmans, uitgave Samson (ƒ21,50; tweede druk). Cactussenboek, door S. uitgave Elsevier 36,25). /inke lwaa/1 gesteld do te Ams» BRUSSEL (Belga) De Belgische Staatsprijs voor Proza, die eens in de drie jaar wordt toegekend, gaat naar Ivo Mi chiels voor diens in 1977 verschenen werk „Een tuin tussen hond en wolf". ERO FLAl met elect) n druk op) brandt. Vl ien, hou» n 1001 an van de dr. H 1 rante stuk muziek in het Amsterdams In deze uitgave van Het Spectrum worden in chronologische volgorde rond de zestig gebeurtenissen beschre ven, die een grote invloed hebben ge had op het verloop van de historie. Aan de totstandkoming van het boek heb ben enkele tientallen schrijvers meege werkt. Te zamen geven ze door middel van deze hink-stapsprong door de eeu wen een goed beeld van de geschiede nis. De auteurs beperken zich tot niet al te lange, goed leesbare verhalen. De 509 pagina's bestaan grotendeels uit prach tige illustraties, waarvan bijna 400 in kleur. EDA Soeö» gleden hoorde men dit toch al niet incou- dessin W ken door* Concertgebouw. Voor hoeveel Haarlem M fa fit Sergio Macias, uitgave De Knipschepr 8,50). Aanval uit zee, door Douglas Reem- an (oorlogsroman), uitgave Zuid-Hol- landsche 19,90). Èlseviers Bravenboer, Serip: Vaste planten in kleur, Hees ters in kleur, Bloeiende kamerplanten in kleur, Groene kamerplanten in kleur, door Cor Verboom, uitgave Else vier (per deeltje ƒ8,90). Èlseviers Gids voor keukenkruiden, specerijen en andere smaakmakers, door B. Hlava en D. Lanska, Ned. be werking L. Tsjon Sie Fat, uitgave Else vier 27,50). Kampioenen en krukken in knie broek (beelden en berichten uit de kin derjaren van de sport), door Pierre Heijboer, uitgave Unieboek (ƒ27,50). De Grote Gebeurtenissen. Uitgegeven door Het Spectrum. Prijs tot eind december 49,50. Daatna 79,50. JET dubt* 10 koppe boden co k G Brede m uzzelactie 9t Gehan- stemming latssecra- esluit dd. u. L.O. HAARLEM. Als de interesse voorde Maken-2 C-serie van het Noordhollands Philhar- oek voor: monisch Orkest tóch zodanig is, dat de toehoorders de musici in aantal nauwe lijks overtreffen, waarom wordt de pro grammering dan nog aan een „degelijk" tandoend thema onderworpen? heeft er natuurlijk heel wat ervaring mee opgedaan Monkau: „Als acteur heb je er last van bij typecasting. Al bij heel gewone rollen. Als er in een toneelstuk een kruidenier voorkomt, een hele' simpele rol. dan mag dat geen neger ?ijn, dat kan niet, geen bruine". Van de Meeberg: „Op het moment dat er een stuk over Zuid-Afrika gespeeld moet worden, wordt er een blik negers openge trokken". Monkau: „Er zijn zoveel kleurlingen in Nederland, hoeveel vind je er terug op het toneel? Nou, je maakt mij niet wijs dat er "oon h-uine mensen zijn die ik ken nu Jago-sha* in Gooi BV RIJSENHOUT. Marius Monkau, Rob /an een tan de Meeberg en Andries Mok trekken sinds enige tijd door het land met hun kritisch cabaretprogramma We staan er jekleurd op. Hun optreden aan het slot tan de cabaretweek in de Toneelschuur in Haarlem was dermate succesvol dat beslo ten werd de groep voor enkele extra voor tellingen opnieuw naar Haarlem te ha unt, Dat gebeurt nu op 5 en 6januari, weer in de Schuur. Bij Monkau thuis praten we '5|1 set Rob van de Meeberg er bij over het 9 rogramma en over de opvattingen over theater en bijzonder dat genre wat caba- iet of kleinkunst wordt genoemd. Op vertoon van deze bon ontvangt u een reductie op de toegangsprijs van t 7.5U Van de Meeberg: „Muzikaal kritisch the- iter, zo omschreef een criticus ons pro- ramma eens. Dat is een term waar we iets an hebben. Dat onderscheidt ons einde- -ijk eens van 't lullige cabaretgedoe. Want J ergens in het theater is de beunhazerij zo fc *y root als bij het cabaret. Iedereen die een ■JF - eetje leuk doet schrijft in voor de Cama- - etten (jaarlijkse cabaretwedstrijd in Delft oor niet-professionele groepen) en dan ijn ze er meteen. Ze bieden zich aan voor irie- of vierhonderd gulden, worden in een chouwburgabonnement geschoven en het mbliek gaat teleurstellend paar huis, loiets maakt datje als professionele groep woon te duur bent voor de theaters. En jan vragen we op het ogenblik zelfs nog under dan zes jaar geleden het geval zou ijn”. „We staan er gekleurd op", een kritisch irogramma. Van de Meeberg: „Die titel is m verschillende redenen gekozen. Letter- ijk speelt het mee, Marius is een bruine Ban en Andries en ik niet. Maar als caba- etiers willen we ook duidelijk kleur be- ennen. Dan komt er nog bij dat we niet zo erschrikkelijk enthousiast zijn over de Bestand in de wereld, dus ook daarover unnen we zeggen: nou, nou, we staan er fkleurd op In het programma zitten tal van soorten ritiek verweven in sketsches en mitziek. 'an de Meeberg „Vrij veel over discrimi- atie. Over heel subtiele vormen van dis- fnminatie. die bijna niet opgemerkt wor- MMMMan Helemaal niet door mensen die er zelf mee geconfronteerd worden Marius misch mogelijk te brengen. Het gaat over ernstige zaken, maar je mag daar best bij lachen. Als je je boodschap zo droog de zaal inspuit, dan werkt het niet. We geven aan in ons programma, we wijzen niet met de vinger, we zijn niet belerend. Als ergens iets scheef zit, dan is de schuld toch wel duidelijk. Na een voorstelling krijgen we wel mensen uit het publiek die zeggen: „We vonden het leuk, maar we zijn het niet met u eens. Prima, dan wordt er kennelijk toch nagedacht tijdens het amuseren". Monkau: „Er is ook een nummer over werkelposheid. Een soort surrealistische sketch, waarbij de koningin in de troonre de aankondigt dat de seizoenen veranderd zullen worden. Zodat de werklozen het in elk geval toch warm zullen hebben als ze niets te doen hebben Een heel moeilijk nummer Van de Meeberg: zo moeilijk dat ik nog telkens de tekst kwijt ben nee, het is lastig om het goed over te brengen". Monkau: „We hebben geprobeerd ons programma heel muzikaal te maken. Vroe ger, vooral bij al die studentencabarets, was muziek alleen begeleiding, dus qnder- geschikt aan de tekst. Dat is nu wel achter haald, al zie het nog heel veel. De muziek moet op zichzelf interessant zijn, nou daar zijn we van uitgegaan Wat muzikaliteit betreft is het bij ons nergens vervelend haha". We staan er gekleurd op wijdt ook aan dacht aan Chili. Van de Meeberg: „We hebben er een Chileens blokje in met echte Chileense volksmuziek van Quila Payun, de groep van Victor Jara, die hebben ze om zeep geholpen in het stadion Van Santi ago de Chili. We hebben er Nederlandse tekst bij geschreven en het geheel eindigt in een liedje dat ik zelf gemaakt heb en dat ik al jaren zing. Daarin zing ik: „dit lied zal blijven klinken totdat Chili is bevrijd", nou, zolang dat nog niet het geval is, moet je zo’n liedje natuurlijk ook blijven zingen. Het programma van Monkau, Mok en Meeberg is nog maar minimaal in de publi citeit geweest. Dat heeft vooral te maken met het ontbreken van een officiële pre mière. Van de Meeberg: „Dat hoeft voor ons niet. Ik denk dat de pers wel komt als we in maart naar Amsterdam komen. We hebben er ook nog over gedacht teksten van Annie Schmidt te gebruiken, dat zou wat meei' publiciteit geven". jarige filmregisseur kijkt met kennelijk plezier en tevredenheid terug op een rijk en gevarieerd leven dat in Wenen begon en via een toneelloopbaan als acteur en regisseur bij de grote Max Reinhardt leidde naar de VS, waar hij zowel op het Newyorkse Broadway als in Hollywood naam maakte. Met Laura uit 1944 wordt hij eigenlijk pas ontdekt voor de film en daarna zorgen The Moon is blue. Carmen Jones, The Man witlïrthe golden Arm, Porgy and Bess, Exodus, Advise and Consent en The Cardinal voor de reputatie van een filmer die controversiële onderwerpen aandurft. Behalve over diverse bijzonderheden die het maken van films begeleiden, praat Preminger met veel smaak over zijn ontmoetingen met de kleurrijke figuren, die hij op zijn levenspad tegen kwam, over zijn moeilijkheden met de censuur, over „blacklisting" in de tijd van senator McCarthy en over zijn hu welijken. Preminger is-een goed vertel ler en hij heeft voldoende boeiende en interessante dingen meegemaakt om er een pocektboek van over de 250 pagi na's meer te vullen. Of hij zich daarna voor' zijn lezers „onthuld” heeft valt echter evenzeer te betwijfelen als Tay lors oplossing van het „Hitchcock enig ma". DEN BOSCH (ANP). De provincie Noord-Brabant garandeert tot 1 septem ber 1982 het voortbestaan van Zuidelijk Toneel Globe. Vrijdagmorgen besloot Provinciale Staten met 52 stemmen voor en veertien tegen het gezelschap jaarlijks een extra subsidie te geven van ruim drie ton. Dat geld zou aanvankelijk worden opge bracht ;door Tilburg. Onlangs besloot de raad van deze gemeente echter de subsi diëring van Globe stop te zetten omdat het gezelschap niet zou hebben voldaan aan een aantal voorwaarden met betrekking tot de verhuizing van Amsterdam naar Eindhoven. j Die voorwaarden houden onder meer in dat per 1 augustus volgend jaar de leiding en staf in Eindhoven gevestigd moeten zijn Ook de kantoren en repetitieruimten in Eindhoven .moeten dan in gebruik zijn Tot slot moet minstens eenderde van de acteurs en actrices zich in het zuiden ge vestigd hebben Naar de mening van Pro vinciale Staten en de overige zuidelijke subsidiënten, te weten de gemeenten Den Bosch en Eindhoven, zijn er voldoende waarborgen dat aan deze voorwaarden zal i worden voldaan Zo n gedegen studie die met veel speurwerk, navorsingen en interviews gepaard gaat, is de biografie die John Russell Taylor geschreven heeft over Hitchcock en die hij kortweg „Hitch" gedoopt heeft met als ondertitel „the Life and work of Alfred Hitchcock” (Faber and Faber, London). Alleen al de lijst met namen van mensen met wie de auteyr over zijn onderwerp gespro ken heeft en die hem van saillante bijzonderheden over het doen en laten van Hitchcock voorzien hebben, be slaat bijna drie kwart pagina. John Russell Taylor weet dan ook gemakkelijk een uiterst leesbare bio grafie van meer dan 300 pagina's over de „master of suspense" te schrijven, waarin naast bekende fragmenten en levensbijzonderheden ook de nodige nooit gepubliceerde onthullingen voor komen. Dat hij „het raadsel Hitchcock" zoals hij zijn introductie noemt, heeft weten op te lossen zal lang niet iedere lezer willen beamen maar dat hij een duidelijk geprofileerd en zeer mense lijk portret tekent van een van de meest intrigerende persoonlijkheden van het witte doek, is zeker. Taylor heeft zijn biografie overzich telijk ingedeeld in de Engelse en de Amerikaanse periode in Hitchcocks carrière, waarna hij in een epiloog tot bepaalde conclusies komt als de aan wijzing dat angst en vrees, voortko mend uit een strenge katholieke opvoe ding, aan de basis van al zijn werk liggen en dat zelfs zijn humor ver mengd is met schrikgevoelens. Maar boeiender dan karakterologische hypo thesen is Taylors indringende beschrij ving van de meester aan het werk, meer in het bijzonder bij het maken van zijn tot nu toe laatste film Family Plot, waarbij de schrijver van het begin tot het einde ooggetuige heeft mogen zijn cewollenat IEMME Nï 16.95 f* nport-Expft »F. der Weide» 7 Breda, treat 3. te» Giesen, S rosbeek” 'sring fmans, M» ,en; H. Bik Haag; Me* rs. Tulp* Moord; J- tershoek U Verheye" 7, 5007 BA oorenboscK NH Goud» mastraat 2®' ther; MejJ lerstraat 2» Nergens is de beunhazerij zo groot als bij cabaret Andries Mok, regisseur John Heawood, Rob van de Meeberg en Marius Monkau staan er gekleurd op” maakten. (foto Mario Dagniaux) een Surinaamse jongen die op de Toneel school in Amsterdam zit. Maar toen hij indertijd 'zei dat hij acteur wilde worden, zei iedereen tegen hem: zou je dat nou wel doen, er zijn voor jou nauwelijks mogelijk heden. Maar het is waar. Als bruine wordt je nooit gevraagd als het niet om negers gaat. Bij de NOS, als ze me daar nodig hebben in een hoorspel, dan is het geschre ven door een Zuid-Afrikaanse of een Suri naamse schrijver. Ik vind dat niet erg, ik wil dat best spelen, maar je bent op die mariier op de eerste plaats De Neger". In het programma zit een nummer over discriminatie bij solliciteren. Van de Mee berg: „We hebben geprobeerd het zo ko- een verrukkelijke kindershow vol grappen en grollen, vol halsbrekende toeren en verbazingwekkende goochelkunsten in het tierms zou het een bezwaar zijn om, in geval de liefde voor dit opus zo groot mocht zijn, even naar Amsterdam te gaan? Bovendien was eerder in de tot drie con certen teruggebrachte C-serie van het NPO, het Vioolconcert van Alban Berg te beluisteren. Bartók en Berg behoren tot de meest ontoegankelijke composities voor hooi en orkest. En Sjostakovitjs, op het komende C-concert gepland, hoort über haupt in dit milieu niet thuis. Dus, nog maals, als er dan toch een nieuw publiek Wijkt te moeten worden aangetrokken, waarom dan de programmakeuze van zo genaamd klassiek geworden vioolconcer ten? Het doet dan alleen maar aan als snobis tische naaperij van Amsterdam, om com pleet te lijken. Hoe zou het toch komen dat NPO-directie en orkestcommissie niet tot een meer gedurfd, althans origineler be leid kunnen komen, terwijl er in deze om standigheden hoogstens een paar procent extra risico mee wordt genomen? En waarom moet er, zoals gisteravond, «>nodig een stuk van Geert-van Keulen bijgesleept worden, terwijl die tóch wel elders gespeeld wordt? Waarom nu eens niet iets in Haarlem, dat nergens anders gaat? Soms ook alweer omdat de naam "an Keulen actueel en toch acceptabel pinkt? In elk geval niet omdat diens mu- nek belangwekkend zou kunnen zijn. Want net als bij het meermalen in Amster- 1Jam uitgevoerde „Chords", is het nu door bet NPO gebrachte „Sonatas”, ondanks de soms optredende „dreigende" geluiden, Kunst in Beeld: Egypte en het Mid- den-Oosten, door Wolfhart Westendorf en Carel du Ry van Beest Holle en De klassieke oudheid, dóór German Haf ner, uitgave Elsevier Focus 69,50 per deel bij intekening op de serie). Onze aarde (encyclopedie van de ge ologie), onder hoofdredactie van prof, dr. a. Hallam, uitgave Elsevier 89,50). Breinmanipulatie (Het nieuwe machtsmiddel van de CIA), door W. Bowart, uitgave Elsevier 24,50). Structuur en functioneren gezondheidszorg, door prof. Leenen, uitgave Samsom 19,50). De Schreeuw van Maubere (strijdlie deren voor het volk van Oosf-Timor), door Francisco Borja da Costa, uitgave De Knipscheer 8.50). Ons zoekt de hoop (gedichten in de schaduw van de ballingschap), door iiiniiuuB

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 13