Turnhalle Alliantie stelt wel voorwaarden
3
Te hoge rekening
kost minister baan
Rechter moet
Carter stoppen
Pauselijke bemiddeling aanvaard
dissidenten
Onduidelijkheid over
amnestie Argentinië
Amnesty-actie
voor Roemeense
Zambia meldt
aanval van
Bloemlezing
over Amnesty
”1 Rhodesie
Zo vader
Post verbrand
zo zoon
Tropwind-stakers
hebben weer
blijkt gering
iet-
r
In Nederland wordt
nauwelijks gestaakt
Beroepsbevolking
in Nederland
Ex-CIA-man krijgt
veertig jaar
TWAALF DAGEN PARIJS KOSTTEN 23 MILLE
staat van beschuldiging of vrijlating
verslag te eten
van Am-
roverslag
ar op 17,2
nder dan
eveer 45
laar deze
réreldcri-
goedge-
•slag van
‘canada1
197 8
DECEMBER
ZATERDAG 23
BINNEN- EN BUITENLAND
2
(Door Henk Leffelaar)
msioen
LONDEN. „Deze imperialis
tische organisatie. Een gevaar
lijke internationale politieke orga
nisatie die zijn smerige neus in de
aangelegenheden van andere lan
den steekt.Ze protesteren zel
den tegen het geweld dat in de
ontwikkelde landen wordt ge
bruikt. (ze) hebben meer dan
honderd landen gechanteerd als
overtreders van menselijke rech
ten. (ze) bevorderen straatrove-
rij, corruptie en anti-regeringsac-
tiviteiten”.
I
^DRYÏ
ichters
(Van onze redactie buitenland)
WINDHOEK. Het lijkt erop,
dat de nieuwe in Namibië gekozen
grondwetgevende vergadering
i^Uwen Seen bezwaar zal maken tegen
nieuwe verkiezingen onder toe
dacht van de Verenigde Naties.
December^: ’L^'diamond onzoet
a,in Ciïcuty Geraldine Genbile
j enwinthaarbarbmebeen
parelende fried rank
bezoek
in Aj
'1
Namibië krijgt toch
VN-verkiezingen
SWAPO boycotte deze verkiezingen.
(Van onze redactie buitenland)
(ADVERTENTIE)
President Carter
n zich op
tie in dit
zal wor
de advi-
nene Za-
i worden
wel een
Alleen de
i nu nog
anuari i
rrmde vo-
Spaanse
iblikeinse
n Franco
1 te voor-
Dit staat
men in de
'iceerd.
Dit zou de eerste aanval zijn van de
Rhodesische luchtmacht op Zambiaanse
militaire doelen.
De basis ligt ten noorden van de hoofd
stad Loesaka. Over slachtoffers of schade
is niets gezegd.
De Rhodesische luchtmacht heeft in no
vember en december luchtaanvallen ge
daan op guerrillabases in Zkmbia en daar
bij ongeveer 1500 mensen gedood. Zambi
aanse doelen werden tot dusver zorgvuldig
vermeden.
De in november en december aangeval
len doelen waren opleidingskampen van
de Rhodesische querrilla-beweging ZAPU
van Josjua Nkomo.
Het is niet duidelijk, waarom ditmaal
een zuiver Zambiaans militair kamp is
aangevallen en waarnemers vragen zich
af, of het aangevallen kamp is aangezien
voor een ZAPU-kamp.
damse havenarbeiders zijn solidair en de
lading kunstmest die het schip in de hoofd
stad zou laden, ligt voor een groot deel nog
voor de kant. De Amerikaanse eigenaars
hebben het schip volgens de bonden ver
kocht. De actie van de reder is volgens de
bonden bedoeld om het schip „schoon” op
te leveren.
Volgens de Federatie van Zeevarenden
in Rotterdam is dat in Nederland wel een
erg ongebruikelijke methode om een sta
king te breken en via de advocaat van de
stakers heeft de bond dat de reder duide
lijk kunnen maken.
De bemanning van de Tropwind staakt
ROTTERDAM (ANP). Een korte actie
van de vakbonden heeft gisteren de sta
kende bemanning van de bulkcarrier
Jropwind” gered van een koude en hou
terige kerst. Volgens de bonden is de
Amerikaanse eigenaar van het schip
woensdag in Amsterdam aan boord ge
gaan om de verwarming af te sluiten en
de provisiekast op slot te draaien.
Leo XIII tussenbeide toen
Spanje en Portugal onenigr
heid hadden over de be
stemming van de Caroline-
eilanden in de Grote Oce
aan. De eilanden werden
toegewezen aan Spanje.
WASHINGTON (Reuter). De ex-presi-
dentskandidaat en huidige Senator Barry
Goldwater en nog vijftien andere conser
vatieve leden van het Amerikaanse Con
gres, hebben gisteren bij een rechter hun
eis gedeponeerd president Carter en mi
nister Vance van Buitenlandse Zaken te
verbieden het defensiepact met Taiwan op
te zeggen buiten het Congres om. De eis
van de Senatoren werd gedeponeerd bij
het Federal District Court in Washington.
President Carter maakte een week gele
den bekend, dat hij op 1 januari 1980 het
defensieverdrag met Taiwan zou beëindi
gen in verband met het dan van kracht
worden van de diplomatieke betrekkingen
tussen de VS en China.
In plaats van de kamer in het middenklassehotel, die voor haar
was besproken, te betrekken nam zij een suite in de Ritz. Hierdoor
stegen de kosten per nacht met ongeveer tweehonderd gulden.
Tevens huurde zij een auto met chauffeur terwijl er een ambassa-
dewagen tot haar beschikking stond. De kosten van de huurauto
bedroegen ruim zevenduizend gulden. Achteraf verklaarde Ritt
Bjerregaard dat zij zo heeft gehandeld om meer stemmen te
kunnen winnen voor de Deense kandidate voor het bestuur van
de Unesco, Hanne Söndergaard, die overigens werd gekozen.
Het comité voor de rechten van de mens
in Argentinië heeft donderdag aan presi
dent Videla gevraagd het probleem van de
politieke gevangenen op te lossen, in een
geest van verzoening en voor het welzijn
van vele verontruste gezinnen”.
De desbetreffende petitie werd door
twee Argentijnse katholieke en een metho
distische bisschop, een in Argentinië wer-
kendé Noordamerikaanse rabbijn en een
aantal politici van partijen in het midden
en ter linkerzijde ondertekend.
De directie meent, dat deze kalenders
die vaak worden verstuurd als relatie
geschenk „niet getuigen van goede
smaak.”
Mevrouw Bjerregaard, die tot de linkervleugel van de sociaal
democratische partij behoort, stond sinds 1974 aan het hoofd van
het ministerie van Onderwijs. Haar beleid werd wel bekritiseerd
door leden van de andere partijen maar over de wijze waarop zij
haar departement leidde had niemand iets negatiefs te zeggen.
Tevergeefs verklaarde de minister dat zij de drie vertrekken in
de Ritz nodig had. Eén voor haarzelf, éen voor besprekingen en de
laatste voor de haar vergezellende hoofdambtenaar. Alleen de
Ritz'kon in deze behoefte voorzien, zo zei zij.
MADRID (Reuter). Met hetzelfde
lotnummer waarmee zijn vader 22
jaar geleden rijk werd, heeft een Ma-
drileense bankemployee gisteren de
hoofdprijs gewonnen in de Spaarise
kerstloterij. De prijs bedroeg 560.000
gulden.
DEN HAAG (ANP). Uit een overzicht
van de Europese commissie blijkt, dat ons
land vorig jaar behoorde tot de EG-lan-
den waar het minst werd gestaakt.
;ennen
ve din-
eerste
verzet
;n deel
ti. Een
d over
iereen
passe-
taar is
id toch
amen-
'orden
dat in
>ociale
beleid
s na zijn
Amsten
lalistieke
waarne-
sie.
nd)
>r wordt
edacteur
waar hij
VATICAAN (Reuter).
Paus Johannes-Paulus II
heeft gisteren verklaard,
dat Argentinië en Chili
zijn voorstel een pauselij
ke bemiddelaar te sturen,
hebben aanvaard. De paus
zei tegenover kardinalen
op een kerstbijeenkomst
dat hij zich ernstig zorgen
maakt over een mogelijk
conflict tussen beide lan
den in verband met de one
nigheid over het Beagle-
kanaal.
BOEKAREST-DEN HAAG (AFP/ANP).
Onder de titel ,,’t Is maar wat je wilt
zien”, is Amnesty Nederland gisteren een
actie begonnen tegen de schending van de
mensenrechten in Roemenië.
LONDEN (UPI). De Britse PTT
heeft van de directie opdracht gekre
gen pin-up-kalenders te verbranden
ter waarde van ruim 200.000 gulden.
Alleen in West-Duitsland was het aantal
door stakingen verloren gegane arbeids
dagen per duizend werknemers minder
dan in Nederland, namelijk een tegen in
Nederland 61.
Het meest werd gestaakt in Italië waar
per duizend werknemers ook duizend ar
beidsdagen verloren gingen, gevolgd door
Ierland met 605 arbeidsdagen, Groot-Brit-
tannië met 447, België met 217, Frankrijk
met 214 en Denemarken met 116 arbeids
dagen. In Luxemburg werd helemaal niet
gestaakt.
Ritt
Bjerregaard is
gisteren wegens
een te hoge
onkostenreken i ng
vooreen verblijf
in Parijs tijdens
een Unesco-
conferentie
ontslagen. De
Deense minister
was sinds 1974
hoofd van het
ministerie van
Onderwijs.
igd.
„St. Mi-
e Politie-
en dat et
?ten wol-
le depar-
n en Jus-
LOESAKA (UPI). Radio-Zambia
heeft gisteren gemeld, dat Rhodesische
militaire vliegtuigen een Zambiaans mili
tair opleidingskamp hebben aangevallen.
HAMMOND (UPI). Een voormalige
medewerker van de Amerikaanse inlich
tingendienst CIA, is gisteren veroordeeld
tot veertig jaar gevangenisstraf. Hij kreeg
deze straf omdat hij Amerikaanse gehei
men zou hebben verkocht aan de Sovjet
unie. Volgens de rechter had de man daar
mee de levens van alle Amerikanen in
gevaar gebracht.
De actie is vooral bedoeld om het lot te
verlichten van Roemeense activisten die
zich inzetten voor de mensenrechten in
hun land. Volgens Amnesty Nederland zit
ten vele dissidenten om hun overtuiging in
gevangenissen, werkkampen en psychia
trische inrichtingen.
In de Roemeense hoofdstad Boekarest
deed het parlement gisteren een „plechtig
beroep” op de parlementen en regeringen
van alle staten en alle volkeren meer na
druk te leggen op de ontspanning en te
streven naar vermindering van de bewa
pening.
et was
/el het
motto
ve be-
elang-
t men
linetis
sleept
n rub-
;i Van
rdaad
s mee
ms land
icties, als
over hun
iden van
bond die
ers orga- a| weken om hogere gages. De Amster-
KOPENHAGEN. De Deense minister van Onderwijs, de 37-
jarige Ritt Bjerregaard, is gisteren ontslagen wegens veel te
hoge onkostenrekening die zij na haar verblijf in Parijs indien
de. Zij was in de Lichtstad voor de jaarlijkse conferentie van de
Unesco, de organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs,
wetenschap en cultuur.
BUENOS AIRES (UPI/DPA). De Ar
gentijnse regering heeft gisteren de in
vrijheidstelling van 253 politieke gevan
genen bekendgemaakt, naar aanleiding
van de jaarlijkse kerstamnestie.
Honderddrieënnegentig personen die
zonder vorm van proces krachtens de
staat van beleg vastzaten, bevinden zich
niet langer in die categorie. In een aantal
gevallen zou dit kunnen betekenen dat de
gevangenen in staat van beschuldiging
zijn gesteld in plaats van vrijgelaten.
Veertig personen zijn vrijgelaten op ere
woord, vier zijn onder huisarrest ge
plaatst, acht hebben toestemming gekre
gen om het land te verlaten en acht zijn
Argentinië uitgezet, aldus de regering.
Twaalfhonderd verwanten van vermiste
Argentijnen hebben donderdag voor het
huis van de president een betoging gehou
den om aanvullende informatie te verkrij
gen over het lot van de enkele duizenden
personen die worden vermist maar van
wie niet bekend is dat zij zich in arrest
bevinden. Of onder de vrijgelaten politie
ke gevangenen personen uit deze groep
zijn, is vooralsnog niet bekend.
De betogers werden te woord gestaan
door een regeringsambtenaar, die toezeg
de dat honderden personen die zonder
aanklacht worden vastgehouden, zullen
worden vrijgelaten en de regering de na
men zal publiceren van allen die zij vast
houdt.
De Argentijnse regering houdt vol dat er
geen politieke gevangenen in het land zijn.
De verdwijning van duizenden Argentij
nen is volgens haar te wijten aan het
optreden van guerrillabewegingen. De
vermisten zijn volgens haar of ondergedo
ken of naar het buitenland gegaan of ge
dood tijdens guerrilla-acties.
Chili heeft inmiddels de
Organisatie van Ameri
kaanse Staten (OAS) laten
weten bezorgd te zijn over
de spanning die is opgetre
den over de kwestie van het
Beagle-kanaal.
De vergadering was gisteren bijeengeko
men om een standpunt in deze kwestie te
bepalen. Bij monde van de Zuidafrikaanse
premier, Pieter Botha, werd aangeraden
geen bezwaar te maken tegen de door een
aantal Westerse landen verlangde verkie
zingen onder VN-controle.
De in de grondwetgevende vergadering
van Namibië oppermachtige partij Demo
cratische Turnhalle Alliantie (DTA), liet
gisteren blijken in beginsel niet tegen zul
ke verkiezingen te zijn, maar men vroeg
zich wel af of dë Verenigde Naties door
erkenning van de Nationalistische bevrij
dingsorganisatie voor /Namibië, de
SWAPO, nog wel onbevooroordeeld kon
worden genoemd. De DTA, 41 van de 50
zetels in de grondwetgevende vergadering,
stelde dan ook enige voorwaarden alvo
rens toestemming te geven voor de door de
volkerenorganisatie verlangde verkiezin
gen. Zo zouden de Verenigde Naties finan
ciële hulpverlening aan de SWAPO moe
ten staken. Er zouden minder VN-troepen
naar Namibië mogen komen dan is voor
gesteld en Zuidafrikaanse strijdkrachten
zouden mogen blijven. De troepen van de
Verenigde Naties zouden niet alleen in
Namibië maar ook in de aangrenzende
landen de bases van de SWAPO moeten
controleren en verder zou de Zuidafri
kaanse politie tijdens de overgangsperiode
verantwoordelijk moeten blijven voor de
orde en rust in Namibië.
In de hoofdstad van Namibië, Windhoek,
werd gisteren door de hoofdcommissaris
Dat zijn een paar onwelwillende uitspra
ken over ^Amnesty International (AI) die
deze organisatie zelf bijeenbracht als een
bloemlezing en publiceerde in een brochu
re onder de titel „AI tussen aanhalingste-
kens". De bloemlezing illustreert overi
gens, dat Amnesty International na 17 jaar
nog steeds geen bureaucratisch en lomp
apparaat is geworden, dat zichzelf niet
meer in perspectief kan zien.
Er zullen weinig lezers van deze krant
zijn die op zijn minst niet één keer de naam
Amnesty International hebben gehoord of
gelezen, ook al zullen er meer zijn die niet
precies weten,wat deze organisatie wil en
doet. Die bekendheid is op zichzelf al een
prestatie waar menig reclamebureau dat
probeert eén tandpastamerk in ieders ge
heugen te griffen, jaloers op kan zijn. Juist
omdat AI nooit een organisatie is geweest
van experts.
De organisatie werd in 1961 opgericht
door de toen nog jonge Britse advocaat
Peter Benenson, die verontwaardigd was
door een bericht in zijn ochtendkrant
waarin werd gemeld dat twee studenten in
Portugal in een restaurant waren gearres
teerd omdat zij een dronk uitbrachten op
„de vrijheid”. De studenten werden tot
zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld
Benenson had in de jaren '50 politieke
rechtszaken bijgewoond in Hongarije, Cy
prus, Zuid-Afrika en Spanje, en zijn ver
ontwaardiging was gestaafd aan de hand
van feiten.
Na overleg met vrienden schreef hij een
artikel, „De vergeten gevangenen dat in
het Britse zondagsblad The Observer en
tegelijkertijd in het Franse dagblad Le
Monde verscheen. Dat was op 28 mei 1961,
de dag die nu wordt aangenomen als de
datum waarop Amnesty International
werd opgericht (de oorspronkelijke naam
van AI was „Oproep voor Amnesty”).
De twee artikelen werden gevolgd door
publicaties in andere buitenlandse bladen.
Het was duidelijk dat Benenson en zijn
vrienden iets in beweging hadden gezet,
iets los hadden gemaakt, ook al hadden zij
er nog maar een flauw idee van hoe de
organisatie vorm gegeven moest worden.
Maar al in juli van dat jaar (1961) vond de
eerste internationale conferentie plaats in
Luxemburg, waarbij spijkers met koppen
werden geslagen. Men besloot onder meer
tot de oprichting van een „permanente
internationale beweging ter verdediging
van vrijheid van meningsuiting en religie”.
Inmiddels had AI al een systeem ontwik
keld dat nog steeds en met toenemend
succes wordt gevolgd: de „adoptie" van
individuele politieke gevangenen. De
grondslag ervan is dat lokale AI-groepen
in het buitenland (sympathisanten) twee of
drie politieke gevangenen, die door AI als
zodanig zijn geverifieerd, adopteren.
Om iedere schijn van politieke bevoor
oordeeldheid te mijden, kunnen de groe
pen geen gevangenen uit hun eigen land
adopteren. De „adoptie” bestaat uit het
organiseren van een brieven- en briefkaar
tencampagne waarin om de vrijlating van
de gevangenen wordt gevraagd. Het is een
doeltreffende methode gebleken, omdat
desbetreffende regeringen gedwongen
worden rekening te houden met reacties
uit het buitenland wanneer de gevangenen
iets zou overkomen dat anders weleens
zou kunnen worden „toegpschreven” aan
„zelfmoord”, „dood door ziekte", of aan
andere aanvechtbare omstandigheden.
Twee jaar na de oprichting van AI wa
ren 770 politieke gevangenen „geadop
teerd”, en 140 vrijgelaten. Er zijn dan 260
AI-groepen in 12 landen. De jaarbegroting
is ongeveer 80.000 gulden uit vrijwillige
bijdragen en inzamelingsacties. Weer twee
jaar later, in 1965, zijn er 1200 gevangenen
geadopteerd en 800 vrijgelaten.
In 1969 meldt het jaarrapport van Am
nesty International dat er 4000 gevange
nen zijn geadopteerd en 2000 vrijgelaten
sinds de oprichting van de organisatie. Er
zijn dan 640 actiegroepen in 21 landen en
de begroting is gestegen tot 200.000 gulden.
Niet ieder jaar is even goed wat de statis
tieken betreft. Soms is het aantal vrijgela
tenen minder dan vorige jaren, soms blij
ven de binnengekomen fondsen beneden
de verwachtingen van wat men nodig
heeft.
Maar in 1978 bestaat er geen twijfel
meer aan dat Amnesty International zich
een permanente plaats verworven heeft in
de gelederen van de internationale organi
saties. Het is een lichaam geworden met
een eigen leven, waar regeringen rekening
mee houden. Na de beginjaren, waarin AI-
afgevaardigden nog gearresteerd en zelfs
tot gevangenisstraffen werden veroor
deeld wanneer zij openlijk een land be
zochten om inlichtingen in te winnen, zijn
AI-delegaties weliswaar nog steeds in vele
landen niet welkom, maar zij hebben een
status verworven die vergelijkbaar is met
diplomatieke immuniteit.
Jaarlijks publiceert AI rapporten over
zorgvuldig onderzochte gevallen van mar
telingen en vrijheidsberoving om geen an
dere dan politieke redenen, of andere rege
ringsmaatregelen die indruisen tegen de
maatstaven van menselijkheid en recht.
Het hoofdkwartier in Londen heeft een
permanente staf van 130 man persopeel uit
22 landen. De helft daarvan (65) doet niets
anders dan research om binnengekomen
rapporten te controleren. Er zijn drie ad
vocaten in permanente dienst. De jaarbe
groting is gestegen tot vijf miljoen gulden.
van politie Victor Verster, bekendge
maakt, dat Daniel Tjongarero, vice-voor-
zitter van de SWAPO, is vrijgelaten.
Er werd niet gezegd of ook vijf andere
SWAPO-leiders die samen met Tjongarero
waren gearresteerd, zijn vrijgelaten. De
SWAPO-voormannen waren opgepakt na
bomaanslagen in Windhoek aan het begin
van de eenzijdig door Zuid-Afrika georga
niseerde verkiezingen voor een grondwet
gevende vergadering in Namibië. De
„De afgelopen nacht heb
ik het nieuws ontvangen
dat mijn voorstel aanvaard
is”, zo zei de kerkelijke lei
der.
DEN HAAG (ANP). In geen enkel
ander land van de Europese Gemeen
schap werken, gemeten naar het totaal
van de bevolking, zo weinig mensen als in
Nederland. Zo blijkt uit een overzicht van
het Bureau voor de Statistiek van de
Europese Gemeenschappen.
De Nederlandse beroepsbevolking
vormt 34,4 procent van de totale bevol
king. Dat percentage bedraagt in Dene
marken 50 procent, in Groot-Brjttannië
46,5 procent, in West-Duitsland 41,6 pro
cent, in Luxemburg 41,3 procent, Frank
rijk 41,1 procent, in Italië 38,5 procent en
in Ierland 35,4 procent.
Wat betreft het aandeel van de vrouw in
het arbeidsproces blijkt, dat in ons land
nog niet een op de vijf vrouwen buitens
huis werkt, bijna even weinig/ als in Ier
land.
L
schade of
De Argentijnse generaals
hadden eerder laten weten
niets te voelen voor zo’n
bemiddeling. Zij verwijten
het Chileens regime een
halsstarrige houding in te
nemen.
Het is de eerste keer
sinds 1885 dat er in een
internationaal conflict een
bemiddelingspoging van
het Vaticaan aanvaard
wordt. Toen kwam paus
26 janua-
jisschop
e Pueblo
len ruin
i deel nel
ndse b
eerstal
ent op 1
e Nederl
problemen rond de rekening van ongeveer 23 duizend
gulden totaal voor 12 dagen Parijs, ontstonden toen Deense
bladen fotocopieën ervan publiceerden. Premier Anker Jorgen
sen riep toen zijn onderwijsminister voortijdig terug van een
bezoek aan de Chinese volksrepubliek. Mevrouw Bjerregaard
werd voor de keus gesteld de door haar gemaakte meerkosten zelf
te betaleh. Noch het een noch het ander heeft ze gedaan
waarop Bjerregaard ontslagen werd.
De Argentijnse regering
heeft gisteren bevestigd
dat zij het bemiddelings
voorstel van de paus aanv
aard heeft.
De
F V
