DIPLOMATEN VERLATEN HOOFDSTAD CAMBODJA
Geen gesprek met Arafat
Leider Iraans verzet
KHOMEINI MAG IN
PARIJS BLIJVEN
Carter, Callaghan, Schmidt en Giscard
Verkeersinformatie
Tientallen
1
k
doden bij
treinramp
Wijsmuller
op lekke
supertanker
Twijfels over
visie op
Kennedy-moord
V"
„Vietnam verdient
aan bootmensen’'
JL
I
•iö
I
?w..<
X
ju
3
2
BINNEN- EN BUITENLAND
JANUARI
19 7 9
ZATERDAG 6
c Mao
-
L]
Economie Review:
HH
centra
ikamp
1 I
igeluk
>e lucht-
’ekomen
routine-
tot ont-
plaats in
s Monte
an Lissa-
idaald
O
I
1 f
1
aderij
nd-raffi-l
lal 1978
de eind-
Aange-
een zol
g zal het'
te kwar-
erloop
loten de
noorden
vloeiing
Chinese
ekker
(Van onze redactie buitenland)
JAKARTA-BANGKOK
Eenheden van de in Laos gele
gerde Vietnamese strijdkrachten
die noordoostelijke Cambodja
zijn binnengevallen, rukken zon
der noemenswaardige tegenstand
op naar de Mekong-vallei, waar
andere Vietnamese troepen en
Cambodjaanse opstandelingen
van het Verenigd Front voor de
Redding van Cambodja zich
klaarmaken voor de omsingeling
van de hoofdstad Phnom Penh.
’*7
O
t fC
luiting
K
F 1
chalen
#.j 'I
f
V,
v
Kamerlid Pronk
bezocht PLO
(Van onze redactie buitenland)
Grote vier bijeen op
Caraïbisch strand
(Van onze redactie buitenland)
mensen heeft verwondingen opgelopen.
ons land
n geld en
?commo-
lands In-
k Onder-
met pro-
180 open
>n rnuur-
st wordt
10 uit het
)e eis is
rechten
van een
n van de
Jt CDA,
zich ge
lden van
n woord-
gedeeld.
nisterie
lehngen
ironder
voerder
k zeker
t of de
metal
og lood-
'erband
>riek en
mstote-
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS/TEHERAN. De religieuze
leider Khomeini, die 15 jaar geleden uit
Iran werd verbannen en op 5 oktober uit
Irak in Frankrijk aankwam, mag daar
voorlopig nog drie maanden blijven.
Pronk heeft geen persoonlijk gesprek
met PLO-leider Jasser Arafat gevoerd.
Hij heeft Arafat wel tijdens een groeps
gesprek ontmoet.
ondertekening van een vredesverdrag
zullen overgaan, antwoordde Pronk de
indruk te hebben dat de PLO niet tot een
verharding van militaire acties zou be
sluiten, maar eerder politiek zal reage
ren.
Pronk denkt nog niet aan een erken
ning van de PLO. „Dit is nu nog geen
hoofdzaak. Er bestaat nog geen Pales
tijnse regering in ballingschap. De vor
ming daarvan zal ter sprake komen tij
dens de internationale „council"-bijeen-
komst van de PLO, die over twee weken
plaatsvindt, aldus Pronk Hij verklaarde
niet van plan te zijn om nu een subsidie
aan te vragen voor het Palestina Comité.
Tijdens zijn ministerschap heeft Pronk
het verzoek hiervoor van het comité tot
twee maal toe om politieke redenen moe
ten afwijzen.
Hij verklaarde echter te hopen dat nu
via de ruimere mogelijkheden van het
Nationale Comité Ontwikkelingsstrate
gie het Palestina Comité alsnog voor een
subsidie in aanmerking zal komen „Het
is een comité dat zich inzet voor en zich
solidair verklaart met onderdrukten. Je
kunt de Palestijnen zeer zeker als onder
drukten beschouwen”, aldus Pronk
Het PvdA-Tweede-Kamerlid maakte
de reis samen met de voorzitter van de
universiteitsraad van de Universiteit van
Amsterdam, Annemarie Grewel, en Kees
Waagmeester, journalist van het week
blad Hervormd Nederland. De reis werd
begeleid door Paul Aarts van het Palesti
na Comité. Volgens Pronk heeft de PLO
soortgelijke delegaties uit verscheidene
Europese landen uitgenodigd voor wat
hij noemde oriënterende bezoeken
stemming tot verlenging van zijn verblijf
gevraagd en daartoe is vergunning gege
ven. Vanuit Parijs leidt Khomeini het ver
zet tegen de sjah in Iran
De moeder en de zuster van de sjah
hebben inmiddels hun toevlucht gezocht in
een landhuis midden in de woestijn van
Californië. Het landgoed wordt omzoomd
door bomen en hoge muren. Een uitgebrei
de politiemacht is aanwezig om de Iraanse
gasten te beschermen.
De Iraanse arbeiders in de olie-industrie,
wier staking het land op de rand van een
totale economische ineenstorting bracht,
zijn gisteren begonnen weer aan het werk
te gaan, na een oproep van de religieuze
leiders voldoende olie voor de behoeften
van Iran zelf te produceren
Volgens een artikel in het Chinese Volks
dagblad, het orgaan van de Chinese com
munistische partij, heeft de Sovjet-Unie
een afdeling Perzisch sprekende troepen
naar de Iraanse grens gestuurd, verken
nen Migs het Iraanse luchtruim en kruist
er een Russische vloot in de Rode Zee.
Callaghan heeft er Carter, Giscard d’Es-
taing en Schmidt van in kennis gesteld dat
zijn land heeft besloten een twintigtal
vliegtuigen van het verticaal opstijgende
type „Harrier" aan de Chinese Volksrepu
bliek te leveren. De kans alleen al dat deze
leVering zou plaatshebben, had aan de
Sovjet-Unie heftige kritiek ontlokt De
Verenigde Staten hebben geen bezwaar
tegen de Brits-Chinese transactie die
ook voorziet in levering van twee Britse
ijzergieterijen aan China hoewel zij be
seffen dat het humeur van de Russen er
niet dooi’ verbeterd zal worden
De Franse officiële woordvoerder, Pier
re Hunt, vertelde dat de besprekingen,
„uitermate vriendschappelijk, openhartig
en zakelijk" waren „Goed, goed", beaam
de premier Callaghan, toen hem werd ge
vraagd hoe alles verliep. Groot-Brittannië,
Frankrijk en West-Duitsland hebben zich
ingenomen getoond met de Amerikaanse
erkenning van de Chinese Volksrepubliek
en zij zijn het erover eens dat de politiek
van ontspanning jegens de Sovjet-Unie er
niet onder zal lijden
De vier staatslieden hebben het diep
gaand gehad over de gevolgen van het
uitvallen van Iran als olieleverancier, zo
wel de politieke als de bevoorradingskan
ten
Aan Jo'dy Powell, Carters perschef,
werd gevraagd of men het ook over de
toestand in Iran had gehad „Natuurlijk is
dat aan de orde geweest, maar de discussie
waaierde veel verder uit", antwoordde hij.
De vier heren hebben geluncht met geroos
terd speenvarken en geproost met kokos-
nootmelk
De lekgeslagen Griekse tanker Andros Patria" wordt door woeste golven in de
Portugese wateren gebeukt.
Moskou heeft er geen gras over laten
groeien. Een officiële commentator waar
schuwde de Verenigde Staten en hun
bondgenoten gisteren dat zij met vuur
spelen door wapens te leveren aan China.
I
België:
De meeste hoofdwegen zijn over 1 a 2
rijstroken redelijk te berijden. De situatie
op de overige wegen is nog slecht.
Duitsland:
In het midden en zuiden zijn vrijwel alle
autobanen goed te berijden. In het noor
den van het land kunnen de autobanen
meestal maar op 1 rijstrook bereden wor
den en komt plaatselijk nog gladheid voor
De autosnelweg A 7 HamburgDeense
grens is in de richting Denemarken ver
sperd De grensovergangen Böglum B5,
Ellund A7 en Flensburg Krusaa E3 naar
Denemarken zijn weer geopend. De secun
daire wegen in het hele land zijn nagenoeg
allemaal nog slecht te berijden
Noord-Italië:
Door ijzel en sneeuw kan het gebruik
van winteruitrusting zowel op de autosnel
wegen als secundaire wegen nodig zijn. De
Bernardpas en de Splügenpas zijn geslo
ten
Oostenrijk:
Door sneeuw ondervindt het verkeer op
de autosnelwegen lichte belemmering, ter
wijl op de meeste secundaire wegen en
doorgaande passen sneeuwkettingen of
-banden noodzakelijk zijn
Zwitserland:
Op de autosnelwegen komt plaatselijk
ijzel voor welke een lichte hinder veroor
zaakt. Op de routes van en naar de Ber-
nardtunnel en Simplonpas is gebruik van
sneeuwkettingen of sneeuwbanden nood
zakelijk. terwijl dit ook nodig kan zijn in
de hoger gelegen gebieden De Gotthard-
pas is gesloten. Vervoer per autotrein is
mogelijk.
Frankrijk:
In het noorden zijn de snelwegen slechts
met grote moeite berijdbaar, terwijl men
in Zuid-Frankrijk belemmerd wordt door
sneeuwval. De passen in de Vogezen, de
Savoie, het Massif Central en in de Pyre
neeën hebben wintersluiting of kunnen
alleen bereden worden met sneeuwkettin
gen of -banden
conclu-
e BLHP,
üdingge-
SCHIPHOL (ANP). Het Tweede-
Kamerlid voor de Partij van de Arbeid,
drs. Jan Pronk, is gistermiddag op
Schiphol teruggekeerd van een bezoek
van zes dagen aan de Libanon. Hij maak
te de reis op uitnodiging van de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie PLO. Op
de vraag naar zijn voornaamste indruk
ken, antwoordde Pronk: „Wanneer er
inderdaad een onafhankelijke Palestijn
se staat zal komen op de westbank en in
de Gazastrook, met een corridor daar
tussen, en tevens een goede terugkeerre-
geling voor de Palestijnen, ook naar
Israel, dan verwacht ik niet, dat de
Palestijnen naar militaire middelen zul
len grijpen om te proberen de eerst door-
hen geëiste eenheidsstaat te vormen".
IJMUIDEN/LA CORUNA. Vijf Ne
derlandse bergingsdeskundigen van de
firma Wijsmuller zijn er in geslaagd aan
boord van de lekgeslagen Griekse olietan
ker „Andros Patria" te komen voor de
Portugese kust.
roenten-
jaar met
gedaald
>ver een
met 102
gulden,
idukten-
1 cham-
tot 314
n, waar-
miljoen
gulden.
HONG KONG (UPI). Volgens het
blad „Far Eastern Economie Review”
verdient Vietnam behoorlijk wat geld
aan de vluchtelingen die het land per boot
verlaten. De regering in Hanoi zou alle
schepen die met vluchtelingen vertrek
ken controleren en iedere vluchteling
moet enkele duizenden guldens betalen.
Valentin Timosjin zei over de verwach
ting dat de westerse grote vier op Guade
loupe zouden spreken over de kwestie van
de bewapening van China: „Door China te
bewapenen speelt het westen met vuur,
een spel dat gevaarlijk is voor iedereen,
ook het westen. Het is een gok op drijfzand
want uiteindleijk zal een groot land als
China zelf uitmaken tegen wie het de wa
pens zal gebruiken die het ontvangen
heeft. De Sovjet-Unie slaat de gang van
zaken rond de militaire leveranties aan
Peking nauwlettend gade en zal er de
geëigende conclusies aan verbinden en,
zonodig, alle maatregelen nemen die nood
zakelijk gevonden worden
dat het zich langzamerhand omringd weet
door communistische landen, die Hanoi
wil smeden tot wat wordt genoemd „Grote
Indochinese Federatie."
Hoewel Hanoi hardnekkig blijft ontken
nen dat het enig aandeel heeft in de huidi
ge strijd om Cambodja, wordt in Bangkok
en andere hoofdsteden van Zuidoost-Azië
niet getwijfeld aan het feit dat het meeste
werk op het slagveld opgeknapt wordt
door Vietnamezen Het is namelijk onmo
gelijk, zo menen diplomatieke waarne
mers, dat een leger van opstandelingen,
dat nauwelijks een maand bestaat, al in
staat is een perfect offensief te ontketenen
tegen Phnom Penh
Uit de bewegingen van de Vietnamese
troepen en de opstandelingen blijkt dat zij
werken naar een omsingeling van de Cam
bodjaanse hoofdstad Onduidelijk is ech
ter nog, volgens militaire waarnemers in
Bangkok, of ze werkelijk zullen doorstoten
naar Phnom Penh Men acht het mogelijk
dat de Vietnamezen, die van alle kanten
oprukken, zich eerst in de provinciestad
Kompong Cham zullen consolideren alvo
rens naar de hoofdstad op te rukken Het
zou de bedoeling van de Vietnamezen zijn
in Kompong Cham een revolutionaire re
gering te laten vormen en van daaruit te
werken aan de val van Pot en leng Sary
Volgens Radio Phnom Penh hebben de
Vietnamezen ook vliegtuigen in de strijd
geworpen, die de weg effenen voor de
oprukkende troepen Veel Cambodjaanse
steden en dorpen zouden zijn gebombar
deerd om mogelijke weerstand in de kiem
te smoren
De mannen zullen de schade aan boord
van de supertanker opnemen en proberen
die zoveel mogelijk te herstellen, zodat de
tanker geen olie meer verliest en een Por
tugese haven binnen mag lopen. Gister
middag is vanuit IJmuiden een extra ploeg
van acht man van Wijsmuller vertrokken
om te helpen.
Ter hoogte van de ingang van een baai
op zestig kilometer van de Galicische ha
venstad La Coruna is inmiddels een olie-
film op het water verschenen, afkomstig
van de ramp-tanker. De Nederlandse des
kundigen zullen in samenwerking met
Britten proberen de resterende olie op
open zee over te laden.
Reddingsploegen hebben intussen de
hoop opgegeven de tien vermisten van een
ander Grieks schip nog te kunnen redden.
Dit vrachtschip, „Cantonad”, is in de
nacht van donderdag op vrijdag gezonken
in het Kanaal. Het schip had zestien be
manningsleden aan boord. Een van hen
kon gered worden en vijf lijken zijn gebor
gen. Het zoeken is gisteravond gestaakt.
In een officieel communiqué is in Parijs
meegedeeld dat de ayatollah („heilige
man”) drie maanden zonder visum in
Frankrijk mocht blijven. Hij heeft nu toe-
Ondanks ontkenningen dat Washington
wapens aan China zal leveren, aldus Ti
mosjin, „moedigt het zijn partners in het
westen actief aan zich met die gevaarlijke
zaak bezig te houden
Jody Powell herhaalde gisteren op Gua
deloupe dat de Verenigde Staten niet van
plan zijn wapens te leveren aan noch Chi
na noch de Sovjet-Unie. „Wij zijn tegen de
levering van aanvalswapens, maar kun
nen uiteraard niets doen aan besluiten
hierover van andere regeringen", aldus de
perschef.
Amerikaanse functionarissen gaven toe
dat de top op Guadeloupe gekenmerkt zou
worden door vragen rond de koers die de
Verenigde Staten in de wereld varen, on
danks het feit dat president Carter na een
lange periode van twijfel momenteel beter
ligt bij zijn drie conferentiegenoten.
Carter heeft sinds zijn ambtsaanvaar
ding bijna twee jaar geleden enkele inter
nationale conferenties bijgewoond, maar
daarop hield men zich voornamelijk met
economische vraagstukken bezig. Nooit
eerder zat hij aan tafel met oude rotten op
politiek gebied als Giscard d'Estaing,
Schmidt en Callaghan om uitgebreid te
praten over internationale politieke en
strategische problemen
Carter zei donderdag bij zijn aankomst
op Guadeloupe dat de betrekkingen tussen
de westerse grote vier „nooit beter" zijn
geweest. Westeuropese functionarissen op
Guadeloupe stemden met de president in.
maar zeiden dat er toch onzekerheden
over de Amerikaanse politiek zijn blijven
bestaan die weggenomen moeten worden
Wat de persoonlijke relatie aangaat: on
danks de verbetering die vorig jaar is
ingetreden in de betrekkingen van man tot
man tussen Carter en bondskanselier
Schmidt, zijn ze volgens bepaalde kringen
„niet warm".
(Van onze redactie buitenland)
SAINT FRANCOIS. President Carter
van de Verenigde Staten, premier James
Callaghan van Groot-Brittannië, bonds
kanselier Helmut Schmidt van West-
Duitsland en gastheer president Valery
Giscard d'Estaing van Frankrijk, zijn gis
teren op het Franse, Caraïbische eiland
Guadeloupe aan hun tweedaagse, infor
mele top-conferentie begonnen.
De „conferentiezaal” is een schuilplaats
op het strand met strodak. Men begon
gistermiddag om half drie.
De suggestie werd gedaan dat een van de
doelen van de informele top juist is Carter
en Schmidt bij elkaar te brengen in een
ontspannen sfeer, waarin zij elkaar beter
zouden kunnen leren kennen.
Premier Callaghan van Engeland zou
het op de top met de Amerikaanse presi
dent vooral willen hebben over de Rhode-
sische kwestie. Callaghan zou van mening
zijn dat zoals de zaken nu staan, een confe
rentie in Londen van alle betrokken partij
en zinloos is en daarom maar beter niet
kan worden belegd.
„Die band komt niet van mijn mo
tor", zo zei de politieman McLain.
McLain zou de microfoon van zijn
motorrijtuig per abuis hebben laten
openstaan, waardoor op het hoofdbu
reau van politie de aanslag direct kon
worden geregistreerd. „Je hoorde ook
voortdurend sirenes loeien in het tijd
vak dat wij de presidentiële auto naar
het ziekenhuis begeleidden. Iedereen
had zijn sirene aanstaan”, zo meende
McLain
Op de betrokken magneetband is
ook het geluid van sirenes te horen,
maar op de achtergrond. Volgens ge-
luidsdeskundigen ligt de oorzaak
hiervan in het feit dat McLain zich op
een later tijdstip bij de stoet van voer
tuigen had aangesloten, nadat de
schoten waren gevallen.
)A heeft
2HU en
lid van
tot lij st
ade ver-
ement.
De heer Pronk heeft naast zijn bespre
kingen twee vluchtelingenkampen van
Palestijnen bezocht, een in de hoofdstad
Beiroet en een in het zuiden van de
Libanon. De omstandigheden noemde
Pronk mensonwaardig. Volgens hem be
staat er een duidelijk onderscheid tussen
de militaire bases van de PLO en de
vluchtelingenkampen „Israël maakt
echter geen enkel onderscheid daartus
sen in haar agressie, „aldus Pronk, die in
dat verband sprak van een Israëlisch
overreageren op de terroristische acties
van Palestijnse zijde.
Op de vraag hoe de PLO zal reageren
indienTsrael en Egypte inderdaad tot de
id)
ie van-
ne laat
ut voor
een on-
tueel te
it is het
art 1977
DALLAS (UPI). Een getuige in
de zaak rond de moordaanslag op
president Kennedy heeft twijfel uit
gesproken over de afkomst van de
magneetband, die vorige week voor
de onderzoekcommissie van het Huis
van Afgevaardigden aanleiding
vormde te concluderen dat er inder
tijd van een samenzwering sprake
was.
i is niet
wembad
Voor de
de stem-
1 van B.
ing in te
langeno-
ANKARA. Bij een botsing tussen
twee exprestreinen in een klein station
bij de Turkse hoofdstad Ankara zijn
gisterochtend meer dan twintig mensen
om het leven gekomen. Een honderdtal
Er zouden, naar in Genève verluidt, nog
meer schepen op zee ronddwalen met dui
zenden vluchtelingen aan boord. Zij zou
den afwachten welke regeringen bereid
zijn de vluchtelingen van de andere drie
schepen de „Hueyphong" bij Hong Kong
en de „Tung An" bij de Filippijnen" en
deze „Thanh Loi" op te nemen
De Haan van het Hoge Commissariaat
deed een beroep op de Aziatische landen
de Vietnamese „bootmensen" tijdelijk op
te vangen
Boten die zich niet houden aan de con
trole worden onder vuur genomen, aldus
het magazine.
Op het Hoog Commissariaat voor Vluch
telingen van de V N in Genève wordt
melding gemaakt van een derde schip met
Vietnamese vluchtelingen aan boord. Het
gaat om de „Thanh Loi", die op het ogen
blik in de Zuidchinese zee vaart met een
paar duizend vluchtelingen aan boord
V N.-functionarissen in Genève verklaar
den dat het juiste aantal mensen aan
boord niet bekend is.
gens berichten van westerse inlichtingen
diensten in Bangkok, een overmacht van
Vietnamese militairen op naar Kompong
Sam, Cambodja's enige haven aan de Golf
van Siam. Een van de twee spoorlijnen
erheen is momenteel onbruikbaar en er
wordt zwaar gevochten om Rijksweg 4, die
Phnom Penh met de haven verbindt, van
waaruit de Cambodjaanse hoofdstad met
wapens wordt bevoorraad. Wanneer deze
weg in handen valt van de Vietnamezen.
betekent dat de genadeklap voor de
machthebbers in Phnom Penh
Pol Pot heeft intussen in een rede voor
radio Phnom Penh het volk opgeroepen
„zich nimmer over te geven aan de door
Vietnam geleide strijdkrachten".
De regering van Cambodja heeft buiten
landse diplomaten in Phnom Penh geadvi
seerd de hoofdstad te verlaten Enkele
diplomaten hebben reeds aan dit advies
gevolg gegeven Dit is vernomen uit diplo
matieke bronnen in Peking
Men neemt aan dat de ambassades in
Phnom Penh, die bemand zijn, behoren tot
landen als China, Noord-Korea, Roeme
nië, Joego-Slavië, Birma en Laos. Het is
niet bekend hoeveel diplomaten de Cam
bodjaanse hoofdstad al hebben verlaten.
Thailand intussen maakt zich ernstige
zorgen over de ontwikkelingen in het
buurland. Premier Kringsak Chomanan
verklaarde geen directe interventie te ver
wachten van China, noch een confrontatie
tussen Peking en Moskou Waar Thailand
zich wèl ongerust over maakt, is het feit
honderden mensen in de twee
Negen uur na het ongeluk was
schreeuw te horen van mensen
vastzaten in de wrakken
Door het zware weer, strenge vorst en
veel sneeuwval werden de reddingswerk
zaamheden hevig gehinderd
irisscha-
or onder
rissen in
vijftien
functies I
verzeke-
Een van de treinen heeft vermoedelijk
op het verkeerde spoor gereden en is daar
op een stilstaande trein gebotst Er zaten
treinen
nog ge-
die nog
Phnom Penh bijna omsingeld
Met een kwart van Cambodja onder
controle en zes grote provinciehoofdste
den en bijna alle strategische wegen in hun
greep, lijkt het erop dat de Vietnamezen
streven naar een spoedige afwikkeling van
hun militaire campagne tegen het bewind
van Pol Pot en leng Sary.
Een communistische diplomaat in Bang
kok verklaarde dat de val van het regime-
Pot-Sary op Tet, het Vietnamese nieuw
jaar, een feit zal zijn. De enige stad die nog
niet schijnt te zijn gevallen, maar die sinds
gisteren zwaar wordt belegerd, is Kom
pong Cham, zestig kilometer ten noordoos-
ten<an Phnom Penh aan de Mekongrivier.
Vanuit zuidwestelijke richting rukt, vol-
Bondskanselier Helmut Schmidt ontkopt een kokosnoot voor zijn echtgenote tijdens de lunch op het strand van Guadeloupe, waar
de westerse grote vier hun „top houden.
I
w t .■r
U’-X-
l
