Gericht tegen loonbeleid
Voorstel over
MCB verwacht
Actie
Kohl blijft
fractieleider
van CDU-CSU
Woordvoerder Charta
krijgt negen maanden
Bij Chinees bezoek aan Washington
Vance: Ook gesprek
over mensenrechten
Onderzoek naar
Volgende week
besprekingen
over Turkije
Oostenrijkers
al in mei
vervoerders zorgt voor miljoenenstrop
voortzetting
van The Times
naar stembus
I
I
Ook Frankrijk
bedreigd
{““door olievlek
i
ia^ wi
i
Hap lucht
Appelcarré
Bukshag
2
3
BINNEN-EN BUITENLAND
19 7 9
VRIJDAG
1 2
JANUARI
door Nico Scheepmaker
y
-
(Van onze redactie binnen- en buitenland)
rvoer
kking
irand
aiding
gers die
e bouw-
wellicht
Er vindt
i de va-
antie
vijzei
eraar
?weede
wikke-
ot bui-
>rie en
wikke-
Social
ioeling
m zijn
erbod den gekost-
LONDEN-DEN HAAG. De staking van zestigduizend Britse
vrachtwagenchauffeurs zal ook in Nederland voelbaar zijn. Veerdien
sten en transportbedrijven zullen voor vele miljoenen guldens schade
lijden als de Britse chauffeurs niet snel stoppen met hun acties, die
bedoeld zijn om meer loon te krijgen.
Veel Nederlandse transportbedrijven zijn bang dat ze hun goederen
de Britse havens niet in zullen krijgen en overwegen op korte termijn
arbeidstijdverkorting aan te vragen.
ipj
uwen
trijfël
Stakingen tegen
Spaanse regering
X
ons land voelbaar
rag van
Vance zei dat de V.S. van plan zijn hun
Teng heeft eerder laten blijken, dat hij
niet over dit onderwerp wil spreken.
Het bezoek van Teng volgt na de norma
lisering van de diplomatieke betrekkingen
tussen beide landen op 1 januari. Het is het
eerste bezoek van een Chinese communis
tische leider aan de V.S.
/erpak-
gister-
Zowel
gen ge
kraamd
idweer-
izen en
dat de
■nzende
3 brand
Amerikaanse onderminister van Buiten
landse Zaken Warren Christopher aan
premier Ecevit een brief van president
Carter heeft overhandigd waar dit wordt
meegedeeld.
ANKARA (AP). Vertegenwoordigers
van de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk
en de Bondsrepubliek, de vier landen die
het afgelopen weekeinde een informele
topconferentie hebben gehouden te Gua-
daloupe over internationale economische
problemen, zullen vermoedelijk de volgen
de week in Bonn bijeenkomen om te trach
ten een oplossing te vinden voor de econo
mische problemen van Turkije.
De enige concessie die de chauffeurs-
bond heeft gedaan, is dat het supermark
ten wordt toegestaan hun voorraden met
eigen vrachtwagens aan te vullen en dat de
leveranties van veevoeder zullen worden
voortgezet, zodat er geen vee voortijdig
behoeft te worden geslacht.
Als deze actie wordt voortgezet, zal het
aantal werklozen als gevolg van de staking
volgende week tot een miljoen oplopen.
De stakingsorder van de vakbondsleider
Moss Evans betekent een ernstige politie
ke en persoonlijke nederlaag voor premier
Callaghan, die gisteren in een lange serie
besprekingen probeerde een greep op de
vakbonden te krijgen.
De zes veerdiensten van Nederland naar
Engeland liggen vrijwel stil. Alleen kleine
re boten varen nog om het (kleine) aantal
toeristen te vervoeren. Volgens directeur
A. ter Horst van de veerdienst North Sea
Ferries in Rozenburg kost de staking zijn
bedrijven tienduizenden guldens per dag.
Gewoonlijk vervoeren zijn schepen dage
lijks duizend vrachtwagens van en naar
Engeland. „Als de staking lang duurt, zou
dat voor ons een ramp zijn”, aldus direc
teur Ter Horst.
Niettemin zullen er belangrijke tekorten
optreden, met name ook bij de dagbladen,
die binnen enkele dagen zonder papier
zullen komen te zitten, terwijl voldoende
voorraden in de havens op de kaden staan
om afgevoerd te worden. Sommige kran
ten hebben al aangekondigd dat zij, na een
vermindering van het aantal pagina’s per
dag, volgende week waarschijnlijk niet
meer zullen kunnen verschijnen wanneer
de staking wordt voortgezet.
Premier Callaghan zal maandag in het
parlement een persoonlijke verklaring af
leggen over de stand van zaken. Dinsdag
zal er dan een algemeen debat volgen
waarbij de conservatieven zullen proberen
Labour verantwoordelijk te stellen voor
het falende loonbeleid dat tot de wanorde
in Engeland heeft geleid. Wanneer dit de
bat op de spits wordt gedreven, is het niet
onmogelijk dat het tot een vertrouwens
votum zal komen, en wanneer de regering
zich dan niet staande weet te houden,
Tot die eisen behoorden een devaluatie
van het Turkse pond, het op orde brengen
'■an de begroting en een strenger toezicht
op het stijgen van lonen en prijzen.
Bij de spoorwegen werd een 24-uurssta-
king gehouden, die tot vanochtend 8.00
uur duurde. 2.500 treinen reden niet en
naar schatting 400.000 passagiers moesten
andere vervoersmiddelen zien te vinden.
scholieren werd echter getemperd door de
mededeling dat de „lentevakantie” in
maart moet worden ingeleverd.
WASHINGTON (Reuter). De Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Cyrus Vance, heeft gisteren gezegd dat hij
de kwestie van schendingen van de men
senrechten in China ter sprake zal bren
gen bij het bezoek van de Chinese vice-
premier Ten Hsiao-ping deze maand aan
Washington.
Ik herinner mij bijvoorbeeld nog leven
dig hoe ik, in een tijd dat jé die dingen
nergens meer zag, opeens een smakelijk
uitziende appelcarré kon kopen. Gretig
zette ik er mijn tanden in, om toen tot de
afschuwelijke ontdekking te komen dat er
geen appel in zat maar augurk. Een dood
smak voor je tong: denkt dat er nog een
laatste tree komt, maar die is er niet meer,
zo’n soort smaak.
Dat zijn zo enkele „oorlogswoorden” die
de ouderen onder u zich nog wel zullen
heriineren en de jongeren onder jullie
maar vast moeten gaan leren, want woor
den als bukshag, pony-tax en fiets-taxi,
pulsen en wonderkacheltje zullen jullie
vergeefs in Van Dale zoeken. Als nuttige
oefening zal ik ook nog een oorlogsalfabet
citeren, „geschreven in 1944 bij een klein
lampje en een koude haard” door me
vrouw A. C: Stigter-Mingelen, inmiddels
wonend in Paterswolde:
r-vheg-
a dient
nen de
>de-Ka-
riftelij-
tlaauw
ersteeg
st en zó
•e rege-
bij het
jegst in
uit een
■n heeft
iren van
dit acht
Het overleg tussen het IMF en Turkije
was kortgeleden afgebroken omdat Tur
kije blijk had gegeven ongaarne zekere
bezuinigingsmaatregelen te nemen die
door het fonds waren voorgesteld.
Ik weet ook nog goed hoe Kuki Krol, de
vader van Ruud, in die laatste oorlogsja
ren aan een karretje „een hap lucht met
een smakie” verkocht, zoals hij het zelf
nog omschrijft. Wat het precies was weet
hij ook niet meer, een soort „Klop-Klop”,
opklopeiwit van melkpoeder, als dat al
bestaat, in ieder geval moest het voortdu
rend met een fietspompje worden opge
pompt. Het gaf je enkele minuten de illusie
dat je maag gevuld was. „Ik verdiende er
goed aan, zestig gulden per dag en een
brood”, herinnert Kuki Krol zich.
eenvou-
ifte van
intoren
i Water
iftelijke
fweede-
krijgt
■lenging
Dat zal
aantal
■land en
n niet in
>ereiken
st. Van
teld de
Boeinj
nsten te
eze lijn
10.
De laatste oorlogsjaren werden natuur
lijk niet alleen gekenmerkt door tulpebol-
len (die urenlang gekookt moesten wor
den), Zweeds wittebrood en suikerbieten-
pulp, dat bij het koken dezelfde weeë geur
veroorzaakte die nu nog ieder jaar tijdens
de suikerbietencampagne het leven in
Halfweg bij de suikerfabriek tot één grote
oorlogsherinnering maakt.
Eigen teelt (zelf gekweekte tabak),
brandplaatjes (plaatjes van celluloid en
fosfor, door vliegtuigen uitgeworpen om
brand te stichten), bukshag (shag verkre
gen door te bukken en sigarettenpeukjes
van de straat op te rapen), spijkerschoe-
nen (schoenen waarvan de zolen met een
soort ijzeren plaatjes en „punaises” waren
beslagen om ze langer mee te laten gaan),
pony-tax (door pony of paard getrokken
wagentje dat als taxi dienst deed), fiets
taxi (door fietser getrokken wagentje dat
als taxi dienst deed), pulsen (het wegslepen
van de inboedel van gevluchte of gepakte
joden of verzetsstrijders door een verhuis
wagen van de firma Puls die fout was),
wonderkacheltje (vernuftig klein kachel
tje waarop bij gebrek aan gas en elektrici
teit met een minimum aan brandstof nog
gekookt kon worden), knijpkat (handdy
namo)
an Zeil
ninister
aat we-
dig zijn
at open-
de mi-
Aanlei-
ictione-
■o in de
amerle-
•n over-
ongeveer honderdduizend vrachtrijders de weg niet op gaan. De staking is begonnen om de eisen voor meer loon en kortere
werktijden kracht bij te zetten.
Britse staking in
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De journalisten van het
Engelse dagblad The Times, dat sinds 30
november met meer is verschenen, willen
de publikatie van het gezeghebbende blad
voortzetten in een coöperatie van de werk
nemers.
De journalisten hebben gisteren beslo
ten, te laten onderzoeken of dit mogehjk
De uitgeefster staakte in november de
produktie van The Times en enkele andere
bladen om de werknemers en hun bonden
te dwingen tot bindende toezeggingen over
voortzetting van de produktu bij arbeids
conflicten en invoering van en werken met
elektronische apparatuur
(Van onze redactie buitenland)
WENEN. De Oostenrijkse bondskan
selier Bruno Kreisky heeft gisteren be
kendgemaakt, dat de parlementsverkie
zingen niet in oktober maar al op 6 mei
zullen worden gehouden.
In tal van bedrijven wordt door gebrek
aan elektriciteit niet gewerkt. Strop voor
de werknemers, want die krijgen wel hun
basisloon, maar niet de gebruikelijke toe
slagen voor onregelmatigheid, overuren
en dergelijke.
De VS, aldus is vernomen, zijn van
oordeel dat het „Turkse probleem" een
spoedige behandeling nodig heeft en dat
De arbeiders in de mijnen hebben ver
sterking gekregen van militairen, studen
ten en vrijwilligers om de produktie van
steenkool zoveel mogelijk op te voeren.
rbod op
ppen is,
geweer
januari,
t en met
Zan der I
eeft we-
e weers-
g beslo-
Tot nu toe drijft de olie voor de Spaanse
noordkust en heeft op sommige plaatsen
voor een twintig centimeter dik olietapijt
gezorgd. Door de storm kunnen nog geen
bestrijdingsvaartuigen worden ingezet.
Volgens de Spaanse vissers heeft de olie
grote schade aangericht. Het ministerie
van Verkeer in Madrid heeft opnieuw ver
klaard, dat niet van een milieuramp kan
worden gesproken.
Volgens de Franse regering heeft de
volgens ramp met de olietanker Amoco Cadiz, die
vorig jaar maart op de Bretonse kust liep
en daarbij 233.000 ton ruwe olie verloor, de
Franse regering ongeveer 230 miljoen gul-
srechter
leeft de
gisteren
n de Ne In Ankara is gisteren vernomen dat de
was noj
leden et
soek va!
overlel
(Van onze redactie buitenland)
WENEN. Een van de belangrijkste woordvoerders van de Tsjecho-Slowaakse
burgerrechtenbeweging Charta ’77, de 52-jarige socioloog en psycholoog dr. Jaroslav
Sabata, is gisteren door de rechtbank in het Tsjechoslowaakse Trutnov tot negen
maanden gevangenis veroordeeld wegens belediging van de ambtenaar in functie.
BONN (DPA). Helmuth Kohl, de
voorzitter van de Westduitse Christen-
Democratische Unie (CDU) heeft gisteren,
na beraad van de partijtop van acht uur,
in Bonn meegedeeld dat hij voorzitter
blijft van de CDU/CSU-fractie in de West
duitse Bondsdag.
A de aardappel, die menigeen thans
moet ontberen.
B Butaroma, waarmee wij onze stamp
pot garneren.
C de carameldrank voor de jeugd, die
iedereen verfoeit.
D Davitamon AB, het enige waar niet
mee-wordt geknoeid.
E eiwitpoeder van Calvé, het schuim
lijkt werkelijk net echt!
F ons fruit, één pond per jaarde
oogst was immers „slecht”.
G de gist, die met kruiden vermengd
naar leverworst kan smaken.
H havermout, Waarvan wij pikante ge
haktballen maken.
I Indische rijsttafel van pulp met Er-
zats-sambal, op smaak wordt niet gelet.
J juspoeder, elk pak een halve liter
„jus” (maar waar is ’t vet?).
K koffiesurrogaat van erwten en kro
kusbollen.
L Lindebloesem en appelkroetthee,
waarmee wij onze magen mollen.
M Maggi, die alle gerechten smakelijk
moet maken.
N Norit, waaraan iedereen verslaafd
gaat raken.
O Opecta. dat bij gebrek aan suiker,
jam dik maken moet.
P Panko, waarmee men pannekoeken
bakt, volgens de fabrikant „zeer goed”.
Q Quo Vadis?, indien de oorlog niet
gauw afgelopen raakt.
R Roerom, waar Mina Bakgraag, zon
der boter, cake van maakt.
S de suikerbiet, waarmee men stroop,
pap en stamppot kan maken.
T de tulpebol, die als je honger hebt,
fijn kan smaken!
U de ui. onmisbaar in smeersels en
middagmaal.
V vervangingsmiddel, dat woord ken
nen wij helaas allemaal.
W waspoederersatz voor linnengoed en
kleding, die je niet meer kunt kopen
X het aantal keren, dat we voor niets
naar de groenteman lopen.
IJ de IJssellinie, waarachter de bewo
ners nog volop kunnen eten.
Z de zoetstof, die ons het bestaan van
echte suiker heeft doen vergeten.
BRUSSEL-PARIJS. Nog voordat op
22 januari het jaarlijkse overleg over de
landbouwprijzen begint, zal de Europese
commissie (het dagelijks bestuur van de
EG) met een aantal compromisvoorstel
len koihen, dat het geschil tussen West-
Duitsland en Frankrijk over de Monetair
Compenserende Bedragen (MCB’s) uit de
weg moet ruimen.
Deze MCB’s worden verleend ter com
pensatie van de prijsverschillen die ont
staan als gevolg van koersschommelingen
van valuta in de EG-landen ten opzichte
van elkaar.
Frankrijk heeft de afschaffing van deze
MCB’s als voorwaarde gesteld voor toetre
ding tot het Europees Monetair Stelsel
(EMS). Deze houding leidde ertoe, dat het
EMS niet per 1 januari in werking kon
treden.
Een woordvoerder van de Europese
commissie heeft meegedeeld, dat op 19 ja
nuari een definitief voorstel over de
MCB’s op tafel zal liggen. Drie dagen later
begint het jaarlijks overleg van de minis
ters van Landbouw van de EG over de
landbouwprijzen.
De Franse minister van Landbouw Pier
re Mehaignerie heeft gisteren gezegd, dat
ook de ministers van Buitenlandse Zaken
van de EG zullen worden gevraagd op 22
januari deel te nemen aan de besprekin
gen over het EMS.
de VS daaraan ten volle hun medewer
king willen verlenen. Maar het slagen zal
afhangen van het feit of
Turkije tot een overeenkomst kan komen
met het Internationale Monetaire Fonds
(IMF).
MADRID (Reuter). Zowel de communistische als de socialistische vakbond hebben
gisteren in Spanje bijna een half miljoen arbeiders opgeroepen het werk neer te leggen
gedurende 2 tot 24 uur. De spoorwegen, de metaalindustrie en de bouw werden door de
stakingen getroffen, die gericht waren tegen het loonbeleid van de regering.
I
De vakbonden hebben gedreigd ook voor
woensdag een spoorwegstaking uit te roe
pen als hun eisen voor een loonsverhoging
van 14 percent en arbeids
tijdverkorting niet worden ingewilligd. De
nationale spoorwegmaatschappij heeft tot
nu toe geweigerd meer dan 13 percent te
geven, het plafond dat de regering aan
loonsverhogingen heeft gesteld. De Spaan
se spoorwegen hebben echter wel de mo
gelijkheid geopperd nog eens 1,5 percent
extra te geven wanneer de productiviteit
omhoog gaat.
In de metaal- en bouwsector eisen de
bonden 16 percent meer salaris. Onder
handelaars van de beide bonden op natio
naal niveau hebben er eind vorig jaar bij
de regering en werkgevers op aangedron
gen een plafond van 16 percent in te stel
len. Werkgevers wilden niet verder gaan
dan 10 percent en er werd geen overeen
stemming bereikt. I?e Spaanse regering
heeft toen eenzijdig besloten limieten te
stellen, variërend van 11 tot 14 percent,
gemiddeld 13 percent dus.
Uit vakbondsbronnen is vernomen dat
de stakingen van gisteren gevolgd kunnen
worden door korte werkonderbrekingen
in de motorindustrie, het verzekerings- en
bankwezen.
De staking van de chauffeurs in Enge
land is sinds gisteravond officieel. Eerde?
waren al vele duizenden chauffeurs wilde
stakingen begonnen. De Britse minister
van Financiën, Healey, schat dat als ge
volg van de actie deze week honderddui
zenden arbeiders werkloos zullen worden.
Inachtneming van de rechten van de
mens in de wereld is volgens Vance zo'n
centraal onderdeel van de Amerikaanse
buitenlandse politiek dat daarover met
Teng gesproken zal worden. „Wij zullen
al onze opvattingen over internationa
le vraagstukken bespreken”, aldus Vance. 1
„Wij zullen ons standpunt en onze opvat- j
tingen inzake mensenrechten in dat ver- I
band herhalen".
Verwacht wordt dat de Chinese vice-
premier tijdens zijn bezoek van een week,
dat op 29 januari begint, wetenschappelij
ke en technische overeenkomsten zal teke
nen.
Het vonriis kan betekenen dat Sabata
nog een voorwaardelijke straf van acht
tien maanden moet uitzitten. Hierover
heeft de rechtbank nog niet beslist.
Sabata werd in 1973 tot zeseneenhalf
jaar veroordeeld wegens een soortgelijk
vergrijp. Eind 1976 werd hij voorlopig op
vrije voeten gesteld. Waarnemers zijn van
oordeel dat het vonnis de opzet heeft de
Charta-woordvoerder voor langere tijd
het zwijgen op te leggen.
Bij de rechtszitting werd behalve de
zoon en de dochter van Sabata niemand
toegelaten. Westerse journalisten hadden
geen toegang tot het gerechtsgebouw om
dat „de zaal te klein was”.
Sabata werd beschuldigd van verzet te
gen een politieagent toen hij in oktober
vorig jaar deelnam aan een vriendschap
pelijke bijeenkomst van Tsjechoslowaakse
se en Poolse dissidenten bij de grens met
Polen. Sabata werd uit de bijeenkomst
gehaald en gearresteerd. Volgens de veilig
heidsdienst zou hij zich daarbij hebben
verzet. Ooggetuigen zeggen dat de Charta-
woordvoerder zonder enige reden werd
meegenomen en neergeslagen.
Een rechtbank in Hradec Kralove heeft
zes „terroristen” veroordeeld tot gevange
nisstraffen tot 14 jaar wegens een poging
tot chanteren van de regering, zo is giste
ren officieel bekendgemaakt.
De zes, onder leiding van de 36-jarige
Rostislav Foltyn, hadden een bedrag van
anderhalf miljoen Duitse marken en een
hefschroefvliegtuig geëist om naar West-
Duitsland uit te wijken. Als aan hun eisen
niet zou worden voldaan, zouden zij een
grote fabriek opblazen, zo hadden zij per
brief gedreigd.
De door de strenge winter sedert enkele
weken opgetreden energiecrisis in Tsje-
cho-Slowakije duurt voort. Gisteren werd
in Praag bekendgemaakt dat de „kolenva
kantie” op alle onderwijsinstellingen tot 29
januari is verlengd. De vreugde van de
Marine
n vrou-
hoewel
let pro-
gseis is
iminste
laccom-
vel nog
er Pais
>ord op
amerle-
(CDA).
zullen algemene verkiezingen in het voor
jaar onvermijdelijk zijn.
Inmiddels zijn het niet alleen de vracht
wagenchauffeurs die moeilijkheden ver
oorzaken. In de komende week zullen ook
de mijnwerkers en de ambtenaren van
zich laten horen en het is de vraag of
Callaghan zich tegen een dergelijk mas
saal vakbondsoffensief te weer zal kunnen
stellen. Zowel de mijnwerkers als de amb
tenaren willen een loonsverhoging van 40
procent, terwijl Callaghan zich nog steeds
maar wel steeds wanhopiger vast-
klampt aan de regeringslimiet van 5 pro-
cent.
Kohl deelde voorts mee dat hij zich op
het partijcongres van 25 tot 27 maart in
Kiel opnieuw kandidaat zal stellen voor
het partijvoorzitterschap.
Hiermee is naar de mening van waarne
mers een eind gekomen aan de „paleisre
volutie” onder leiding van de plaatsver
vangend voorzitter van de CDU, Kurt Bie
denkopf. Men verweet Kohl, die sedert
1973 partijvoorzitter is, al geruime tijd
gebrek aan leiding en bovendien vonden
de medestanders van Biedenkopf dat hij
tegenover de sociaal-democratische
bondskanselier Helmut Schmidt een
slecht figuur sloeg. De critici vrezen dat de
CDU/CSU onder Kohl bij de verkiezingen
van 1980 wederom niet aan de macht zal
komen.
De groep-Biedenkopf wilde dat Kohl
zich tot 1980 aan zijn partijvoorzitter
schap zou wijden en het fractievoorzitter-
schap zou opgeven. Aan het slot van de
beraadslagingen van gisteren koos echter
ook Biedenkopf voor behoud van de dub
belfunctie van Kohl.
I
Het besluit om de verkiezingen te ver
vroegen is genomen door Tiet bestuur van
de regerende Oostenrijkse socialistische
partij. Met 93 van de 183 zetels in het
parlement beschikt deze partij over de
absolute meerderheid.
Kreisky zei, dat hij het volste vertrou
wen heeft dat de socialisten de absolute
meerderheid in het parlement zullen be
houden. Hij voegde hieraan toe, dat hij
niet aan het hoofd van een coalitieregering
wenst te staan.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. De olie, die uit de op
nieuwjaarsdag lekgeslagen Griekse su
pertanker Andros Patria vloeit, zou vol
gens deskundigen zeer spoedig de zuid-
Westelijke kust van Frankrijk kunnen
gaan besmeuren.
Stakende Britse vrachtwagenchauffeurs staan voor geparkeerde trucks in Ipswich. De aanvankelijk wilde staking, waarbij vijftig
chauffeurs waren betrokken, heeft gistermiddag officiële steun gekregen van de Britse vakbonden. Verwacht wordt dat vandaag
buitenlandse politiek jegens de
Sovjet-Unie en China in evenwicht te hou
den na de normalisering van de betrekkin
gen met Peking. Vance zei te geloven, dat
de nieuwe betrekkingen met China zouden
bijdragen tot stabiliteit in Azië, met name
in een gebied als het Koreaanse schierei
land.
