HARDE CONFRONTA TIE
IN ZUID-LIBANON
ALARMKREET HOGE COMMISSARIAAT VN:
Valk eist
islamitische
documentaire
John Mitchell
uit gevangenis
Britse chaos
neemt toe
Speculaties in Bangkok
Vietnamezen trekken terug
t
Aanslagen ter
voorkoming
uitzenden
vertragen
SALT toch
republiek
„Betrekkingen
China-VS
OE5
Saterdag 20 januari
Verscheidene artillerieduels
deer
sta
kingen
Zware gevechten
'ingen
in Gual-
ninister
e Zaken
vervol-
j vragen
aking
er 1.500
jers ge-
■egering
niet in
ter heb-
ie over-
ssalaris
laats is
00) per
leden
inasie
gratie
toging
i
TO
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
4
(Van onze redactie buitenland)
99
I
jming
resische
verstro-
*rd door
iben het
n onder
zijn uit-
de stad
re meter
n onder
iproef
in 1945
jd, heeft
grond se
it dagen
;che Zee
largeno-
ium9
GENÈVE. Het Hoge Commis-
ïtwikke- ariaat van de VN voor de Vluch-
uropese elingen (UNHCR) heeft gisteren
kunnen ille landen opgeroepen meer geld
lh®llene Seven voor de verzorging van
- |e vluchtelingen wier aantal,
l'1
5>.
'ooral in Afrika, Latijns Amerika
indao!n Azië voortdurend toeneemt.
aj voor de vluchtelingen in
>te bom: Zuidoost-Azië moet 16 miljoen
van dejoiiar meer opgebracht worden
Er^wer ^an aanvanhelijk was voorzien.
schade
Noord-,
Geen geld genoeg
vluchtelingen
voor
John Mitchell
en
ationaal
de jacM
Een woordvoerder van het Hoge Com-
nissariaat deelde mee dat de aangesloten
LONDEN (UPI/AFP/DPA). Gisteren was nog niets te merken van een versoepeling
van de strategische blokkade van bedrijven, havens en routes in het Verenigd
Koningrijk door stakende vrachtwagenchauffeurs. Voor begin volgende week dreigt
nu een nieuwe golf van 24-uurs-stakingen door pakweg 1,1 miljoen vuilnismannen,
personeel van gemeentereinigings-, riolerings- en waterbedrijven, verpleegsters en
telfs doodgravers.
De Londense ambulancechauffeurs leg
gen dit weekeinde het bijltje er bij neer,
terwijl het bedienend personeel van de
Carter verklaarde dat de Sovjet
unie officieel had laten weten dat het
aanknopen van diplomatieke betrek
kingen met China niet de oorzaak van
de vertraging bij het sluiten van het
Salt-akkoord is. De Amerikaanse pre
sident en zijn adviseurs hebben ech
ter de indruk dat dit wel het geval is.
(Van onze redactie buitenland)
BANGKOK. Militaire waarnemers
in Bangkok achten het mogelijk dat Viet
nam onder internationale politieke druk
zijn troepen uit Cambodja aan het terug-
trekken is. Ze leiden dit af uit het feit dat
de sterk uitgedunde, gedesoriënteerde, re
geringsgetrouwe troepen desondanks erin
zijn geslaagd hun offensief te beginnen in
zes gebieden tegen de pro-Vietnamese
troepen.
De 65-jarige Mitchell was de laatste der
25 in deze zaak veroordeelden. Bob Halde
man en John Ehrlichman. die tezelfdertijd
als hij waren veroordeeld wegens tegen
werking van de justitie, zijn in december
en april 1978 in vrijheid gesteld
Kampat en op het eiland Koh Kong in de
Golf van Thailand.
Ook in andere Iraanse steden werd be
toogd. De demonstraties waren georgani
seerd door de sji'itische hiërarchie, vooral
om te bewijzen dat de bevolking een isla
mitische republiek wil.
den van
eer heb-
ït in het
we” on-
len toet
lerten en
len van
noeg, zo
Maurice
van de
1 in het
'arijs op
leneraal
ien jaar
ir kreeg
ti heeft
jvraagd
Ie „zeer
volgens
maken
gelden
leve eu-
ten wat
aakt en
rgelijke
De waarnemers menen dat doordat de
Vietnamese troepen een terugtrekkende
beweging maken, het voor de loyale eenhe
den mogelijk is geworden zich uit de om
klemming los te maken en in de aanval te
gaan.
Er zijn, volgens de militaire analysten,
geen directe aanwijzingen, maai; ze vinden
het wel opmerkelijk dat in de afgelopen
dagen de Vietnamese luchtmacht een be
langrijke rol is gaan spelen. Westerse di
plomaten in de Thaise hoofdstand geloven
dat als het vermoeden van de waarnemers
juist is, Hanoi bezweken is onder de inter
nationale druk. In de Verenigde Naties
hebben niet-gebonden landen in een reso
lutie de Vietnamese interventie (zonder
echter dat land te noemen) veroordeeld en
de onmiddellijke en totale terugtrekking
geëist.
Ook de ASEAN-landen (Thailand, Sin
gapore, Maleisië, Indonesië en de Filippij
nen) hebben daarop aangedrongen en heb
ben in een gemeenschappelijk communi
qué vorige week in Bangkok verklaard dat
zij niet met Hanoi wensen te praten over
vrede en veiligheid in Zuidoost-Azië zo
lang in Cambodja buitenlandse troepen
zijn.
De Thaise premier Kriangsak Choma-
nan. die op het ogenblik in Japan is voor
In tegenstelling tot Haldeman en Ehr
lichman is Mitchell Richard Nixon tot nu
toe trouw gebleven. Hij heeft de meeste
tijd in de gevangenis doorgebracht met
schrijven aan een boek.
MONTGOMERY (AFP). John Mit
chell, de Amerikaanse oud-minister van
Justitie onder Richard M. Nixon, is don
derdag ontslagen uit de gevangenis op de
militaire basis Maxwell in Alabama, na
negentien maanden te hebben uitgezeten
voor zijn aandeel in het Watergate-afluis-
terschandaal.
De gevechten tussen de loyale troepen
en de eenheden van de nieuwe machtheb
bers in Phnom Penh worden onder meer
geleverd bij de plaatsen Nimit en Sisophon
aan de Thais-Cambodjaanse grens in de
noordoostelijke provincies Ratanakiri en
Mondokiri en verder naar het zuiden bij
Kompong Son. de enige haven van Cam
bodja, die inmiddels weer in handen is van
de pro-Vietnamese troepen, maar die weer
wordt belegerd door loyale troepen, bij
Washington en Moskou staan op het
punt het Salt-2 verdrag te sluiten,
waarna Carter president Brezjnjev
voor een bezoek aan de VS zal uitno
digen.
markt in Jeruzalem. De Palestijnse organisaties „Fatah” en
„Saiqa eisten de verantwoordeiljkheid voor de explosie op.
De Israëlische gecombineerde infanterie-, luchtlandingsartil-
lerie- en luchtaanval valt ook samen met het diplomatieke
overleg in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties teneinde
het mandaat van de VN-troepenmacht in Zuid-Libanon (Unifil)
te verlengen. Het mandaat liep afgelopen nacht af. Bovendien
vindt het escalerende geweld tussen Palestijnen en Israeli’s
juist plaats op het moment dat Alfred Atherton, de speciale
Amerikaanse afgevaardigde, in Israel is in een poging de
impasse in het Egyptisch-Israelische vredesoverleg te doorbre
ken-, en terwijl de Palestijnse Nationale Raad (parlement) in
Damascus in zitting bijeen is.
De Israeli's vielen gisteren in Zuid-Libanon de dorpen Ar-
noun en Aishiyeh aan. Onze correspondent in Beiroet, Rienko
Wilton, meldt dat deze dorpen buiten het yN-gebied liggen, ten
noorden van de rivier de Litani, en dat er Palestijnse militaire
eenheden waren gevestigd. Waarschijnlijk om het maken van
slachtoffers onder de burgerbevolking te rechtvaardigen, ga-
“ven de Israeli’s na de aanval toe dat er hard gevochten was, met
name in Aishiyeh, in dichtbevolkte streken.
Hoewel er Syrische eenheden van de „Arabische vredes
macht’’ vlak bij Aishiyeh zijn gelegerd, kwamen die niet
tussenbeide.
Het eiland wordt, naar verluidt, verde
digd door ongeveer duizend Khmer-mari-
niers. De Khmer-manne zou beschikken
over honderd kleine, bewapende patrouil
leboten en treilers. uitgerust met mortie
ren en machinegeweren. Koh Kong is van
grote strategische waarde. Vanaf het ei
land heeft men overzicht op alle bewegin
gen in de schepen naar de westkust van
Cambodja. Anderzijds kan men vanaf het
eiland ook de guerrilla-eenheden, die ziclT
hebben teruggetrokken in Thailand, be
voorraden met door China aangevoerde
wapens.
oename
g om te
ngeveer
was dit
luizend,
ca 1.300
laar een
landen
Canada,
•ika en
wordt dat er nog meer zullen volgen.
Mozambique: uit Rhodesië-Zimbabwe
zijn zeker 10.000 mensen naar Mozambi
que gevlucht. Hun hervestiging is bijzon
der moeilijk in verband met de invallen
van de Rhodesische strijdkrachten.
Soedan: meer dan 10.000 mensen zijn
uit de ..Hoorn van Afrika gevlucht, in het
bijzonder uit Eritrea. Soedan heeft in dit
verband steun van het Hoge Commissari
aat nodig.
Thailand: in de afgelopen drie maanden
is het aantal vluchtelingen uit Indochina,
speciaal Cambodjanen en Laotianen.' van
115.000 tot 139.000 gestegen. Het Hoge
Commissariaat helpt de Thaise autoritei
ten al. maar meer hulp is noodzakelijk
Zaïre: Het Hoge Commissariaat ver
strekt hulp aan circa 110.000 mensen die
uit Zaïre zijn gevlucht of al naar dit land
teruggekeerd zijn als gevolg van de recen
te amnestie. Het hulpprogram heeft al,
ruim 11 miljoen dollar gevergd, maar er is
nog meer geld nodig
De regering van Hong Kong zal intussen
de ongeveer 3.380 Vietnamese vluchtelin
gen aan boord van het vrachtschip „Huey
Fong" toestaan aan land te gaan. Het
schip, dat vier weken op de rede van Hong
Kong had gelegen, lichtte gisteravond het
anker en voer naar het eilandje Kau yi
Tshoea. even ten westen van het eiland
Hong Kong.
Volgens een regeringsverklaring zal de
stroom vluchtelingen door de immigratie
dienst worden verwerkt aan boord van
drie lichters langszij de „Huey Fong’
KARLSRUHE (AP). De Westduitse
procureur-generaal Kurt Rebmann stelt
een onderzoek in naar de bomaanslagen
donderdagavond op twee regionale tele-
visiezendmasten. Hij vermoedt dat deze
bedoeld waren om de uitzending van een
documentaire te verstoren, die de Duit
sers moest voorbereiden op de Ameri
kaanse televisieserie „Holocaust”, welke
de jodenvervolging tot onderwerp heeft.
TEHERAN (DPA/UPLRTR AFP). Ze
ker anderhalf miljoen mensen hebben gis
teren op vreedzame wijze betoogd in het
centrum van Teheran en bij acclamatie de
vorming van een islamitische republiek
en de permanente verbanning van de sjah
geëist.
WASHINGTON (Reuter/DPA).
President Carter van de VS heeft
verklaard te geloven dat het aankno
pen van diplomatieke betrekkingen
van de VS met China mogelijk toch
het sluiten van een Salt-2 verdrag
(ter beperking van strategische wa
pens) tussen de VS en de Sovjet-Unie
vertraagd hebben.
De radio van de Rode Khmer bericht dat
guerrilla-eenheden ook actief zijn in de
buitenwijken van Phnom Penh. Het stati
on zendt volgens militaire waarnemers uit
van een plaats ergens in Zuid-China. De
Khmer-radio berichtte verder dat de poli
tieke en militaire machinerie van de
Khmer nog functioneert.
De naar Peking gevluchte tweede man in
de ten val gebrachte regering van Pol Pot.
leng Sary, schijnt weer naar Cambodja te
zijn teruggekeerd. Sary, zo hebben diplo
maten in Peking opgemerkt, ontbrak bij
een banket dat was aangericht ter gelegen
heid van de oprichting van het Cambod
jaanse Revolutionaire leger Hij kwam vo
rige week vrijdag in Peking aan. nadat hij
door een Thaise helikopter was opgepikt
uit een belegerde stad met ver van de
Thaise grens.
Sary verklaarde eerder deze week tegen
over diplomaten dat hij weer snel naar
Cambodja zou teruggaan. Hij arriveerde
in Peking via Bangkok en Hongkong,
maar vertelde niet hoe hij naar Cambodja
zou terugkeren
Vijfentwintig minuten nadat de docu
mentaire ..Endlösung' was begonnen,
raakte de 280 meter hoge zendmast van
Waldesch, bij Koblenz, door een explosie
onklaar. Hierdoor konden duizenden kij
kers in het zuidwesten van de Bondsrepu
bliek de documentaire over de nazi-plan-
nen voor de uitroeiing van de joden niet
volgen. Ongeveer 40 minuten later bescha
digde een tweede ontploffing ëlectriciteits-
en zendkabels bij een PTT-installatie in
Norttuln. ongeveer 15 kilometer ten wes
ten van Munster.
Deze laatste aanslag leek eveneens ge
richt op een nabijgelegen televisiestation,
aldus de politie, dat de uitzending echter
ongestoord kon voortzetten.
In het programma werden beelden ge
toond van concentratiekampen tijdens en
vlak na de tweede wereldoorlog, alsmede
scenes‘uit de televisieserie en interviews
met joodse en Poolse overlevenden.
Rebmann zei een onderzoek in te stellen.
„Wij hebben het vermoeden dat de aanslag
voorbereid en uitgevoerd is door leden van
een terroristische bende met rechts-radi-
kale doeleinden zo zei hij.
Westduitse neo-nazi s. waarvan in de
Bondsrepubliek verscheidene splinter
groeperingen bestaan, beweren dat de jo
denvervolging een verzinsel is en ontken
nen dat miljoenen mensen, onder wie
6 miljoen joden, in concentratiekampen
om.
Gedurende de gehele dag zijn er verscheidene artillerieduels
geleverd. De Israeli's beschoten Palestijnse stellingen. Pales-
tijns^ beschietingen op Israel werden verder niet gemeld, wel
op de door Israel gesteunde christelijke enclaves in Zuid-
Libanon.
Volgens Israëlische opgaven zijn er bij de actie van donder
dagnacht zeker 25 Palestijnen gedood; lanceerinstallaties voor
Katjoesj^ra-raketten en artilleriestellingen werden vernietigd.
De actie werd door minister van Defensie Weizman en opperbe
velhebber Etan een compleet succes genoemd. Beiden kondig
den aan dat Israel overal waar mogelijk en wenselijk door zou
gaan de Palestijnen te treffen.
De Israëlische aanval, de grootste sinds de invasie in Zuid-
Libanon in maart '78, kwam nog geen 13 uur nadat 12 Israeli s
gewond waren geraakt als gevolg van een bomexplosie op een
luchthaven Heathrow vannacht al gestopt
is met werken.
Tekorten met grote verschillen van
plaats tot plaats bestaan inmiddels in het
land vooral aan eieren, boter, margarine,
wasmiddelen, diepvriesprodukten en in
mindere mate aan suiker.
Lichtpunt was dat de voorziening ge
neesmiddelen en andere medische beno
digdheden beter bleef lopen dan aan het
begiïi van de week werd gevreesd, terwijl
waarschijnlijk zondag de levering van wa
ter voor ruim 1 miljoen mensen in het
noordoosten van het land zal worden her
vat, nadat een loonakkoord is bereikt.
Donderdag had premier Callaghan na
overleg met de grote vervoersvakbond
TGWU besloten met de afkondiging van
de noodtoestand te wachten om eerst te
zien of de 100.000 stakende en postende
vrachtwagenchauffeurs alsnog gevolg
zouden geven aan de nieuwe gedragscode
van hun bond, waardoor zij in het bijzon
der de levering van levensmiddelen en
voedermiddelen voor vee, farmaceutische
produkten en brandstof niet mogen ver
hinderen. Maar de chauffeurs gaven giste
ren nog geen krimp.
De werkgeversorganisatie CBI waar
schuwde gisteren de regering dat de indus
trie tengevolge van het ontbreken van vol
doende grondstoffen zodanig zal worden
verlamd, dat het aantal mensen die naar
huis moeten worden gestuurd, snel zal
stijgen. De regering verklaarde dat als er
begin volgende week geen einde komt aan j
de blokkade zij de noodtoestand zal afkon
digen, wat onder meer betekent dat het
leger zal worden ingeschakeld voor het
vervoer van belangrijke goederen, zoals
levensmiddelen.
In elk geval zullen, zo verklaarde minis
ter van Binnenlandse Zaken, Merlyn Rees,
gisteren, ambulances van het leger voor
spoedgevallen gaan rijden als het ambu
lancepersoneel in Londen zelfs daarvoor
in staking gaat.
Op de massabetoging in Teheran werd
een resolutie van tien punten aangenomen,
die beantwoordt aan de eisen van de sji'i-
tenleider Ayatollah Khomeini. Behalve
vorming van een islamitische republiek
wordt in deze resolutie de afschaffing van
de „met geweld ingestelde monarchie”
verlangd. Buitenlandse mogendheden
worden gewaarschuwd voor inmenging in
de binnenlandse aangelegenheden van
Iran.
De regering-Baktiar moet verdwijnen en
een revolutionaire overgangsregering
moet het land besturen tot er nieuwe ver
kiezingen gehouden worden. Alle wetten
dienen-gebaseerd te zijn op de leer van de
Islam.
Khomeini zei in een vraaggesprek met
de Franse televisie dat de massabetogin
gen in Iran neerkomen op een „nieuwe en
spectaculaire beslissing van het volk”. Hij
verwierp de stelling dat de volksbeweging
in Iran in strijd is met de grondwet. Ille
gaal. aldus Khomeini, was destijds al de
machtsovername door de sjah. De sji’iten-
leider riep het leger opnieuw op zich bij
het volk aan te sluiten. Hij noemde geen
datum voor zijn terugkeer naar Iran. „Ik
ga terug als ik dit nuttig acht”, zo zei hij.
De betogingen zijn over het algemeen
vreedzaaam verlopen. Tot een handge
meen tussen „Islamieten en communisten
zou het gekomen zijn in de steden Zahe
dan, Kermansjar en Sanandaj. Boven de
mensenzee in het hartje van Teheran dein
den met bloemen versierde portretten van
Khomeini. Kreten als „de overwinning is
nabij" en ..Khomeini, je bent het licht van
mijn ogen" waren niet van de lucht. In
spreekkoren werd de sjah een „verrader”
genoemd, het „imperialisme uit oost en
west" veroordeeld en het vertrek uit Iran
van de „Yankees" geëist.
Buitenlandse verslaggevers werden be
groet meteen „welkom in Khomeini-land”.
De grote protestmars in de binnenstad van
Teheran ging over een traject van rond
veertien kilometer. Militairen waren niet
te bekennen.
Van doorgaans betrouwbare bronnen in
Dezful. een stad in het zuidwesten van
Iran, is vernomen dat daar sinds woens
dag. de dag waarop de sjah het land ver
liet. minstens 20 mensen zijn doodgescho
ten door troepen die trouw aan de sjah zijn
gebleven. De militairen dwongen burgers
„lang leve de sjah" te roepen. De afgelopen
twee dagen zouden er in Dezful en de stad
Ahvaz 37 mensen de dood hebben gevon
den. De kans is zeker niet uitgesloten dat
de troepen die de sjah door dik en dun
blijven steunen zullen aansturen op de
anarchie.
In zijn vraaggesprek voor de Franse
televisie verklaarde Khomeini, de aartsvij
and van de sjah, voorts dat zijn volgelin
gen langs wettige weg of via de druk van
de publieke opinie aan de macht zullen
komen. Hij ontkende met nadruk dat de
door hem geïnstalleerde of gesteunde re
gering een „terugval" in de middeleeuwen
voor Iran zou betekenen. Wij stemmen in
met de moderne beschaving, aldus de sji’i-
tenleider. „Het was de sjah die de reactie
opriep, van onze jonge mensen heroine-
verslaafden maakte, de corruptie bevor
derde en de prostitutie meer kansen gaf."
Khomeini bevestigde dat hij het lid van
de regentschapsraad Teherani alleen dan
zal ontvangen als deze zijn lidmaatschap
opzegt en de regentschapsraad als illegaal
brandmerkt.
iet Bolk
igen een F
ou zijn.
andere
In de
iet leger
resident,
e macht
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM, BEIROET. De Israëlische stadjes Kiriat
Shmoneh en Naharia werden gistermiddag en -avond door
Palestijnse artillerie met raketten beschoten. Er viel één
gewonde, maar er werd weinig schade aangericht. Vanuit
Israëlische stellingen werd het vuur beantwoord. Voor het
Israëlische legercommando was het Palestijnse raketvuur een
verwachte reactie op de Israëlische aanval van de nacht
daarvoor op Palestijnse bases in Libanon.
besprekingen met zijn Japanse ambtge
noot Ohira, verklaarde in Tokio dat het
„wel heel duidelijk is dat Hanoi de Cam
bodjaanse rebellen steunt". Hij zei verder
dat als de oorlog zich naar zijn land zou
uitbreiden. de buitenlandse strijdkrachten
op krachtige tegenstand moesten rekenen.
Op de steun van de Verenigde Staten
kan Kriangsak rekenen. President Carter
verklaarde gisteren op een persconferen
tie dat hij de Thaise premier, die volgende
maand een bezoek zal brengen aan de VS.
wat de veiligheid van zijn land betreft
zekerheid zal geven. Carter waarschuwde
Vietnam en de Sovjet-Unie de integriteit
van Thailand niet te bedreigen. In, dat
verband zei hij dat de militaire sterkte van
de VS gelijk is, zo niet groter, dan die van
de Sovjet-Unie.
Bij de Amerikaanse regering en overi
gens ook bij de ASEAN-landen leeft de
bezorgdheid dat Vietnam, dat nu zowel
Laos als Cambodja beheerst, zal proberen
zijn invloed naar Thailand uit te breiden.
Men verwacht dat Hanoi om zijn doel te
bereiken, niet, zoals in Cambodja, zal over
gaan tot gewapende interventie, maar ge
bruik zal maken van subversie en infiltra
tie via de lokale communistische partijen.
huidig*
ationaal
vens onf
aldus de
minister
angs het
aterwild
de totale behoeften 115 miljoen dollar no
dig is.
De situatie in diverse delen van de we
reld is als volgt:
Angola: uit veiligheidsoverwegingen
moesten vluchtelingen uit Namibië ver
plaatst worden naar een gebied op rond
600 kilometer van de grens tussen Angola
en Namibië. Voor deze operatie is extra
geld nodig.
Bangladesj en Birma: 36.000 van de
200.000 Birmaanse vluchtelingen in Bang
ladesj zijn naar hun land teruggekeerd. De
rest zal weldra volgen. Deze operatie kost
minstens 15.5 miljoen dollar.
Botswana: in de afgelopen maanden is
het aantal vluchtelingen uit Rhodesië-Zim-
babwe van 12.000 tot 19.000 gestegen. Ver
wacht wordt dat deze uittocht uit Rhodesie
zal voortduren.
Honduras: het Hoge Commissariaat is
bezig met de hervestiging in dit land van
7.500 Nicaraguanen.
Maleisië: 50.000 Indochinezen zijn per
boot naar Maleisië gevlucht. Verwacht
Dne Palestijnen verloren bij de Israëlische aanval het leven, toen hun landrover werd opgeblazen. Op de foto de trieste
resten.
n Ethio-
op meer antjen tOf dusver pas 46 miljoen dollar
n waren lebben toegezegd voor het hulpprogram-
“^na dat de hele wereld moet bestrijken en
hadden lat begroot is op 87,8 miljoen dollar.
Intussen is gebleken dat voor dekking van
*0*
v
