Saaie theatercollage
bij De Ge vlekt en
De historie van de revue in Nederland verschijnt in boekvorm
BAMIATK
TRA
I
Indische herinneringen van
een irritante blaaskaak
wij
ontvingen
9
WINTER-
REIS <7* NAAR
HOOG SAUERLAND
is
f...
:unst
RH
Slecht ingevuld totaaltheater door De Groep
i I i1
Radio Kamerorkest
naar Duitsland
DE KADT BLIKT TERUG OP
„TREURSPEL DER GEMISTE KANSEN’’
EL.
KUNST
ZATE RD AG - 2 7
JANUARI
19 7 9
door K.o van Leeuwen
jn
Irm
f
9
Dronken Piet
an
Ie
Frankrijk
;n
Marivaux
AMSTERDAM. „De geschie
denis van de revue, is een geschie
denis met een politieke achter
grond. Revue, dat was oorspron
kelijk politiek theater. Jaaah,
geëngageerd theater, ’t was hele
maal maatschappij-betrokken.
Als je in de historie terugkijkt,
dan kom je steeds weer tegen dat
de zeden en gewoonten van de tijd
in revue-vorm worden gehekeld,
aan de kaak gesteld. Het echte
hekelspel, dat is eigenlijk de basis
geweest voor de revue.”
Op maandag 26 februari 1979
PS
bibliotheek
Dries Krijn, toneelspeler, zanger
geschiedschrijver
acrobaat en
rf- Dries Krijn, groeiende interesse in de revuegeschiedenis.
■'1
m.h-
(ADVERTENTIE)
rj
INBEGREPEN:
REISTIJDEN:
Haarlem verwilderd
X
CONRAD VAN DE WEETERING
M*
jn
;r
Inlichtingen bij al onze kantoren
Telefonisch via nr. 31 31 50
(Hoyman Schuurman
- van 13.00 tot 17.00 uur).
Dries Krijn: „De uitgever wil er een heel
aantrekkelijk en rijk geïllustreerd boek
van maken. Het is natuurlijk wel een beet
je jammer, dat die Franse oorsprong er
dan niet bij betrokken is, maar ik ben toch
maar gezwicht. Maar in eerste opzet waren
mijn onderzoekingen bedoeld voor het To-
neelmuseum, doch toen ik zoveel materi
aal kreeg, dacht ik: dat zou eigenlijk voor
een groter publiek toegankelijk moeten
zijn, niet alleen maar op de plank moeten
liggen van het museum. Daarom ben ik erg
blij met De Walburgpers. ik zit daar in
goed gezelschap.”
twee Italiaanse broers, schreef Marivaux
een spel dat La Surprise de l’amour heette.
Dat was in 1722 en het werd een enorm
succes Maar Marivaux was een eerzuchtig
man, hij herschreef het stuk voor de Co-
médie Frangaise. Deze voerde het in 1728
op en het werd een reuze flop...tot groot
leedvermaak van de Italiaanse komedian
ten. Dat leedvermaak was niet zo vreemd,
want die kleine troepjes mochten alleen
optreden als ze een soort belasting betaal
den aan de Comédie Frangaise en aan de
Opéra en de Comédie Frangaise des Ita-
liens. Nou, na die sof schreven de Italiaan
se broers een theaterstuk dat La Revue des
theatres heette. Daarin hekelden ze dat
hele theater bestel. Marivaux werd flink op
de hak genomen en de gevestigde gezel
schappen kregen hevige kritiek vanwege
het misbruik dat ze maakten van de kleine
groepjes. Vooral de Opéra moest het ont
gelden en het stuk werd weer een enorm
succes. Onvrede binnen het theater, dat is
niet van de laatste tijd. Ook toen was het
een soort theateroorlog, maar de Fransen
vochten die uit óp de floret, niet met de
houwdegen.”
In Nederland kwam de eerste revue in
1889 tot stand. Krijn: „Die werd geïntro
duceerd door August Reyding, bouwkun
dig ingenieur. Hij was nogal artistiek aan
gelegd en kon ook goed tekenen. Reyding
was geïmponeerd door de wereldtentoon
stelling in Parijs en zijn revue heette dan
ook De Eiffeltoren. Ze is opgevoerd in de
Salon des Variétés in de Amstelstraat door
het toneelgezelschap van Henry Poolman.
In september, want september was van
ouds de kermismaand en dan ging zoiets
er wel in. Het had veel succes en een jaai
later kwam Reyding weer met een revue
wederom met succes. In 1891 verscheen
Reydings vermaarde revue De Doofpot
AMSTERDAM. De met nogal wat tam-tam aangekondigde voorstelling van ..De
Groep” met „De Gevlekten” (een nieuw Nederlands stuk geheel in het Engels/Ameri-
kaans. een soort briefkaart) bleek donderdagavond bij de presentatie voor de pers het
allersaaiste programma op te leveren dat er ooit in het Shaffy Theater is vertoond. Een
aantal bekende mensen als de violiste Vera Beths, de zangeres Anne Haenen, de
danseres Jean Cobbenhagen en de couturier Frans Molenaar zijn er bij betrokken naast
wat anderen.
Toen kwam Henry ter Hall, muzikant bij
de Marine, en aangestoken door de succes
sen van de revue-serie, stortte hij zich ook
in het revue-avontuur.
Dries Krijn: „Ter Hall is degene die de
revue in ons land tot wasdom heeft ge
bracht. Henry speelde ook zelf. Hij was
dan Dronken Piet, een echte komiek, en
het ging toen steeds meer de variétékant
op. Ter' Hall maakte er een voor elk wat
wils programma van, zoals nu André van
Duin en de Mounties en zo nog doen. De
revues van Ter Hall werden overgenomen
door Bouwmeester junior en later kwam
Louis Davids er bij, die meer het geënga
geerde geluid liet horen. De echte schla-
ger-revue ontstond met Lou Bandy in 1933.
Bij hem was de titel steeds gebonden aan
het hoofdmotief. Denk aan Zoek de zon op
en aan Schep vreugde in het leven. En
weer later kwamen Snip en Snap en daar
mee werd de eerste echte radio-revue ge
boren, met de microfoon op het toneel. Dat
betekende weer een echte doorbraak”.
Krijn: „Ik ben opgehouden in 1946 om
dat ik vind dat er daarna geen echte ge
schiedenis meer inzit. Sleeswijk was er
nog, zijn kinderen kunnen die geschiede
nis wel weer schrijven. Daar komt bij dat 't
publiek nu bepaalt wat er gebeurt. Onder
het motto: elke lach is een knaak waard
gebeurt het nu allemaal heel wat ongenu
anceerder. Ik heb het niet over het talent,
dat is zeker aanwezig.
Zelfs heeft Dries Krijn uitgebreid park-
tijkervaring in het oude revue-leven opge
daan.
Dries Krijns boek, dat als werktitel bij
de uitgever „Revue in Nederland” kreeg,
loopt van 1889 tot 1946. Waarom niet tot
nu toe?
1
makken
•O m2. In
□ge hyp.
1331
Krijn toog aan het werk. Eerst puttend
uit herinneringen, want in zijn jeugdjaren
deed hijzelf veelvuldig aan revuewerk.
Krijn: „Ik wilde me er steeds meer in
verdiepen, hoe meer ik er mee bezig was.
Er bestaat bijna geen literatuur over. Ik
wist toen ook nog niet wat er precies
bestond, maar wel wat ik nodig had en
waar ik moest zoeken. Ik ben altijd erg op
Frankrijk georiënteerd geweest en er is
wel veel Franse literatuur over. Mijn uit
gangspunt was de oorsprong te vinden en
die ligt in Frankrijk. Zo' ben ik er achter
gekomen dat het woord Revue in decem
ber 1978 precies 250 jaar geleden voor het
HILVERSUM (ANP). Het Radio Ka
merorkest zal zaterdag 3 februari onder
leiding van zijn chef-dirigent Ernest Bour
een concert geven in het Westduitse stadje
Witten bij Dortmund. Het orkest zal wer
ken uitvoeren van Joseph Haydn, Ludwig
van Beethoven en Frans Schubert. Solist
is de pianist Theo Bruins.
„Ja, ik moest wel. Ik heb in tal van
revues, grote en kleinere, meegewerkt.
Maar van de tien vond ik er maar drie echt
leuk. Wat moest ik anders, ik was broodac-
teur en als je geen vast engagement bij een
gezelschap had, moest je toch blijven wer
ken. En ik verdiende heel behoorlijk, ook
in de slechte tijd. Ik werd nog eens opeens
tot zanger gebombardeerd, omdat ik een
goed dragende stem had. Werd ik aange-
kondigd voor de radio als Dries Krijn,
tenor! Nou ja! Ik heb godbeter nog duetten
gezongen met Gré Brouwenstijn. Ik heb
van alles gedaan. In het City Theater hing
ik als acrobaat nota bene in de nok van de
tent. Daar traden de Kentons op en één
van de drie acrobaten werd ziek. Ik zei,
nou ja. ik kan wel een voor- en achterplan-
kie maken, ik wil het wel proberen. Haha-
ha!”
Met veel goeie wil kan ik nog zeggen, dat
de stem van Anne Haenen, op de momen
ten dat ze iets mag zingen, plezierig is om
te horen; dat Jean Cobbenhagen en Pauli
ne Senn zich af en toe erg goed bewegen;
dat Cees Eskes, als hij eigen muziek speelt,
iets wat nogal op Satie lijkt, voor een paar
lichtpuntjes zorgt en dat vooral een zwart
wit kostuum van Frans Molenaar er fraai
uitziet, maar dat is allemaal niet genoeg
om een avondje uiterst traag nietsdoen
boeiend te maken. U kunt ze vanavond en
morgen zowel om 20.30 uur als om 22.15
uur in het Shaffy Theater vinden.
1
11 w 111/ y
q qq^
Dat zegt Dries Krijn, sinds een aantal
jaren acteur met pensioen, maar geenszins
in ruste! Want Krijn wordt nog regelmatig
gevraagd voor gastrollen, zélfs tot bij de
Opera. De trots van Dries Krijn is dan ook
dat hij zichzelf een all-round speler kan
noemen, een vakman die je weinig hoeft te
vertellen. Een man die ook na zijn vijfen
zestigste, de leeftijd waarop voor toneel
spelers geen vast dienstverband meer mo
gelijk is, er niet aan dacht stil te gaan
zitten. Mogelijk dit jaar, anders begin vol
gend jaar zal er van zijn hand een boek
verschijnen, waarin de revue in Nederland
is uitgediept. Krijn heeft er enkele jaren
met groeiende geestdrift aan gewerkt en
verzamelde een enorme hoeveelheid inte
ressant materiaal.
In zijn sfeervolle Amsterdamse grach
tenwoning met achterhuis, op de zolder
verdieping die htj* dis werkruimte ge
bruikt, doet Dries Krijn zijn historisch
graafwerk voor mij nog eens in kort be
stek over. Dat betekent vele uren praten.
Geanimeerd praten, want de kleine, im
mer voortdribbelende Krijn is vóór alles
een gezelligheidsmens, wiens verhalen
kostelijk zijn.
Dries Krijn: „Hét is bij toeval begonnen.
Marian Bollinger, de'vrouw van Wim Ves-
seur (decorontwerper), hield een tentoon
stelling over de revue in haar theatergale-
rie. Ze vroeg me: Dries, zou jij bij de
opening geen inleiding willen houden, jij
weet wel iets op dat gebied. Dat deed ik en
er waren mensen die dat leuk vonden. Ik
sprak daar ook de heer Alexander van het
Toneelmuseum. Hij zei: We zitten bij het
museum eigenlijk met een gat wat de re
vue betreft en hij vroeg me of ik daar niet
iets aan kon doen. En dat vond ik weer
leuk."
uur, gas
3 slaap-
elijkheid
te aan-
Hage-
Overigens is Krijn achter schitterende
voorvallen in de Franse revuegeschiedenis
gekomen, die hij heerlijk anecdotisch op
dist. Zijn bewering dat revue alles met
toneel te maken heeft, wordt gestaafd door
zijn Marivaux-verhaal. Krijn: „In het be
gin van de achttiende eeuw had je in
Frankrijk kleine kermistroepjes die aller
lei kleine revuutjes opvoerden, als La cein-
ture de Venus en Le monde renvers. Voor
één van die troepjes, dat geleid werd door
Aan De Gevlekten komt film te pas,
televisie, couture, muziek, toneel, tekst,
dans. het zou totaaltheater zijn als al
deze dingen echt waren ingevuld, maar
helaas.
TON NILLISSEN
J. de Kadt: Jaren die dub
bel telden. Politieke herinne
ringen. Uitgeverij G. A. van
Oorschot, Amsterdam. Prijs
27.50 gulden.
Dat gebeurde naaf aanleiding van het be
zoek van de Duitse keizer Wilhelm II in juli
1891. De Taptoe, die op de dam werd
gehouden liep helemaal uit de hand. De
mensen braken door de afzetting heen en
de politie ging er met de wapenstok op
inhakken. Dat is dus ook niet van de
laatste tijd. Het kostte de hoofdcommissa
ris van politie zijn baan en ook de burge
meester moest aftreden. De revue was
daarop geschreven en door de herken
baarheid een geweldig succes. Ik heb die
revue nu helemaal gereconstrueerd en er
zelfs de muziek van terug gevonden."
■Bk
Er gebeurt zo weinig, dat je alle tijd hebt
om allerlei dingen te bedenken. Zo viel het
me op, dat het nog enigszins aandoénlijk is
om mensen dingen te zien doen, die ze niet
kunnen, maar dat het ergerlijk wordt als
mensen die erg veel kunnen, ver onder hun
maat werken. Vera Beths een half uur lang
ritmische variaties op „moe daar ligt een
kip" op haar viool te horen en zien spelen
(Phil Glass) is niet leuk meer; Anne Hae
nen een kwartier lang een Engelse tekst
gave Elsevier Focus 35, achttiende,
geheel vernieuwde druk).
„De grote stoomtrek” door C. P. Le
wis en A. A. Jorgensen, uitgave Unie
boek 85).
„Aat Verhoog”, uitgave Van Spijk in
Venlo.
Bij uitgeverij Elsevier Focus ver
schenen de drie eerste delen in de serie
„De werelddelen”. De titels zijn „Azië”
door Pierre Pfeffer; „Zuid-Amerika".
met midden-Amerika en de Antillen,
door Jean Dorst en „Afrika” door Les
lie Brown. De boeken kosten 59,50 per
stuk, doch bij intekening op deze zesde
lige serie 55 per stuk.
„De Bijbel en het Christendom”,
kerngedachten uit 20 eeuwen christelij
ke traditie, onder redactie van prof. dr.
G. Stemberger. In deze serie van vier
delen verscheen het eerste boek onder
de titel „Het vroegste Christendom” bij
uitgeverij De Haan; prijs ƒ85. Na ver
schijning van deel 4 wordt de prijs 100
per deel.
„Rondom 1848", de politieke ont
wikkeling van Nederland van 1840-
1858, door dr. J. C. Boogman, uitgave
Unieboek 36,50). „Storing”, kinder
boek door Peter van den Hoven, uitga
ve Sjaloom 17,50).
Bij uitgeverij De Driehoek versche
nen twee boekjes over de ziekten van
de hond en de kat en de homeopathi
sche behandeling van die ziekten. De
boekjes werden geschreven door K.
Sheppard en kosten 12,50 per stuk.
„Radionica en het subtiele lichaam
van de mens” door David V. Tansley,
uitgave De Driehoek 12,50).
„Alternatieve geneeskunde" door dr.
Donald Law, uitgave De Driehoek
24,50).
„Milieuvriendelijk van A tot Z”, mi
lieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen
in en rond het huis, door Greet Buch
ner, uitgave De Driehoek 12,50).
„Geneeskruiden van Suriname”, toe
passing in de volksgeneeskunde en in
de magie, door Henri J. M. Stephen,
uitgave De Driehoek 14,90).
„Hoe leer je gezond eten?”, gevari
eerd en smakelijk eten zonder vlees,
door Marja en Chris van den Berge,
uitgave De Driehoek 12,50).
.Gids voor de wijnen van Spanje en
Portugal" door Jan Read, uitgave Else
vier 14,90).
„Gids voor de wijnen van Bordeaux"
door Pamela van Dyke Price, uitgave
Elsevier (f 14,90).
„De Telegraaf Belastinggids 1979",
samengesteld door J. L. van Hedel,
uitgave Teleboek Amsterdam 14,50).
Bij uitgeverij Oberon verscheen
weer een aantal nieuwe stripboeken:
..Lucky Luke: Ballade van de Daltons”
(ƒ6.50): „Agent 327: Dossier Zevensla
per" 5,50); „Maccoy: De legendari
sche Alexis Maccoy" 5,50); „Kuifje
Special Records 4,95). Voorts twee
fotoromans in de serié Star Trek.
„Waar geen mens eerder is gegaan" en
..Problemer met de dribbels"; prijs per
deeltje 4,25.
In onze
iden die
ing. Wij
es. Ook
maar bij
dag van
dag- en
10-13.00
IM/MCC
1551 na
735539,
van een juffrouw, die zonder geld naar een
supermarkt gaat, stotterend en haperend
te zien voorlezen; een acteur. Rob Malasch,
minutenlang op één plaats onhandig te
zien ronddraaien; een actrice, Karina Hol
la, langdurig pp haar tenen te zien lopen
alsof ze aan het koorddansen is om maar
niet te praten over een geprojecteerde film
van een danseres, die een kwartier lang
met haar hoofd voor de camera staat te
wringen. Het liefst zou je weggaan, maar
dat kan ook al niet want er staat zoveel
aangekondigd, dat het altijd nog beter kan
worden en tenslotte ontdek je dat het ge
heel gewoon zes keer niks is.
organiseert Damiate Pers in samenwerking met
reis- en passagebureau Hoyman Schuurman een
7-daagse busreis naar het prachtige
HoOg-Sauerland met als standplaats Fredenburg
Dit arrangement is speciaal samengesteld voor onze lezers
Helaas moeten we personen, die slecht ter been zijn of hartklachten hebben,
deze reis ontraden, in verband met het heuvelachtige terrein
REISSOM: f 425,-<p pvoor 1 -persoonskamers - beperkt in aantal
f 40,- p p extra
AKKOMMODATIE: 2-persoons kamer met douche of bad en toilet in een
eerste klas pension
Busvervoer Haarlem-Fredeburg v v.volledige verzorging
met lunchpakket op heen- en terugreis, consumptie op
heen- en terugreis, reisleiding. verzekeringen
Dagtocht naar de mooie stad Kassei, 2 middagtochten
door Sauerland, wandelingen, kegeltoernooi. spelavonden
(stoelen, kwis. kienen)
Sauerland ligt plm 390 km van Haarlem verwilderd
De bus vertrekt maandagmorgen om 7.30 uur vanaf het
Damiate-gebouw in de Waarderpolder en om 7 50 uur
vanaf de parkeerplaats Sportfondsenbad
Terugreis op zondag 4 maart 1979
U bent om plm. 7.15 uur ’s avonds terug in Haarlem
Het is jammer omdat de
gemiddelde Nederlander
weinig kennis draagt van
het gedrag van veel land
genoten in de archipel tij
dens de Japanse bezet
tingstijd en hun vaak bit
tere beproevingen, maar
het is vooral ook jammer
omdat het hem meer in
zicht zou kunnen geven in
de ontwikkeling van het
Indonesische nationalis
me en de vaak als onbe
grijpelijk ervaren blind
heid ten aanzien van die
ontwikkeling van Neder
landers in Indië", onmid
dellijk na de bezetting.
Het is daarom een goe
de zaak, dat over het Indië
van toen wordt gepubli
ceerd en dat de ervarin
gen van hen voor, tijdens
en na de Japanse bezet
ting in Indië, de aandacht
krijgen die ze verdienen.
Maar vanuit dat per
spectief is ook duideijk.
dat dergelijke publikaties
ruim dertig jaar na dato,
een grote verantwoorde
lijkheid leggen op de
schrijver, en een sterk
vermogen tot analyse en
consistentie vereisen.
Aan dit alles ontbreekt
het in J. de Kadts derde
deel van zijn politieke
herinneringen: „Jaren die
dubbel telden, politieke
herinneringen uit mijn
„Indische” jaren."
De Kadt arriveerde
vlak voor de Japanse in
val in Indië, verbleef ge-
durende de daarop vol
gende bezettingsjaren in
diverse kampen en ver
trok na de Japanse capi
tulatie en het „herstel"
van de Nederlandse orde
weer vrij snel naar Neder
land.
Het was de eerste keer
dat de schrijver in Indië
kwam en hij was zoals hij
zelf meedeelt, niet of nau
welijks het Javaans, Ba-
hasa of Maleis machtig.
Het is tegen deze achter
grond nogal verbijsterend
om dan kennis te nemen
van de stelligheid waar
mee De Kadt insiders als
bijvoorbeeld Wertheim en
Spoor al snel de les leest
en hen verwijt dat zij het
maatschappelijke en poli
tieke krachtehveld in In
donesië verkeerd inschat
ten.
Blijkens zijn „Jaren die
dubbel telden” bestaat
voor De Kadt de mens
heid uit drie categorieën,
domoren (iedereen die
zijn opvattingen niet
deelt), weifelaars (ieder
een die niet onmiddellijk
zijn opvattingen deelt) en
tenslotte het heldere,
competente, intelligente
en beschaafde deel der
natie, met andere woor
den de categorie die het
eens is met De Kadts op
vattingen.
Maar de irritante blaas
kakerij die hiervan het ge
volg is, is niet wat het
meeste stoort. Wat echt
Voor veel Nederlanders
is de Japanse bezetting
stijd in het toenmalige In
dië. een tamelijk onbe
kend gegeven, dit vaak
tot verdriet en bitterheid
van de duizenden die on
der die bezetting hebben
geleden. De oorlogsjaren
in Indië krijgen, althans
in de geschiedschrijving
waarvan de meesten tij
dens hun schooljaren
kennisnemen. slechts
fragmentarische aan
dacht. Dat is jammer om
meer dan een reden.
„Van onze correspondent op aarde"
door Boudewijn van Houten, uitgave
Manteau Marginaal 5,90)'
„De krekels”, gedichtenbundel door
Jaak Brouwers, uitgave Manteau
14,90).
„De laatste generatie is er nog
hoop voor de toekomst?", door Ha)
Lindsey in samenwerking met C. C.
Carlson, uitgave Novapres (tweede
druk).
„Overpeinzingen” van keizer Mar
cus Aurelius Antonius, uitgave De
Driehoek 17,50).
Bij uitgeverij Meulenhoff Nederland
en Nijgh Van Ditmar verscheen het
vijfde deel in de reeks Verzameld Werk
van Marnix Gijsen waarin opgenomen:
Zelfportret, gevleid, natuurlijk: De
leerjaren van Jan-Albert Goris; Auto
biografie; Curiosa; Flandriana; Neder
land-Vlaanderen cultureel; Odysseus
achterna; Varia en Literaire kroniek.
De reeks bestaat uit zes delen en kost
495.
„Operatie hart" en „Wijkzuster",
twee verpleegsterromans in één band,
door Lucilla Andrews, uitgave Hollan-
dia 24,90).
..Kalahari", roman door Henry Ko-
larz, uitgave J. H. Gottmer (ƒ29,90).
„Ontdek het zelf", verhalen en ge
dichten samengesteld en toegelicht
door An Kesseler-Van der Klaauw, uit
gave J. H. Gottmer 26,50).
De Utrechtse uitgeverij Reflex is met
ëen nieuwe serie van start gegaan on
der de naam Novellen-reeks. De schrij
ver Jaap Harten beet het spits af met
zijn novelle „De pruim van Mae West en
de Kop van Jut": prijs ƒ7.50.
„Ademkristal". gedichten van Paul
Celan, vertaald en toegelicht door A.
Nypels. uitgave L. J C. Boucher
24.50).
„De hemel kan wachten", roman
door Leonore Fleischer, uitgave Bruna
5,75, Zwarte Beertjes-serie).
„De val van Bas P". detective door
Koos van Zomeren, uitgave Bruna
5,75, Zwarte Beertjes-serie).
„Het Guinness muziekboek", de we
reld achter het podium, records en curi
ositeiten in de muziek, samengesteld
door Ceha en Robert Dearling. uitgave
De Haan 35).
„Kunst en kunstbedrijf. Nederland
1914-1940" (Nederlands kunsthistorisch
jaarboek 1977, deel 28), uitgave Fibula-
Van Dishoeck. prijs 135.
„Tekenen dat het gedrukt staat", 500
grafiek in Nederland door Ad van
der Blom, uitgave Kosmos (j 49,50)
„Het fotoboek" door Dick Boer, uit
stoort in De Kadts boek is
het feit, dat hij nergens
verder komt dan wat
anecdotische prietpraat.
„Jaren die dubbel telden"
is een aaneenschakeling
van loshangende erva-
ringsfeitjes, van ontmoe
tingen met tientallen men
sen die door De Kadt even
worden vermeld, al dan
niet in korzelige of afkeu
rende zin, afhankelijk van
de categorie waarin be
trokkene wordt geplaatst.
Af en toe wordt het ge
babbel onderbroken voor
het spuien van enige ran
cune met betrekking tot
gebeurtenissen voor of na
De Kadts Indische tijd.
Zelfs het verslag van
zijn verblijf in verschil
lende Japanse kampen
onderscheidt zich niet.
Ook hier weer is in de
geschetste gebeurtenissen
De Kadt het onverander
lijke en pedante middel
punt. Het moeten geen ge
makkelijke jaren zijn ge
weest, ook niet voor De
Kadt, maar daaraan
wordt nauwelijks gerefe
reerd. Wat gesprekken,
oppervlakkige karakteri
seringen en een opsom
ming van lessen die hij
aan mede-kampbewoners
geeft, daarmee moet de
lezer het maar doen.
Het feit tenslotte, dat in
„Jaren die dubbel telden"
praktisch elke datering
ontbrekt, bronvermelding
een onbekend gegeven is,
maakt de kritiek slechts
compleet.
De Kadt heeft in zijn
boek „De Indonesische
tragedie" eens gesproken
over het „treurspel der ge
miste kansen”. Welnu, bij
na profetisch, heeft hij zo
veel jaar geleden daar
mee dit derde deel van
zijn politieke herinnerin
gen, treffend omschre
ven.
eerst werd gebruikt. Let wel. de naam. 't
genre bestond al”.
Zoveel materiaal verzamelde Dries
Krijn, dat een complete uitgave van zijn
Revue-spitwerk onbetaalbaar is. Daarom
vroeg De Walburgpers, de uitgever waar
bij het boek zal verschijnen (en die zeer
veel uitnemend historisch materiaal op
toneelgebied in zijn fonds heeft, waaron
der als meest recente het boek Eduard
Verkade) of Krijn er mee accoord ging dat
alleen de historie van de Revue in Neder
land dus zonder het Franse voorspel ge
bruikt zou worden.
Ss
■F x
E- X z x v
f X X X x
x-y..
