plan
vooral
voor
Derde
ll'ere/rf
1 R X»,
I
w.
yc
lil
Wetenschappelijk
onderzoek naar
polio-vaccinatie
/Si
■1»
51
3
r
c
I?
agd
Jd
9
erius-
erius-
?ral.
D
U.A
ÏSt
(Van onze redactie buitenland)
Het bestrijden van blindheid bij
miljoenen mensen en het voorko
men dat nog eens miljoenen hun
gezichtsvermogen verliezen is een
kostendekkende operatie gewor
den. Er is vorig jaar een tienjaren
programma gelanceerd om de 40
miljoen blinden in de wereld te
helpen. Aangenomen wordt dat
ongeveer driekwart van die
40.000.000 nodeloos blind zijn. De
directeur van het programma
voor voorkoming van blindheid
van de Wereldgezondheidsorgani
satie WHO, dp M. L. Tarizzo, zegt
dat de tijd rijp is voor zo’n pro
gramma. De mensen worden er
zich steeds meer van bewust dat
veel gevallen van blindheid kun
nen worden genezen of voorko
men.
X
'r'
F/
r/ j
v?A
9
in
meda-
n (le
straat
dstr.
Blindheid vaak onnodig
iklaan
phius-
NBM-
Al dan niet inenten leidde
soms tot verbreken relatie
1
Het uitreiken van anti-polioklontjes
W'
t ETA-
apk.
omstr.
t keu-
let ge-
iventu-
adt mij
Tel.
enwo-
straat
at
scher-
Sjeik Abdoellah al Ghanim van Saoedi-
Arabië, stichter en voorzitter van de blind-
heidscommissie voor het Midden-Oosten,
waar 15 landen lid van zijn, is het met deze
cijfers eens. Hij is zelf blind en hoopt dat
de ministers van Gezondheid van het Mid
den-Oosten, 10 miljoen dollar per jaar tien
jaar lang, willen uitgeven voor bestrijding
van trachoom in de Golfstaten, de kern
waaruit de bestrijding zich over de andere
Arabische landen moet uitbreiden.
Het is niet eenvoudig alleen maar be
strijding van de vliegen door bespuiting
uit vliegtuigen. „Wij moeten de moeders
leren dat zij alles schoon moeten houden
en de mensen dat zij bij klachten sneller
naar de dokter gaan,” aldus de sjeik.
Trachoom en de drie andere genoemde
soorten zijn de oorzaak van 80 procent
van alle gevallen van blindheid in de ont
wikkelingslanden, aldus Sir John.
Omdat de kans op het oplopen van deze
ziekten groter wordt naarmate men ouder
wordt, en de volkeren van de Derde We
reld jong zijn, kan blindheid in de ontwik-
Dat is bij vier veel voorkomende oogziek
tes het geval:
Bij trachoom, waardoor 400 miljoen
aardbewoners zijn aangetast;
Kataracten, die dikwijls kunnen wor
den verholpen door een goedkope, eenvou
dige operatie waarop alleen al op het In
dische subcontinent zes miljoen mensen
wachten;
Rivierblindheid (onchocerciasis), die
ongeveer 40 miljoen mensen aan tast, voor
namelijk in West-Afrika, en
Door verkeerde voeding ontstane blind
heid (Xeropthalmia) de gesel van miljoe
nen kinderen in de derde wereld die kan
worden voorkomen door vitamine-a-ta-
bletten of dagelijks wat verse groente.
De betrokken landen kunnen met het
voorkomen en genezen van blindheid ook
hun voordeel doen door een groter bruto
nationaal produkt. Blinden kunnen niet
alleen niet voor zichzelf zorgen maar moe
ten dikwijls ook aanspraak doen op ge
meenschapsgeld.
Landen die snel willen overgaan op in
dustrie merken bovendien dat boeren niet
zoveel last hebben van blindheid, maar dat
industrie-arbeiders helemaal niet zonder
goede ogen kunnen.
Vier procent van de bevolking in het
Midden-Oosten is „economisch blind”, kan
niet zelf de kost verdienen, aldus Sir John
Wilson, president van de lapb.
Ongeveer 70 procent heeft daar oog
klachten.
Dat is veelal trachoom, geleidelijk ge
zichtsverlies door een micro-organisme
veroorzaakt dat halverwege tussen bacte
rie en virus staat. Het wordt overgebracht
door vliegen, zodat bestrijding van deze
ziekte hoofdzakelijk bestrijding van die
vliegen inhoudt.
Aangetoond is dat die bestrijding drie
tot vijf jaar lang 50 cent per hoofd van de
bevolking zal kosten. Australië en de Sov-
jet-Unie hebben de ziekte al vrijwel uitge
roeid.
Jonge mannen en vrouwen worden er
mee besmet wanneer zij pas de twintig zijn
gepasseerd en een eigen gezin gaan vor
men en economisch juist het meest pro
ductief zouden moeten zijn.
Rivierblindheid. met de wetenschappe
lijke naam onchocerciasis, kan worden
voorkomen. Daardoor weer zou veel van
het vruchtbaarste land in de Afrikaanse
rivierdalen, die nu economische woestij
nen zijn, in vruchtbaar bouwland kunnen
worden herschapen.
Deze ziekte wordt overgebracht door
een bloed zuigende zwarte vlieg die zich in
de rivieren voortplant.
De ziekte zelf wordt veroorzaakt door
een wormpje dat bij de steek wordt over
gebracht, 15 jaar lang in het menselijk
lichaam kan leven en intussen miljoenen
eieren kan leggen.
De larven die uit deze eieren komen
sterven echter snel en het zijn deze dode
larven in de oogbol die de blindheid ver
oorzaken.
kelingslanden in 50 jaren vijfvoudig stij
gen wanneer er niets tegen gedaan wordt.
Laksheid kost miljarden dollars. Ingrij
pend optreden kost in veel gevallen verba
zend weinig, per hoofd gezien zelfs be
lachelijk weinig, aldus Sir John.
Rivierblindheid is zowel voor de betrok
kene een tragedie als een ramp voor de
nationale economie, aldus prof. C. O.
Quarcoopome van de medische faculteit
van de universiteit van Ghana.
De dode larven kunnen bij de slachtof
fers dikwijls zo’n erge jeuk doen ontstaan
dat deze zelfmoord plegen.
Dr. Quarcoopome schat dat in Afrika
tussen de Sahara en Zuid-Afrika, in Zuid-
Amerika en in het Midden-Oosten onge
veer 40 miljoen mensen deze ziekte in een
of andere vorm hebben. „Niet een westelij
ke geneesmiddelenfabriek werkt aan de
bestrijding ervan,” zei hij.
ROTTERDAM. Twee wetenschappe
lijke medewerkers van de Erasmusuni-
versiteit in Rotterdam, dr. L. G. Jansma
en drs. J. Veenman, hebben een sociolo
gisch onderzoek ingesteld naar de motie
ven van mensen om zich al dan niet te
laten vaccineren tegen polio. Zij besteed
den speciaal aandacht aan de relaties
tussen hen die zich tijdens de epidemie in
juli vorig jaar voor het eerst lieten inen-
eten en degenen die zich daartegen bleven
verzetten. Onder meer is gebleken, dat het
feit of een ander al dan niet werd gevacci
neerd in sommige gevallen heeft geleid
tot het verbreken van de relatie.
De volwassen worm kan door een injec
tie worden gedood, maar dat is voor mas
sale bestrijding in landelijk Afrika onge
schikt. De larven kunnen ook door tablet
ten worden gedood, maar die moeten dan
dikwijls worden ingenomen en hebben
De onderzoekers hebben hun vraagge
sprekken voornamelijk gevoerd onder de
gereformeerden. Zij stellen echter met na
druk dat niet-ingeënte gereformeerden be
neden 27 jaar die behoren tot de weiger
achtige kerkelijke groeperingen, slechts
een minderheid (70.000) vormen van het
totaal aantal (420.000) niet-gevaccineerden
beneden deze leeftijd in ons land. Het
onderzoek werd gedaan in enkele Zuidhol-
landse gemeenten rond de Lek. Er werden
239 vraaggesprekken gevoerd, waaronder
41 met „weigeraars” en 76 met mensen die
zich voor de eerste keer lieten inenten.
Redenen om inenting te blijven weigeren
waren:
Uit godsdienstig oogpunt is het niet
toegestaan een „voorbehoedmiddel” te ge
bruiken, waarmee bovendien volgens ve
len geen gunstig resultaat kan worden
verkregen.
Het gaat hier om een „beproeving". Zij
die zich laten inenten hebben niet voldoen
de vertrouwen in God. Zij behoren niet tot
de „standvastigen in het geloof”.
De ziekte is volgens sommigen, zeker in
vergelijking met andere verschijnselen in
onze samenleving, niet ernstig te noemen.
Degenen die zich voor de eerste keer
lieten inenten voerden ondanks de princi
piële godsdienstige bezwaren aan, dat de
ziekte nu heerst en het verboden „voorbe
hoedmiddel” daardoor toegestaan „ge
neesmiddel” is geworden. Sommigen had
den hun bezwaren laten varen en zich bij
de inenting neergelegd op uitdrukkelijke
wens van de kinderen.
Een jonge
man van
twintig jaar
ziet er, als
gevolg van de
ziek, uit als
een oude
man. Zijn
broertje leidt
hem.
Bemoedigend is wel dat de vlieg geen
weerstand tegen het insecticide schijnt te
ontwikkelen, wat bij malariamuskieten in
andere delen van de wereld wel het geval
is. Nog niet, tenminste, zegt dr. Quarcoop
ome.
Hij en zijn collega's in andere landen
willen echter dat de landen zelf de bestrij
ding overnemen, waarbij dorpelingen de
rivieren van de. grond af bespuiten en de
gezondheidsfunctionarissen zelf verant
woordelijk zijn voor een eigen deel van de
rivier. Dan zou de vlieg geen kans meer
maken.
„We hebben alleen gebrek aan man
kracht, geld en uitrusting,” aldus dr. Quar
coopome.
Daar komt nog ondervoeding bij. Het
land is vruchtbaar, maar wanneer van een
heel dorp alleen de kinderen kunnen zien
is de oogst mager. Ondervoeding maakt de
mensen ook vatbaarder voor de ziekte.
Onnodig omdat het gezichtsvermogen
van die kinderen gered kan worden met
een goedkoop vitaminetablet per dag of
een handjevol verse groente. „Dan sterven
er nog wel veel door ondervoeding, maar
ze worden dan tenminste niet blind.”
Het VN-programma, oorspronkelijk op
120 miljoen dollar gebaseerd, bestrijkt een
gebied van 700.000 vierkante kilometer, zo
groot als Frankrijk en Engeland samen.
Bangladesj had in 1977 een goed jaar.
slechts 25.000 mensen werden er blind
door ondervoeding. „In een slecht jaar zijn
het er wel 100.000," aldus Sir John.
Uit het onderzoek kwam voorts naar
voren dat sommige mensen, die godsdien
stige bezwaren hadden, eerder bereid wa-
De weigeraars vonden de mensen, die
zich voor het eerst haddén laten inenten,
niet standvastig in het geloof. Omgekeerd
werd meestal erg mild geoordeeld over de
principiële weigeraars. In enkele gevallen
werden aan beide zijden kwalificaties als
„dom" en „onverantwoordelijk” gehan
teerd.
Xeropthalmie is de voornaamste oor
zaak van blindheid onder kinderen. Dit
komt voor in Voor-Indië, een groot deel
van Zuidoost-Azië, bepaalde plaatsen in
Afrika, vooral in de Sahel en in delen van
Zuid-Amerika.
Schoolkinderen helpen vrijwillig bij de
verzorging in hutten en tenten.
Na de korte operatie volgt een periode
van tien dagen van herstel, met verband
op de ogen. Wanneer dat verwijderd wordt
kan de patiënt weer zien, zijn bed opne
men en weer naar huis gaan.
Katarakt is het allengs troebeler worden
van de ooglens. Ouderdomsstaar komt het
meest voor.
De ziekte komt over de hele wereld voor
en niet speciaal in ontwikkelingslanden.
Professor Lalit Agarwal, oogkundig advi
seur van de Indiase regering, heeft zelfs
vastgesteld dat in zijn land een kleiner
percentage is aangetast dan in de VS,,
misschien omdat de bevolking er jonger is.
„Maar met onze grote bevolking (625 mil
joen) hebben we een groter probleem. Er
komen elk jaar een miljoen nieuwe geval
len bij.”
Professor Agarwal verwacht dat het
twintig jaar zal duren voordat de achter
stand is ingehaald.
De campagne voor het binnen de kortst
mogelijke tijd genezen van zoveel mogelijk
mensen is echter slechts een onderdeel van
de strategie. De mensen zullen moeten
leren hoe zij hun gezichtsvermogen kun
nen behouden en er moet een permanente
infrastructuur komen zodat de dokters
niet langer door het land behoeven te
zwerven.
Dat bestaat voornamelijk uit uitroeiing
van de vlieg door bespuiting uit vliegtui
gen en hefschroefvliegtuigen. Dat gaat ta
melijk goed, aldus dr. Quarcoopome, maar
de vliegen keren sneller terug dan ver
wacht werd.
Sir John ziet vier bestrijdingsmethoden:
toevoeging van vitamine aan levensmidde
len, verstrekking in capsules, voedingsleer
voor moeders en „ervoor zorgen dat de
wereld genoeg te eten krijgt, maar dat is
een utopie”.
Tabletten komen bij 80 tot 90 procent
van de kinderen terecht omdat „in ontwik
kelingslanden een kind dat ziek is dikwijls
door de moeders verborgen wordt gehou
den.”
igers-
en
uider-
an tijd-
gen en
dt van
voor-
mmer.
ÏO uur.
MO:
iteurs
i alle
n, lom-
Veld-
str. 8,
luiden.
In Indië wordt groente dikwijls verwor
pen als „armeluiskost”. Terwijl slechts 30
tot 60 gram nodig is.
Sir John zegt dat xeropthalmie zich in de
Derde Wereld uitbreidt omdat kinderen
die in het verleden gestorven zouden zijn
aan cholera, pokken, malaria of ondervoe
ding nu in plaats daarvan blind worden.
De helft van die blinde kinderen sterft
echter korte tijd later toch.
Volgens de statistiek worden over de
hele wereld per jaar 250.000 kinderen
blind door verkeerde voeding.
In India wachten zes miljoen mensen op
een operatie van een kwartier die hun hun
gezichtsvermogen teruggeeft.
„Iedereen kan katarakt genezen voor
500 dollar,” aldus sir John Wilson. „Het is
echter de kneep om het voor tien dollar te
doen, en wij doen het.”
Daarvan komen er vijf uit hulpverlening
en vijf van de plaatselijke gemeenschap.
In die tien dollar zijn 50 cent begrepen
voor een bril.
„Het onderhoud van een blinde kost tien
dollar per maand, zijn verlies voor de
produktie niet meegerekend.” India be
taalt dus 600 miljoen dollar per jaar voor
het in leven houden van blinden die voor
50 miljoen kunnen worden genezen.
Vorig jaar werden in India ongeveer
700.000 katarakt-operaties verricht, waar
van 150.000 in oogkampen waarin chirur
gen en medisch personeel enkele weken
werken en na behandeling van alle geval
len in de omgeving het hele kamp weer
ergens anders opslaan.
Bijna alle dokters in die kampen zijn
inheemsen, maar een groot deel van de
kosten komt uit buitenlandse hulp.
De kampen zijn kleurrijke gevallen.
Trommelslagers trekken door de dorpen
om de blinden op te roepen, die dan met
hun bed en eetgerei naar het kamp trek
ken.
vervelende bijwerking.
De Wereldbank en de wereldgezond
heidsorganisatie WHO hebben in 1974 een
20-jarenprogramma gelanceerd langs de
Volta, die door Ghana, Benin, Ivoorkust,
Mali, Niger, Togo en Boven-Volta loopt.
Nu er veel gevallen van kinderverlamming voorkomen, laten velen zich inenten tegen
polio.
Juist döor vaccinatie zou men slachtof
fer worden van de ziekte, waarbij men
verwijst naar de nadelige gevolgen van
pokkenin j ecties
ren een „klontje” te nemen dan zich te
laten injecteren, omdat in het laatste gevo‘
ook wordt bescuermd tegen andere, niet-
heersende ziekten.
Tijdens de vraaggesprekken bleek tens
lotte, dat bij vele van de reeds volledig
ingeënten grote onzekerheid bestond over
het risico dat men liep. De onderzoekers
stellen dat een betere voorlichting niet
alleen angst en onzekerheid kan wegne
men maar bovendien onnodige deelne
ming en daarmee de kosten van de en-
tingsacties kan voorkomen.
0^9 4.81^
F
-
