Val Italiaans kabinet nabij Nixon ontmoet Deng Drie politiemannen ernstig gewond Dissident ter dood veroordeeld Officier eist k Westduitse kerngeleerde vrijgelaten y/t jaar tegen RAF-advocaat Patricia Hearst donderdag vrij Ook politieke gevolgen verwacht „Betekenis betrekkingen gaat veel verder” Geen woord Stroopramp Tekeningen I sme icht lerd Naar China patie teurs 2 3 DINSDAG 3 O 19 7 9 JANUARI BINNEN- EN BUITENLAND slijk ikels 1 opgave haar pogingen tot handha ving van vrede en evenwicht in de wereld te verdubbelen. Onze twee landen zijn verplicht samen te werken en daartoe een betekenis volle bijdrage te leveren”. (Van onze redacteur in de VS, Henk Kolb) WASHINGTON. China’s vi ce-premier Deng Xiaoping (Teng Hsiao-ping) is zijn staatsbezoek aan de VS gisteren begonnen met een duidelijke indicatie van zijn politieke bedoelingen: „De bete kenis van normalisering van de betrekkingen tussen de VS en de Chinese Volksrepubliek reikt veel verder dan onze wederzijdse be trekkingen. De redenen voor oor log nemen zichtbaar toe. De we reldbevolking heeft de dringende Li Andreotti vraagt vergeefs steun Premier Andreotti De Italiaanse politie heeft in Turijn de Deng: Redenen voor oorlog nemen toe afscheidingsbeweging ETA-Militar. 1 indse n het rd. In 7 mil- on in vond t: uit st, te- steries enwer- isie zei iurina- niet te in die ar uit- (Van onze redactie buitenland) ROME. De Italiaanse premier An dreotti heeft gisteren in het parlement weinig steun gekregen bij zijn oproep aan de politici achter het huidige kabi net te gaan staan. Verwacht wordt dat de bewindsman op korte termijn het ontslag van zijn christen-democratische kabinet zal indienen. Het politieke einde van de regering is onontkoombaar geworden nu de com munisten hebben verklaard, niet meer Een krachtige bom werd met afstands bediening tot ontploffing gebracht bij het stadje Tolosa, op het moment dat een dynamiettransport onder begeleiding van de politie passeerde. Door de ontploffing werd de achterste patrouillewagen van de politie geraakt. Had de ontploffing enkele terst linkse stadsguerrilla-organisatie „Eerste linie”, die verwant is aan de extreme Rode Brigades, gisteren de 37- jarige Emilio Alessandrini dood. In ver scheidene processen tegen van terroris me verdachte personen is Alessandrini opgetreden als aanklager. Hij was het 34ste slachtoffer van de stadsguerrilla’s in dertien maanden. In Rome en Milaan legden rechters, advocaten en andere ju risten uit solidariteit met Alessandrini gisteren het werk neer. Carter danst dus op het slappe koord, niet alleen namens de VS, maar ook na mens de rest van de westelijke wereld. En de VS hebben er allerminst behoefte aan de besprekingen met Deng Xiaoping te be sluiten met een communiqué, waarin de 35-jarige Ingeborg Keinach uit Neuren berg aan gehouden, die samen met vijf andere leden van de Rode Brigades, ter roristische activiteiten ontwikkelde. Het zestal werd compleet door en politie- inval verrast. Ingebor Keinach woont al zeven jaar in Italië en zou een schakel vormen tussen het Italiaanse terrorisme en de Westduitse Baader-Meinhof-groep. Onder het zestal arrestanten bevonden zich ook een man en een vrouw, die werden gezocht in verband met de moord op een openbare aanklager in november. Waarnemers menen dat deze aanslag het antwoord is van ETA-Militar op de veroor deling van het geweld in het Baskenland door een groep Baskische intellectuelen, die zaterdag in San Sebastian de terreur in Noord-Spanje aan de kaak hebben ge steld. Volgens dezelfde bronnen speelt een uitlating van Jesus Maria Viana, de secre- taris-generaal van de centrumpartij UCD in het Baskenland, hierbij een rol. Viana verklaarde zondag dat de Basken nooit over een eigen politieapparaat zullen be schikken dat de openbare orde in hun eigen streek zal handhaven. De socialisti sche arbeiderspartij PSOE in het Basken land heeft hierop gereageerd met de op merking dat de regering+Suarez de Bas ken belachelijk heeft gemaakt. Toen ik dat had gelezen wist ik dat ons nog een rampenfilm te wachten stond! Denkt u zich eens in, 21 mensen en tiental len paarden gedood, huizen vernield, een brug ingestort, alles door die lavastroom van stroop, die met de toegestane snelheid binnen de bebouwde kom van 50 kilometer per uur alles op zijn weg verbrijzelde, opzoog, machteloos maakte. Het zoetste moeras ter wereld! De minst heroïsche dood ooit vertoond: in keukenstroop! Daar wou ik meer van weten, ik wou foto’s zien, ooggetuigenverhalen en rouwadvertenties lezen. Ik begaf me dus naar de Nederland se Persbibliotheek, vlooide nog wekenlang na de 15e januari 1919 alle pagina’s van de Oprechte Haarlemsche Courant en het Al gemeen Handelsblad na, maar lauw loe- nen. Geen woord erover. Enkele dagen later keerde ik naar de Persbibliotheek terug, en bestudeerde de jaargangen van 1919 van Het Leven, de Prins, De Katholie ke Illustratie en de Nederlandsche Illus tratie, maar ook in deze toch rijk geïllus treerde bladen was geen foto met bij schrift te bekennen. Daarna heb ik Matla Agenda opgebeld, en vorige week kreeg ik haar bron toegestuurd: het Panorama van 29 oktober 1955, waarin, „with permission of The Reading Digest” (zo staat het er) een lang verhaal van Ralph Frye staat over „de rampzalige stroopvloed van Bos ton”. gaan :omst Euro- roris- heeft n van L). De ?ht in e Sa le de- tegen, lilhan- zichte deme- 80 toe i0. Het truim begint tuin- vier- lemin- )e ten- ruari. Een van de mooiere dingen in het leven is de Matla Agenda, waarin maandelijks de te verwachten jubilea en herdenkingen worden opgesomd.Vandaag, 30 januari, bestaat bijvoorbeeld de afdeling Aalten (Gld.) van de Nederlandse Christen Vrou wenbond (secretaresse G. J. Houwer-We- vers, Dinxperlosestraatweg70)40 jaar, iets wat me zeker ontgaan zou zijn als de Matla Agenda er niet op had gewezen. En mor gen zal het 125 jaar geleden zijn dat de opening plaats had van het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut, en precies 100 jaar geleden dat aan architect A. J. van Beek opdracht werd verstrekt tot de bouw te Amsterdam (Leidsebosje) van de Ned. Herv. Koepelkerk, die inmiddels alweer is gesloopt. Het aardige van de Matla Agen da is daarbij, dat elk onderwerp in één zin wordt afgedaan, iets wat mij, belust als ik soms op lange zinnen ben, erg aanspreekt. Let u nu goed op, want nu komt een adembenemende herdenking, waar ik da genlang zoet mee ben geweest: „Vijftien januari, is het 60 jaar geleden, dat de grootste opslagtank van stroop, een gevaarte van 15 meter hoog en 84 meter omvang, in de Commercial Street te Bos ton uit elkaar sprong, waardoor niet alleen moordende stukken staal ver weg spron gen, doch ook een huizenhoge lawine van 14.000 ton stroop (waarvan de zogenaamde Yankee-rum, dit is whisky met stroop werd bereid) met een vaart van circa 50 kilometer per uur vanuit het drukke ha venkwartier de stad instroomde, waar door huizen werden vernield, het construc tiewerk van de luchtspoorweg als lucifer houtjes afknapte en sleperswagens en au to’s werden verbrijzeld, doch bovendien 21 mensen en tientallen paarden de dood vonden, hetgeen een reeks processen ter behandeling van 119 afzonderlijke schade gevallen ten gevolge had, welke 309 zit tingsdagen van het gerechtshof in beslag namen, dat tenslotte zes jaar later de brou werijen en verzekeringsmaatschappijen veroordeelde tot een schadevergoeding van ruim zes miljoen gulden, terwijl het intussen jarenlang geduurd had eer de gevolgen van de kleverige ramp, waarvan de sporen allengs op vele kilometers af stand merkbaar waren, tot de laatste smet waren verdwenen”. Frye vertelt dat hij verslaggever was van de „American”, een krant in Boston, toen om 12.41 uur agent Frank McManus een zwarte golf stroop uit de tank zag stromen: „Even later barstte het gevaarte uiteen. De stalen wanden werden weggedrukt alsof zij van papier waren. Een huizenhoge muur van stroop rolde ziedend en sissend de straat op”. Daarna schetst Frye enkele tragische gevallen. De bokser Martin Clougherty vertelde: „Ik sliep op de derde verdieping thuis en ik werd wakker in een laag stroop. Een eindje van me af zag ik mijn zuster. Ik wrong mij onder het puin uit en slaagde erin mijn zuster op een kast te trekken. Toen begon ik naar mijn moeder te zoe ken. Maar het dak was ingestort en had haar verpletterd”. En zo nog een handvol verhalen. Het klinkt redelijk authentiek, maar ik houd mijn twijfels. Waarom tekeningen en geen foto’s bij het artikel in Panorama? Waar om geen woorden erover in de Nederland se kranten en weekbladen, die toch niet voor een gezellige ramp terugschrokken? Ik geloof in de film die er ooit zal komen, maar niet in de ramp zelf! ite. snwer- gratie- wegin- ’olking en kan en dat in het zullen i, vroe- n hun te stel- me, zo (Van onze redactie buitenland) KARLSRUHE. De kerngeleerde Bernd Richter, die vrijdag door Frankrijk op verdenking van spionage voor Oost- Duitsland was uitgewezen en was overge dragen aan de Westduitse autoriteiten, is gisteren in de Bondsrepubliek op vrije voeten gesteld. lerger 1 Bis- a van ragen ■opese i geen schap, vrou- n. Zij en hij name □rieën m. De >r Wie- iatsse- RM. n Wa- leege- inten- rlijke >eling door- »n. In e Ka- WD) in de volle BONN. De officier van jujliiiv bij de rechtbank in Stuttgart heeft tegen de vroegere Baader-Meinhof-advocaat dr. Klaus Croissant drieëneenhalf jaar ge vangenisstraf geëist plus een verbod zijn functie vijf jaar uit te oefenen. Sovjet-Unie als het grote gevaar voor we reldvrede wordt bestempeld. Anderzijds: Tengs Amerikaanse beleve nissen worden elke avond naar China uit gezonden per satelliet. Een ongewoon ge beuren voor de Chinezen. Deng spreekt zodoende in Amerika ook voor het thuis front dat zijn huidige macht moet bevesti gen en die eventueel kan vernietigen. Car ter noemde voorzichtigheidshalve dan ook premier Hua Guofeng als „medeplichtige” aan China’s kortelings ontembare verlan gen naarmodemisering van zijn industrie en samenleving. (Van onze redacteur in West-Duitsland, Hans Amesz) BONN. In veel Westduitse kranten stond gisteren een pagina-grote adver tentie. Opdrachtgever: het weekblad Der Spiegel. Reden: het titelverhaal van hetzelfde weekblad. De omslagfoto van Der Spiegel vertoont het hoofd van SS- Sturmbahnführer Erik Dorf. Daarnaast de joodse arts Josef Weiss, op transport van Berlijn naar het Warschau-getto. De covertekst: Holocaust. De jodenmoord brengt de Westduitsers in beroering. Achttien pagina’s lang wijdt Der Spie gel over de Amerikaanse tv-serie Holo caust (vernietiging, red.) uit, die vorige week dat kan zonder overdrijving wor den gezegd de gehele Bondsrepubliek beheerste. Het is bijna onwaarschijnlijk. Een in de Verenigde Staten geprodu ceerd televisiedrama, gemaakt met het eenvoudige en ongegeneerde doel geld te verdienen, heeft op Westduitse bodem een niet te geloven echo bereikt. Dat meer dan 15 miljoen Westduitsers de film hebben gezien en tienduizenden schriftelijk en telefonisch hebben gerea- heeft meegedeeld. In Dengs visie leveren noch Europa, noch de Verenigde Staten voldoende tegenwicht voor „de ijsbeer”, zijn favoriete aanduiding voor de Sovjet- Unie. Later, na een gesprek met Carter in het Witte Huis, sprak Deng op het ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens de lunch van „nieuwe banden” die het resultaat zijn van een „afmattende weg” naar „strategi sche overwegingen op lange termijn”. Car ter op zijn beurt schilderde tijdens het eerste gesprek in het Witte Huis dat hij van de nieuwe betrekkingen een stabilisering verwachtte van het klimaat voor de rech ten van de mens in Azië en in het westelijk deel van de Stille Oceaan. Deng heeft met dit alles recht gedaan aan zijn reputatie van een soms bijna brute rechtstreeksheid in de benadering van omzichtige gesprekspartners. Hij stelt de VS voor de keuze tussen China en de Sovjet-Unie een boodschap die Carter allerminst welgevallig is, gegeven het feit dat ra”=<sen een nieuw verdrag ter Het tegendeel is inmiddels gebleken, wat de meeste Westduitse media ook zelf „met voldoening” schrijven. Holocaust, zo is de indruk hier, zal zeker een rol spelen bij het verjaringsdebat dat voor 31 december 1979 in de Bondsdag moet worden gevoerd. Het Westduitse parle ment moet een beslissing nemen of nazi- moorden met ingang van 1980 zijn ver jaard of niet. In die zin heeft het televisie drama waarvan overigens grote krin gen vinden dat het binnenkort op het eerste net moet worden herhaald dus wellicht een directe politieke invloed Mariano Nicolas, directeur-generaal van de politie, heeft gisteravond tijdens een persconferentie in Madrid bevestigd dat men de dader heeft gearresteerd van de aanslag op de rechter Miguel Cruz Cuen ca, die op 9 januari in de Spaanse hoofd stad voor zijn woning werd neergeschoten. De dader, de 19-jarige Adolfo Caballero Carbonell, is lid van de GRAPO, een anti fascistische verzetsgroep. Tijdens het poli tieverhoor bekende Caballero Carbonell ook dat hij op 21 december 1978 een agent van de gemeentepolitie in Madrid had ver moord. verantwoordelijk te willen worden ge steld voor het kabinetsbeleid. Tot nu toe gedoogden de communisten Andreotti’s ploeg. De premier is al leider geweest van vier regeringen. Het ziet er naar uit dat hij ook premier wordt van een binnen kort te formeren regeringsploeg. In verschillende Italiaanse dagbladen waren na het onzekere voortbestaan van het kabinet, waarschuwingen geuit, dat de gewelddadigheden in het land zouden toenemen. De commentatoren kregen ge lijk. In Milaan schoten leden van de ui- Het vonnis is volgens Sacharov afgelo pen vrijdag aan de familieleden van Za- dikjan meegedeeld. Zadikjan, die tussen 1967 en 1972 in een kamp heeft gezeten wegens wat werd ge noemd „nationalistische, anti-Russische activiteit”, werd ervan beschuldigd, een bomaanslag te hebben gepleegd in januari 1977 in de Moskouse metro. Daarbij zou den volgens officieuze bronnen vier tot zeven mensen om het leven zijn gekomen. Volgens verwanten van Zadikjan, was hij op het moment van de aanslag echter niet in Moskou. Sacharov heeft indertijd verklaard, dat hij zich niet aan de indruk kon onttrekken, dat de ontploffing het werk was van de Russische geheime dienst KGB, die daarmee de dissidenten in dis- crediet zou willen brengen. Volgens het openbaar ministerie is het bewijs geleverd dat Croissant de criminele organisatie Rote Armee Fraktion (RAF) daadwerkelijk heeft ondersteund. Via een zogenoemd informatiesysteem zou hij in de periode 1973-76 voor hebben gezorgd dat het contact tussen gevangenzittende RAF-leden en hun nog niet gearresteerde geestverwanten bleef bestaan. Langs deze weg eisten gevangenen dat hun „kameraden” er door gewelddadige acties (springstofaanslagen, gijzelaars) voor zouden zorgen dat ze vrij kwamen. Verder werden in deze informaties aanwij zingen gegeven voor bijvoorbeeld het ont steken van bommen. De officier van justi tie is van mening dat Croissant zijn rech ten als verdediger heeft misbruikt door aan dit informatiesysteem mee te werken. Hij werd omschreven als „een wolf in schaapskleren”, die nog steeds „de doel einden van de RAF trouw is”. Half februa ri wordt de uitspraak verwacht. Volgens Deng betekent de hervatting van de normale diplomatieke betrekkin gen tussen de VS en China dat de wereld „op een nieuw keerpunt” is aangekomen. Dit alles valt kort samen te vatten: Deng wenst een nieuwe alliantie van de VS, China, Japan en Europa tegen eventuele politieke en krijgshaftige uitspattingen van de Sovjet-Unie, zoals hij in een inter view aan de vooravond van zijn bezoek verdere beperking van strategische wa pens moet worden gesloten waarvoor staatshoofd-partijchef en machthebber Leonid Brezjnjev medio maart wordt ver wacht. geerd, is niet alles. Wat niemand ver wachtte is veeleer het feit dat dit televi siespel ervoor heeft gezorgd dat het Westduitse volk kennelijk toch bereid is zich op een zeer ernstig te nemen wijze met zijn gruwelijk nazi-verleden bezig te houden. Dat kan worden geconcludeerd uit de vragen die naar aanleiding van Holocaust zijn gesteld. Voordat de serie op het derde West duitse net werd uitgezonden was er ook in de Bondsrepubliek al veel over ge praat en geschreven. De grote vraag was toen: Wat is eigenlijk waar in deze film en wat is misschien bewust gelogen? Tij dens de uitzending en daarna ging het om heel iets anders. Namelijk om vragen als: Hoe kon dat gebeuren? Wie heeft daarvan geweten, wie had het kunnen weten? Wat had men ertegen kunnen doen? Wat valt eruit te leren voor de toekomst? Je bent geneigd het niet te willen gelo ven, maar het is kennelijk waar, Wat honderden boeken, theaterstukken, films, tv-documentaires en tv-films, dui zenden documenten en alle nazi-proces- sen in meer dan dertig jaar naoorlogse toe te idspa- -lucht- op 30 >ij het geschiedschriving niet is gelukt, daar is Holocaust in geslaagd. Vijfendertig jaar na het einde van de nazi-heerschappij zijn de Westduitsers zodanig met de in hun naam gebeurde massale jodenver nietiging geconfronteerd, dat miljoenen ernstig zijn geschokt. Dat is de niet te overschatten werking van Holocaust. Zeker, er moet nog veel gebeuren, voordat het grootste deel van het Westduitse volk ook werkelijk in staat is te treuren om het verleden in plaats van dit verleden te verdringen, maar de massale aanzet daartoe schijnt te zijn geleverd. Holocaust heeft gezorgd voor een „volksdiscussie”, waar met goed fatsoen geen leraar meer aan voor bij kan. Dat moet, voor zover nu valt te overzien, leiden tot meer kennis van en over het Derde Rijk (die kennis is heden ten dage met name bij de Westduitse jeugd bedroevend). Samen met de door Holocaust opgewekte emoties moet deze meerdere kennis een heilzame loutering kunnen bewerkstelligen. Achteraf kun je zeggen dat velen zich hebben vergist. Holocaust is na uitzen- seconden eerder plaatsgevonden, dan had de explosie van ruim 250 kg dynamiet een verschrikkelijke ramp veroorzaakt. Door de kracht van de ontploffing sneu velden alle ruiten van gebouwen die in een omtrek van 300 meter stonden. De agenten uit de patrouillewagen die het dynamiet- konvooi openden, beantwoordden de agressie van de daders onmiddellijk met mitrailleurvuur. De mannen die de ont ploffing veroorzaakten, wisten echter te voet in de nabijgelegen bergen te ontko men. De politie vermoedt dat de aanslag het werk is geweest van de Baskische Volgens een woordvoerder van de fede rale openbare aanklager in Karlsruhe be schikt men niet over voldoende bewijsma teriaal om Richter vast te kunnen houden. Het onderzoek tegen de atoomgeleerde, die werkte bij het in Genève gevestigde Europese centrum voor kernonderzoek CERN en woonde in Frankrijk, vlak bij de Zwitserse grens, zal volgens de woord voerder worden voortgezet. De openbare aanklager in Karlsruhe zal daarentegen geen onderzoek instellen naar de beschuldigingen die zijn ingé bracht tegen de in West-Duitsland geboren atoomfysicus Rolf Dobbertin. Deze is door de Franse contra-spionage aangehouden en moet verschijnen voor het Franse hof voor staatsveiligheid. Dobbertin wordt beschuldigd van spio nage voor Oost-Duitsland. Hij heeft vijf tien jaar gewerkt bij het Franse centrum voor wetenschappelijk onderzoek en is een specialist op het gebied van laserstralen. De aanhouding van Dobbertin en Rich ter volgde op aanwijzing van de 45-jarige luitenant van de Oostduitse geheime dienst Werner Stiller, die naar het Westen is overgelopen. Patricia Hearst, dochter van de beken de Amerikaanse krantenmagnaat, komt overmorgen op vrije voeten. Zij heeft bij na twee jaar in de gevangenis gezeten. WASHINGTON. De Amerikaanse president Carter heeft gisteren gratie ver leend aan Patricia Hearst. Zij zal donder dag op vrije voeten worden gesteld. Patty Hearst, dochter van krantenmag naat Randolp Hearst, werd in 1976 veroor deeld tot zeven jaar gevangenisstraf we gens haar aandeel in een gewapende bank overval in 1974. Pas in juli van dit jaar zou zij voor voorwaardelijke invrijheidstelling in aanmerking zijn gekomen. Aan de vrijlating van Patty Hearst, die nu 22 maanden opgesloten heeft gezeten, zijn voorwaarden gesteld. Zo mag zij het land niet verlaten zonder toestemming van de minister van Justitie, geen contact heb ben met een veroordeelde en geen vuurwa pens bezitten. Tevens dient zij zich te on derwerpen aan eventueel verder toezicht. Deze voorwaarden zullen gedurende een jaar van kracht zijn, zo verklaarde het ministerie van Justitie. (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. Het hooggerechtshof van de Sovjet-Unie heeft de 32-jarige Armeen se dissident Stepan Zadikjan ter dood veroordeeld, zo heeft de dissidentenleider Andrei Sacharov gisteren bekendge maakt. ik JÜk' President Carter van de VS lacht breeduit als ex-president Richard Nixon de Chinese vice-premier Deng Xiaoping (Teng Hsiao-ping) op het Witte Huis de hand drukt. Het was voor het eerst sinds zijn aftreden in 1974, dat Nixon weer op het Witte Huis was, waar Deng een staatsdiner werd aangeboden. Weer aanslag in Baskenland (Van onze redactie buitenland) MADRID. Na een periode van be trekkelijke rust werd Spaans Baskenland gistermorgen opnieuw opgeschrikt door een bomaanslag, waarbij drie politieman nen ernstig gewond raakten. Holocaust verandert Westduitse opinie ding in Amerika door de meeste com mentatoren afgekraakt. Er werd gepraat en geschreven over een „kitscherige Hol- lywood-film”, een „zeep-opera”, een „mislukte poging om aan de hand van het lot van twee families alle verschrik kingen van de jodenmoord in beeld te brengen”. Ook Der Spiegel, die nu Holo caust per advertentie te gelde maakt, schreef vorige week nog over „volkeren moord op Bonanza-niveau”. De algeme ne indruk was dat de Westduitsers daar niet „in zouden trappen”. tnjfël g door Nico Scheepmaker^^ 4 W4 f k W rt

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3