Einde van een zeekasteel
Over IJmuiden gesproken
in de vishciïj
Geen busdienst Leiden-Schiphol
Tweede bezwaarschrift tegen
uitbreiding van IJmond MTS
■■■■HAARLEM
jfRADTfïÖNËLrÖPmjTR^
.ENORME KORTINGEN!!”
hciven-
berichten
wat vertel je me nou?
Bb
KLM Aerocarto
J
fotografeert
voor OR-Belasting
VOOR KENNERS EN PRIJSBEWUSTE KOPERS!
HAARLEM - OUDE GROENMARKT 14.-16 I
PAL ACHTER DE MOTE KERK - GROTE MARKT - TELEFOON (023) - 324404
OPENINGSTIJDEN: DINSDAG T/M ZATERDAG 10-0 DOR
GROOTIMPORT
J
nEOERLnnos grootste specirrlzrrr.
BIJ EHIM KOOPT U m PERZIË ZELF!
WERELD VOL PERZEN
,|l
I
L.
Terugblik
6
19 7 9
FEBRUARI
WOENSDAG 7
OOK STICHTING SANTPOORT IN HET HARNAS
F
E.A.W
PERZISCHE
TAPIJTEN
deze moeilijkheid hadden gevonden. Dat
maakte het tevens mogelijk een eenvou
dige maar zeer doeltreffende methode
toe te passen om de schepen te bescher
men: men ontmagnetiseerde deze met
behulp van een bepaald soort kabel.
een drastische verkorting van de reistijd
mogelijk zou zijn met een snelbusdienst.
„Ik acht het niet verantwoord wanneer het
inzetten van een sneldienst door onvol
doende coördinatie tussen NS, Centraal
Nederland en NZH tot 1980 zou moeten
wachten of zelfs geheel achterwege zou
blijven tot de opening van de gehele Schip-
hollijn in 1981,” zo stelde Jansen.
(Van een medewerker)
IJMUIDEN. Aan de dinsdagmarkt
werd aangevoerd: 466 kisten kabeljauw;
1728 kisten koolvis; 39 kisten schelvis; 86
kisten wijting; 53 kisten schol; 2 kisten,
schar; 36 kisten diversen.
meld laten onze voortreffelijke koster
de heer Koene die ik waardeer én als
vakman én als mens. Hij was een ware
tacticus die met iedereen kon omgaan.
„Tot zover deze korte terugbiik. Ik
vraag me af of er geen mogelijkheid te
vinden is om een gedeelte van het sobe
re maar geenszins sombere kerkgebouw
te bewaren, nu het silhouet hiervan
voorgoed uit het stadsbeeld van Oud-
IJmuiden verdwijnt. Ik denk er hierbij
aan bijvoorbeeld de klokketoren met
luidklok (zo die nog bestaat) en de to
renspits te doen herplaatsen als monu
ment op een daarvoor geschikt terrein.
De begraafplaats Duinhof zou een rus
tieke omgeving zijn voor zo’n monu
ment waar het tevens nog een functie
zou kunnen vervullen door aan degenen
die dat op prijs stellen de gelegenheid te
bieden hun dierbaren onder klokgelui
ten grave te dragen. Gaarne geef ik deze
suggestie aan de juiste instanties ter
overweging. Natuurlijk zijn er aan de
eventuele uitvoering technische en fi
nanciële bezwaren; de technische be
zwaren zullen door de bouwkundigen
zeker opgelost kunnen worden, terwijl
voor de financiële bezwaren misschien
ook wel een oplossing gevonden kan
worden door de kosten te rubriceren als
renovatiekosten of een eenmalige subsi
die van Monumentenzorg”.
(Reacties op deze rubriek: schriftelijk
aan het bureau van dit blad met vermel
ding „IJmuiden wat vertel je me nou?”,
telefonisch 023-378601).
De heer C. L. Kolster te Santpoort,
oud-secretaris van het kerk-schoolbes-
tuur van de Gregoriusparochie in IJ
muiden: „Zoals bekend wordt de St.
Gregoriuskerk van IJmuiden-West bin
nenkort afgebroken. Gelukkig is het
archief nu op een geschikte plaats opge
borgen en voor vernietiging gevrijw
aard, zodat een latere generatie daarin,
zo gewenst, nog eens kan grasduinen om
dan te weten te komen wat voorouders,
ondanks beperkte middelen en veelal
zonder overheidssteun, toch nog tot
stand wisten te brengen en tevens te
vernemen wat de Gregoriusparochie
DE HAVEN VAN IJMUIDEN zou in
mei 1940 kennis maken met de magneti
sche mijnen, uitgeworpen door Duitse
vliegtuigen om de vaarweg te versper
ren. Schepen zouden erdoor verongeluk
ken, bemanningsleden zouden er het
slachtoffer van worden. Nederland was
twee maanden tevoren volledig ingelicht
over het hoe en waarom van de Engelse
afweermethode maar na de ontvangst
van dit officiële rapport was de tijd te
kort gebleken om alle Nederlandse sche
pen afdoende te beschermen.
DE VISSERSSCHEPEN van IJmui
den waren in november 1939 nog voor
rampen gespaard gebleven. Vele trol-
ders oefenden de visserij uit. Over het
algemeen maakten ze hoge besommin
gen. In de eerste week van december
raakte IJmuiden echter in grote span
ning door het te lang uitblijven van een
schelvisboot. Op de ochtend van de zese
december 1939 deelde de rederij Wed. S.
I. Groen de familie van de opvarenden
van de trolder Silvain IJM 116 mee dat
ze zich op het ergste moest voorberei
den: de Silvain werd officieel als vermist
beschouwd. Er was rouw in elf gezinnen.
V
IG
RLAND
VEERTIEN DAGEN later liep het
Zweedse schip Vega, 1294 ton, bij Ter
schelling op een mijn. Het was met een
lading hout op weg naar IJmuiden. Van
de zeventien opvarenden raakten er zes
gewond. Na een uur in de reddingboten
te hebben rondgedreven werden ze aan
boord genomen door het Zweedse schip
Venern. De volgende dag werden de
schipbreukelingen ondergebracht in ho
tel Augusta en hotel Nommer Eén. „Het
was een hel”, vertelde de stuurman me,
„het eerst ging .de voormast overboord”.
Hij wees op een jongen die op een stoel
in slaap was gevallen: „Dat is onze jong
ste; hij is vijftien”.
aard en omvang van de bouwplannen te
ontvangen voor er een beslisisng over een
bouwaanvraag zou worden genomen.
De Stichting Santpoort stelt vast dat
van de gemeente „nimmer enig bericht” is
binnengekomen. Langs andere kanalen
vernam de stichting dat de bedoelde ver
gunning op 19 december is verleend. Het
bestuur drukt zijn „diepe teleurstelling"
over deze gang van zaken uit.
Na de bouwtekeningen alsnog te heb
ben bestudeerd meent de stichting dat
deze niet voldoen aan de bepaling in het
bestemmingsplan voor Santpoort-Noord,
volgens welke tenminste vijftig procent
van het betrokken perceel onbebouwd
moet blijven. Bovendien is de stichting tot
de conclusie gekomen dat het gedeelte
van de school aan de Roos en Beeklaan,
waar het een hoogte van 10.80 meter zal
krijgen, de rooilijn zal overschrijden. Het
bestuur acht de beschikking van B. en W.
dd. 19 december daarom onwettig. In het
bezwaarschrift wordt ér op aangedrongen
de bouwvergunning alsnog te vernietigen.
Het bestuur verwijst in zijn bezwaar
schrift naar een onderhoud met wet
houder Bijl op 25 oktober 1978 waarbij de
stichting meedeelde met haar over een
eventuele uitbreiding van het scholen
complex ter ore was gekomen. Het be
stuur zegt de belofte te hebben gekregen
dat het tijdig zou worden geïnformeerd.
Het rekende er daarom op gegevens over
DEN HAAG. Minister Tuijnman van
Verkeer en Waterstaat is niet van plan een
busdienst Leiden-station-Schiphol station
in te stellen. In antwoord op schriftelijke
vragen van het PPR-kamerlid Jansen
schrijft de minister maandag dat er geen
drastische verkorting van de reistijd in zit
met een busverbinding tenzij men vlakbij
het station Amsterdam-zuid zijn eindbe
stemming zou hebben. Jansen meende dat
SANTPOORT. Ook het bestuur van de Stichting Santpoort heeft bij B. en W. een
bezwaarschrift ingediend tegen het verlenen van een bouwvergunning voor uitbrei
ding van de IJmond MTS aan de Roos en Beeklaan. De stichting spreekt van een
„onherstelbare aantasting van dit, door het zeer verouderde bestemmingsplan Sant-
poort-Noord onvoldoende beschermde dorpsdeel”.
m’n hut om m’n zwemvest te pakken.
Terwijl ik daarmee naar de sloep liep
waarin mijn plaats was zag ik dat de
boot al vol was. Drie andere reddingbo
ten waren onklaar geraakt. Gelukkig
was ik heel gauw bij een vijfde sloep.
Daarin zat een olieman zonder zwem
vest. Ik ben er vlug even een voor hem
gaan halen. Er was ook een gewonde die
ik in de sloep kon helpen”.
„TERWIJL ONZE reddingsboot werd
gestreken”, vervolgde Verloop zijn re
laas, „raakte deze vast. Dat gebeurde op
de plaats waar de Simon Bolivar door de
ontploffing kapot was geslagen. Met een
maat sprong ik op ons schip om de sloep
los te krijgen. Toen we op de zinkende
Simon Bolivar liepen kwam er een twee
de explosie. Ik sprong in zee. Al zwem
mend bereikte ik een ronddrijvende
sloep maar die bleek vol water te zitten.
Daarom zwon ik meteen naar een ande
re sloep. Ook die was vol met water
geraakt. Intussen zat ik over m’n hele
lichaam onder de stookolie. Ik moest
nog een tijd zwemmen maar toen werd
ik opgepikt door een mijnenzwieper”.
DE KAPITEIN VAN het stoomschip
Spaarndam had de Simon Bolivar op die
achttiende november zien verongeluk
ken. Negen dagen later werd ook zijn
schip in de monding van de Theems
door een ontploffing getroffen. De
Spaarndam raakte in brand. Ook bij
deze ramp waren er moeilijkheden bij
het strijken van de reddingboot. Sloep 6
bijvoorbeeld werd tegen de romp van de
Spaarndam kapotgeslagen. Alle zeven
inzittenden raakten te water; drie van
hen konden niet meer worden gered.
Nog drie andere opvarenden van de
Spaarndam verloren het leven.
MIJNEN IN DE monding van de
Theems, met als gevolg twee zware klap
pen voor de neutrale scheepvaart die
voor Engeland hard nodig was - hoe
waren ze er terecht gekomen? Vijf da
gen na het vergaan van de Simon Boli
var kreeg men een toeval antwoord op
de vraag. In een ondiep deel van de
Theems werd een nog niet ontplofte
mijn aangetroffen. Bij de demontage
bleek dat men een der „geheime wa
pens”, waarvan de Duitse dictator Hitler
veel verwachtte, op éen presenteer
blaadje had gekregen: een magnetische
mijn. De Engelsen kenden het principe
ervan - wanneer zo’n mijn eenmaal door
een vliegtuig in betrekkelijk ondiep wa
ter werd neergelaten zou een passerend
schip haar automatisch tot ontploffing
brengen. Kort tevoren hadden de Engel
sen een dergelijke mijn in produktie
genomen. Het mechanisme had vele
hoofdbrekens gekost. De Engelsen za
gen nu welke oplossing de Duitsers voor
Tot vorig jaar werd het bedrag dat de
gemeenten ontvingen uit het gemeente
fonds gebaseerd op de opbrengst uit de
grondbelasting. Nu deze belasting op 1
januari van dit jaar, bij de invoering van
de onroerend-goedbelasting, is komen te
vervallen, heeft men een nieuwe maatstaf
nodig. Er wordt momenteel een tijdelijke
regeling gehanteerd, maar die zal in de
toekomst te onzuiver worden. Wanneer de
proef met Aerocarto slaagt, dan wil men
van de luchtfotografie gebruik gaan ma
ken.
LICHTMATROOS Arie Zwart, negen
tien jaar jong, kreeg laat op de vrijdag
avond bericht van zijn rederij, de
KNSM, dat er alsnog een plaats voor
hem was op de Simon Bolivar. Er was
geen tijd meer om naar Amsterdam te
komen. Daarom moest hij in IJmuiden
klaar staan. Arie Zwart liep van zijn
woning aan de Bik en Arnoldkade naar
de sluizen waar de contouren van het
passagiersschip zich al gauw afteken
den. Toen hij aan boord stapte was de
bemanning van 132 koppen compleet.
De lichtmatroos ontmoette op het schip
nog enige andere IJmuidenaren, zoals
de bediende tweede klas Verloop die aan
de Wijk aan Zeeërweg woonde.
DE VOLGENDE AVOND, op zater
dag 18 november 1939, schrok heel Ne
derland op van het bericht dat de twaalf
jaar oude Simon Bolivar was vergaan.
Er werd gesproken over honderd ge
wonden, van wie vijftig ernstig, 's Zon
dags werden nadere bijzonderheden be
kend. Het schip was door een ontplof
fing in de monding van de Theems ge
zonken. Van de 265 passagiers werden er
84 vermist. Onder de bemanning waren
18 slachtoffers gevallen. Bij de namen
der geredden waren die van de lichtma
troos Zwart en de bediende Verloop.
EEN WEEK NA DE ramp keerden
beiden naar IJmuiden terug. Ik was hen
tegemoet gereisd om onderweg voor het
Dagblad voor IJmuiden hun ervaringen
te noteren. In de trein vertelde Arie
Zwart me: „Ik sliep toen die ontploffing
kwam. Eenmaal wakker door al dat la
waai dacht ik meteen: we zijn op een
mijn gelopen. Nou, ik ging natuurlijk
meteen naar boven. Daar kon ik in een
reddingsboot stappen die net op het
punt stond om te worden gestreken.
Maar toen bleek dat de touwen nog vast
zaten. Daarom ben ik uit de boot gestapt
om ze los te maken. De sloep gleed
meteen weg, dus dat zat wel goed, maar
ik kon er niet meer in komen. Ik liep
naar een andere reddingboot. Onderweg
hoorde ik roepen: „Zwemvesten! We
hebben geen zwemvesten”. Ik zag er
verderop een paar liggen. Die heb ik in
de richting van de tweede boot gegooid.
Toen ging ook die sloep te water - net
voor ik erin kon springen. Nou, ik moest
dus op zoek naar een derde boot en die
vond ik. Er was gelukkig plaats voor me.
We werden al gauw door een patrouille-
schip opgepikt”.
IN EEN HOEK van een andere trein-
coupé trof ik Verloop aan. „Ik voer mee
als bediende tweede klasse”, begon hij
zijn relaas. „Ik had net de bar gesloten
en wilde nog iets halen, maar toen kwam
de ontploffing. Dat is een mijn of een
torpedo, dacht ik. Meteen rende ik naar
voor de katholieke bewoners van IJ-
muiden-West betekende.
„De gedachten van menig oud- en nu
oude parochiaan zullen nog wel eens
teruggaan naar deze, toentertijd en ze
ker in de tijd van de jaren kort voor de
Tweede Wereldoorlog, hechte parochie
gemeenschap. Wie herinnert zich niet
de e.zuster Josepha, Joannes Bergmans
en de dames Hopman en Poly die zo
voortreffelijk het onderwijs aan de
meisjesschool verzorgden? En, herin
nert u zich ook nog die brave zuster
Felicia van de kleuterschool? De jon
gensschool onder leiding van de heer
v.d. Does en zijn medewerkers de heren
Scholte, Lagerberg, Hilt, Pas, Suyker
zal bij velen de gedachten doen terug
gaan naar hun jeugd, die weliswaar niet
zo weelderig was als die van de huidige
generatie maar toch ook dagen telde
waaraan ze nog met plezier terug
denken.
„Ook de namen van een aantal geeste
lijke leiders wil ik aan de vergetelheid
ontrukken: de pastoors Keizer, Koop
man, De Moei en Pronk (in de oorlogsja
ren moest hij zijn onderkomen zoeken
in het Antonius Ziekenhuis). De kape
laans Coelen, Mereboer en Betjes zullen
ook nog wel in de herinnering voortle
ven. Tenslotte wil ik hier niet onver-
MAANDAG AANGEKOMEN: Astro
nomer, Bremerhaven; Stardux, Moham-
madia; Manuela Fial, Corsabiou; Sonne
berg, Las Palmas; Jan Dirk, Rotterdam;
Lotte Danjia, Rotterdam, Beverwijk; Lek-
dart, Goole.
MAANDAG VERTROKKEN: Prinses
Margriet, Plymouth; Alemannia, Antwer
pen; Berad Becker, Rotterdam; Inveran,
Rotterdam; City, London.
DINSDAG AANGEKOMEN. Hammo-
nia, Bremerhaven; Jose Esquifel, Pasa-
ges; Ronnas, Noirana, IJmuiden; Dyvi
Kattegaty Wilmington; Holberg, Hamina,
Velsen; Union Satura, Duinkerken, IJ
muiden; Tor Britannia, Gothenberg; Ti
tan Service, Cont. Plat, IJmuiden; Falken-
stein 1, Valmstad; Eco Tjo, Boulogne, Be
verwijk; Gamymdes, Rotterdam; Ana
Pamdo, Bremen, IJmuiden; May Mitchell,
Felixtone; Santa Maria, Noorwegen, IJ
muiden; Bamo, St Anderro; Lachs,
Thamen.
DINSDAG VERTROKKEN: Linda, IJ
muiden, Grangemouth; Jan Dirk, Rotter
dam; Washington, Thyve; Lekdart, Geole;
Rijnborg, Zaandam, Delfzijl; Capella,
Bremen; Pic D’Agou, Rotterdam; Baltio
Enterprise, Antwerpen; Valliant, IJmui
den, Seaham; Alekzander Miroshnikov,
IJmuiden, Kaliningrad; Africa, Le Havre;
Astronomer, Zeebrugge; Nornestor, Vel
sen, Trombeek, Aalberg; Riknes, IJmui
den, Simonsvik; Pacific Shore, IJmuiden,
Cont.plat.
WOENSDAG AANGEKOMEN: Jop,
Bremen; Beverwijk; Kenrix, Poole, IJ
muiden; Frederic Hughes, Harlingen.
WOENSDAG VERTROKKEN: United
Venture, Schetland Islands; Kolpino, Rot
terdam.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG. KLM Aerocarto pro
beert momenteel in een drietal Nederland
se gemeenten (Harlingen, Ferwerderadeel
en Odoorn) door luchtfotografie tot een
nauwkeurige inventarisatie van het onroe
rend goed te komen. Déze experimenten
worden uitgevoerd óp verzoek van een
werkgroep, bestaande uit ambtenaren van
de ministeries van binnenlandse zaken en
financiën en d,e Raad voor de gemeentefi-
nanciën. Deze groep onderzoekt de moge
lijkheden om tot een nieuwe maatstaf voor
de uitkeringen onroerend-goedbelasting
uit het Gemeentefonds aan de gemeenten
te komen.
HONDERDEN
INTERESSANTE
AANBIEDINGEN!
Vooroorlogs IJmuiden: de fotograaf had even moeten wachten tot de regen voorbij was, maar daarna poseerden velen graag
voor hem in de Huygensstraat. (Foto beschikbaar gesteld door de heer P. J. Bakker).
PRIJZEN IN GULDENS.
Per 40 kg.: kabeljauw één 104-92; kabel
jauw twee 82-70; kabeljauw drie 112-78;
kabeljauw vier 110-80; kabeljauw vijf 104-
66; koolvis één 70-64; koolvis twee 70-67;
koolvis drie 76-71; koolvis vier 74-70; schol
één 57-56; schol twee 65-64; schol drie 65;
schol vier 78; wijting drie 70-60; schelvis
twee 104; schelvis drie 102-70; schelvis vier
92-76; schartong 74; hake 307-107; poonjes
94; schar 106; kuit 41; leng 80-61; hammen
met kop 192-100.
De besommingen waren: KW 74
ƒ25.800,-; KW 123 ƒ56.500,-; KW 170
72.300,-; VD 19 VD 73 11.200,-; YF 25
ƒ2.100,-.
ymuiclen-fi
Ai
fr rw*,
