I never promised you a Rose Garden over zestienjarig meisje
I
cimsterdom
filmhuizen
vlotte Franse komedie
Algerijnse vrijheidsstrijd in La Question
petri interieur
hciarlem
Rossellini’s Rome open
Stad in IJmond-circuit
Film
personen
auto rai
Geluid bij Nederlandse
film niet zo slecht
„Geen vuiltje aan de lucht"
DAMIATE I X T
Dagje uit in
Düsseldorf
,95
■■MB
Melkwoud draait La vie devant soi
MM^B
17
VRIJDAG
9
FEBRUARI
19 7 9
FILM
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□arrancnannaaaac
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□a
□□□□□pnaaac
mm
eerstvolgende datum:
3 maart 1979
Voor deelname aan deze reis is het noodzakelijk, dat u over een
Inlichtingen bij al onze kantoren/
□□□□□□□□□□□□□not
i
ZIJLWEG 36-38 HAARLEM
TEL. 023-316399
Terug om plm. 21.30 uur.
Reissom:
f 30,- per persoon
'busreis op elke eerste
zaterdag van de maand
8tm18FEBR.
BEHR STUDIO
Ki
De belangrijkste Nederlandse première is deze week te vinden in
Kriterion en Leidseplein Theater, in Amsterdam, met de intrigerende
titel I never promised you a Rose Garden, naar de roman van Hannah
Green. Een romantische titel die de bezoeker, die het boek niet kent, er
niet zo gauw op zou brengen dat het hier gaat om een film die zich in
een zwakzinnigeninstituut afspeelt. Tenzij hij de krantenadvertentie
goed heeft gelezen waarin een Amerikaanse criticus wordt geciteerd
die in zijn recensie ook de film van Anthony Page schreef „De
vrouwelijke versie van Cuckoo’s Nest, maar eerlijker”.
a Charles Boost
■MMMMHMBI.
I
X
^□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□df
-)□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□;
paspoort, dat maximaal vijf jaar verlopen mag zijn, of over een
geldige toeristenkaart beschikt.
U dient ook reeds in Nederland Duitse marken te kopen,
aangezien aan de grens niet wordt gestopt.
r'
r
■M
Ml
van Cuckoo’s Nest
(ADVERTENTIES)
Siad van Roberto Rossellini, (filmhuis Velsen
en
In het Nederlands Filmmuseum, Von
delpark 3, Amsterdam, wordt het boeien-
Parkeren op Ijsbaanpad (Olympisch Stadion)
gratis bus naar RAI. (opk tijdens avonduren)
Vertrek om 8 uur uit Haarlem
Vertrek om 7.30 uur uit IJmuiden
Anna Magnani in Rome open
filmhuis Heemskerk).
zijn geïsoleerd laboratorium een reddend
serum. De film houdt .zich dan verder
bezig met de moeilijkheden van de geleer
de om het geneesmiddel op de bestemde
plaats te krijgen. En al wordt hij op het
laatste ogenblik vermoord, de zekerheid
dat de menshfeid zal blijven leven is toch
duidelijk op het einde aanwezig. Een en
ander wordt door regisseur Boris Segal
met macabere effecten gekruid.
Zondagmiddag om 14.30 Uur draait in
DAC de Zweedse politiefilm De Vrouw in
het Götakanaal, naar een van de thrillers
van Sjöwall en Wahlöö.
Charlègue, die in werkelijkheid Henri Al-
leg heet, in een roman La Question bijeen
gebracht zijn. Ook bij deze film werkt de
wetenschap dat het er in werkelijkheid zo
toegaat, buitengewoon deprimerend hoe
wel het feit dat deze onmenselijkheden
door een film aan miljoenen mensen kun
nen worden bekendgemaakt een tegelijk
troostend en hoopvol effect heeft.
De bezoekers van de nachtvoorstellin-
gen van Roxy vinden er een vlotte Franse
klucht die oorspronkelijk Pas de Problè-
me heet maar hier vertoond wordt als
Geen vuiltje aan de lucht. De film is
gemaakt door Georges Lautner, die nog al
eens gangsterwerk, onder andere met
Alain Delon, opknapte, maar nu op de
vrolijke toer is gegaan. Al kan hij het niet
laten zijn dwaze komedie te beginnen met
een dodelijk getroffen man. die levenloos
naar binnen valt, als op zijn bellen de deur
geopend wordt door de verre van onberis
pelijk levende Anita (Miou-Miou). Door
dat lijk en de pogingen er zich van te
ontdoen komen er dolle verwikkelingen
op gang, waarbij bekende komische ac
teurs als Bernard Menez en Jean Lefebvre
nt
gedragen
Men zal zich het yerhaal van madame
Rosa nog wel herinneren, een voormalige
prostituée die in haar kleine woning kin
deren opneemt van vrouwen uit hetzelfde
vak en uit dit dienstbetoon een schamel
bestaan opbouwt. Een bijzondere relatie
ontstaat er tussen haar en het Arabische
johgetje Momo, dat haar later verpleegt
en haar helpt aan een „zachte” dood.
i
riktu
s en wat
>ard aan
’n
geopend van 10-17 en 19-22 uur,
zaterdag en zondag 10-17 uur,
toegang f 7,-
Trein-Toegang-biljetten bij NS-stations
II
d
de overzicht van de Braziliaanse film
voortgezet. Dinsdag, woensdag en don
derdag kan men er films Zien die hun
speciale attractie ontlenen aan het feit dat
ze van oudere datum zijn. Men zal komen
de week films kunnen zien die uit 1913,
1919, 1929 en 1952 dateren en dus een
gevarieerd beeld geven van het ontwikke
lingsproces van de Braziliaanse film. Aan
vang voorstellingen 19.30 uur.
gang naar de psychiatrische kliniek) als
verraad beschouwen en haar bedreigen.
Nu zal de roman van Hannah Green
waarop de film berust wel een weten
schappelijk fundament hebben, maar
Page’s filmische interpretatie maakt het
van de partij zijn.
Op de matinees van Studio is nog alti;
de vriendelijke Bambi aanwezig, terwi?
de wat grotere jeugd 's avonds van Watef*
schapsheuvel kan profiteren. Cinema Paf
lace. heeft op de middagvoorstellingen
voor Oom Ferdinand en de Toverdrank
gekozen, een ingewikkeld verhaal over
een spookvilla, een zolder met een levens
groot schilderij van een mooie dame, eetj
geheime spreuk om haar tot leven te wek
ken, een toverdrank en de nodige avontu
ren met een kleine speedboat op het w^g)
ter. Voldoende ingrediënten voor een.
amusant en geheimzinnig verhaal dit
Karst van der Meulen, met Lex Goudsmtt
en Willeke Alberti als sterren, onderhou
dend en in fraaie kleurenbeelden vertelt.
One flew over the Cuckoo’s Nest was,
zoals iedere regelmatige bioscoopbezoe
ker zich zal herinneren, de opzienbarende,
onthullende en' tragi-komische film van
Milos Forman die zich in een dergelijk
instituut afspeelde. Toen was Jack Ni
cholson de centrale figuur die om een
straf in een werkkamp te ontlopen zich zo
aanstelde dat hij in een psychiatrische
inrichting werd opgesloten.
In I never promised you.'.gelden meer
serieuze redenen om het zestienjarige
meisje Deborah op te laten nemen in een
van de verre van ideale gestichten voor
geestelijk gestoorden. Ze heeft een poging
tot zelfmoord gedaan en zich verder afge
sloten in een fantasiewereld van krijgs
haftige indianen die iedere terugkeer van
haar tot het normale leven' (dus ook haar
Van de vorige week in Se. Haarlemse bioscopen overgebleven
Een vrouw als Eva, de Nederlandse vrouwenfilm van Nouchka van
Brakel, in Luxor, The Boys from Brazil in Roxy, de dramatische
tekenfilm Waterschapsheuvel in Studio, Even en Oneven in Lido
en Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club Band in Cinema Palace.
Daarnaast dienen enkele niéuwe films als aanvulling. Zoals in
Frans Hals waar de moordzuchtige Italiaanse film De Anti-
Terreur Brigade op het programma is genomen.
De filmhuizen in en om Haarlem hebben voor enige voortreffelijke films gezorgd die
velen ongetwijfeld op hun lijstje van „gemiste kansen” hebben staan, een achterstand
die ze nu kunnen inhalen. Zo vertoont Het Melkwoud, Zijlstraat 63, Haarlem,
vanavond, zaterdag en zondag om 21 uur La Vie devant soi van Moshe Mizrahi, de
veelbesproken film met een glansrol van Simone Signoret.
S
hoe en waarom van deze gewelddadige
fantasiefiguren niet duidelijk. Of we moe
ten hun bestaan afleiden uit het gedrag
van Deborahs strikte vader die zijn doch
ter ieder contact met mannen praktisch
ónmogelijk maakte. Dan blijft nog altijd
de vraag waarom een relatief „licht” geval
als Deborah opgenomen moet worden in
een veelsoortige kliniek waarin bijna uit
sluitend oudere vrouwen met loshangen
de haren en gehuld in bij elkaar gezochte
lompen rondlopen, voortdurend in
overvolle zalen ruzie maken en elkaar
fysiek te lijf gaan. Het is een omgeving die
in staat zou zijn normale mensen tot
waanzin te brengen. Gezien de redelijke
welvaart van Deborahs ouders kan men
zich een kleinschaliger psychiatrische be
handeling voorstellen die dan wat duur
der zou zijn dan in een State Mental
Hospital.
Gelukkig voor Deborah krijgt ze con-
Zwakke herhaling
p* -
Zowel de milieutekening - de film speelt in
de Parijse volkswijk „la Goutte d’Or”, met
zijn vele gastarbeiders - als het spel van
Simone Signoret geven een grote authen
ticiteit aan een onderwerp dat licht naar
het sentimentele zou kunnen overhellen.
Een andere uitzonderlijke film circu
leert in het IJmond-circuit: „Rome open,
Stad”, een aangrijpend verslag van de
gebeurtenissen die zich tijdens de laatste
dagen van de Duitse bezetting in Rome
hebben afgespeeld. Regisseur was Rober
to Rossellini, de eerste neo-realist in de
Italiaanse film die met Rome, open Stad
in de filmhistorie blijvend is opgenomen.
Zoals La Vie devant soi gedomineerd
wordt door Simone Signoret, zo wordt
Rossellini’s film voor een aanzienlijk deel
dramatisch bepaald door het spel van
Anna Magnani, die een jonge oorlogswe-
duwe in het verzet speelt. Dinsdag en
woensdag om 20.30 uur in filmhuis Vel
sen, Kanaalstraat 257 en volgende week
vrijdag om 21 uur in filmhuis Heemskerk,
Handelstraat 93. In filmhuis Heemskerk
draait vanavond Violence et Passion van
Luchino Visconti.
Jongerencentrum DAC, Ripperdastraat
13a, Haarlem, zorgt vanavond om 20.45
uur voor spahnende ontspanning met de
science-fictionfilm The Omega Man,
waarin de mensheid ten gronde dreigt te
gaan nadat tussen Amerika en de Sovjet
unie een bacteriologische oorlog is uitge
broken. Charlton Heston vindt echter in
Henri Charlègue
wordt, in La Questi
on, door een para
even opgefrist voor
met de ondervra
ging wordt doorge
gaan. (Studio,
Haarlem).
De titel geeft de inhoud vrijwel exact
weer. Terreur ii het thema dat de film van
Massimo Dallamano beheerst. Als een be
ruchte leider van een terreurbeweging
door politie-inspecteur Vanni wordt ge
dood, volgt onmiddellijk een represaille
maatregel: Vanni’s vrouw wordt ver
moord, een daad die weer nieuwe bloedi
ge gevolgen heeft.
De film is gruwelijk in zijn eentonige
herhaling van moord en terreur, vooral
omdat hiermee een bestaande realiteit
angstig dicht benaderd wordt. Maar echte
stof voor een film, waarvan men een con
tinuerend verhaal, een voortschrijdende
handeling verwacht levert dit gegeven na
tuurlijk niet op.
Met politieke terreur heeft ook de film
te maken die Studio op maandagavond en
in de nachtvoorstellingen vertoont: La
Question. Alleen de omstandigheden zijn
veranderd. Ditmaal is de plaats van han
deling Algiers tijdens de vrijheidsstrijd
tegen Frankrijk, zo omstreeks 1957.
Hoofdpersoon is Henri Charlègue, hoofd
redacteur van een communistisch blad in
Algiers en dus verdacht bij alle rechtse
elementen in het land. Als zijn krant ver
boden wordt, duikt Charlègue onder met
een vriend die later wordt doodgemarteld
door Franse paratroepen. Ook Charlègue
wordt gepakt en gemarteld maar hij weet
zijn ervaringen, via een bevriende advo
caat, in de buitenwereld te brengen. Later
ontvlucht hij uit een ziekenhuis in Rennes
en weet zich veilig te stellen voor het brute
vreemdelingenleger. Het verhaal is geba
seerd op authentieke gegevens die door
amsterdarn^^^^^^^^^
tact met Bibi Andersson als een begrij
pend staflid maar ook haar opwekkende
tekst overtuigt me niet van haar bruik
baarheid. Natuurlijk komen er aangrij
pende beelden voor in een dergelijke psy
chiatrische inrichting, het brute geweld
van de verplegers, de angst van de patiën
ten, een blik in de waanwerelden waarin
deze vertoeven. Maar in zijn geheel was de
film van Milos Forman, ook al omdat de
hoofdpersoon buiten de wereld van de
zwakzinnigen stond, cynischer en in zijn
humor overtuigender. Overigens is het
opmerkelijk dat in beide films Indianen
een rol in het genezingsproces spelen. In
One flew.doodt chief Bromden zijn
kameraad Nicholson, een „mercy-killing”
omdat Nicholson na een hersenoperatie
de kracht verloren heeft zich tegen het
systeem te verdedigen; in I noever promi
sed you.worden Deborahs wilde fanta
siefiguren overwonnen zodat zij zich kan
aanpassen aan 'de gevestigde orde.
Men kan beide films met vrucht analy
seren om tot de conclusie te komen dat
Formans film tot de jaren van de revolutie
en Anthony Pages zwakke herhaling tot
de jaren van het tot rust gekomen esta
blishment behoren.
In het nieuwste nummer van het filmmaandblad SKOOP, dat ditmaal volwassener
vormen heeft aangenomen, wordt naast allerlei lezenswaardige en informatieve
artikelen een oer-oud probleem aangesneden, dat van het geluid in de Nederlandse
film. Men kent de algemene opmerkingen en bezwaren die in dit verband gemaakt
worden en die er op neer komen dat globaal gerekend de helft van de gesproken tekst
in onze filmproduktie onverstaanbaar overkomt. Is dat zo? Sandra van Beek en
Rogier Proper zijn op onderzoek gegaan en hebben van hun bevindingen uitvoerig
beeld: „Hoe die mensen dat doen! Spijker-
vast. Amerikaanse en Engelse acteurs
hebben een veel grotere discipline”.
Nouchka van Brakel verschuift het pro
bleem door erop te wijzen dat de Neder
landse bioscoopbezoeker een buitenland-
se film ziet met ondertiteling, je verstaart
de tekst omdat je er de vertaling vati
tegelijk kunt lezen. Rijk de Gooyer is
voorstander van directe geluidsopname,-;
het klinkt veel authentieker. Maar produ
cent Matthijs van Heyningen vindt nage
synchroniseerd geluid mooier dan direct,
geluid. Samengevat zijn de omstandighe:
den die kunnen leiden tot een „slecht’’:,
geluid: gebrekkige stemtraining, geen
filmgeluidservaring, de bonkige Neder/.',
landse taal, het onnatuurlijke geluid in
een studio bij nasynchronisatie.
Maar dan komt een nieuwe handicap ter
sprake: de geluidskwaliteit in de Neder
landse bioscopen. Kees Linthorst stelt: in
tachtig procent van de Nederlandse bio
scopen klopt de projectie niet. Moet je in
een groot theater als City in Amsterdam,."
komen-dat is niet te geloven, als je onder
het balkon zit, versta je niks. Zodat de
onderzoekers tot de slotsom komen dat
het geluid bij de Nederlandse speelfilm
helemaal niet zo slecht is. Het klinkt alleeh
maar beroerd. Soms door de geluidsweer
gave, soms door overdreven toneelmatig^:
dictie, soms door rare zinnen. De overkoe
pelende conclusie van Kees Linthors^
„Bij een goede film hoor je' nooit slecht
geluid!”.
Telefonisch via nr. 31 31 50
(Hoyman Schuurman
van 13.00 tot 17.00 uur)
k
54- Het meisje Deborah (l.) in de psychiatrische inrichting in I never promised you a,
Rose Garden (Kriterion en Leidseplein Theater, Amsterdam).
verslag gedaan in SKOOP I, Jrg 15. Kees Linthorst, sinds 1970 geluidsman, luisterde
mee.
Gedrieën bekeken ze thuis de Neder
landse speelfilm De Inbreker van het te
am Du Mée en Frans Weisz uit 1972.
Linthorst is zonder enige waardering. Hij
vindt dat er bij De Inbreker sprake is van
de allerslechtste vorm van nasynchronisa
tie, wat betekent onverstaanbaar geluid.
Hoofdrolspeler Rijk de Gooyer zit te brab
belen, veel is onverstaanbaar door „off
screen” teksten, dat wil zeggen teksten die
er later in de nasynchronisatie bij zijn
gemaakt. Linthorst is een voorstander
van „direct” geluid, ter plekke opgeno
men omdat hij dat honderd procent mooi
er, sfeervoller en interessanter vindt.
Het onderzoekingsteam maakt in Cine-
tone een scène uit Een Vrouw als Eva mee
waar Maria Schneider en Monique van de
Ven haar tekst bij de film inspreken. De
dialoog heeft plaats volgens beelden in het
water maar daar er geen bijgeluiden, zo
als bijvoorbeeld het kabbelen van water
die later toegevoegd zullen worden aan
wezig zijn, klinkt het gesprek onnatuur
lijk. In het water zwemmend praat je nu
eenmaal anders dan in een studio. Com
mentaar van een van de aanwezigen, Pe
ter Vink: „Je krijgt bij het nasynchronise
ren natuurlijk gauw een verkramping. De
acteur moet op het beeld letten en de
mond synchroon met de mondbewegin
gen op de film bewegen”. Gesproken
wordt over buitenlandse beroepsmensen
die met een grotere soepelheid, een tolera
bele nonchalance een gesprek kunnen
voeren zoals je dat in het dagelijks leven
doet. De Engelse televi^ie-serie bijvoor-
0
