DOOR PRIJSSTIJGINGEN EN DOLLAR
Onderzoek naar
Meinsma doet aanval
p Code Commissie
Slechte dagen voor beurswezen
STAND HYPOTHEEKRENTE
Universiteit
Zo doet u het goed als afzender.
bespaart op
energie
gevolgen lagere
pensioenleeftijd
gggg
hoek van hólland
harwich 1
in prijs omhoog
beurs deze
week
Ver vangende” olie
ALTIJD
)ver rookadvertentie Cruijff
&//J4 GttWWGM
I
CÖDEtAl
bij zwaar of licht weer,
op zondag en door de week A
Chrysler
13
ECONOMIE
ZATERDAG
I 0
FEBRUARI
19 7 9
pttpost
Motobécane.
Fietsen op z'n Frans.
GENEVE (ANP). De wereld
handel is het afgelopen jaar met
vijf procent toegenomen vergele
ken met een groei van vier pro
cent in 1977. De waarde (in dol
lars) van de handel nam echter
met veertien procent tot toe onge
veer 1280 miljard dollar. Dit heeft
het VN-secretariaat van de Alge
mene Overeenkomst voor Tarie
ven en Handel (GATT) gisteren
meegedeeld.
I
SM
GATT: Wereldhandel met
vijf procent gegroeid
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie binnenland)
Wall Street gaf zich
deze week gewonnen
MEINSMA
(ADVERTENTIE)
A
0
(Van onze redactie economie)
Rentepercentages per 30 januari 1979.
'Jaam Bank:
kmrobank
Souwf. Ned. Gem.
(ADVERTENTIE)
Ned. Middenstandsbank
Geldt voor alle levensverzekeringmaatschappijen die lid zijn van de N.V.B.L.
1
Sealink
Gebruik'm goed.
Centraal Beheer Hypotheken
Ënnia
Nationale Nederlanden
Ned. Credietbank
1,25
1,25
1
tb.v. Nat. Puzzelactie
„Het Gehandicapte Kind”
&nnuïteitenhypotheek
LB.N.
Nutsspaarbank W.-Nederland
te Haarlem
Rabobank (adviesrente)
Rijks Post Spaarbank
Stad Amsterdam
Westland Utrecht/standaard
no risk
budget
Meinsma wijst erop dat deze bewinds-
nan er bij elke presentatie van de in zijn
pdracht gemeten teer- en nicotinegehal-
es van sigaretten de aandacht op vestigt
lat, als men meent te moeten roken, siga-
etten met lage teer- en nicotinegehaltes
te voorkeur verdienen. Hij vindt dit mi-
dsteriële advies „enorm dom”. Want hoe
reet die man dat nou?”, vraagt hij zich af.
Maar Cruijff mag, met zijn kennis van
aken, dit advies vertalen met „rook ver-
ttandig”, want dat betekent de uitspraak
'an de minister in feite. Volgens Meinsma
Rente vast
gedurende:
5 jaar
1 jaar
5 jaar
variabel
30 jaar
5 jaar
2 jaar
10 jaar
10 jaar
10/5 jaar
5 jaar
2 jaar
5 jaar
3 jaar
5/3 jaar
variabel
variabel
jaar rekent de GATT op eenzelfde matige
groei als het vorig jaar. De inflatie in de
industrielanden maken een voorspelling
voor 1979 erg moeilijk. De verwachte eco
nomische teruggang in de Verenigde Sta
ten zal misschien worden gecompenseerd
door een opleving in West-Europa. Een
wezenlijke verbetering van de in het afge
lopen jaar bereikte groei wordt echter
onwaarschijnlijk geacht.
Vooral de handel met de communisti
sche landen nam het afgelopen jaar sterk
toe, na een vermindering in 1977. China
nam de grootste bijdrage voor zijn reke
ning met een groei van zijn invoer met
zestig procent en een toeneming van zijn
export met dertig procent. De invoer van
dit land wordt in 1979 geraamd op onge
veer zeven miljard dollar. Dit bedrag
mag Cruijff zulke sigaretten dan ook nog
bij zich dragen. De commissie ondermijnt
nu met haar uitspraak het vertrouwen
van Cruijff in de advisering van de minis
ter en dus in de minister zelf.
Dat vindt Meinsma bijzonder ernstig,
want nu geeft de commissie voor het beter
te weten dan de minister. Hij laat overi
gens wel weten het niet eens te zijn met de
bewindsman op dit punt. Conclusie van
Meinsma: „Onder de gegeven omstandig
heden zal het Niemeyer wel heel weinig
moeite kosten de klacht van Konsumen-
ten Kontakt alsnog door de commissie te
laten afwijzen.”
1
2
2
2
1,5
1,5
1,5/2
1,5/2
1,5
1,5
1,5
Rentepct.
met/zonder
gemeentegar.:
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,4
9,0
9,25
9,0
9,25
9,0
9,3
8,9
8,7
9,0
8,9
8,9
9,25
9,0
8,9
8,7
9,0
9,0
9,0
9,0
9,2
9,6
9,0
9,25
9.0
9,05
9.0
9,3
8,9
8,7
9,0
8,9
8,9
9,25
9,0
8,9
8,7
maakt echter nauwelijks één procent uit
van de totale exportwaarde van de wes
terse landen, zo merkt de GATT op.
Deze communistische landen zullen dit
jaar mogelijk een pas op de plaats maken
als gevolg van een groeiende ongerustheid
bij sommige van hen over de tekorten op
de handelsbalans. Het gezamenlijke te
kort van de communistische landen in
hun handel met het „westen” bedraagt
vijf miljard dollar bij een exportwaarde
van 125 miljard en een invoerwaarde van
130 miljard dollar.
De landen met een zogenoemde vrije
markteconomie (het „westen” nam in
waarde met achttien procent toe en qua
volume met ongeveer vijf procent. De
handel van deze groep met de landen van
het oostelijk blok nam weer toe, voor het
eerst sinds 1975. De onderbreking van
twee jaar ziet de GATT in het licht van
een constante groei van de west-oost han
del op lange termijn.
Over de prijzen stelt de GATT in haar
rapport vast dat de forse stijging geduren
de het jongste verslagjaar vrijwel geheel
voor rékening komt van half- en eindfa-
brikaten. Dit in tegenstelling tot 1977, toen
de prijsstijging zich ook bij grondstoffen
voordeed. In het afgelopen jaar is de prijs
van brandstoffen slechts met twee proent
gestegen en die van andere primaire goe
deren slechts drie procent. In 1977 stegen
deze prijzen nog met tien procent.
De grondstoffen die niet vgllen onder
brandstoffen daalden gemiddeld vijf pro
cent in prijs. Dit geldt vooral voor tropi
sche voedingsmiddelen uit ontwikkelings
landen als koffie, thee en cacao. De indu
strielanden kregen veertien procent meer
voor hun export van fabrikaten vergele
ken met een prijsstijging van negen pro
cent in 1977.
Het VN-secretariaat heeft becijferd dat
de economische groei van de niet-commu-
nistische industrielanden het afgelopen
jaar ongeveer 3,5 procent heeft bedragen,
evenveel als in 1977. Een vertraging van
de economische groei van de Verenigde
Staten werd vrijwel gecompenseerd met
een opleving in andere landen. Toch nam
de industriële produktie van de VS nog
met zes procent toe vergeleken met een
groei van vijf procent in Japan en in
Canada. De Westeuropese landen konden
slechts een groei van twee procent be
reiken.
Ook ons land is met dit soort zaken rond
de Iraanse kwestie geconfronteerd. Op de
eerste plaats de olievoorziening, omdat de
Koninklijke Shell jaarlijks een flinke por
tie olie uit dat land betrekt. Maar voorts
ook voor ondernemingen als Rijn-Schel-
de-Verolme, die nu al bijna een jaar met
Iran om een gigantische marine-opdracht
aan het touwtrekken is. Helaas voor Rijn-
Schelde-Verolme zijn nimmer enige speci
fieke toezeggingen gedaan en blijft het
bedrijf over de afloop in een pijnigende
onzekerheid.
TOKIO (Reuter). In Japanse rege
ringskringen is gisteren vernomen dat
Saoedi-Arabië heeft besloten tot een
verhoging van de prijs van de olie die
het extra levert om te voorzien in tekor
ten die door het wegvallen van de
Iraanse export ontstaan. Officieel heeft
de Japanse regering daarvan nog geen
bericht ontvangen, aldus de zegslieden.
5 jaar
5 jaar
5/10 jaar
5 jaar
variabel
Afsluitprov.
in proc.:
1,5
1,5
1,5
1,5
GRONINGEN (ANP). De Rijksuni
versiteit Groningen zal jaarlijks zo’n
twee miljoen gulden op de energiekosten
gaan besparen. In de afgelopen twee jaar
zijn al aanzienlijke besparingen doorge
voerd. Dat bleek mogelijk, doordat een
speciaal voor dat doel aangetrokken
energiemedewerker voorzieningen liet
aanbrengen in tal van universitaire ge
bouwen.
DEN HAAG (ANP). De CAO-onder-
handelingsdelegaties van de werkgevers
en werknemers bij de metaalnijverheid
hebben een commissie benoemd, die gaat
studeren op de mogelijkheid de pensioen
leeftijd verder te verlagen.
Méér weten. Dienstregeling en Big Ben Tours programma van
de Stoomvaart Maatschappij Zeeland liggen bij uw reisbureau of automobielclub
Bij de ABN. de AMRO- of RABObank. Bij NS-inlichtingenkantoren
Of bel rechtstreeks SMZ. tel. 01747-3944. ook voor inlichtingen over vrachtvervoer.
De Japanse oliemaatschappij Nippon
Oil heeft echter laten weten dat zij van
Caltex Petroleum te horen heeft gekre
gen dat Soedi-Arabië voor extra gelever
de olie 14,5 procent meer vraagt dan de
officiële prijs van de OPEC, sinds 1
januari 13,33 dollar per vat van 159 liter.
Dat komt overeen met 17 a 20 dollarcent
per vat. Nippon wijst erop dat 14,5 pro
cent precies de verhoging is waartoe de
OPEC voor geheel 1979 heeft besloten.
Ook het Japanse persbureau Kyodo
wist gisteren met zekerheid te melden
dat het besluit tot prijsverhoging in Soe
di-Arabië al genomen is. Het noemt eve
neens 14,5 procent. Een woordvoerder
van het Japanse ministerie van Interna
tionale Handel en Industrie heeft meege-
Wanneer die voorzieningen niet waren
getroffen dan had de Groningse universi
teit vorig jaar bijna tien miljoen moeten
uitgeven aan brandstof, electriciteit en
drinkwater. Nu is dat tot ruim zeven mil
joen gulden beperkt.
Een en ander blijkt uit een rapport van
de afdeling bedrijfsvoering en onderhoud
van de rijksuniversiteit. De investeringen
die gedaan moesten worden om tot die
besparingen te komen bleken betrekke
lijk gering.
De afdeling adviseert aan het college
van bestuur van de universiteit, de ko
mende vijf jaar ongeveer een miljoen gul
den per jaar te investeren, zodat nog meer
besparende voorzieningen getroffen kun
nen worden. Het ligt in de bedoeling de
komende tijd alle universitaire gebouwen
aan een onderzoek te onderwerpen om na
te gaan welke energiebesparende maatre
gelen uitgevoerd kunnen worden.
j DEN HAAG. Dr. L. Meinsma, de
pionier van de anti-rookcampagnes,
ieeft een aanval gedaan op de uitspraken
tan de Reclame Code Commissie inzake
ie rookadvertenties met Johan Cruijff.
Hij vindt die uitspraken „goedkoop” en
Ineent dat Konsumenten Kontakt er niet
In zal slagen te bewijzen dat „roken het
leveren van sportprestaties in de weg
Itaat”, al heeft dan de commissie de in-
iruk dat dit wel zo is. Maar op die indruk
Hag zij van hem niet afgaan.
Het verschil tussen de groei naar volu
me en naar waarde gemeten is volgens de
3ATT ontstaan als gevolg van prijsstij
gingen van diverse produkten en de
coersschommeling van de dollar. Voor dit
AMERSFOORT. In deze rubriek publiceren wij de rentepercentages voor eerste
lypotheken op eigen woningen.
Bij deze hypotheken wordt onderscheid gemaakt tussen leningen met en leningen
onder gemeentegarantie. Tophypotheken blijven buiten beschouwing, omdat hierbij
>ok de persoonlijke omstandigheden van de aanvrager en het aan te kopen pand een
lelangrijke rol spelen. Tevens dient te worden opgemerkt dat het geldende rentepercen-
age niet het enige criterium is voor de keuze van de juiste hypotheek. De gegevens voor
lit overzicht zijn verschaft door de vereniging Eigen Huis in Amersfoort.
Opmerkingen: De N.M.B. heeft haar tarieven verlaagd.
De overige banken zijn gelijk gebleven.
derland gepeperde rekeningen zullen pre
senteren.
Voor de Verenigde Staten is dit vooral
een ongunstige ontwikkeling, ook al kan
de regering van het land nu met meer
zeggenschap op zuinig omspringen met
energie aandringen. Maar een uit de hand
lopende prijsontwikkeling voor import-
olie komt de Amerikaanse betalingsba
lans niet ten goede. Waar Wall Street
echter nog het meest van schrok deze
week, was het annuleren op grote schaal
door de Iraanse regering van grote, ten
tijde van de sjah verstrekte orders voor
allerlei oorlogsmaterieel. Het gaat hierbij
in totaal om een bedrag van zeker 7 mil
jard dollar, en dat is ongetwijfeld een slag
voor de betalingsbalans.
De Amerikaanse regering heeft zich
weliswaar gehaast met de opmerking dat
diezelfde orders nu elders in de wereld
kunnen worden geplaatst, of voor reke
ning van de eigen defensie kunnen wor
den overgenomen, maar de grote omvang
van deze transacties heeft toch wel diepe
indruk gemaakt. Gevreesd wordt dat de al
geruime tijd voorspelde recessie, of iets
van dien aard, voor ’79 hierdoor versneld
zal optreden:
Het zal niet gemakkelijk zijn alternatie
ve bestemmingen te vinden voor de speci
fieke bestellingen die het voormalige land
van de sjah in de Verenigde Staten heeft
geplaatst.
deeld dat Japan overweegt een bijzonde
re vertegenwoordiger naar het Midden
oosten te sturen om te weten te komen
hoe groot het aanbod van extra geprodu
ceerde olie is.
Ook Venezuela overweegt van de ver-
krapping van het aanbod op de wereld
markt gebruik te maken om zijn prijzen
te verhogen, zo meldt het Westduitse
persbureau DPA uit Caracas. De Vene
zolaanse minister van Energie, Valentin
Hernandez, zou er donderdag echter op
hebben gewezen dat het land gebonden
is aan langlopende leveringsverplichtin
gen en daarom maar beperkt van de
mogelijkheid tot prijsverhoging kan
profiteren.
Venezuela verkoopt ongeveer 65 pro
cent van zijn olieproduktie aan de grote
internationale oliemaatschappijen. Een
onbekend deel van de resterende 35 pro
cent dat niet naar traditionele afnemers
gaat, wordt eveneens tegen voor lange
tijd vastgestelde prijzen geleverd. De
Venezolaanse regering heeft enige tijd
geleden meegedeeld dat de produktie dit
jaar niet meer dan 2,2 miljoen vaten per
dag zou bedragen.
Door de grootscheepse annuleringen
van soortgelijke opdrachten aan het Ame
rikaanse bedrijfsleven, liep de koers van
Rijn-Schelde-Verolme terug tot 45,
waarna echter een herstel optrad tot 50
door de deze week bekendgemaakte
steunovereenkomst met de Nederlandse
regering en het plaatsen van een flink
aandelenpakket in staatsbezit.
Ook aandelen Verenigde Machine Fa
briek Stork konden zich, na een aanvan
kelijke val van 40, tot 45 herstellen
door het ontvangen van een grote achter
gestelde steunlening van de regering.
Maar voor het gros van de aandelen op het
Damrak ging het niet zo fraai toe. Hier
bleef de stemming gedrukt en overheer
sten de weekverliezen. Daarbij was ook
het rechtstreekse bedrijfsnieuws niet zo
gunstig. KLM verloor 5 op een verliesge
vend derde kwartaal. En Hagemeijer
moest terug van 70 op 53 door een
bijzonder tegengevallen ’78, terwijl Smit
Internationale na de publikatie van het
jaarverslag nog eens 5 afstond.
Flinke verliezen van 5 tot 10 kwamen
deze week bovendien nog voor bij ACF,
Océ Van der Grinten, Schuitema, VNU,
Volker Stevin, HBG, Elsevier, NDU en
Ballast Nedam. Ook Koninklijke Petro
leum had een minder goede week, met een
daling van 5. Een goede uitzondering-
was het Vastgoedfonds BOG, dat aantrok
van 175 op 185.
De Amerikaanse automobielfabriek
Chrysler Corporation gaat met de Itali
aanse ondernemingen Maserati en De To
maso samenwerken op het gebied van
ontwerp en ontwikkeling.
Vorig jaar bereikten de partijen een
akkoord over een regeling voor 63- en 64-
jarigen (1.600 mensen). Nu zal de commis
sie zich buigen over de gevolgen (met
name de kosten) van een verlaging van de
leeftijd tot respectievelijk 62, 61 en 60 jaar.
Om hoeveel werknemers het gaat is nog
niet duidelijk.
Dit heeft Van Hardeveld, voorzitter van
de onderhandelingsdelegatie van de
werkgevers in de kleinmetaal (210.000
mensen) gisteren bevestigd. Hij zei dat de
werkgevers zich tot een dergelijk overleg
bereid hebben verklaard de afgelopen
week. Naar hun mening is dit een zinvolle
re zaak dan de door de bonden geëiste 35-
urige werkweek, die de werkgevers conse
quent afwijzen.
De commissie, die op 15 maart bij de
derde onderhandelingsronde rapport
moet uitbrengen, zal verder de gevolgen
van de per 1 januari van kracht geworden
maatregel over vervroegd uittreden van
63- en 64-jarigen op een rijtje zetten.
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Een slechte week
was het ditmaal voor het internationale
beurswezen. Vooral Wall Street gaf zich
geheel gewonnen aan de baisse-krachten
en ging ertoe over vrijwel alle winsten in
de januarimaand verkregen, weer af te
staan. Toen was de index van Dow Jones
voor de 30 industriële aandelen van 805
gestegen tot 860. Deze week werden aan
de 20 punten verlies van de vorige week
nog eens 25 punten toegevoegd, zodat de
index maar amper boven het slot van ’78
sloot.
Het is begrijpelijk dat bijvoorbeeld ook
de Amsterdamse effectenbeurs, die in ja
nuari duidelijk door de hausse van Wall
Street was opgetrokken, nu ook flink ter
rein afstond. Vooral de meer lokaal ge
richte sectoren leden deze week over een
breed front aan winstnemingen.
De snelle koersdalingen deze week in
Wall Street traden op ondanks de aanhou
dende stroom van zeer gunstige winstcij
fers over het vierde kwartaal van ’78 en
het gehele afgelopen jaar. Ditmaal kregen
de onoverzichtelijke strubbelingen in
Iran, een van Amerika’s belangrijkste
olieleveranciers en afnemer van allerlei
kostbaar oorlogstuig, de overhand en wer
den de gunstigë bedrijfsberichten over
het algemeen voor kennisgeving aange
nomen.
Nu het duidelijk wordt dat Iran niet
meer in de oude staat zal terugkeren,
maar het roer, vooral wat het buitenland
betreft, radicaal zal omgooien, zal ook het
Westen, en vooral Amerika, de gewijzigde
omstandigheden onder de ogen moeten
zien. Zo is de pas voor het midden van de
jaren '80 verwachte internationale olie-
schaarste reeds in begin ’79 opgetreden.
De internationale olie-, en vooral benzi-
nemarkten, zijn dan ook gekenmerkt door
hoogvliegende prijsbewegingen, die op
korte termijn ook voor autorijdend Ne-
Win zo'n prachtige lichtgewicht
Motabécane fiets, t.w.v. 629,-. fyfrj
I Het tabaksconcern is volgens Meinsma
terecht in hoger beroep gegaan. De code-
lommissie zal zelf wel niet waar kunnen
naken dat „velen minder weerstand te
len het roken bieden nu Johan Cruijff
leer- en nicotinearme sigaretten rookt”.
De commissie gaat bij dit soort goedkope
uitspraken voorbij aan het feit dat Cruijff
lijn advies „rook verstandig” aan nie-
riand minder ontleent dan aan de minis
ter van Volksgezondheid en Milieuhy
giëne.
