1
h
M
TI
door Rien Polderman
Gee
Hi
Grondspeculatie
Tk
J*
iiwj
Zuiderpolder
I
„Als we de nieuwe wijken tussen
Hoofddorp en Haarlem gaan open
stellen voor Amsterdamse woning
zoekenden, heb je kans, dat we
Haarlemmers voor een huis straks
naar Almere moeten verwijzen. Die
zijn dan letterlijk nog verder van
huis, dan de Amsterdammers, die
in Almere moeten gaan wonen.
Willen we vasthouden aan ons uit
gangspunt: het terugdringen van de
groei van de mobiliteit, dan zullen
we evenzeer moeten vasthouden
aan het beginsel: bevrediging van
woonbehoefte bij de bron”.
Puntensysteem
Velserbroekpolder
v''< tó
A,
-
1
Geen Amsterdammers naar
de Haarlemmermeer
J
Gedeputeerde W. van der Knoop.
V. d. K.: „Dat is een volstrekt onjuiste conclusie'.
Het plan voor Overbosch was ons volledig be
kend. We wisten daar al van vóór de NORON
werd uitgebracht. Overbosch is niet in strijd met
de concentrische uitbouw van Hoofddorp. En van
Gedeputeerde W. van der Knoop heeft het moei
lijk met zich zelf om tot die conclusie te komen.
Maar het kan niet anders. Hij kan er niet omheen:
de bouwplaats in de Haarlemmermeer kan niet
dienen voor de huisvesting van Amsterdammers.
Hoe zeer deze ook zou kunnen helpen de benarde
situatie van de hoofdstad te verlichten. En dat
standpunt wordt ook niet anders door een PPD-
rapport, waarvan de conclusie is, dat de buurge
meenten van de hoofdstad en de gemeenten waar
de Amsterdammers werken eengezinswoningen
moeten leveren voor te krap behuisde Amster
damse gezinnen.
„We moeten wel goed weten waar we mee bezig
zijn. We hebben in het Amsterdam-Noordzeeka-
naalgebied klusters van werkgelegenheid. Schip
hol. Hoogovens. De gemeente Haarlemmermeer
heeft als regionale taak, dat zij als vestigings
plaats dient voor zo’n kluster van bedrijvigheid.
Schiphol is niet alleen werkgelegenheid voor de
Haarlemmermeer maar ook voor Amsterdam. Je
kan toch niet één gemeente, die toevallig dient als
vestigingsplaats voor zo’n regionale bron van be
drijvigheid, de verantwoording geven voor de
huisvesting van alle werknemers van dat bedrijf.
Je kan toch ook de gemeente Velsen niet verant
woordelijk stellen voor de huisvesting van het
totale Hoogovenpersoneel. Zoiets moet je regio
naal bekijken. We moeten uitgaan van redelijke
woon-werkaf standen”
„Het is bovendien niet aanvaardbaar, dat een
Amsterdammer, die bij Schiphol werkt, twee kan
sen heeft op de woningmarkt. Want hij staat niet
alleen bij de gemeente Amsterdam als woningzoe
kende ingeschreven maar ook bij de gemeente
Haarlemmermeer. Hij heeft namelijk krachtens
de wet het recht om in Haarlemmermeer als
economisch gebonden woningzoekende te staan
ingeschreven”.
Maar je kunt toch het ene doen zonder het
andere na te laten. Er kan toch worden gebouwd
voor zowel Zuid-Kennemerland als voor Amster
dam. Dan moet je alleen wat meer woningen
bouwen, in hogere dichtheden.
V. d. K.: „De grote moeilijkheid is, dat een
onteigening pas kan worden doorgezet als dat
V. d. K.: „Ik heb reden om aan te nemen, dat de
bebouwing van de Velserbroekpolder er inder-
Maar het wordt toch iets duurder allemaal. En
de woningwet is toch al zo duur. Voor de laagste
inkomens is het allemaal niet meer op te brengen,
door het wegvallen van de bijstandaanvulling
van de huursubsidie.
daad komt. Van Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening zijn naar mijn mening geen stappen te
verwachten, die de bouw onmogelijk zouden ma
ken. Ook de Rijks Planologische Dienst verstond
gelet op de eerste tekenen onder Haarlem-
Noord de Velserbroekpolder. Er is alleen wat
verwarring ontstaan bij CRM. Maar de handteke
ning van de minister van CRM staat onder de
Verstedelijkingsnota. CRM is te laat wakker ge
worden”.
V. d. K.: „Die kritiek is niet onterecht, dat geef ik
zonder meer toe. Dat is een zwak punt.
V. d. K.: „Eigenlijk ben ik het helemaal met je
eens. Ik ben een voorstander van de metro. Ik ben
overtuigd, dat het anti-metrobesluit later nog eens
betreurd zal worden. De mensen in de Bijlmer, die
zijn heel blij dat er een metro is. Ik ben pro-metro,
maar ik respecteer het besluit van de Amsterdam
se politieke gemeenschap.
V. d. K.: „Over de mogelijkheden in Zuid-Hol-
land spreek ik me niet uit. Dat kan ik niet doen
tegenover Zuid-Holland. Maar een bebouwing op
grote schaal in de Bollenstreek, zou de Haarlem
mermeer nog erger tot een verkeersplein maken,
dan nu al het geval is”.
„Wat betreft de Zuiderpolder. Dat is een kwets
baar gebied. We konden met bebouwing akkoord
gaan, wanneer die nodig was in verband met de
stadsvernieuwing in Haarlem. Nu dat niet het
geval blijkt, vinden we het zonde om daar te
bouwen, zeker gezien de mogelijkheden in de
Haarlemmermeer. We zeggen niet tegen Haarlem,
dat het niet mag. We zeggen wel, weeg 't nog eens
af. Een stukje zendingsarbeid. Je opmerking over
het station Haarlem-Oost is op zichzelf wel waar.
Maar in de NORON-locatie kan het openbaar
vervoer goed functioneren. Busvervoer hoeft niet
slecht te zijn. Bovendien is op lange termijn
rekening te houden met een sneltram”.
V. d. K.: „Ja, kijk eens, er is concensus tussen
Amsterdam en Amstelveen over die sneltram. En
het Rijk wil niet meewerken aan een metro. Wat
moeten wij dan nog. In het streekplan hebben we
het over een hoogwaardige railverbinding tussen
Amsterdam en Amstelveen. Dat zou een metro
kunnen zijn. Zie het maar als voorzet van onze
kant. Maar zij moeten kiezen. Politiek gezien kan
ik het niet maken om nu voor een metrotak te
gaan pleiten en ik wil het ook niet.
Waarom is er geen bouwplaats aangewezen
langs de spoorlijn bij Weesp?
Dat brengt ons bij de laatste vraag: Waarom
maken GS zich niet sterker voor een metrotak
Amsterdam-Amstelveen. Het tracé daarvoor ligt
klaar. Waarom leggen GS zich neer bij een snel
tram, die in Amsterdam-Centrum toch weer in
het autoverkeer komt vast te zitten?
Uw argument om Amsterdammers te weren uit
de bouwplaats in de Haarlemmermeer was, dat
Haarlemmers straks niet als gevolg van ruimtete-
kort op Almere mogen zijn aangewezen. Maar er
is toch nog een Zuiderpolder, waar woningbouw
een station Haarlem-Oost zou mogelijk maken.
En verder is er nog een ideale bouwplaats langs
de spoorlijn Haarlem-Leiden bij Hillegom. In het
streekplan Zuid-Holland-West worden daar de
woningbouwmogelijkheden vergooid door een
bestemming kassenbouw.
V. d. K.: „De gemeente wil een puntensysteem
opzetten, waarin allerlei factoren kunnen worden
meegewogen. In dat systeem zou een Schiphol-
werker uit Groningen bijvoorbeeld hoger scoren
voor de kans op een huis in de Haarlemmermeer,
dan een Amsterdammer, die bij wijze van spreken
bij Schiphol naast de deur woont. Ik denk, dat dat
systeem in de praktijk niet zoveel verschil zal
uitmaken met wat wij willen”.
V. d. K.: „Dat zou kunnen, maar de politieke
realiteit is anders. Ik denk niet dat dat haalbaar
is”.
U bent Realpolitiker.
V. d. K.: „Dat mag je zo noemen”.
De gemeente Haarlemmermeer denkt iets an
ders over de huisvestingsmogelijkheden voor de
Amsterdammers in het nieuwe woongebied. De
gemeente wil niet de afstand maar de reistijd
nemen als uitgangspunt. Dat betekent, dat Schip-
holwerkers onder de Amsterdamse woningzoe
kenden toch in aanmerking zouden komen voor
een huis in de Haarlemmermeer.
U stipte zojuist al even het probleem Velser
broekpolder aan met het noemen van de aandui
ding in de Verstedelijkingsnota: Haarlem-Noord.
Bestaat er nog een kans, dat er niet gebouwd
wordt? (Omdat de polder hoort bij het recreatie
gebied Spaamwoude).
\N
te w
lokrc
De
aanc
Ebei
lang
kasti
Tei
wetei
gon 1
dat h
ters i
te uit
weer,
de ke
liggei
de re
sche
van
prest
Een
meen
einde
nalisi
Het I
dent
maat:
waar
enige
halve
■dat h
■de w
het ti
komt
wellic
De
arbeii
digd,
putsc
was
was a
tezarr
;striee
;putsc
cent
sprek
Mayei
een fi
Wiene
Wern<
rollen
Das i
pressi
achtei
zou b
schaa
die NORON wist de gemeente Haarlemmermeer
van te voren niets af. Wij hebben in het voorover
leg over de NORON met het Rijk in feite de
voorzet gedaan voor de voorstellen in de Verste
delijkingsnota. Het Rijk heeft daarin als af te
wegen locaties genoemd de noordelijke Haarlem
mermeer, Haarlem-Noord en de Bovenkerkerpol-
der. Vervolgens hebben we de bouwplaats tussen
Haarlem en Hoofddorp op het streekplan voor de
Meerlanden aangegeven. En vergeet niet dat we
ons standpunt dat Nieuw-Vennep niet verder mag
worden uitgebouwd hebben gehandhaafd”.
„Over het plan „Overbosch” bestaat en bestond
geen verschil van inzicht. Begin vorig jaar heb ik
wethouder Hoffmann nog in overweging gegeven
om het bestemmingsplan daarvoor zo snel moge
lijk in procedure te brengen. Dan kon de onteigen
ningsprocedure daarmee parallel lopen”.
V. d. K.: „Dat is dan dezelfde onrechtvaardig
heid. Maar er is toch het politieke verschil, dat wij
ervoor gekozen hebben, dat de bouwplaats dient
voor de woningzoekenden van Zuid-Kennemer-
land, de Meerlanden en de externe woningbehoef
te van Schiphol. Het Rijk denkt daar trouwens net
zo over. Ik heb hier de notulen van onze bespre
king mijn toenmalige collega Achterstraat en ik
met de minister over de groeikernstatus van de
Haarlemmermeer. En daarin staat dat de taak
stelling is bouwen voor de Meerlanden, Zuid-
Kennemerland en de externe behoefte van
Schiphol”.
Die onteigening kon niet verhinderen, dat in
het NORON-gebied op grote schaal is gespecu
leerd met grond. In antwoord op vragen van
Statenleden zeggen GS, dat ongeveer 200 hectare,
een kwart van de grond van de bouwplaats, in
handen is van grondspeculanten en projectont
wikkelaars. Kan in die situatie nog wel goed en
goedkoop worden gebouwd? Heeft de gemeente
bijvoorbeeld de mogelijkheid om een bestem
mingsplan zo te detailleren, dat een projectont
wikkelaar wel verplicht is tot goed en goedkoop?
Zou juist hier een stukje zendingsarbeid van
GS niet op zijn plaats zijn? Ik heb de indruk, dat
in Amsterdam erg onredelijk en kortzichtig
wordt gedacht over de metro. Sommigen krijgen
al een rood waas voor de ogen als ze alleen het L
woord al horen. Terwijl je het dan alleen hebt
over voorstadverbindingen, waarvoor in de bui
tenwijken ruimte zat is, en waarvoor niets hoeft
te worden gesloopt.
heb de indruk dat het in de Haarlemmermeer de
goede kant opgaat. Men wil niet buigen. Gemeen
te, provincie en rijk staan hier schouder aan
schouder. Het gemeentebestuur is erg vastbeslo
ten om door te zetten zoals het dat zelf wil. Ze zijn
niet te laat met aankopèn en onteigening. Dat
verwijt jk ze niet. De prijs zal wellicht wel iets
hoger uitvallen, maar de projectontwikkelaars
gaan hier wel de boot in”.
Er zijn er nog om andere reden ongelukkig met
de Velserbroekpolder en ook met de bouwplaats
in de Haarlemmermeer. Er is bijvoorbeeld felle
kritiek op het feit, dat beide bouwplaatsen zo ver
van spoorwegen liggen. Vooral de NS hebben
daar een nogal scherp bezwaarschrift aan gewijd.
En inderdaad lijkt het wel of men zorgvuldig de
plaats heeft uitgekozen, die het verst van een
spoorweg verwijderd ligt.
Op
kapitt
ringsj
regeri
relde
ver we
kanse
een n
;ken, i
jer vie
kenne
;caat c
;len hj
den ai
vakan
te. Re
Berlijj
zocht
Kurt
schrot
Het w
van e<
tot de
aan te
een al
worde
doem
langs
werd
Elde
Berliji
om na
luister
len va:
bijeen:
choan;
vorme
diaans
over fi
Het
gezet:
gen hi
deels i
pering
zijn, te
met ge
bewus'
wat nc
i De si
niet. N
tigheid
het toe
king. I
dat he
sameni
ivaagdi
leger 1
van de
dong d
Berlijn
De eer
kwam
nen ze.
duizem
het vo<
men w
genera,
benoen
ties w;
dat Et
meendi
Als e
•teerde
Portret
Een roerende eensgezindheid dus eigenlijk. Ik
heb wel eens de indruk, dat het provinciaal
bestuur achter de gemeente Haarlemmermeer
aanloopt. Terwijl GS in het kader van het streek
plan voor de Meerlanden nog het minimum-groei-
model verdedigen, werkte Haarlemmermeer al
aan plannen voor Groot-Hoofddorp, volstrekt in
strijd met het provinciaal beleid. Het idee van
Groot-Hoofddorp lijkt me achteraf door een be
paalde uitleg van de Nota Ruimtelijke Ontwikke
ling in Noord-Holland (NORON) door het provin
ciaal bestuur gesanctioneerd. De provincie
maakt plannen, maar Hoofddorp maakt de dienst
uit.
V. d. K.: „Daarover heb ik 'onlangs nog een
gesprek gehad met de vaste Kamercommissie. In
bijzonder het contact met het CDA en de PvdA
heeft me hoopvol gestemd. Ik heb het idee, dat
ook het CDA niet onwelwillend staat tegenover
ons verlangen wat te doen aan dat probleem. Er
komt nog een vervolg op dat gesprek.
V. d. K.: „Weesp valt buiten het streekplange-
bied en past bovendien niet bij onze filosofie, die
één woningmarkt onderscheidt voor de westflank
en één voor de oostflank van het Amsterdam-
Noordzeekanaalgebied. Maar ik vrees dat de
Bloemendalerpolder bij Weesp eerder voor wo
ningbouw aan bod zal komen, dan we nu nog
vermoeden. Vandaar dat we vast moeten houden
aan het gekozen tracé voor de Almerespoorweg.
Die spoorweg mag de Bloemendalerpolder niet
gaan doorsnijden”.
Maar dat is toch in meer gevallen zo. Ook
iemand uit Haarlem, die op Schiphol werkt, staat
dubbel ingeschreven als hij een woning zoekt.
aantoonbaar in het belang is van de volkshuisves
ting. Als een projectontwikkelaar woningen wil
bouwen, dan kan de gemeente niet tot onteigening
overgaan. De vraag is of de projectontwikkelaar
kan worden gedwongen om in zijn plannen een
sociaal pakket op te nemen. Er zijn aanwijzingen,
dat de onteigeningsrechter steeds meer geneigd is
om dat sociale element zwaar te laten wegen.
Daar zit wel degelijk een kentering in, in vergelij
king met vroeger. In een paar gevallen hebben wij
ook goedkeuring onthouden aan plannen van
projectontwikkelaars, als die een gemeente het
soort woningen wilden opdringen, die die gemeen
te eigenlijk niet wilde hebben. In het plan van
Merlenhoven in Heemstede hebben we op die
manier kunnen bereiken dat er ruim vijftig per
cent premiekoop en woningwet kwam in een plan
dat aanvankelijk helemaal vrije sector was. In
Egmond wordt momenteel nagegaan of een plan
van vijftig percent premiekoop en vijftig percent
bungalows nog kan veranderen ten gunste van
goedgegaan of een plan van vijftig percent pre
miekoop en vijftig percent bungalows nog kan
veranderen ten gunste van goedkopere volkswo
ningbouw. De oorspronkelijke maatschappij
heeft zich dan ook terug getrokken, die zag er
geen brood meer in. Maar een projectontwikke
laar kan natuurlijk met allerlei vertragingsacties
wel proberen toch zijn zin door te drukken. Je
hebt overigens ook fatsoenlijke project
ontwikkelaars”,
„Bij gezamenlijke inspanning van de drie
overheden kan er echter veel worden bereikt. Ik
