Rede Dajan brengt grote beroering
r
Noodtoestand
Pahr hoeft niet
af te treden
Veel inwoners
Voltrekking
Zuid-Afrika
vonnis Bhoetto
vertrekken
uitgesteld
sollicitant af
Proces-Letelier
Europese Commissie
Bisschoppen
vragen actie
tegen onrecht
in Portugal
duurt voort
Spanje verlamd
door stakingen
Amin roept weer
VN te hulp
geëindigd zonder
onthullingen
L
Hamburg schaft
onderzoek naar
scherp bekritiseerd
r I
1
F
Vrijwilliger
Glansrol prijs
Dikke Daf
■Ff
WOENSDAG 1 4
BINNEN- EN BUITENLAND
FEBRUARI
19 7 9
(Van onze redactie buitenland)
rgd
mer
Bui-
de
latie
van
Bol-
>ello
ijke
van
oor-
ijgt
nd is
>i en
este-
daag
r de
deze
rijn,
nder
van-
nge-
isd
ten
ken
ian
JERUZALEM. Na een toe
spraak van de Israëlische minis
ter van Buitenlandse Zaken Da
jan die de gemoederen hevig in
beroering bracht, hebben giste
ren zowel Dajan als premier Be
gin ontkend dat het Israëlische
standpunt inzake de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) is
veranderd.
door Nico Scheepmaker
W
I
I
trijfël
Standpunt Israel inzake
PLO niet veranderd
ri- DAJAN
ü- AMIN
Gevechten in hoofdstad
van Tsjaad duren voort
politicus
irtijen
ïsten”
Bouke
incipi-
ok de
npaci-
[even
>rden
voor
MADRID (Reuter). Stakingen heb
ben gisteren ziekenhuizen, banken en au-
tofabrieken in Spanje getroffen.
Begin: „De PLO is een organisatie van
moordenaars van onschuldige burgers,
vrouwen en kinderen, waar wij niet mee
zullen onderhandelen.”. Hij zei dit in reac
tie op Dajans woorden van die ochtend:
„De PLO is geen staat, maar we kunnen er
niet omheen dat hij een status en een
houding in het conflict heeft.
Het is niet alleen de terreurorganisatie
PLO, het is ook de politieke kant van het
vluchtelingenprobleem. Zonder een op-
Het Hof heeft 24 februari vastgesteld als
begindatum voor het aanhoren van de
vatief Geoffhrye Rippon, ae man die zes
jaar geleden namens Engeland onderhan
delde over de Britse toetreding tot de
Gemeenschap. Hij vergeleek de commis
sie met „de knechten aan boord van de
Titanic die de dekstoelen recht zetten”.
Het door Jenkins geïntroduceerde pro
gramma van de Europese Commissie be
helst onder meer een programma voor
consumentenbescherming. Verder sprak
Jenkins over het visserijbeleid, de olie en
de besluitvorming in de Europese Ge
meenschap.
Hangende de uitslag hiervan mag het
doodvonnis niet aan de oud-premier wor
den voltrokken, mag hij niet worden weg
gehaald uit de gevangenis van Rawalpindi
en moeten zijn raadslieden toegang tot
hem blijven hebben. Ook mag hij van
thuis voedselpakketten blijven ontvan
gen. Hoelang^ de hoorzittingen zullen du
ren is niet bekend.
en daar onder meer huizen van Fransen
had bezet.
In N’djamena wonen ongeveer 400.000
mensen. De Fransen hebben van presi
dent Malloem de raad gekregen hun hui
zen niet te verlaten. Over het aantal doden
en gewonden is niets bekend behalve dat
het „talloze” zouden zijn.
Premier Habre had maandag kunnen
vluchten toen zijn woning werd aangeval
len door troepen van de president, het
geen het eigenlijke begin van de strijd
was.
PUEBLA (AP). Aan het eind van hun
derde conferentie hebben de Latijns-
Amerikaanse bisschoppen een beroep ge-
KAAPSTAD (Reuter). De Zuidafri-
kaanse minister voor Statistiek, Hennie
Smit, heeft gisteren in antwoord op een
schriftelijke vraag uit het parlement, ge
zegd, dat het aantal Zuidafrikanen dat het
land heeft verlaten, in een jaar ruim is
verdubbeld.
In 1978 immigreerden naar Zuid-Afrika
18.104 personen terwijl er 20.613 het land
verlieten - een netto verlies van 2.500. In
1977 bedroeg dit 1178.
Tussen Habre en Malloem bestaat ern
stige rivaliteit, die niet verdween nadat
Malloem de vroegere leider der opstande
lingen in het noorden tot eerste minister
had gemaakt in 1978 in een „poging tot
nationale verzoening”.
Habre had op 29 augustus 1978 gebro
ken met het Frolinat, de verzetsbeweging
die toen na 12 jaar van strijd al driekwart
van het land in handen had, omdat de
beweging volgens Habre te veel naar de
pijpen van het buurland Libië dansen.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON. Hoewel het water in de
overstroomde gebieden van Portugal gis
teren langzaam zakte, duurt de noodtoe
stand onvermindert voort. In Lissabon
komt het drinkwater met een tergend
dunne straal uit nog slechts 36 openbare
fonteinen. Overal ziet men vrouwen en
ongeschoren mannen met teilen en em
mers sjouwen. Het watèr uit de sierfontei
nen wordt tot de laatste druppel opge
schept. De brandweer rijdt af en aan met
tankauto’s.
Het ziet ernaar uit dat het drinkwater-
tekort nog wel een week of langer gaat
duren. Pas wanneer al het water in het
overstroomde gebied ten noorden van Lis
sabon is gezakt, kunnen de door de
overstroming beschadigde waterinstalla-
ties van het waterleidingbedrijf worden
gerepareerd. Ook de elektriciteitsvoorzie
ning loopt vanwege de overstromingen
gevaar. Via de radio worden oproepen
gedaan om zo zuinig mogelijk met de
elektriciteit te zijn. Ook wordt gewaar
schuwd tegen het gevaar van epidemieën.
Het ministerie van Onderwijs heeft alle
scholen in Lissabon en omgeving vrijaf
gegeven.
De problemen doen zich overigens in
het hele land voor. Vooral ook in de twee
de stad van Portugal, Oporto, waar ook
gebrek aan water is en zuinig met de
elektriciteit wordt gedaan. De schade, ver
oorzaakt door de overstromingen, moet in
de miljoenen lopen.
Intussen duurt de telefoonstaking on
verminderd voort. De regering heeft de
stakers onder burgerdienst gesteld, maar
die maatregel heeft eerder averechts ge
werkt. Gistermiddag werden op grond
van deze burgerdienst 18 personen op
staande voet ontslagen. Zeven stakers
werden voor een maand geschorst. De
Portugese stakingswet verbiedt elke wijzi
ging van de arbeidsovereenkomst tijdens
de duur van een staking.
os uit
kend-
iie de
n een
inden
kind,
boren
uner-
wam.
oeder
i het
emen
uit-
HAMBURG (DPA). De stad-staat
Hamburg heeft als eerste Westduitse deel
staat het in 1977 ingevoerde algemeen
antecendentenonderzoek bij gegadigden
voor een overheidsbetrekking, afgeschaft.
Naar burgemeester Hans-Ulrich Klose
gisteren meedeelde, houdt Hamburg zich
voortaan aan de richtlijnen die de rege
ring in Bonn op 17 januari heeft vastge
steld. Deze houden in dat alleen in twijfel
gevallen het oordeel van de.binnenlandse
veiligheidsdienst wordt gevraagd.
Het algemeen antecedentenonderzoek
was bedoeld om politieke extremisten uit
de overheidsdienst te weren. Het automa
tisch onderzoek blijft wel gelden voor
sollicitanten voor de rechterlijke macht,
zo verklaarde Klose. Hij betuigde nadruk
kelijk zijn instemming met de opvatting
van de Bondsregering, dat „vijanden van
de grondwet” en mensen die zich aan
.politiek geweld schuldig maken, niet bij
de overheid thuishoren.
WASHINGTON (AFP). In Washing
ton is gisteren het proces-Letelier geëin
digd zonder dat de onthullingen zijn ge
daan die men ervan verwacht had en
zonder dat bepaalde duistere zaken zijn
opgeklaard.
Brief gekregen van een dpi sld die zich
vrijwillig heeft opgegeven voor Libanon.
Waarom? Omdat hij zich zo intens ver
veelde in zijn compagnie. Wagens onder
houden die zelden reden, sneeuw van de
wagens afhalen die toch niet reden. Dat
soort werk. In een opwelling gaf hij zich
toen op voor Libanon. „Pas daarna ga -je
beseffen wat je eigenlijk gedaan hebt. Het
betekent dat ik zes maanden van huis ben,
m’n ouders zullen zes maanden in angst
leven en elke keer dat er in de krant staat
dat er een dode gevallen is niet kunnen
slapen, ik zal zes maanden lang m’n vrien
den niet zien, ik zal zes maanden van hét
Nederlandse voetbalgebeuren afgesloten
zijn, ik zal zes maanden niet naar de
bioscoop kunnen, ik zal zes maanden niet
naar de bibliotheek kunnen om een goed
boek te halen, en ik zal zes maanden een
verhoogd risico lopen om doodgeschoten
te worden”.
dse
een
ssie
ting
PT,
>rdt
:en-
•dig
die-
lor-
ids-
dA-
ge-
lere
jsp-
aar
leer
tair
rland
p au-
n ge-
i. De
en te
jaar
eder-
r be-
o en
mten
ie in
vast
•n de
n ge-
i kin
dee
rn Ze
iet de
vorig
igeu-
in de
Om-
lelijk
Mik
am-
een
i de
/or-
'ing
aan
lige
fi
RAWALPINDI (UPI). Het Paki
staanse Hooggerechtshof heeft de te
rechtstelling van oud-premier Bhoetto
uitgesteld, hangende de beoordeling van
juridische bezwaren tegen de uitspraak
om veroordeling en vonnis te bekrach
tigen.
NAIROBI (Reuter). President Idi
Amin van Oeganda heeft de Veiligheids
raad van de VN verzocht „de serieuze en
explosieve situatie aan de Tanzaniaans-
Oegandese grens” onmiddellijk te bespre
ken, zo heeft radio-Oeganda gisteren ge
meld. De radio meldde voorts, dat een
militair woordvoerder had verklaard dat
Amerikaanse, Engelse en Israëlische
huurlingen meevechten aan de kant van
de Tanzaniaanse troepen, die negenhon
derd vierkante kilometer Oegandees ge
bied zouden hebben bezet.
In een brief aan de secretaris-generaal
van de VN herinnert Amin eraan, dat hij
ook al in november en januari verzoeken
aan de VN heeft gericht. Amin schrijft
voorts dat hij wil dat Tanzania zich terug
trekt tot de internationaal erkende grens.
„Ik eis geen gebiedsdelen van Tanzania
op, ik wil vrede en ontwikkeling voor mijn
land”, aldus de Oegandese president.
Sinds oktober vinden er gevechten
plaats aan de Tanzaniaans-Oegandese
grens, ten westen van het Victoriameer.
Beide partijen hebben elkaar beschuldigd
van grensschendingen.
„dagelijks bestuur van de EG” het commissie-programma voor het komende jaar
uiteenzette.
Ik kan zo nog wel enkele velletjes door
gaan, maar ik zal maar afsluiten met wat
ons afgelopen week verteld is. De Franse
Unifil-soldaten, die nogal vaak voetbal
den als ze vrij van dienst waren, waren
een keer de bal kwijt. Toen ze hem na een
paar dagen weer terug vonden, wilden ze
weer gaan voetballen. De eerste de beste
Fransman die tegen de bal trapte, kan dit
niet meer navertellen. Ze (de PLO?) had
den een booby-trap van de bal gemaakt.
De Glansrol Prijs februari 1979, be
staande uit de Eer en een Bekertje ipet
inscriptie, gaat naar Wout Woltz, die zich
de laatste weken vanuit Teheran naar de
eerstvolgende persprijs toeschrijft. De
Glansrol Prijs, die ik eerder aan Linda
van Dyck toekende voor haar rol in het
toneelstuk „Jan Rap en z’n maat”, kari.op
ieder moment door mij worden toegekend
voor een bijzondere, eenmalige prestatie
op welk terrein dan ook. Afgelopen maan
dag had Wout Woltz op de voorpagina van
NRC-Handelsblad liefst drie artikelen
over de situatie in Iran. Op pagina 4 stond
één artikeltje van zijn hand, en pagina 5
werd met twee lange artikelen geheel
„door onze correspondent Wout Woltz”
gevuld. Allemaal goed geïnformeerde,
met sprekende details gelardeerde en uit
stekend geschreven stukken. In de maan
dagkrant telde zijn produktie (die uiter
aard ook nog eens uit Teheran naar Rot
terdam moest worden doorgebeld!) liefst
4600 woorden, wat overeenkomt met der
tien bladzijden in de roman „Een vlucht
regenwulpen" van Maarten ’t Hart. Ik
hoop intussen wel dat Wout Woltz de
Glansrol Prijs te zijner tijd heelhuids in
ontvangst kan nemen....
Een feit was dat Dajans Engels niet zo
best was tijdens zijn toespraak. Hij zei
o.a.: „Het is ook de politieke kant. Dat
woordje „het” leek op de PLO te slaan
maar kon even goed op het vluchtelingen
probleem slaan.
Toen hij zich gisteravond voor de Knes-
set-fractie van de Likoed moest verant
woorden, gaf Dajan een heel andere draai
aan zijn eerdere uitspraak.Hij had slechts
de obstakels voor een vredesverdrag met
Egypte willen opsommen en had als poli
tiek feit geconstateerd dat de PLO zo’n
obstakel is in het Arabische kamp.
De consternatie was er niet minder om.
Oppositieleider Peres was van mening dat
Dajans uitspraak Israel ernstige politieke
schade berokkent aan de vooravond van
de Camp-Davidconferentie. De linker
vleugel van de Arbeiderspartij echter,
waar men al jaren pleit voor een dialoog
met de Palestijnen, vond dat Dajan „op de
goede weg” was.
Positieve reacties kwamen uit de Arabi
sche landen en van de burgemeester van
steden in de bezette gebieden.
Inmiddels is Amerika’s minister van
Defensie Harold Brown aan het hoofd van
een 27 man sterke delegatie in Israel aan
gekomen voor een bezoek dat tot vrijdag
zal duren. Brown 'arriveerde uit de Jor
daanse hoofdstad Amman, na eerder be
sprekingen te hebben gevoerd in Saoedi-
Arabië. Vrijdag reist hij
Egypte.
In politieke kringen meent men dat dit
bezoek een keerpunt zou kunnen beteke
nen in de Israelisch-Amerikhanse betrek
kingen. In de VS woedt de laatste jaren
een felle (woorden) strijd over de vraag of
Israel militair-strategische waarde heeft
dan wel slechts een politiek blok aan het
been van de VS is.
lossing van het vluchtelingenprobleem is
er geen oplossing van het conflict”.
De vraag rees of Dajan met deze woor
den bezig was de PLO, in feite en voor het
eersti n de Israëlische geschiedenis, als
toekomstig gesprekspartner te erkennen.
Een woordvoerder van zijn ministerie ant
woordde echter op vragen hieromtrent,
dat Dajan niet had gezegd of gesugge
reerd dat Israel met de PLO zou moeten
of willen onderhandelen.
ir Twee uitgeweken zonen van Bhoetto.
Shar Nawaz (l.) en Mir Murtaza, hielden
gisteren een persconferentie in Londen.
Zij vertelden dat de executie van hun
vader tot veel onrust in Pakistan zal
leiden.
juridische bezwaren. Het wees een ver
zoek van Bhoetto’s raadsman af, de hoor
zittingen pas over een maand te laten
beginnen.
I daan op alle rooms-katholieken om vanuit
het evangelie actie te ondernemen tegen
corruptie, armoede, onderdrukking en po
litiek geweld in Latijns-Amerika.
Deze oproep, het resultaat van twee
weken overleg in het Mexicaanse Puebla,
werd gedaan in een slotdocument waarin
geen concreet actieplan naar voren werd
gebracht.
In het document worden zowel het kapi
talisme als het marxisme veroordeeld
vanwege hun „materialisme”. De kerklei
ders hebben politiek geweld veroordeeld.
Verder wordt de uitbuiting van vrouwen
en van huisbedienden in Latijns-Amerika
veroordeeld.
WENEN (Reuter). Bondskanselier
Bruno Kreisky van Oostenrijk heeft giste
ren verklaard, dat er voor zijn minister
van Buitenlandse Zaken, Willibald Pahr,
geen reden is om af te treden. Pahr is er
door een Franse jongeman van beschul
digd dat hij homoseksueel contact met
hem zocht.
Volgens welingelichte bronnen zou
Pahr hebben aangeboden zijn ontslag in
te dienen, toen de jongeman, die ervan
werd beschuldigd de minister te hebben
gemolesteerd, voor een rechtbank in
Straatsburg verklaarde dat Pahr toenade
ring tot hem had gezocht. Kreisky zei dat
hij er van overtuigd is dat Pahr geen
reden heeft om ontslag .te nemen. De
bondskanselier weigerde antwoord te ge
ven op vragen van journalisten of de
regering „conclusies zou trekken” wan
neer de aantijgingen waar blijken te zijn.
„Maar aan de andere kant: wat is nu een
half jaar? Het is drie maanden minder
dan een schooljaar, en hoe snel ging dat
niet voorbij. Het is-twee keer zo langs als
een grote vakantie, en die Was ook altijd
veel te kort. Het is een maand langer dan
die vijf maanden die ik nu alweer in dienst
zit en achteraf zijn die maanden ook weer
snel voorbij gegaan. Acht maanden gele
den schoot Rob Rensenbrink in de laatste
minuut van de finale Nederland-Argenti-
nië tegen de paal en dat kan ik me ook nog
als de dag van gisteren herinneren”.
Met acht anderen kreeg hij een omscho
lingscursus voor een zwaardere vracht
wagen (in het leger bekend als de „dikke
Daf”), dan waarvoor zijn rijbewijs reikte.
Na twee keer een uur les zei de instruc
teur, die steeds uit Venlo naar Zuidlaren
overkwam, dat ze de grondbeginselen nu
wel onder de knie hadden en dat ze in
Libanon zelf wel de nodige ervaring zou
den opdoen. Hij had geen tijd meer om
hun ook nog de werking van de lier, die op
deze wagens aanwezig is, uit te leggen. Na
twee dagen heb ik mijn pelotonscomman
dant gezegd dat ik er ook nog was, hij
schreef mijn naam op en liep weg.
Je ziet soldaten gaan en komen. Woens
dag kwam er een die was opgeleid tot
chauffeur en die kreeg de functie van
gewondenverzorger (gelukkig had hij wel
z’n burger-EHBO-diploma). Donderdag
avond kwam er een jongen binnen die
's morgens had gehoord dat hij naar
Zuidlaren moest, en die meteen hoorde
dat hij al over twee weken met de kwar
tiermakers mee moest. Alle voertuigen
worden ergens op de Veluwe witgespoten.
Je denkt dat ze die honderd kilometer Wel
zonder problemen zullen kunnen afleg
gen, maar als je ziet hoeveel wagenser
onderweg uitvallen, dan mogen we blij
zijn als de helft in Libanon vooruit (of
achteruit) komt. Er worden ook h^le
mooie f UN-letters op de voertuigen ge
plakt, maar als het een beetje regent,
vallen ze eraf. Hopelijk bladderen ze Jfer
niet vanaf als we in Libanon zijn en de
temperatuur daar tot 50 graden Celsius
oploopt. Gelukkig heeft de legerleiding
700 flesjes of tubes zonnebrandolie inge
slagen en.... 8000 condooms. Zouden die.jn
het leger-groen of in het UN-wit zijn uitge
voerd?
(Van onze redactie buitenland)
LUXEMBURG. De Europese Commissie heeft te weinig aandacht voor de
bestrijding van de werkloosheid en de sociale vraagstukken. Dit zei de Duitse
voorzitter van de socialistische fractie gisteren in het Europeseparlement, Ludwig
Fellermaier, naar aanleiding van de rede waarin Roy Jenkins, de voorzitter van het
De arbeidsonrust wordt veroorzaakt
door de eis van de vakbonden voor een
loonsverhoging die uitgaat boven de grens
van veertien procent, voor dit jaar door de
regering vastgesteld.
Doktoren en verplegend personeel in de
meeste staatsziekenhuizen namen alleen
spoedgevallen aan om te protesteren te
gen de weigering van de regering om te
praten over een nieuwe arbeidsovereen
komst.
Ongeveer 90 procent van het bankper
soneel bleef voor de tweede achtereenvol
gende dag thuis. Volgens vakbondfunctio-
narissen betrof het de derde stakingsactie
van deze maand. Het personeel van verze
keringsmaatschappijen is al een week in
staking.
In de autoindustrie is een staking bij de
Fordfabrieken in Spanje uitgebroken, die
naar verluidt tot zaterdag zal duren. Daar
entegen is het personeel van Fasa Renault
in Valladolid, dochtermaatschappij van
de Franse autogigant, weer aan het werk
gegaan, nadat een meerderheid van de
arbeiders zich voor werkhervatting had
uitgesproken. De directie van dit bedrijf
had zaterdag tot uitsluiting van personeel
besloten, nadat hier en daar het werk
onderbroken was.
De socialistische woordvoerder noemde
de uiteenzetting van Jenkins teleurstel
lend. „Er zitten veel analyses in, maar
oplossingen worden niet aangegoten. De
commissie bekijkt de problemen te veel
vanuit zuiver economisch gezichtpunt.
Aan de invoering van een 35-urige werk
week wordt voorbijgegaan. Maar wij hou
den daaraan vast”, aldus Fellermaier.
De scherpste kritiek op de Europese
Commissie kwam, tijdens het korte debat
in het parlement, van de Engelse conser-
PARIJS (AP). De gevechten in de
hoofdstad van de voormalige Franse ko
lonie Tsjaad, N’djamena, hebben ook gis
teren voortgeduurd, aldus is hier verno
men. De troepen van de opstandige pre
mier Habre, die zich verzetten tegen die
van president Malloem, zouden in het
noorden van de stad terrein winnen.
De verbindingen tussen Tsjaad en
Frankrijk waren gisteren verbroken
maar het persbureau AFP had toch ver
nomen dat Habre’s „leger van het noor
den” in woonwijken was doorgedrongen
Een van de belangrijke vragen waarop
geen antwoord is gegeven betreft de rol
van president Augusto Pinochet van Chili
in de moord op Orlando Letelier.
Deze minister onder president Salvador
Allende, werd op 21 september 1976 in
Washington, waar hij in ballingschap ver
bleef, gedood toen een bom ontplofte on
der zijn auto. Zijn Amerikaanse mede
werkster, Ronnie Moffit, kwam eveneens
om het leven.
De zaak stoelde op de verklaringen van
de Amerikaan Michael Townley, ex-agent
van de DINA, de Chileense politieke poli
tie, die bekende dat hij de aanslag in
opdracht van de DIN A had gepleegd en
die daarbij zijn medeplichtigen noemde:
generaal Manuel Contreras, kolonel Pe
dro Espinoza en Armando Fernandez,
drie Chilenen die aan de DINA verbonden
zijn geweest.
Maar in de loop van het proces heeft het
Openbaar Ministerie afgezien van zijn
voornemen het bewijs te leveren d^t ook
de Chileense regering medeplichtig was.
Bovendien kon niet worden aangetoond,
dat de beklaagden ook afwisten van de
moordaanslag op generaal Arturo Pratt
in 1974 in Buenos Aires en de poging tot
moord in Rome in 1975 op de sociaal
democratische politicus Bernardo
Leighton.
Evenmin is de naam van Townley in
verband gebracht met Operatie Condors,
een organisatie van militaire geheime in
formatie samengesteld uit Chilenen, Ar
gentijnen en Uruguayanen.
Townley heeft gedurende de vijf proces
dagen volgehouden dat alleen de DIN A
voor Orlando Leteliers dood verantwoor
delijk is geweest.
door naar
