K-WAARDEN
Isoleren spaart geld
k
en geeft meer comfort
Zon-kerende folie op de ramen
Anti-slip in bad
WARMTE-INDICATOR
k
VEILIG KLIMMEN
STOOK NIET VOOR DE MUSSEN
Opbergen van gereedschap
i
Bouwcentrum
Voorzetramen
Dubbele beglazing
Subsidie
28
K=6
K= 3
K=1,B
OP
ENKEL
GLAS
DUBBEL
GLAS
SPOUW
MUUR I
GEVULDE
^SPOUWMUUR
K=Q8
Het begin van dit jaar heeft duidelijk gemaakt dat in een Nederlandse winter
toch nog wel strenge vorst kan voorkomen. Ongetwijfeld zullen sommigen
geconstateerd hebben dat hun woning daar eigenlijk niet goed op was voorbe
reid. Men kan op twee manieren met zijn neus op deze harde werkelijkheid zijn
gedrukt: hetzij doordat men het niet meer behoorlijk warm kon krijgen in huis,
hetzij door buiten proportie gestegen stookkosten. Dan ligt de conclusie voor de
hand: de woning is onvoldoende geïsoleerd.
DUBBEL GLAS
VOORZE TRAAM
4)
voor
>are
ie
i.
meeste
t zelf op
jgeleid.
leveling
■W
uur.
r -«■■■■■■■■■■■■■
^siisiiraaaaaa’aaa"aauaa’aaaaaaa
«»OMtiBO«mMt»Bllk'BIBfl8BBIIBfl
Informatie
ek
to
i om te
loegen-
jegen-
metsel-
■ten.
tzegel).
iet u
Te vaak is men geneigd om te denken
dat het met onvoldoende isolatie zo’n
vaart niet loopt. Laat de strenge winter
dan een les zijn: u stookt voor de mussen!
Bij een gasgestookte cv-installatie kan het
om honderden kubieke meters gas per
jaar gaan. Deze „heelalverwarming” is
volstrekt uit den boze, zowel voor uw
eigen portemonnee als voor onze gemeen
schappelijke energievoorraad.
Een goed geïsoleerde woning is niet
alleen zuinig met energie, maar biedt ook
een veel groter wooncomfort. Zo zal het
huis veel sneller op temperatuur zijn en
zullen minder gauw onplezierige tempera
tuurwisselingen optreden. Verder hebt u
geen hinder meer van koudestraling van
af koude ruiten of muren, die u als tocht
langs u heen voelt strijken. Dit verhoogde
warmtecomfort heeft weer tot gevolg dat
u de thermostaat rustig één of twee gra
den lager kunt zetten dan u gewend was,
zonder het verschil te bemerken. Een ex
tra bezuiniging dus!
Denk nu niet: zo’n strenge winter is toch
maar een uitzondering, want ook bij ge
ringe koude treedt er natuurlijk verlies
op. Alleen dan merkt u het niet zo duide
lijk. Neem dan ook nu het besluit er wat
aan te doen. Dan kunt u een volgende
winter wat geruster tegemoet zien!
Allereerst zult u moeten uitzoeken wat
de vereiste maatregelen zijn en welke u
het eerst moet nemen. Wellicht zult u
daarvoor het advies van een vakman in
moeten roepen. Omdat deze dan ook vaak
de opdracht krijgt om de nodige verbete
ringen aan te brengen, doet u er goed aan
te zorgen zelf voldoende op de hoogte te
zijn waar de problemen liggen bij het
isoleren. Alleen dan kunt u immers een
verstandig besluit nemen over de isolatie-
voorstellen die u voorgelegd krijgt.
terdam te wenden. Adres en telefoonnum
mer zijn: Weena 700, Rotterdam (postbus
229), 010-116181. Het Bouwcentrum ligt
vlak tegenover het Centraal Station en is
maandag van 13 tot 17 en dinsdag tot en
met zaterdag van 9 tot 17 uur geopend.
Ook in Groningen is een Bouwcentrum.
Over energiebesparing is heel wat te doen. Terecht. Onlangs lanceerde de
Stichting Voorlichting Energiebesparing (SVEN) een brochure over het isoleren
van woningen, een handige wegwijzer waarin alle aspecten van dit probleem
overzichtelijk op een rij worden gezet.
Wanneer u langzamerhand van het nut en de noodzaak van een deugdelijke
isolatie overtuigd bent geraakt, is deze brochure een praktische gids door de
doolhof van technische kwesties, subsidievragen, kosten en voordelen, het
probleem van zelf doen of laten doen, kortom, alles wat ermee te maken heeft.
De SVEN heeft ook een „warmte-indicator” ontwikkeld, die in combinatie met
de thermostaat van de cv een wat beter beeld kan geven van de werkelijke
temperatuur in de kamer. Een extra aansporing om de installatie niet meer te
laten „draaien” dan nodig is. Over beide zaken (de brochure en de indicator) kan
SVEN nadere informatie geven. Even bellen naar 055-230750.
Daar komt nog bij dat de
inkijk van buitenaf wordt
verminderd, terwijl het uit
zicht van binnen naar bui
ten niet wordt beïnvloed.
Een waarschuwing is nu wel even op
zijn plaats. U mag op grond van boven
staande berekeningen niet denken dat u
uw gasrekening kunt halveren. Ten eerste
zijn de cijfers voor het aardgasverbruik
slechts bedoeld als vuistregels. Door aller
lei factoren kunnen deze waarden anders
liggen. Zij zijn bijv, afhankelijk van de
binnen- en de buitentemperatuur, de ke
tel, de vertrekgrootte, enz. Ten tweede
kunt u niet alle warmteverlies „weg-isole-
ren”. Zo zal ventilatie altijd nodig blijven,
vooral in keuken en badkamer. Ook bij
het openen van raam of deur verdwijnt
telkens warmte naar buiten.
bracht en zet er zo nodig
nieuwe schroeven in.
Een ladder dient van
anti-sjipvoeten te zijn
voorzien. Wanneer die,
zoals bij de moderne alu
minium ladder, schar
nierend zijn bevestigd,
houd dan het schamier-
mechanisme soepel met
wat olie, zodat de voeten
n.
veau
id.
inde
naar:
ening,
skomen
icker-
ster van
Voor meer specifieke problemen en ad
vies speciaal voor het eigen geval, raden
wij u aan u tot het Bouwcentrum in Rot-
De tweede methode is: voorzetramen
aanbrengen aan binnen- of buitenzijde
van het bestaande raam. Dat is vooral
goedkoper wanneer u het zelf doet. Voor
een handige doe-het-zelver best haalbaar.
U kunt kiezen tussen een scharnierend of
afneembaar voorzetraam. Een van beide
is nodig om de ruiten schoon te kunnen
houden. Overigens hoeft dit niet zo vaak;
eenmaal in de paar jaar is bij een goede
constructie meestal wel voldoende. Een
ander belangrijk punt is dat u, om con-
densvorming te voorkomen, het binnen
raam zo goed mogelijk moet afsluiten.
Materialen om voorzetramen te maken,
zijn in allerlei uitvoeringen verkrijgbaar,
vaak voorzien van duidelijke handlei
dingen.
)0,—
P
If-
che
am-
eids-
1
Omdat enkel glas erg veel warmte door
laat (zie de opvallend hoge k-waarde in
vergelijking met andere constructies) is
venster-isolatie erg belangrijk. Het is op
vallend dat in Nederland, in vergelijking
met veel andere landen, grote ramen wor
den toegepast in de architectuur, maar
nog steeds lang niet altijd met dubbel
glas!
Tevens fungeert de folie als
een „verzegeling” van het
raam; wordt er een bal
doorheen getrapt of gaat er
per abuis (of opzettelijk)
een steen door, dan vliegen
de scherven niet alle kan-
ten uit. Een beveiliging in
twee opzichten dus.
■aiBF?»!
Het werkt ten aanzien van
de zonnestraling als een
spiegel; het kaatst ruim 80
procent van de zonnewarm
te terug. Bovendien neemt
het de vaak hinderlijke
lichtschittering weg even
als de ultraviolette stra
ling. Daarom verschieten
gordijnen en meubelstoffen
lang zo sterk niet meer
wanneer de folie op de rui
ten is aangebracht.
Dergelijke folie bestaat
al wat langer, maar het is
nu eigenlijk pas redelijk
verwerkbaar voor de doe-
het-zelver. Het materiaal is
heel dun polyester, waar
een laagje aluminium is
„opgedampt”. Zo dun, dat
het nauwelijks meetbaar is.
En juist daardoor kan het warmtever
lies sterk verminderd worden. Deze moge
lijkheid is op twee manieren aan te bren
gen in bestaande woningen: 1. enkel glas
vervangen door dubbel glas, en 2. door
middel van een voorzetraam. Voor wat
betreft de isolatiewaarde, bestaat er geen
verschil tussen deze twee constructies.
Omdat energie schaars is, wordt subsi
die gegeven aan mensen die hun huis
isoleren. U kunt hiernaar informeren bij
de Provinciale Directies van de Volks
huisvesting, in iedere provinciehoofdstad.
Warmte kan op veel verschillende ma
nieren verloren gaan. De belangrijkste
lekken zijn: buitenmuren, ramen, vloeren
en daken. Hoe nu te weten waar de groot
ste warmteverliezen optreden en dus
waar isolatie het meeste zin heeft? Om
deze vraag te kunnen beantwoorden, is
het nodig het warmteverlies te meten. In
vakkringen gebruikt men als maat voor
warmteverlies de k-waarde. Een hoge k-
waarde geeft aan dat er veel warmte ver
loren gaat: isolatie is dus gewenst. Een
lage k-waarde duidt op weinig warmte
verlies en op een goede isolatie van het
onderzochte bouwdeel. De k-waarde geldt
altijd voor één bepaalde constructie. Men
heeft hem als volgt gedefinieerd: „De k-
waarde geeft, in watt uitgedrukt, aan hoe
veel energie per tijdseenheid verloren
gaat door één vierkante meter van een
bepaalde constructie, wanneer het tempe
ratuurverschil tussen de binnen- en bui
tenlucht één graad Celsius bedraagt.”
Met behulp van deze k-waarde kunnen
nu verschillende constructies onderling
vergeleken worden. Enkele belangrijke k-
waarden zijn: spouwmuur: k is ca. 1,8;
gevulde spouwmuur: k is ca. 0,8; enkel
glas: k is ca. 6; dubbel glas: k is circa 3.
Grote verschillen dus, zowel tussen een
spouwmuur en glas als tussen de geïso
leerde en de niet-geïsoleerde varianten,
Door het aantal m2 muur, respectievelijk
glas, van een huis te vermenigvuldigen
met de k-waarde, krijgt u een beeld waar
door de mèeste warmte verdwijnt. Op
grond daarvan kunt u dan beslissen welke
isolatieverbetering het meest noodzake
lijk is. Soortgelijke vergelijkingen kunnen
opgesteld worden voor de vloeren en het
dakvlak.
Het is zelfs mogelijk om ruwweg te
berekenen voor een gasgestookte cv-
installatie welk verschil isolatie maakt
voor het gasverbruik. Voor dit aardgas
verbruik geldt de volgende schatting:
„Het aantal kubieke meters gas dat per
stookseizoen naar buiten verdwijnt door
m2 van een dak, muur of raam, is ongeveer
gelijk aan 10 maal de k-waarde. Voor een
vloer geldt: vijfmaal de k-waarde.” Dus
door enkel glas verdwijnt 10x6 is 60 m3
gas per m2. Voor een raam van 2x4 meter
wordt dat (2x4)x60 is 480 m3 gas. Bij
dubbel glas zou dit slechts de helft' zijn!
voorzien van ramen die van
zgn. zonwerend glas zijn
vervaardigd. Dat is een du
re geschiedenis. Hetzelfde
effect is echter te bereiken
met een nog niet zo lang
bestaande zon-kerende fo
lie. Bovendien zitten er nog
enkele andere voordelen
aan vast.
Grote kantoorgebouwen
e.d. worden meer en meer
in elke stand van de lad
der volkomen vlak op de
grond kunnen blijven
staan.
Gebruik bij werk op
grote hoogte (bij het
schilderen van de ramen
van de verdieping of
werk aan de goot) een
zogenaamde afstand-
houder, die op een van
de sporten van de ladder
kan worden gehaakt.
Een ladderbankje (een
sta-platform) biedt niet
alleen meer werkgemak,
maar vooral ook extra
veiligheid. En let er,
wanneer u „op hoogte”
werkt, altijd op dat trap
of ladder stabiel is op
gesteld. Sla zo nodig (en
wanneer mogelijk) een
stevige lat op de vloer,
waar de ladder met zijn
voeten tegen kan rusten,
zonder risico van uit
glijden.
Geen kwaad woord over
die vormen van zonwering;
integendeel, ze doen een he
leboel goed; behalve in
praktisch opzicht, ook in
het esthetische vlak.
Zonwering is, ook al valt
dat na een paar maanden
barre winter moeilijk te
geloven, een groot pro
bleem. Althans, een doel
treffende, „gemakkelijke”,
en in geen enkel opzicht
hinderlijke zonwering. De
nadelen kunnen ook met
wat plezieriger aspecten
worden gecombineerd.
Daarom zien de zonne
schermen (buiten) en de rol-
gordijntjes (binnen) er zo
vrolijk uit.
Een trap of een ladder
is een veiliger „klim-
werktuig” dan een kruk
of een kist. Wanneer
die trap of ladder al
thans in goede conditie
is. Maak er een gewoon
te van om ze regelmatig
op hun veiligheid te con
troleren. Het uitzet-
koord of het uitzetschar-
nier van een huishoud-
trap moet aan beide zij
den stevig bevestigd zijn
en geen tekenen van slij
tage te zien geven.
Vooral bij een houten
trap is het zaak af en toe
de bevestiging van de
treden in de trapbomen
te checken. Let ook op
scheuren in de treden.
Een trap die met schar
nieren is uitgerust, gaat
op die plaats vaak ka
pot. Controleer de
schroeven waarmee de
scharnieren zijn aange-
Dubbel glas is de duurdere methode,
omdat de ruit kostbaar is en omdat het
aanbrengen meestal aan een vakman
moet worden overgelaten. Het is namelijk
nodig om de sponning van het kozijn aan
te passen. Het principe van de dubbele
ruit is dat twee ruiten luchtdicht aaneen
worden gevoegd met een onderlinge af
stand van 6 tot 15 mm. De hermetisch
afgesloten ruimte tussen de beide glaspla
ten bevat meestal gewone (droge lucht),
maar soms ook een speciaal gasmengsel
dat nog beter isoleert. Allerlei variaties in
de verbindingsmethode van de ruiten en
in de glassoorten komen voor, met de
bijbehorende prijsverschillen.
Anders dan de conventio
nele zonwering, heeft de
zon-kerende folie ook in het
koude jaargetijde een func
tie. Het levert een meetbare -
vermindering van het
warmteverlies via de ramen
op. Weliswaar niet in zo
sterke mate als bijv, bij
dubbele beglazing, maar als
bijkomend voordeel mooi
meegenomen.
De meeste ongelukken gebeuren in huis. En veel daarvan vinden plaats in
keuken en vooral badkamer. Valpartijen door „slippen” in de badkuip of de
douchebak zijn aan de orde van de dag. Heel wat kinderen vallen zich dagelijks
stevige builen na zo’n slippertje in bad of douche.
Eenvoudige, kleurrijke oplossing: plak zelfklevende stickers in kuip of bak, en
het gevaar is nagenoeg gejieel de wereld uit. Maak de ondergrond eerst goed droog
en vooral vrij van zeepresten en andere ongerechtigheden. Anders hechten de
stickers niet goed.
De zon-kerende folie kan
zowel binnen- als buitens
huis worden bevestigd. Het
wordt geleverd op een
breedte van 122 cm (afge
sneden gedeelten bruikbaar -
voor kleine raampjes) op de
gewenste lengte (per m2
kost het ca. f64). Het aan
brengen is voor iedereen
die niet over twee uitge
sproken linkerhanden be
schikt mogelijk. Het is in
veel zaken verkrijgbaar,
maar vindt u geen verkoop
adres, informeer dan bij de
importeur, Sylglas Neder
land, Haarlem.
De doe-het-zelver is een kieskeurige gereedschappenkoper. Hij kiest in het
algemeen voor de betere produkten en daar heeft hij het geld graag voor over. Dat
werd opnieuw bevestigd in het marktoverzicht dat ter gelegenheid van de
onlangs gehouden beurs Karwei werd gepubliceerd.
Langzamerhand blijken ook de wat meer geavanceerde opbergsystemen in trek
te komen. Je hangt een zaag van pakweg 40 niet aan een roestige spijker op. Niet
alleen een kwestie van „evenwicht”, maar ook van orde en overzichtelijkheid in
de dhz-werkplaats.
Onder de diverse systemen die op de beurs werden geïntroduceerd, was dat van
Gardena, die waarschijnlijk beter bekend is als leverancier van allerlei tuinge
reedschappen en produkten die met „flexibele” watervoorziening voor de tuin te
maken hebben.
Uit het opbergsysteem van tuingereedschappen ontwikkelde de fabrikant een
universeel systeem voor het opbergen van alle soorten gereedschappen. De basis
is een geperforeerde wandplaat, waarop klemmen, houders, bakjes e.d. kunnen
worden bevestigd. Veranderen van de indeling is te allen tijde mogelijk. Een van
de vele accesoires is bijv, een uiterst handig rekje voor allerlei boren, die tot
dusver meestal rommelig bijeen in een la zwierven.
Niet altijd echter is het
aanbrengen van hetzij een
zonnescherm, hetzij een
rolgordijn een haalbare mo
gelijkheid. Soms zijn ra
men te klein, of ze zitten te
hoog om er een zonwering
van de geijkte uitvoeringen
vooraan te brengen. Zo kun
je ook voor de achterruit
van de auto geen zonne
scherm aanbrengen, om
maar te zwijgen over de rui
ten van de caravan of de
boot.
I»
lik
IBBUaBBBaBBOB
■■■■■■■■■■■■■■■■■■SS!
■■■k
laeoaiaaa
IBBBBt «BB
IIBMI 'BB
IBBBBBhlB
lIBBBBBi
OaBBBBB
IIBIBBIBk1
IBBBBBBBBl
IIBBBBBBB
IIBBBBIBB
■■■■■■ai
iBaaaaaaa
IIB8B88SB
IIBBBBBBB
IB«BÜBBB
