BESCHULDIGINGEN AAN ADRES MOSKOU n Celstraf voor RAF -advocaat Croissant Brown naar Chaos in Egypte Proces-Letelier onbevredigend verlopen Belgisch fregat naar Zaire parachutisten naar Tsjaad Staking Franse staalindustrie Helikopter neergestort achtergrond Portugal voorbij Borge: Strijd tegen Somoza gaat verder Frankrijk stuurt Jimmy Carter te kijk in Mexico r Z4 iliiRi 2 3 BINNEN- EN BUITENLAND ZATERDAG 1 7 FEBRUARI 19 7 9 stine ■rvlBEI De man op de voorgrond houdt een plakkaat op met de tekst: rken ARP inval „Wij willen Israel overdragen aan de Palestijnen.” (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON-TEHERAN. Amerika heeft gisteravond de voorlopige Iraanse regering-Ba- zargan officieel erkend. Nadat in Washington eerder deze week was bekendgemaakt dat er con tact werd onderhouden met de nieuwe machthebbers in Iran, verklaarde gisteren een rege ringswoordvoerder dat de Ameri kaanse ambassadeur in Teheran de regering van Iran officieel heeft meegedeeld dat de VS zijn diplomatieke banden met Iran wil handhaven. iders Hoon )od” ’61.000 >00.000 samen opend finan- ston- d. Dit t CBS mptief ngen irnelis- 1 wan- et toe dingen et Ka- egelen ig van inderd Khomeini’s soldaten be mannen een tank in het cen trum van Teheran, die verle den week in beslag is genomen. i 1 M i 1 LWl Amerika handhaaft banden met Iran PRESIDENT CARTER. dat het aanden op dat uwpro- uwkos- ;elopen in 1977 u voor neer in >u deze in de :aris. (Van onze redacteur in Portugal, Jan Halkes) LISSABON. In Portugal bestaat goe de hoop dat de chaos, veroorzaakt door het noodweer van de afgelopen dagen, in de loop van de komende week zal zijn opgelost. De Amerikaanse aanvaarding van het gezag van Khomeini en de door de ayatol lah benoemde premier Bazargan ging ver gezeld van beschuldigingen aan het adres van Moskou. In de verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken wer den vooral de vanuit Rusland op Iran gerichte radio-uitzendingen gehekeld als anti-Amerikaanse propaganda die de be trekkingen tussen de VS en de Sovjet unie schaden. Voor de verdreven sjah betekent deze nieuwe Amerikaanse stap dat ook aan de stilzwijgende erkenning van zijn rechten als staatshoofd door Was hington een eind is gemaakt. Ook gisteren werd in Teheran nauwe lijks gereageerd op Khomeini’s herhaalde oproepen om de wapens in te leveren. Gisteren demonstreerden meer dan 10.000 soldaten van leger en luchtmacht, politie agenten en studenten in de hoofdstad. Zij eisten ontbinding van het leger, de instal latie van revolutionaire raden, de opbouw van een volksleger en terechtstelling van hoge officieren die met de sjah hebben meegewerkt. Er waren geen incidenten. Volgens woordvoerders in het zwaarbe waakte hoofdkwartier van Khomeini was het gisteren in de noordwestelijke indu striestad Tabriz rustig. Er is evenwel geen telefoonverkeer met deze stad mogelijk, zodat deze meldingen niet konden worden bevestigd. In Tabriz is drie dagen lang hevig gevochten tussen Khomeini-aan- hangers en niet nauwkeurig gedefinieerde tegenstanders. Er werd gesproken over Savak-agenten en sjah-loyalisten, maar ook over „marxistische guerrilla’s”. Vol gens radio-Teheran gaat het om contrare volutionairen en is de staat van beleg in Tabriz nog steeds van kracht. De gevech ten zouden minstens 900 slachtoffers heb ben geëist. Gistermorgen vroeg werd door de natio nale radio bekendgemaakt dat de voor malige chef van de geheime dienst Savak, generaal Masiri, de oud-gouverneur van de provincie Isfahan, Nadji, de militaire gouverneur van Teheran, Rahimi, en ge- De executie van. het kwartet opperofficie- ren werd onmiddellijk na het vonnis dopr een vuurpeloton voltrokken. Volgens het dagblad „Ettelaat” wachten nog 26 terdoodveroordeelden - burgers en militairen - op hun executie. In het hoofd kwartier van Khomeini werd dit echter niet bevestigd; ook werd geen antwoord gegeven op de vraag of er meer processen tegen vroegere topfunctionarissen uit re gering en leger zullen plaatsvinden. Hoog geplaatste gevangenen van de voorlopige regering zijn onder meer de oud-premier Hoveyda en Baktiar. Hoewel het normale leven gisteren in Teheran weer op gang leek te komen - straten werden schoongemaakt, winkels geopend - is een begin gemaakt met de evacuatie van buitenlanders, in de eerste plaats Amerikanen. Gisteren landde op het vliegveld van Frankfurt een PanAm- Boeing met 162 Amerikanen uit Teheran, voornamelijk werknemers van deze maat- september misschien dan een slag gewon nen, hij is toen ook begonnen met het verliezen van de oorlog. Borge zei dat hoewel het Sandinistische Front uit drie stromingen bestaat, de eenheid groter is dan ooit tevoren. Dat blijkt wel uit de vertegenwoordiger van het front in Euro pa die namens alle stromingen optreedt. Borge toonde zich optimistisch over de strijd van het front tegen Somoza. Hij verklaarde onder de indruk te zijn van de strijdlust van het volk van Nicaragua. Zelfs kinderen van amper tien jaar doen mee. i Behalve aan Nederland brengt Borge ook bezoeken aan nog een aantal andere landen in Europa om de positie van het Sandinistische Front te verduidelijken. BRUSSEL (AFP). België heeft beslo ten „maandag of dinsdag” een vaartuig van de marine naar de monding van de rivier de Kongo te zenden, in de buurt van de militaire basis Kitona, 300 kilometer ten westen van Kisjasa, zo heeft gisteren premier Vanden Boeynants bekendge maakt. Vanden Boeynants. die tevens minister van Defensie is, voegde eraan toe, dat het schip, de „Zenia”, onbewapend zal zijn en levensmiddelen en medicamenten zal ver voeren. Op het ogenblik zijn ongeveer 250 Belgi sche parachutisten gelegerd op Kitona. Zij hebben, zo heet het officieel, tot taak, deel te nemen aan de vorming van het Zaïrese leger. Vor zijn vertrek zei Brown op de lucht haven Ben Goerion nog er de nadruk op te hebben gelegd dat de Verenigde Staten in samenwerking „met onze vrienden” een actievere rol willen spelen in „dit vitale deel van de wereld”. Hij herhaalde de Amerikaanse verbondenheid met de vei ligheid van Israel. Browns Israëlische collega Weizman zei er zeker van te zijn dat Brown onder de indruk was van sommige Israëlische pro blemen waarvoor gezamenlijk de juiste oplossingen zullen worden gevonden. Amerika zou bereid zijn Israel de mo derne wapens te leveren die het in de komende vijf jaren wil aanschaffen en waarmee ongeveer zeven-en-half miljard dollar gemoeid zou zijn. v PARIJS (DPA). Frankrijk heeft on geveer 150 parachutisten gestuurd om te assisteren bij de evacuatie van de onge veer 1.000 Franse burgers uit de midden- Afrikaanse republiek Tsjaad. Via een zogenaamd Info-systeem zou hij er in de periode 1973-76 voor hebben gezorgd dat het contact tussen gevangen zittende RAF-leden en hun nog niet gear resteerde geestverwanten bleef bestaan. De rechtbank was van mening dat een Info-systeem op zichzelf niet strafbaar is, als het tenminste de verdediging dient. Dat was bij Croissant echter niet het ge val, omdat de RAF-gevangenen via de info’s bijvoorbeeld hun bevrijding eisten, aanwijzingen gaven voor het ontsteken van bommen, vertelden welke gijzelaars gevangen moesten worden genomen en welke gebouwen door gewelddadige ac ties moesten worden vernield. De officier van justitie had tegen Klaus Croissant drieëneenhalf jaar gevangenis straf geëist en een beroepsverbod van vijf jaar. De verdediging meende dat hij moest worden vrijgesproken. (Van onze redacteur in West-Duitsland, Hans Amesz) an mi- is dat en het arbeid den in •iftelij- Socia- finan- werk- rat be- echten ‘ld bij a een ils ge preekt Iksge- steem, ivoor- en op >fdbe- andse r Ge- t naar faire” 'even. CHATEAULIN (AFP) Gistermiddag is in de buurt van het Franse schiereiland Crozon, bij het Franse Brest, een helikop ter van de Franse marine in zee gestort. De zes inzittenden van het hefschroef- vliegtuig worden vermist. De helikopter maakte een oefenvlucht en kwam tien kilometer van de basis in zee terecht. TEL AVIV (DPA/UPI). Een tevreden Israel achterlatend, is de Amerikaanse minister van Defensie Harold Brown gis teren naar Egypte vertrokken voor de laatste etappe van zijn reis door het Midden-Oosten. zijn baas, Pinochet dat licht zou kun nen werpen op de eventuele rol van de president. De kans dat het Chileense hooggerechtshof positief zal beslissen op het uitleveringsverzoek dat de VS vorig jaar al hebben ingediend, is echter uiterst klein. De hoop dat het proces-Letelier meer gegevens zou opleveren over andere ac tiviteiten waarbij Townley (alweer: in opdracht van de DINA) betrokken zou zijn geweest, is ijdel gebleken. De verde digers van de Cubanen hebben, evenals enkele medewerkers van Letelier, ge probeerd de aanslagen op twee vooraan staande tegenstanders van de Chileense junta, te weten generaal Carlos Prats en de christen-democratische politicus Ber nardo Leighton, aan de orde te stellen. Rechter Parker wilde dit echter niet toestaan. Volgens hem moest het proces zich nadrukkelijk beperken tot strafba re feiten op Amerikaans grondgebied. De moord op Prats en de mislukte aan slag op Leighton vonden nu eenmaal plaats in Buenos Aires, respectievelijk Rome. verliest 1 gedu- igeveer en jaar ad ,Ne- igduri- voor- p. Eer- 3 bijna BONN. De vroegere Baader-Mein- hof-verdediger dr. Klaus Croissant (49) is gjsteren in Stuttgart-Stammheim veroor deeld tot tweeëneenhalf jaar gevangenis straf. et niet list en res zou 'an vijf groting Volgens een woordvoerder van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken in Den Haag kunnen 40 tot 50 Nederlanders, die Iran willen verlaten, mogelijk begin vol gende week met een Lufthansa-toestel naar huis vliegen. De Nederlanders komen allen uit Tehe ran; onder hen zijn verscheidene journa listen die de afgelopen weken de gebeurte nissen in Iran hebben verslagen. Het is nog niet zeker of de vlucht doorgaat; er is overleg tussen de Nederlandse en West- duitse autoriteiten. De woordvoerder be nadrukte dat het hier niet gaat om een grootscheepse evacuatie-opzet, maar „om het opvoeren van pogingen om mensen die weg willen ook weg te laten gaan. Er verblijven in Iran ongeveer 200 Nederlan ders. ebben onwa re en perso- !8 jaar sncen- ie ver- omen, veren, i, vier □stens ap en Het water in de rivieren en de overstroomde gebieden zakt langzaam maar zeker. De schade aan de waterzuive ringsinstallaties van Lissabon kan, wan neer het niet opnieuw gaat regenen, bin nen enkele dagen worden hersteld. Voor lopig staan er echter npg lange rijen wach tenden bij de tankauto’s van de brand weer en het leger. Het noodweer van donderdag heeft in tussen grote schade aangericht aan de petroleumhavens van Sines en Leixoes. Er is echter genoeg olievoorraad voor twee maanden. De schade aan de pier van Sines betekent een ernstige vertraging van de opbouw van dat spinternieuwe petrochemische complex dat een belang rijke rol moet spelen in het herstel van de Portugese economie. Het is de derde keer dat de pier van Sines zwaar beschadigd wordt. Bij de stormen jn januari vorig jaar leed dezelfde pier een zware schade. Het personeel van de telefoondienst van Lissabon en Oporto besloot donderdag avond weer aan het werk te gaan. De regering kwam na tussenkomst van een militair, kolonel Almeida Viana, aan vrij wel alle eisen van de stakers tegemoet. De ontslagen van 18 werknemers zullen wor den herzien. Negen van hen maken deel uit van de onderhandelingsdelegatie van de vakbond. dracht van ue.Chileense geheime dienst DINA de bom onder de auto van Letelier had geplaatst. Townley kreeg daarvoor tien jaar, maar in ruil voor zijn medewerking aan het proces wordt zijn straf verminderd tot 3’4 jaar. Zijn getui genissen leggen hem dus bepaald geen windeieren, zeker niet als men let op de straffen waartoe de Cubanen kunnen worden veroordeeld: levenslang respec tievelijk 13 jaar. Het proces-Letelier is in een aantal opzichten uiterst onbevredigend ge weest, niet het minst door de handelwij ze van het Amerikaanse Openbaar Mi nisterie. Dit toonde zich namelijk, in zijn poging de uitlevering van Townley door Chili te bewerkstelligen, bereid een overeenkomst te tekenen met de rege- ring-Pinochet, waarin de VS toezeggen de informatiestroom over de zaak-Lete- lier te beperken. (door Jan de Roos) In Washington is deze week het proces-Letelier afgesloten. Letelier was, zoals bekend, vóór de staatsgreep van 1973 in Chili tegen de regering-Allende, ambassa deur in Washington en korte tijd minister. Na een jaar gevangenschap onder het nieuwe Chileense bewind van Augusto Pinochet, vertrok Letelier naar de Ver enigde Staten. Twee jaar lang heeft hij zich ingezet om de onderdrukking van Pinochet en de zijnen aan de kaak te stellen, totdat hij bij een bomaanslag in Washington op 21 september 1976 om het leven kwam. Het proces-Letelier heeft vijf weken geduurd. De jury heeft twee Cubaanse ballingen schuldig bevonden aan samen zwering tot moord. Een derde Cubaan werd schuldig geacht aan meineed en aan het niet rapporteren van een ophan den zijnd misdrijf aan de Amerikaanse autoriteiten. De kroongetuige bij het proces, de Amerikaan Michael Townley, heeft al na zijn uitlevering door Chili in april vorig jaar bekend dat hij in samenwerking met de Cubaanse ballingen en in op- De strijd in Tsjaad, die begin deze week uitbrak tussen troepen van president Mal- loum en de aanhang van premier Hissene Habre, heeft tot dusver aan enkele hon derden mensen het leven gekost, onder wie vier Fransen. De 2.000 Franse militairen en 400 mili taire adviseurs in Tsjaad hebben van pre sident Giscard D’Estaing opdracht gekre gen zich niet in deze interne strijd te mengen, maar zich te beperken tot be scherming van de Franse burgers. Gi scard ziet een confederatie tussen noord en zuid-Tsjaad als een mogelijke politieke oplossing voor de crisis. UTRECHT (ANP). De indruk bestaat dat het nu rustig is in Nicaragua en dat er weinig gebeurt. Maar dat is beslist niet waar. Dat zegt Tomas Borge, een van de oprichters van het Nationale Sandinistische Bevrijdingsfront voor Nicaragua, die gisteren een persconferentie gaf in Utrecht. Na de opstand van september vorig jaar besloot het front tot een strategische te rugtrekking om zich te herstellen van de strijd. Maar volgens Borge deelt het front nog dagelijk speldeprikken uit om de Na tionale Garde van president Somoza van Nicaragua bezig te houden. En dat is nodig, want nog dagelijks worden er door die Nationale Garde in Nicaragua mannen, vrouwen en kinderen vermoord. Maar ook leiders van politieke partijen en vakbonden moeten het ontgel den, aldus Borge. President Somoza heeft een algemene amnestie afgekondigd. Dat is naar het oordeel van Borge echter een wassen neus. De gevangenissen zitten nog vol met politieke gevangenen. Somoza heeft in neraal Horosbas, voormalig chef van de Keizerlijke Garde, wegens „verraad” en „martelingen” door een Islamitische rechtbank ter dood waren veroordeeld. Korte- □ieuwd en van l en de om de Iterna- srs, be urs in n hier- dnister linister lijk ge-1 t jaar ran het herin- ing tij-1 ig vanl netbe- móge- De staking werd uit solidariteit door andere bedrijfstakken overgenomen. Voor zover gisteravond bekend was, leid de de massale betoging niet tot ernstige incidenten. De algemene staking was uitgeschreven om de regering nog eens te herinneren aan de ernstige ongerustheid van de ar beiders in de staalindustrie met betrek king tot de voorgenomen ingrijpende sa neringen. Tussen 1977 en 1980 zullen 30.000 ar beidsplaatsen door deze saneringen verlo ren gaan. Tegelijkertijd stuit het vinden van nieuwe werkgelegenheid nog op grote problemen. «O ■"’IJ: - Bovendien mag hij vier jaar lang zijn beroep niet uitoefenen. De rechtbank achtte bewezen dat Croissant de criminele vereniging Rote Armee Fraktion (RAF, ook Baader-Meinhof groep genoemd) heeft ondersteund. PARIJS. Een algemene staking in de Franse staalindustrie leidde ertoe dat gisteren grote gebieden in het noorden van Frankrijk geheel werden lamgelegd. schappij. Vanmorgen werden twee jum bojets van PanAm op de luchthaven van de Iraanse hoofdstad verwacht om nog eens 800 Amerikanen mee te nemen. In totaal zullen ongeveer 6000 Amerikanen worden geëvacueerd; de komende vier dagen staan elf vluchten van jumbojets op het programma. Mede door deze overeenkomst kon tij dens het proces de precieze rol van Pino chet niet worden opgehelderd. Van Townley kon, gezien zijn nog altijd grote sympathie voor de DINA en zijn plan om te zijner tijd naar Chili terug te keren, niet worden verwacht dat hij de Chileen se regering en haar president in grote moeilijkheden zou brengen. Het ziet er niet naar uit, dat die helder heid op dit punt er nog ooit komt. De voormalige DINA-chef generaal Manuel Contreras Sepulveda en twee andere DINA-functionarissen hebben nog steeds huisarrest in de Cirleense hoofd stad Santiago. Het is juist dit drietal en met name Contreras, die als DINA- chef zeer intensieve contacten had met (Van onze redacteur in de Verenigde Staten, Henk Kolb) President Carter heeft op het Witte Huis een nogal dure doch uiterst vakbe kwaam man in dienst, Gerald Rafshoon, die gewapend met een hoeveelheid erva ring uit de reclame-wereld en enig politiek vernuft niets anders te doen heeft dan het presidenteel imago te verbeteren. Rafs hoon is de man die verantwoordelijk was voor de wijze waarop Carter tijdens de presidentscampagne van 1976 aan het Amerikaanse volk werd gepresenteerd. Blijkbaar heeft Rafshoon niet veel te maken gehad met de voorbereiding van Carters politiek uiterst gevoelige trip naar Mexico, waarvan de president gisteren terugkeerde. Niet alleen presteerde het ministerie van Handel het om juist tijdens Carters verblijf in Mexico bekend te ma ken dat het Amerikaanse centrum voor exportbevordering in Mexico City om budgettaire redenen wordt gesloten, maar bovendien schonk Rosalyn Carter aan mevrouw Lqpez Portillo, echtgenote van de Mexicaanse president, bij wijze van herinnering een mes en een vork die anno 1864 waren vervaardigd door Maximili- aan en Charlotte, een Oostenrijks vorsten paar dat door Franse bemiddeling op de Mexicaanse troon werd gezet. Zij nemen een flink deel in beslag van de somberste pagina’s uit Mexico’s historie. Het ge schenk leek geen gelukkig gebaar. President Carter evenwel deed het alle maal nog eens dunnetjes over. Aan een lunch met een uitgezocht Mexicaans ge zelschap verhaalde hij smakelijk van zijn hartstocht voor hardlopen, een hobby die hïj deelt met Lopez Portillo. Carter had er nog een interessant detail aan toe te voe gen: tijdens een vorig bezoek aan Mexico had hij veel hard moeten lopen teneinde te ontkomen aan de kwalijke gevolgen van een buikloop die onder bezoekers van het schone Mexico bekend staat als „monte- zuma's wraak”. Voorwaar, een vrolijke Frans, die Jim my Carter, als hij eenmaal het woord neemtEen man van deze aarde kenne lijk, wie het blijkbaar niet te doen is om enige waardigheid, een kwaliteit van het bestaan die zelfs de armste Mexicanen nog in ruime mate bezitten en die zij niet gaarne laten aantasten. Carters humor toont de wezenstrekken van de „ouwe jongens onder mekaar”-lol, waarin ook zijn broer Billy uitmunt. Dat is een verras sende ontdekking, want Carter heeft zich tijdens zijn twee jaren in het Witte Huis doorgaans doen kennen als een man met een zekere diepgang. Carters „mission impossible” in Mexico wordt zodoende geteisterd door gevaarlij ke symptomen, waarbij Carter zijn gast heer tijdens een niet in de oorspronkelijke plannen voorzien ontbijt gistermorgen ui teindelijk voorhield, dat verdere beschul digingen van Mexicaanse kant de oplos sing van problemen alleen maar in de weg zouden staan. Evenwel, de symboliek wordt de mensheid wel opgedrongen deze dagen: de avond tevoren hadden de staatshoofden een concert bijgewoond van een Mexicaans symfonie-orkest onder leiding van de Amerikaanse dirigent Leo nard Bernstein. Dat nu is precies wat Lopez Portillo wil vermijden: hij is niet) bereid Amerika de dirigeerstok te overhandigen teneinde de maat te slaan voor de Mexicaanse produktie van olie en gas. Zelden heeft een VS-president zo spits roeden moeten lopen als Carter in deze dagen heeft gedaan. Natuurlijk, de be sprekingen waren weer openhartig op bouwend en belangrijk. Carter echter, reist niet naar Washington terug met een verzekering voor leveranties op zak. Hij krijgt alleen het vooruitzicht mee dat Mexico wel wil onderhandelen. „We zullen een eerlijke prijs betalen”, riep Carter vertrouwenwekkend. Lopez Portillo ge looft daar niet meer in sedert de Amerika nen hem eenmaal in de kou hebben laten staan. Mexico heeft nog een andere kijk op zijn grondstoffënbezit: het mag vooral niet ten goede komen aan de multinationals, die de olierijkdommen op deze aarde voor een groot deel beheren en als een citroen uitknijpen. Carter zal het daar wel moei lijk mee hebben, want het zal Amerika niet meevallen een volksonderneming voor het zoeken naar Mexicaanse olie op de been te brengen. En het staat wel vast dat Amerikaanse technologie, grotendeels in handen van die multinationals, nodig zal zijn om Mexico’s oliereservoirs open te breken. Geen succesvolle reis dus voor Carter, die uit handen van zijn gastheer de ene bos prikkeldraad na de andere glimla chend in ontvangst moest nemen en zelf gehoorzaam de rozen bleef uitreiken. In een cartoon van gistermorgen in de Was hington Post tekent Herblock de presi dent dan ook bij zijn terugkeer in het vaderland, sprekend tegen Schlesinger (die twee jaar geleden Mexicaans aardgas te duur vond): het hoofd tot aan de kin bedekt door een do met het opschrift „montezuma’s wraak”, een aktentasje in de hand, zegt hij tegen Schlesinger: „Die Mexicanen hebben geen gevoel voor humor"

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3