BEMIDDELINGSPOGING ARAFAT MISLUKT
Waldheim wil onderzoek
arrestatie VN-soldaten
ASEAN biedt
Levenslang voor leden
Ierse terreurbende
Amnestie in Bihar
WHO-commissie wil gebruik toch uitbreiden
hulp aan voor
vluchtelingen
Gifgas uit krater
eist slachtoffers
ETA ontvoert
Michelin-topman
Geen paspoort voor
379 Zuidafrikanen
Bondsrepubliek
zoekt Nederlander
wegens spionage
ft
Drie Iraniërs gedeserteerd
Anna
Vredesgesprek
Tuttle
voor rechter
Zonde
Breekpunt
„Het niets”
„Shankhill-moordenaars”
w
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
FEBRUARI
2
door Nico Scheepmaker
eken
•isme
natie
tilers
nker
>elen
iding
LONDEN (DPA en AP). Elf Noordierse protestanten zijn gisteren
in Londen veroordeeld tot straffen variërend van zeven jaar gevange
nis tot veertien maal levenslang.
De mannen behoorden tot de zogeheten Shankhill-moordenaars,
een onderdeel van de Ulster Vrijwilligersmacht (UVF), een van de
meest gevreesde protestantse terreurorganisaties. In zeventien maan
den pleegden zij negentien moorden.
huis
•rpen
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK/TEL AVIV. Secretaris-generaal Kurt Waldheim van
de Verenigde Naties wil dat een diepgaand onderzoek wordt gehou
den naar aanleiding van de arrestatie door Israel van twee Senegalese
VN-soldaten. De Senegalezen worden ervan beschuldigd in het grens
gebied tussen Zuid-Libanon en Israel sabotagemateriaal te hebben
geleverd aan de Palestijnen.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Voor de eerste
maal heeft de geestelijke leider
Khomeini zich openlijk af gezet
tegen de extreem-linkse bewegin
gen in Iran door zijn oproep van
gisteren aan de bevolking om niet
deel te nemen aan de „linkse”
demonstratie, die morgen in Te
heran wordt gehouden.
-WOENSDAG 21
t--
4
1
-
trjjfël
Khomeini verzet zich
tegen linkse betoging
Tienduizenden doden door pesticiden
aid van
Massa-
t gege-
nieuw
nd. In
gods-
an met
ig van
■schrij-
aonsta-
ending
beeld
in Ne-
ifensie
cteurs
iger in
jles te
merle-
i). Van
grond-
belang
direc-
uitge-
:eer en
i taak-
*n ma-
t daar-
emene
ckoord
ng, die
indien-
lal Bu-
ïfgelo-
i nieu-
gisters
den in
arcent,
iercent
:ou dit
de Ne-
/steem
ng de
heeft
kamer-
erij en
in de
>nd de
zonder
(Van onze redactie buitenland)
KAAPSTAD. De Zuidafrikaanse re
gering heeft vorig jaar aan 379 personen
een paspoort geweigerd, zo heeft de minis
ter van Binnenlandse Zaken Alwyn Schle-
busch gisteren aan het Zuidafrikaanse
parlement meegedeeld. Het betreft onder
meer 264 zwarte en 74 blanke Zuidafri
kanen.
Onlangs kwam een commissie van de WHO in
Genève bijeen om te praten over het veilig gebruik
van pesticiden. In een uitgebracht rapport stelt de
commissie dat een eerste vereiste is dat in elk land
een controle-agentschap voor de registratie van alle
pesticiden in het leven zou moeten worden geroe
pen. Zo’n agentschap zou niet alleen moeten regi
streren, maar ook de behoefte aan pesticiden moe
ten nagaan, evenals het gebruik ervan.
Maar ondanks de bezwaren tegen en het gevaar
gens een Amerikaanse sergeant gevan
gen, die licht gewond raakte toen vorige
week de ambassade van de Verenigde
Staten door linkse revolutionairen werd
aangevallen. Over de vrijlating van de
man wordt momenteel op regeringsni
veau onderhandeld.
In Washington is meegedeeld dat de
evacuatie van Amerikanen uit Iran zon
der problemen verloopt. Sinds zaterdag
zijn ongeveer tweeduizend mensen uit Te
heran vertrokken. Momenteel verblijven
nog zo’n vijfduizend Amerikanen in Iran,
van wie zeker de helft de komende dagen
het land zal verlaten.
In heel het land zijn intussen de scholen
Bij dit grootste massamoordproces uit
de Britse geschiedenis sprak de rechter in
totaal 42 levenslange gevangenisstraffen
uit. De dertigjarige bendeleider kreeg
veertienmaal levenslang voor elf moorden
In het verslag van de commissie wordt melding
gemaakt van de ramp in Pakistan in 1976. Bijna
3000 mannen die met anti-malariasproeistoffen
werkten, werden vergiftigd. Vijf van hén moesten
het met de dood bekopen. Omdat de muskieten
meer en meer weerstand bieden aan pesticiden
zoals DDT, gebruikte men het zwaardere malathi
on, waarin echter onzuiverheden zaten die ziekte en
dood veroorzaakten. Volgens de commissie ontstaat
door het meer en meer vervallen van het patent op
weer open gegaan na tijdens de woelingen
van de afgelopen weken gesloten te zijn
geweest. In Teheran en andere steden
zouden de leerlingen van de middelbare
scholen, die een groot aandeel hebben
gehad in de door Khomeini geleide revolu
tie, massaal zijn komen opdagen. Leraren
zeiden dat problemen zijn ontstaan met de
leerboeken. Ze zijn van een andere tijd,
een ander regime en een ander systeem,
aldus een van hen.
Het jongste lid van de bende, zeventien
jaar oud, kreeg 21 jaar gevangenisstraf
wegens ontvoering en verboden wapenbe
zit. Bovendien werd hij ter beschikking
gesteld van de regering.
Levenslang kregen ook zeven andere
leden van de bende. Twee mannen moeten
respectievelijk vijftien en zeven jaar ach
ter de tralies.
De nieuwe chef van de generale staf van
het Iraanse leger, Gharani, liet gisteren
weten dat het Iraanse leger ook in de
toekomst buitenlandse adviseurs nodig
zal hebben. Bepaalde gevechtsvliegtuigen
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. De regering van de
Indiase deelstaat Bihar heeft besloten,
alle gevangenen vrij te laten die al langer
dan twee jaar in voorarrest zitten, zo is
gisteren in de Indiase hoofdstad New Del
hi bekendgemaakt. Gevangenen die voor
kleine vergrijpen op hun proces zitten te
wachten, worden reeds na zes maanden
op vrije voeten gesteld.
(Van onze redactie buitenland)
BANGKOK. Het Verbond van Zuid-
oostaziatische landen (ASEAN) wil land
beschikbaar stellen voor de inrichting van
doorgangskampen voor vluchtelingen uit
Indochina, zo blijkt uit een gisteren door
het verbond uitgegeven verklaring.
Voorwaarde is wel, dat andere landen
bereid moeten zijn, in snel tempo, een
duurzame verblijfplaats te bieden aan de
vluchtelingen. Tot de ASEAN behoren
Indonesië, Maleisië, Singapore, de Filip
pijnen en Thailand.
en andere gecompliceerde wapens kun
nen niet door Iraniërs bediend worden.
Ook voor de levering van reserve-onder-
delen is Iran op samenwerking met het
buitenland aangewezen.
Voorts wordt aangedrongen op het regelmatig
wassen van de werkkleding en op de persoonlijke
hygiëne, maar ook dat is problematisch omdat
water in veel streken schaars is.
(Van onze redactie buitenland)
JAKARTA. Bij een vulkaanuitbars
ting op Midden-Java zijn gisteren volgens
het plaatselijk bestuur, naar schatting ze
ker 150 mensen om het leven gekomen. De
slachtoffers, boeren in de omringende
dessa’s, zijn gestikt door gifgas dat uit de
vulkaan Dieng stroomde. Ongeveer 5000
mensen die in het gebied rond de vulkaan
wonen zijn geevacueerd.
Op weg naar Richard Tuttle kwam ik op
de benedenverdieping het werk van Anna
tegen, die eigenlijk Anna Verwey heet,
zoals Rembrandt eigenlijk Rembrandt
van Rijn heette. Ik vond het wel leuk. Ze
had bijvoorbeeld een Mondriaan-ontwerp
voor een bollenveld gemaakt, waarbij de
verschillende vlakken met Mondriaan-
kleuren pas gaandeweg, al naar gelang de
bloeitijd van de verschillende bloembol
len, te voorschijn zouden komen. Maar
nog mooier vond ik een plastic zakje, met
schuin linksboven een rood-wit-blauw lin
tje om de hoek, dat de titel „Wilhelmus
(compleet)” droeg.
Er zaten honderden kleine lettertjes in
dat doorzichtige zakje, en ik naam aan dat
zij bij elkaar precies het aantal letters
vormden waarmee het complete Wilhel
mus geschreven wordt. Leuk idee toch? Ik
heb me, op weg naar Tuttle op één hoog,
af gevraagd of ik het minder leuk, of juist
nog leuker, nog brutaler zou vinden als na
sortering van de inhoud van „Wilhelmus
(compleet)” zou>blijken dat er zomaar een
handjevol letters in was gegooide inplaats
van echt alle a’s en alle b’s etcetera die in
het Wilhelmus voorkomen. Ik geloof toch
dat ik me dan bedrogen zou voelen.
Prins Claus heeft nog wel eens welge
moed in opdracht van Wim T. Schippers
een gat staan graven in de tuin van Dra-
kestein, in het Stedelijk heeft een berg
kolen in de hoek van een verder lege, witte
zaal gelegen, en zo zijn er meer voorbeel
den geweest waarin het absolute niets met
enige fanfare tot kunstuiting werd verhe
ven. Ik heb dat steeds met warme sympa
thie gevolgd. Ik behoor tot de stroming die
vindt dat kunst in de eerste plaats spel
dient te zijn, dus als ik iemand bezig zie
die van zijn kunstuitingen een gigantisch
spel maakt (is er iets mooier dan een
ingepakte wolkenkrabber van Christo?),
dan ben ik er als de kippen bij om mij te
laten beetnemen.
larmee
nieuw-
aange-
J[ moét
>ok de
erf tér
ten, waaronder ontvoering en samenzwe
ring tot moord.
Kunt u zich voorstellen dat ik huiverde
van ontzag? Hier werd het absolute niets
net zo dicht benaderd als zo dikwijls al het
perpetuum mobile werd benaderd: bijna
maar net niet. Zo’n jaar of vijftien geleden
heb ik op de befaamde Barbarber-ten-
toonstelling in de Dromedaris in Enkhui-
zen het ronde rode plakkertje dat op ten
toonstellingen aangeeft dat het schilderij
ernaast verkocht is ingezonden, maar dan
honderdmaal vergroot. Maar dat steunde
nog op- een vondst, net als het „Wilhelmus
(compleet)” van Anna.
De vondst van Tuttle is echter zo mini
maal, dat hij het absolute niets bijzonder
dicht nadert. Het vondstige in zijn vondst
zit ’m natuurlijk hierin, dat hij net zo lang
gezocht en uitgeprobeerd heeft tot welke
geringe grootte hij zijn papiertjes moest
terugbrengen om ze interessant te maken
voor een internationaal befaamd modern
museum, en tot welke grootte hij ze kon
terugbrengen zonder dat dit museum, zich
in zijn wiek geschoten zou voelen en hem
als oplichter de deur zou hebben gewezen.
Dankzij Tuttle weten we nu waar het
breekpunt moet liggen: de grootte van een
hand, en het papier moet nog wel in een
vormpje zijn geknipt en een veeg met de
kwast hebben gekregen, want voor het
uitgescheurde bloknootvelletje dat één
hele wand vult zijn we nog niet rijp. Dat
zie ik pas in 2084 gebeuren.
nth en
eïnfor-
ringen
:t Alk-
'angen
lervra-
retaris
er ge-
het nu
itrege-
groot
mwge-
an van
Ir. C.
zonne-
TNO,
s over
vóór
gister-
d van
s offi-
gene-
ember
:ondër
jeelde
tie- en
lening
ft aan
leid in
ek ge-
tussen
durige
4 van
iu dan
euwse
loeten
id het
-schel
en.
Opvallend is dat een woordvoerder van
de Verenigde Naties bekendmaakte dat
twee VN-militairen zijn aangehouden. De
Israëlische autoriteiten hadden de arres
tatie van slechts één Senegalees gemeld.
Waldheim heeft laten weten zeer be
zorgd te zijn over het incident. Als de
beschuldigingen juist zijn betekent een en
ander volgens Waldheim een ernstige in
breuk op de zeer hoge standaard van
onpartijdigheid en objectiviteit van de
VN-operaties.
In december blijken drie Iraanse solda
ten van de VN-vredesmacht in Zuid-Liba-
non te zijn gedeserteerd en overgelopen
naar eenheden van Palestijnse guerrilla
strijders. Berichten dat veertig VN-mili-
tairen naar de Palestijnen zijn overgelo
pen, werden gisteren nadrukkelijk door
een VN-woordvoerder in het UNIFIL-
hoofdkwartier in Nakoura ontkend.
Naar aanleiding van deze gebeurtenis
sen heeft Israel zoals gemeld besloten de
grens met Libanon te sluiten voor solda
ten van de VN-vredesmacht totdat maat
regelen zijn genomen om herhaling van
dit soort zaken te voorkomen.
Gelukkig overtrof Richard Tuttle alle
verwachtingen. Stel u voor een vrij grote
wand, waarop normaal gesproken een
forse Appel naast een grote Citroen en
een fikse Wortel zou kunnen hangen. Ri
chard Tuttle vulde zo’n wand pet één stuk
papier ter grootte van een hand, dat hij,
om zijn goede wil te tonen, in de vorm van
een banaan of een trapezium had geknipt,
waarna hij het op de wand had geplakt en
als finishing touch met een veeg groene of
bruine verf zowel het stukje papier als
enkele centimeters van de wand had opge-
vrolijkt. Dat was alles. Enkele heel grote
wanden, van enkele tientallen meters lang
had hij op dezelfde manier met twee of
drie van zijn kunstuitingen versierd. En zo
vier grote zalen „vol”, zal ik maar zeggen.
Ook bij dit probleem komt weer het geldgebrek in
de ontwikkelingslanden op de proppen. Zo dringt
de commissie erop aan dat bij het gebruik van
malathion en aanverwante chemicaliën nagegaan
wordt in welke mate het enzymea cholinsterase
wordt aangetroffen bij de mannen die ermee werk
ten. Zo’n controle vereist echter een apparatuur die
3000 gulden kost en dat bedrag is veelal niet voor
handen.
sommige stoffen de situatie, dat minder ervaren
bedrijven de kans krijgen om verdelgingsstoffen te
produceren met het gevaar dat er meer toxische
onzuiverheden inzitten.
„Het grootste gevaar loopt echter de menger, niet
de man die het produkt verstuift”, zo meent dr.
Aldridge, lid van de WHO-commissie. Volgens hem
komt het in ontwikkelingslanden ook vaak voor dat
mensen lege insecticideblikken gebruiken om water
en voedsel in te bewaren. Sommigen gebruiken
resten pesticiden als haarlak.
Bij het gebruik van pesticiden gebeuren veel
ongelukken bij het doseren. Vele arbeiders in de
ontwikkelingslanden zijn analfabeet en dan heeft
het weinig zin om op de verpakking een gebruik
saanwijzing te plakken. Volgens de commissie is het
dan ook raadzaam dat op scholen geleerd wordt hoe
met verdelgingsmiddelen moet worden omgegaan.
Ondanks de intensieve bewaking door
de suppoosten (in elke zaal eentje, als ik
me niet verteld heb) waren er verdrietig
genoeg al twee Tuttles gestolen. In een
onbewaakte seconde van de muur gegrist
en in de zak gestoken! Toch zonde. Want
ze waren (vertelde een suppoost) voor
6000 gulden per stuk verzekerd.
PvdA),
aefpro-
an de
School
’weede
had de
dat op
an mil-
l. De
•echtse
De WHO is bezig met het opstellen van een stan
daardcursus over verdelgingsmiddelen die kan
worden aangepast voor mensen met verschillende
opleiding.
WEST-BERLIJN/KEULEN (DPA, Reu
ter en AFP). Een 39-jarige van Curasao
afkomstige Nederlander wordt door de
Westduitse autoriteiten gezocht op grond
van verdenking van spionage voor Oost-
Duitsland.
De Westduitse justitie zegt bewijsmate
riaal te hebben gevonden in het gebouw
waar de man werkte, een Spaans taalinsti-
tuut.
Een geleerde die werkzaam was bij Inte-
ratom, het Europees centrum voor kern
onderzoek in het Westduitse Bensberg, is
naar de DDR gevlucht, zo is gisteren offi
cieel meegedeeld. Hij had toegang tot ge
heime informatie en wordt ervan ver
dacht spion te zijn.
De Israëlische premier Begin heeft ver
klaard dat Israel bij de nieuwe vredeson
derhandelingen met Egypte twee eisen zal
stellen. De eisen zullen betrekking hebben
op de levering van olie en op meer econo
mische hulp in verband met het overbren
gen van de militaire infrastructuur van de
Sinai- naar de Negevwoestijn.
De Israëlische minister Modai voor
Energiezaken heeft gezegd dat ongeveer
96 percent van de oliebronnen in de we
reld voor zijn land gesloten zijn. De lan
den die Israel „voor goed geld” olie leve
ren, doen dit volgens de bewindsman niet
rechtstreeks.
Volgens Modai dekken de Israëlische
oliereserves en de te verwachten invoer de
behoeften van dit jaar. Voor de tijd daar
na moeten volgens de minister besparin
gen en alternatieve wegen worden gevon
den. De Israëlische regering overweegt de
prijzen voor olieprodukten te verhogen.
De betoging wordt georganiseerd door
de „Strijders van het Volk”, een marxis-
tisch-leninistische groepering, welke de
bevolking heeft aangespoord morgen een
demonstratieve mars te maken naar het
hoofdkwartier van de ayatollah. Deze
heeft hierop gereageerd met de verklaring
dat de „vijanden van de revolutie, atheïsti
sche benden” niet door hem ontvangen
zullen worden. Deze mars is „door de
.communisten georganiseerd”, aldus Kho
meini.
Een bemiddelingspoging van PLO-lei-
der Jasser Arafat, die gisteren een bezoek
van vier dagen aan Iran beëindigde, zou
.niet zijn geslaagd. De bemiddeling, die
een brug had moeten slaan tussen de
leider van de islamitische revolutie en de
uiterst linkse groeperingen, had plaats
gevonden op verzoek van de ayatollah.
Intussen werd in regeringkringen ver
nomen, dat premier Bazargan woedend is
over de executie, gistermorgen vroeg, van
opnieuw vier sjah-getrouwe generaals
door een vuurpeleton na een geheim pro
ces door een islamitisch hof. De premier
zou pas achteraf van de vonnissen op de
- hoogte zijn gesteld. Bazargan zou het isla
mitische hof zo snel mogelijk willen op
heffen.
De ambassadeur van Iran in ons land,
Ahmad Eghbal, zal op korte termijn ons
land verlaten. Wanneer de ambassadeur
precies vertrekt is nog niet bekend. Egh-
bal verklaarde gisteravond desgevraagd
dat hij niet wist waarom de Iraanse rege
ring hem had teruggeroepen. „Het is een
beslissing van de regering en niet van
mij”, zo zei hij.
De Verenigde Staten zullen hun consu
laten in drie steden in Iran tijdelijk sluiten
in verband met „de gevaarlijke situatie”.
Het betreft de consulaten in Tebriz, Shi
raz en Isfahdn. Het consulaat in Teheran
zal open blijven.
De Iraanse regeringsmilitie houdt overi-
van pesticiden, was de commissie, die voor het eerst
uit een meerderheid van vertegenwoordigers uit de
ontwikkelingslanden bestond, het erover eens dat
het nodig is meer pesticiden te gebruiken „om aan
de eisen van de openbare gezondheid tegemoet te
komen, door het bestrijden van door bacillen ver
oorzaakte ziekten en voor het voeren van de voed-
selproduktie”.
(Van onze redactie buitenland)
Als gevolg van het gebruik van insektenverdel-
gende middelen raken jaarlijks ongeveer een half
miljoen ménsen besmet waarvan een groot deel
overlijdt. De meeste slachtoffers vallen in de ont
wikkelingslanden, aldus een schatting van de We
reldgezondheidsorganisatie WHO.
rf- Nederlandse evacuées uit Iran bij een van de balies op de luchthaven van Frankfurt in de Bondsrepubliek; gisteravond
arriveerden 25 Nederlanders uit Teheran met een vliegtuig, dat tevens enkele honderden Westduitsers uit Iran terug naar huis
bracht. De man links op de foto toont een kogel, een veelzeggend „souvenir” van het woelige Iran.
De groep zei de moorden te plegen als en drie pogingen tot moord, plus 167 jaar
wraakoefening voor terreurdaden van ka- op grond van veertien andere aanklach-
tholieke zijde. De slachtoffers waren
vrjwel allemaal katholiek. De politie
kwam de bende op het spoor toen een
slachtoffer een aanslag overleefde en aan
wijzingen kon geven over de identiteit van
de daders.
Gharani zei verder dat binnenkort een
nationale garde zal worden gevormd, die
de huidige volksmilities moet vervangen.
Het Iraanse leger zal hervormd worden en
er zullen zuiveringen plaats vinden, die
overigens niet het karakter van een be
straffing zullen hebben, aldus generaal
Gharani. Öngeveer vijftig procent van de
deserteurs uit het leger zijn inmiddels
weer naar hun eenheden teruggekeerd,
zegt Gharani.
MADRID (DPA, AFP, Reuter en AP).
De Baskische onafhankelijkheidsbewe
ging ETA heeft gisteren de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor de ontvoering van
de directeur van de Michelinfabriek in de
Spaanse stad Vitoria. De directeur, Pala-
'cios, werd sinds maandag vermist.
De ETA eist dat bepaalde wensen van
het personeel van de fabriek worden inge
willigd.
Het aantal stakingen in Spanje neemt
toe. Een groet deel van de textielindustrie
ligt plat. In Madrid wordt geen huisvuil
meer opgehaald en staakt het personeel
van de slachthuizen. De piloten van de
luchtvaartmaatschappij Iberia houden
een langzaam-aan-actie.
Uit wat ik er zo hier en daar over
gelezen had in de kranten had ik begrepen
dat ik de tentoonstelling van Richard
Tuttle in het Stedelijk Museum in Amster
dam in geen geval mocht missen. Ik hui
ver van ontzag voor magnifieke schilde
rijen, zoals ze geschilderd werden door
Vermeer, Rembrandt, Westerik, Stupica,
Van Eyck, noem maar op, maar ik huiver
met evenveel ontzag voor al die heden
daagse kunstuitingen die, op een steeds
weer andere manier, het „absolute niets”
trachten uit te drukken.
xfc
