z
HALFWEGSE KOE PRODUCEERDE MEER DAN 100.000 KILO MELK
Schoen
poets
machine
EEN PROEFBOEK
EEN FRANSE KA T
*-•$1
i Familiebedrijf
Recreatiegebied
Hr
H
WOENSDAG
IJMOND
19 7 9
FEBRUARI
2 8
door Pieter Mul
(II
k
7]
ET
M
HALFWEG. De smalle weg is goed begaanbaar. Links en rechts
daarvan herinneren spiegelende ijsvlakten aan het barre winterweer
van de afgelopen weken. Niet overal heeft de dooi gewonnen. Het lage
land tussen rijksweg en Spaamdammerdijk is voor mens en dier nog
amper begaanbaar. Een kille en snijdende westenwind trekt twee
rood-wit-blauwe vlaggen strak van de masten. Op een afstand gezien
krijg je de indruk dat op die plek de ijsbaan z’n ingang moet hebben.
De wapperende vlaggen markeren evenwel niet een koek en zopie-
tentje maar het huis van de familie Van Ruiten. Op de Halfwegse
boerenhoeve is Bongelaar 207 het knorrige middelpunt van de belang
stelling. En uiteraard gaat de aandacht ook uit naar de boer en zijn
gezin. Zij hebben de kranige koe zo goed verzorgd dat het dier meer
dan honderdduizend kilo melk heeft afgeleverd. Nog steeds een
mijlpaal in de melkveehouderij.
slaapt
naast
ü- Bongelaar 207 temidden van het gezin Van Ruiten.
Noodkreet niet vergeefs
Paul en Marianne van de Bunt: nieuwe kat
i
voor
ngen
k met
io- en
steem.
lar en
Boer Jan van Ruiten leidt rond half elf
het prijsdier naar buiten. De eigenaar is
Zo is dat en drs. IJsselmuiden krijgt toe
gefluisterd dat het het eerste exemplaar in
de regio betreft. Ook niet mis natuurlijk.
Waren Jannie-2 en Naatje-10 de Bonge
laar al niet tijden geleden vooraf gegaan?
woord voert. Niemand die het hem kwa
lijk neemt. In kleine kring weet Van de
Nes de mond wel te roeren. Een huldiging
is voor hem per slot van rekening ook
geen dagelijkse kost. Achter op het erf
prijst Van de Nes de afstamming en kwa-
van kan genieten reageerde daar toen op
met de woorden: „Mijn buurman spaart
postzegels, koopt soms oude, hele dure,
exemplaren en kan daar dan urenlang
gelukzalig naar gaan zitten staren. Maar
ik pas er wel voor die man te gaan zitten
uitlachen. Dat doet hij ook niet om mijn
wijnverzamelwoede”. Klare taal.
Gelukkig waren er mensen die dankzij uw reacties een
nieuwe kamer konden binnengaan, maar de vraag blijft.
De jonge boer Jan van Ruiten kocht
Bongelaar 207 dertien jaar geleden. Het
produktieve dier is een van de meevallers
voor Van Ruiten die in zijn boerenbestaan
de nodige tegenslagen heeft gehad. De
veel oudere boer Vink, een buurman, stipt
dat aan in een toespraakje op de receptie.
directeur van het hierboven al gesigna
leerde veilinghuis Christie’s.
De vertaling kwam tot stand onder
redactie van JanHeinVerlinden,
de Bossche wijnkoper, waar ik nog on
langs met een groep lezers in de GAST-
HOEK-EXPRES te gast was.
„Wij zagen dan het bordje Van Ruiten-
hoeve op je boerderij staan maar tegen
elkaar zeiden we vaak: d’r mag wel op
staan: ,,’t is hier altijd wat”.
Tal van andere sprekers halen de moei
lijkheden aan waarmee Van Ruiten te
kampen heeft gehad. In de beginjaren lag
zijn land nog meer verspreid dan het nu is,
de grond is niet rijk en erg laag gelegen.
Voor de 207 heeft Otto weinig in aktie
hoeven komen, het is een sterk dier met
weinig kwalen. Anders zou het ook nooit
aan een zo grote melkplas zijn toegeko
men. „En nog ziet ze er goed uit”, merkt
een van de veehouders op. „Vaak moet je
er als de kippen bij zijn om zo’n honderd-
duizend-koe te huldigen omdat het dier op
instorten staat. Maar ogen, schouders,
brede muil, poten en ribbenkast zijn nog
in goede staat”.
Bongelaar kan dus nog produceren en
dat mag ook wel. Want Van Ruiten be
hoort tot de boeren voor wie de halve
procent „boete” alleen maar betekent dat
er meer moet worden gemolken om aan
het inkomen te geraken. „Medeverant-
woordelijkheidspremie”, heet dat op Eu
ropese schaal maar wat de boeren betreft
zijn er nog tal van gebieden in de wereld
waar honger wordt geleden. Daar moeten
melk en melkprodukten maar naar toege
voerd worden. Burgemeenster IJsselmui
den die daar ook over praat krijgt van
verschillende kanten te horen dat het
melkoverschot nog slechts met mondjes
maat naar de hongerende en dorstende
mensheid wordt getransporteerd. Vereni-
gingsvoorzitter Van de Nes pepert de be
stuurder dat op beschaafde wijze in. De
voorzitter verdedigt zijn stand en wat kun
je anders verwachten op een dergelijke
feestelijke dag.
nigde Staten waar ook een zus van hem in
het bedrijf van haar man werkt. Geen
grammetje vet teveel, zal een van de feest
redenaars over Van Ruiten opmerken. En
dat is niks teveel gezegd: werkweken van
zeventig, tachtig uur zijn hem aan te zien.
Hij is met nog een twintig anderen lid van
de Vereniging van Vrije Veehouders. Het
slinkende ledental betekent echter een.
naderend einde van de „Viermaal V”, de
boeren zullen zich in meerderheid bij de
coöperatie gaan aansluiten. CMC-verte-
genwoordiger Klaas Groen betreurde de
bestaande verdeeldheid maar Van Ruiten,
nog geen lid, krijgt toch de traditionele
zilveren stier voor op de schoorsteen-
mantel. IX
Van Ruiten levert overigens niet recht
streeks aan de fabriek (CMC te UrsemjZ
Nog geen drie uur na het begin van de
huldiging kwam een eind aan de festivi
teiten. Jan van Ruiten, wars van woor
den, bedankte in een mum van tijd vere
niging en genodigden voor felicitaties,
bloemen en cadeau’s. Het mooie pak
moest uit, het werk lag al een halve dag
stil.
ge inseminatie (k.i.) wordt bezien welke
stieren de beste resultaten hebben.
»eld-
laran-
ig en
nstel-
1795.-
DAARAAN MOEST IK DENKEN
toen ik zojuist het bij Elsevier Focus
verschenen „Wijn proeven” ontving. Het
boek is van de hand van de Engelsman
Michael Broadbent, een van de
grootste wijnkenners van Engeland en
„DE VOLSLAGEN LEEK en ook de
vakman vinden een stevig houvast aan
zijn hand”, aldus waardeert Vertinden
de tekst, waaraan hij vindt dat ze „een
duidelijke handleiding in de techniek
van het proeven geeft”, die naar zijn
mening leidt tot een beter waarderen en
599.-
ima's,
fdwas
EEN VRIEND DIE ZELF flink inves
teert in wijn en er lange en late avonden
DE OPROEP VAN AFGELOPEN VRIJDAG in deze ru
briek, waarin ik de GASTENHOEK-lezers opriep te reageren
op de noodkreet van vele kamerzoekenden in deze regio is
niet zonder resultaat gebleven. Vele tientallen telefoontjes
stroomden vrijdagavond tussen zes en acht uur bij de redac
tie van deze krant binnen. Daaronder waren mensen die
kamers aanboden, maar ook die zochten, waardoor we er al
direct in slaagden een groep mensen met elkaar in contact te
brengen.
MAAR MEER TYPISCHE stadsres
taurants hadden met hetzelfde euvel te
maken. Zoals ook Paul en Marian
ne v a n d e B u n t, die in de Bakkum-
straat Haarlems smalste straatje, dat de
Zijlstraat en Raaks met elkaar verbindt,
ook ternauwernood iemand zagen bin
nen glibberen. En voor hen was dat een
extra tegenvaller omdat ze juist midden
1
oo
00
00
oo
00
00
Echtgenote Tini en de drie zoontjes dra
gen naar vermogen bij in het bedrijf. Met
name de middelste, John, lijkt het vak in
de vingers te hebben. Dierenarts Otto:
„Het is een echt familiebedrijf, het gezin
leeft mee in de stal”.
Van Ruiten blijkt met weinig vee te zijn
begonnen. Nu heeft hij dertig melkkoeien,
wat jongvee en zestien schapen. Z’n hoe
veelheid land bedroeg tot nu toe twaalf
bunder maar die oppervlakte verdubbelt.
Hij krijgt het land van een broer erbij die
met boeren is gestopt. Vele sprekers roe
men de liefde die Van Ruiten voor de
beesten heeft. Immers, voor maar dertig
procent is de produktiviteit afhankelijk
van de eigenschappen van het dier. De
rest moet komen van verzorging, voer en
omstandigheden.
Jan van Ruiten, 43 jaar: „We waren
thuis met vijf jongens en drie meisjes, ik
was de oudste zoon. Al op m’n negende zat
ik na schooltijd onder de koeien, dat is
nooit anders geweest. „Twee broers van
hem emigreerden en zijn boer in de Vere-
genieten van de wijn. En vooral ook naar
het herkennen.
WIJNSCHRIJVER H u b r e c h t
D u ij k e r constateert in een inleiding in
het boekje, dat wijn proeven toch een
zeer subjectieve zaak blijft en voert
daarbij Spinoza ten tonele, die drie
eeuwen gelden optekende „Een en het
zelfde ding kan tegelijk goed, slecht of
onverschillig overkomen. Muziek klinkt
goed bij melancholieke mensen, slecht
bij degenen die rouwen en goed noch
slecht bij de doven”. „Hoe anders bij
voorbeeld smaakt een lichte, tintelende
vinho verde tijdens een zonnig open-
luchtmaal in de Portugese Monhostreek
dan op een klamme novemberdag in het
grijze Nederland", vult Duijker aan, die
Michael Broadbent voor zijn boek een
„grote verdienste” toeschrijft.
liteiten van Bongelaar 207, een geslacht
waarvan het eerste exemplaar uit 1934
dateert. „De vader was Frans D2 van
Annie 35”, zo meldt de voorzitter, „en dat
was een veelbesproken k.i.-stier om het zo
maar eens te zeggen”. Uit zijn zaad blijken
nogal wat dochters te zijn voortgekomen
die lastig handelbaar waren en dus ook
moeilijk aan de melkmachine. Van de
moeder geen kwaad, dat blijkt Bongelaar
114 te zijn geweest. Fokker was C. Wage-
naar te Heerhugowaard, een adres waar
de jonge dieren van het begin af aan in de
watten werden gelegd, aldus een der offi
ciële sprekers.
Echt zorgen maakt de Halfwegse vee-
houder zich wel over de nabije toekomst.
Aan de investering voor een melktank zal
hij niet kunnen ontkomen terwijl de ge
bouwen ook niet meer in al te beste staat
verkeren. Hij behoort echter tot degenen,
wier bestaan in feite in handen ligt van
landeigenaar SBL. Het pachtcontract met
de departementale instelling is nog niet
ontbonden. Met zeventien andere weige
raars is Van Ruiten in afwachting van de
maatregelen die ten behoeve van het re
creatiegebied genomen gaan worden. Net
als zijn collega’s meent de eigenaar van
Bongelaar 207 dat het nog wel jaren kan
duren voordat het onmogelijk wordt dat
de boeren zelfstandig hun bedrijf uitoefe
nen. Want de ontwikkeling van „Spaarn- -
woude” maakt dat noodzakelijk, zo is en
kele maanden geleden in het bestuur
beslist.
Fokverenigingen hebben immers als
doel de kwaliteit van de beesten te verbe
teren. Dat levert op den duur melk op met
een hoger vet- en eiwitgehalte. Die zijn
weer bepalend voor de prijs die de vee
houder vangt. Nu ligt die rond de zestig
cent per liter maar de fabriek kan wel zes
tot acht cent minder betalen als het gehal
te daalt. Fokkers die bij de vereniging zijn
aangesloten krijgen periodiek ook lijsten
met dag- en jaarproduktie en de diverse
gehaltes. Middels stations voor kunstmati-
Nu moet je de zaken niet overdrijven
.natuurlijk. Later in de Zoete Inval zal
burgemeester IJsselmuiden de wind van
voren krijgen als hij zijn gelukwensen
Veehouders uit Halfweg, Spaarnwou en
Haarlemmerliede plus collega’s van ver-
derweg willen dat best onderstrepen. De
zachte bermen van de Groeneweg staan
tegen half elf volgeparkeerd met tiental
len auto’s. De toegang tot het Van Ruiten-
erf wordt genomen via een drempel van
schuimplastic. Een merkwaardige plaats
om je voeten te vegen, is de gedachte die
me te binnen schiet. Maar een slagerszoon allemaal nog zo’n beetje uit de losse pols,
mag dan wat van dode dieren afweten, de
levende have stelt zo z’n eigen eisen. Het
plastic obstakel blijkt doordrenkt te zijn
met een desinfecterend middel. De tiental
len belangstellenden mochten eens wat
met zich meeslepen dat de veestapel aan-
AF-
pre-
senteert Legro zich voor het
eerst als Transaviadirecteur
aan de vlieg- en reiswereld.
Gezien de vele reacties op de
uitnodigingen belooft het een
drukke receptie te worden,
zo hoorde ik op het secretari
aat van de maatschappij. Le
gro kwam op 1 februari al in
dienst bij Transavia. Een van
DE OPENINGSRECEPTIE ging ver
loren in strenge winterse waarden, zodat
de Van de Bunts slechts met een enke
ling het glas op de nieuwe Kat konden
heffen. „Dat was natuurlijk zeer droef,
maar gelukkig begint de loop nu weer
een beetje”, aldus Paul van de Bunt, die
zijn gasten in ieder geval een kaart kan
presenteren met heel originele en sma
kelijke culinaire vondsten.
Later bij het officiële gedeelte in de
Zoete Inval is de voorzitter nog meer
onder indruk van het gebeuren. De stem-
banden staan strak gespannen, de woor-
tast. Je moet er niet aan denken dat een den komen traag uit zijn mond en Van de
feestje op die manier later een ramp ver- Nes spreekt alsof hij op een begrafenis het
oorzaakt blijkt te hebben. Weer wat
geleerd.
Op korte termijn gaat Van Ruitens inte
resse echter alleen maar uit naar het wel
bevinden van zijn prijsdier. De afgelopen
maanden maakte hij zelfs de bijeenkom
sten van de veeteeltstudieclub niet meer
mee. „Die Jan slaapt naast z’n Bonge
laar”, wisten de vakgenoten. Reden was
de spanning rond het al dan niet halen van
het magische produktiecijfer honderddui
zend. Voor de komende tijd betekent de
zorg voor het dier pogingen om Bongelaar
opnieuw drachtig te krijgen. In de eerste
maanden na het kalven levert een koe
namelijk de meeste melk. „We hopen nog
steeds op een nieuwe lactatieperiode”, zei
dierenarts Otto die eraan toevoegde dat
hij de burgemeester de nodige voorlich
ting zou gaan geven. „Dan kan hij bij de
volgende mijlpaal beter beslagen ten ijs
komen”, wist Otto wiens woorden met
gelach en goedkeurend applaus werden
verwelkomd.
American Airwaysdirecteur
Peter Legro.
OP HANRATHS
SCHEIDSRECEPTIE
Peter Legro: discipline
zijn eerste activiteiten was de
aanschaf van schoenpoets
machines. „Dat is een stukje
discipline”, vertelde me de
nieuwbakken directeur, die
van oorsprong Nederlander
is, maar nu de Amerikaanse
nationaliteit heeft.
„OOK BENEDEN BIJ DE
PILOTEN komt zo’n machi
ne”, aldus Legro, die duide
lijk tilt aan een verzorgd ui
terlijk van zijn personeel.
„Iedereen loopt hier nu met
Vandaag was hij voor het
laatst in het Transaviage-
bouw in die functie aanwe
zig en droeg vanmiddag de
leiding over het bedrijf defi
nitief over aan oud Pan
voren krijgen als hij zijn gelukwensen
aanbiedt. Op zich wordt dat zeer op prijs
gesteld, maar Bongelaar 207 is niet de
eerste koe in deze provincie ten zuiden
van het Noordzeekanaal die het ’m gele
verd heeft, zoals de burgervader in zijn
onschuld meent. Geloei uit de zaal wijst de
ambtsdrager erop dat z’n gehoor zich één
weet met de dieren waarvoor zij zorgen en
die zij uitmelken. Het protest is terecht.
glimmende neuzen rond”, al
dus de directiesecretaresse.
En, wie was het ook weer,
een beroemde vrouw, die zo
hechtte aan gepoetst schoei
sel, dat ze iemand, die zich
onverzorgd aandiende, zelfs
weigerde te spreken. En op
het gevaar af in het naar
geestig heersende hokjes-
denken voor wat dan ook
versleten te worden, moet me
van het hart dat daar wel wat
in zit.
DE WIJNCOMSUMPTIE IN ONS
LAND neemt nog steeds hand over
hand toe. De gebruikers kan je natuur
lijk in tal van categorieën verdelen. Je
hebt de gezelligheidsdrinkers, maar ook
de proevers en de kennende genieters,
die zelfs geen wijnveiling van Chris
tie’s overslaan. Het wijn proeven is
nogal eens aan spottende kritiek onder
hevig. De Amsterdamse schouwburgdi
recteur Berend Boudewijn liet
zich wat dat betreft onlangs nog eens
(on)aardig en spottend gaan in een co
lumn in Het Parool.
IN HET LUCHT- EN
RUIMTE VA ARTMUSEUM
Aviodome op Schiphol
neemt Pieter Hanrath
op vrijdag 9 maart tussen 17
en 19 uur afscheid als direc
teur van Transavia Holland.
OP DIE MANIER HEBBEN WE een aantal mensen direct
uit de brand kunnen helpen, zoals de lerares wiens noodkreet
zeer urgent was, maar deze week gelukkig een nieuw dak
boven haar hoofd heeft Het is slechts een voorbeeld, maar ook
keihard is vast komen te staan is dat de nood zeer hoog is. En
dat de prijzen daardoor tot soms onverantwoordelijke hoogten
worden opgestuwd. Want, naast de mensen die gewoon wilden
helpen, en dat ene kamertje op hun flat of in hun huis voor een
habbekrats beschikbaar stelden, waren er ook hoofdbewoners
die vijf- of zeshonderd gulden vroegen voor een simpel kamer
tje met gebruik van keuken.
NAAST HET VRAAG EN AANBOD waren er de telefoont
jes van mensen die wel verhuren wilden, maar daar eerder
slechte ervaringen mee hadden opgedaan en daardoor niet
meer zo durfden. En de mensen die bang waren iemand op
kamers te nemen, omdat ze zo’n huurder moeilijk uit huis
zouden kunnen krijgen, wanneer ze zelf hun huis zouden
willen gaan verkopen. Of de telefoontjes van mensen die ook
wel wilden verhuren, maar dat middels een contract met hun
huiseigenaars verboden is.
Problemen te over en daarom zijn we dan te blijer dat we
toch nog mensen onder dak hebben kunnen helpen.
ER IS EEN GROEPJE MENSEN. Dat huisvesting heeft
aangeboden, maar nog geen bezoek heeft gehad van een
mogelijke huurder. Dat klopt, maar dat ging in gevallen, waar
geen vraag was naar juist die accommodatie. We houden die
adressen nog even vast en proberen er alsnog mensen mee te
helpen. Want er is nog steeds een lijstje van mensen die
werkelijk geholpen moeten worden.
EN HOEWEL DE ACTIE van afgelopen vrijdag eenmalig
was en enkel een reactie op een huiveringwekkende noodkreet
van een aantal mensen, wil ik lezers, aan wie mijn rubriek
afgelopen vrijdag is ontgaan, toch nog de gelegenheid geven
hun kamer of verdieping aan mij door te geven. Schriftelijk
dan graag, via HAARLEMS DAGBLAD, postbus 507 Haar
lem, t.a.v. GASTENHOEK. Misschien dat we dan alsnog
samen de mensen die vrijdag bij ons aan de bel trokken
kunnen helpen. En aan de mensen die al reageerden wil ik
alleen zeggen: heel hartelijk bedankt.
In ons hele land hebben pas 150 koeien die
prestatie geleverd, het is derhalve nog een
bijzondere gebeurtenis.
in een gedaanteverwisseling zaten. De
Weinstube Schwarze Katz van weleer is
omgetoverd tot een smakelijk Franse
„Mangerie Le chat noir”. „Een weinstu
be sprak de mensen toch minder aan
dan we hadden verwacht en we hadden
meer zin om wat typisch Frans te gaan
doen”, aldus Paul van de Bunt, die nu
zelf in zijn verbouwde zaak achter het
fornuis staat.
z’n Bongelaar
nerveuzer dan zijn melkkoe. Bongelaar,
inmiddels bijna vijftien jaar oud, krijgt
een krans om de nek. Een boerenbedrijf is
een zaak van het hele gezin en dus flanke
ren echtgenote en de drie zoons de eige
naar en zijn trots. Jan van de Nes, voorzit
ter van de rundveefokvereniging Haarlem
E.B., maakt zo’n feestje ook voor de eerste
keer mee. Buiten op het erf gaat het
I
EERDER SIGNALEERDE IK in deze
rubriek al dat het aanhoudende barre
winterweer ook de Nederlandse horeca
diep heeft getroffen. Zelfs een centraal
gelegen zaak als Dreefzicht in Haarlem,
dat normaliter toch met een fikse loop
te maken heeft, kende dagen waarin de
mensen zelfs niet bereid waren een
tochtje naar de Hout te wagen.
,Jan
i
