Van der Klaauw
terug uit Israel
Iran wil met VS
nauwe betrekkingen
ONTPLOFFING
Grensblokkade
Kapers Toepolev leden
varkenshouders
van religieuze sekte
achtergrond
Winst voor Spaanse socialisten voorspeld
1
Luitenant staatspolitie geëxecuteerd
4
Arrestatie zonder bloedvergieten
Zuid-Jemen wil
meewerken
aan bemiddeling
Leden Greenpeace
China ontwikkelt
VN-troepen slaags
gearresteerd
pil voor mannen
met Palestijnen
Masaka heroverd
door leger Amin
„EROP OF ERONDER "-GESPREK MET CARTER
ame
Magirusladder
Phoenix
Ijspegel
Rapier
2
19 7 9
WOENSDAG
2 8
FEBRUARI
door Nico Scheepmaker
ioter
klas
nwas
eling
er het
annen
n zich
»r dan
at zijn
ek on-
joukje
i Insti-
usra
t in dl
msievel
ikusratl
/an de
t beest
ng van
dus de
'inciale
In het
cie 236
i ruim
amp
ft er
an de
le ka-
n de
sn ge-
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. President Jimmy
Carter heeft gisteren bekendgemaakt dat
premier Menachem Begin van Israel mor
gen naar Washington komt voor een „er
op of eronder”-gesprek over hun steeds
groter wordend geschil over de voor
waarden voor vrede in het Midden-Oos-
ten.
ir
4
-
I
trijfël
Begin morgen naar VS
■lopen
ig van
t deel-
ibouw
n mee
•oting.
ie, die
werd
id)
er Stee
de ont-
e Antil-
lliaanse
regelen
he pro-
dag tij-
oting in
gevaar
sst don-
is hem
ig tegen
sancties
alisme
Dit is gisteren door de Greenpeace-be-
weging in Londen bekend gemaakt. Het
schip zou gisteravond zijn uitgevaren met
twee activisten nog aan boord, omdat de
politie hun ketenen niet los had kunnen
krijgen. .Het schip van Greenpeace, de
Rainbow Warrior, blokkeerde de haven
van Aalesund in een poging het uitvaren
van het schip met zeehondenjagers onmo
gelijk te maken.
ballingen
daten.
Premier Bazargan van Iran gelooft niet
dat het referendum over de vraag of het
land een islamitische republiek moet wor
den, op 21 maart kan worden gehouden,
zoals de bedoeling was. In een interview
met het Franse dagblad Le Monde zei de
premier, dat nog geen organisatorische
maatregelen zijn getroffen en dat hij er
aan twijfelt of alles binnen een maand
kan worden geregeld.
KAMPALA (AP). De Oegandese ra
dio meldde gisteren dat het leger de stad
Masaka op Tanzania heeft heroverd. Het
is niet helemaal duidelijk geworden wie
de stad eind vorige week bezette.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Vance heeft gisteren in een
gesprek met Roehani, de vertegenwoordi
ger van de Iraanse geestelijke leider Kho
meini in Washington, gezegd, dat de VS
met de Iraanse regering willen samenwer
ken en dat Amerika geïnteresseerd is in
.een „sterk, onafhankelijk en stabiel Iran”.
Carter zei militaire samenwerking in de
toekomst tussen beide landen niet uit te
sluiten.
vorige maand. Volgens een voormalige
regeringsfunctionaris is het de elfde exe
cutie sinds de revolutie.
Volgens onofficiële berichten worden
ongeveer 3000 personen vastgehouden,
onder wie voormalige ministers, andere
regeringsfunctionarissen en zakenlieden.
Gisteren werden in het oliegebied Dacht-
e-Azadegan een commandant van de gen
darmerie, een van zijn adjudanten, de
plaatselijke bevelhebber van de inlichtin
gendienst en nog acht andere personen
gearresteerd.
De Iraanse kranten meldden gisteren
dat Jalaleddin Farsi, de commandant van
een bataljon van de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie PLO, het bevel gaat voe
ren over de nieuwe revolutionaire garde.
Deze garde wordt beschouwd als linkse
tegenhanger van de strijdkrachten.
De ayatollah Khomeini heeft gisteren
zijn steun toegezegd aan de guerrillabe
weging Polisario, die strijdt voor de onaf
hankelijkheid van de voormalige Spaanse
Sahara.
Iran zal de uitvoer van olie op 5 maart
hervatten, zo heeft de directeur-generaal
van de Iraanse olie-industrie gisteren be
kendgemaakt.
(Van onze redactie buitenland)
STOCKHOLM. De Zweedse po
litie heeft gisteren op het vliegveld
Arlanda bij Stockholm de vier ka
pers gearresteerd die gistermiddag
een Russische Toepolev-154 kaapten.
Na een dag van „bezinning” zullen
morgen ongeveer 26 miljoen kiezers
naar de stembus gaan voor de tweede
algemene verkiezingen in het land sinds
de dood van dictator Franco. Suarez
heeft de verkiezingen formeel twee jaar
te vroeg uitgeschreven, na het referen
dum op 6 december 1978 waarbij een
democratische grondwet werd goedge
keurd.
Het gezaghebbende Spaanse bureau
voor opiniepeilingen, Sofemasa heeft
gisteren, de laatste dag van de Spaanse
verkiezingscampagne, voorspeld dat de
socialisten onder leiding van Gonzalez
het grootste aantal stemmen zullen be
halen, maar dat de Unie van Centrum
Democraten (UCD) van premier Suarez
de meerderheid in de Cortes (het Spaan
se parlement) zullen behouden.
„Volstrekt onbetekenende verschillen creëren nu ono
verkomelijke hindernissen op de weg naar vrede”, aldus
de president. De besprekingen die hij morgen voert met
premier Begin, zei hij, zullen duren tot zonsondergang op
vrijdag, wanner de Israëlische premier sabbat moet
vieren.
Gisteren had premier Begin meegedeeld dat zijn kabi
net met 14 tegen 2 stemmen had besloten Carters uitnodi
ging voor een nieuw Camp David af te slaan, voorname
lijk omdat Egypte „onwrikbaar” is in zijn vredeseisen,
maar gedeeltelijk ook omdat de Egyptische afvaardiging
naar Camp David niet van topniveau zou zijn geweest.
Carter zou, aldus Begin, premier Khalil van Egypte
hebben uitgenodigd in plaats van president Sadat.
Het Witte Huis verklaarde gisteren dat Begin waar
schijnlijk verkeerd heeft begrepen dat de Egyptische
regering zou worden vertegenwoordigd door de premier
Volgens Petterson hebben de kapers
zich na de landing overgegeven aan de
bemanning van het toestel. Hun bewape
ningen, bestaande uit molotov-cocktails
droegen zij eveneens over. Een nauwkeu
rig onderzoek naar explosieven leverde
geen resultaat op. Schade aan materieel
was niet noemenswaard.
Volgens de Sofemasa, die in 1977 de
juiste uitslag van de verkiezingen gaf,
zal de socialistische partij 29,5 pet van de
stemmen krijgen en de regerende UCD
27,7 pet. Maar omdat Spanje een kiessys
teem (het systeem d’Hont) kent dat gun
stig uitwerkt voor de kleine steden
waar de UCD het sterkst is vertegen
woordigd bij de zetelverdeling, zou de
UCD 153 zetels tegenover de socialisten
140 zetels krijgen in het parlement. De
UCD zou dan 23 zetels tekortkomen om
de absolute meerderheid van 176 van de
350 zetels in de Kamer van Afgevaardig
den (de Spaanse Tweede Kamer) te
behalen.
In de Libanese hoofdstad Beiroet is
gisteren uit welingelichte bron verno
men dat de president van Zuid-Jemen
binnenkort naar Moskou zal reizen om
met de Sovjet-Unie een verdedigings-
verdrag te sluiten. Dit zou het eerste
verdrag van
dergelijke aard zijn dat de Russen met
een Arabisch land sluiten.
BEIROET (UPI). De regering van
Zuid-Jemen heeft gisteren meegedeeld
dat zij bereid is mee te werken aan
bemiddeling door de Arabische Liga of
een Arabisch land in het grensconflict
met Noord-Jemen. Dit bericht kwam
nog geen dag nadat Zuid-Jemenitische
troepen een Noord-Jemenitische stad
aan de grens hadden veroverd.
De regering van Saodi-Arabië heeft
Noord- en Zuid-Jemen opgeroepen het
vuren te staken. Dit heeft de ambassa
de van Saoedi-Arabië gisteren in Pa
rijs bekendgemaakt. Het land verzocht
beide Jemens een Arabische commis
sie te ontvangen die belast zou moeten
zijn met het toezicht op de naleving van
een bestand. Ook Syrië en Irak hebben
verzocht de vijandelijkheden te staken.
BEIROET (UPI). De Franse VN-troe
pen in Zuid-Libanon zijn gisteren slaags
geraakt met Palestijnse guerrillastrijders.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Tientallen varkenshou
ders uit de Franse provincie Bretagne
blokkeren sinds maandag vijf grenspos
ten langs de grens van Frankrijk en Bel
gië. Hun doel is de export van varkens
vlees vanuit Nederland en België naar
Frankrijk tegen te houden.
SCHIPHOL (ANP). Minister Van der
Klaauw van Buitenlandse Zaken heeft
gisteren zijn driedaagse officiële bezoek
aan Israel besloten met ontmoetingen met
zijn Israëlische collega Mosje Dajan en
minister van Defensie Ezer Weizman.
De bespreking met Mosje Dajan ging
uitsluitend over de gesprekken in Camp
David en het besluit van de Israëlische
regering premier Begin niet naar Wash
ington te sturen voor een ontmoeting met
president Carter en de Egyptische pre
mier Khalil.
De bespreking met minister Weizman
stond volledig in het teken van de Unifil-
troepen in Libanon. Van der Klaauw be
vestigde na afloop dat Israel geen garan
ties geeft, dat zich geen incidenten zullen
voordoen rond het Nederlandse bataljon
in het zuiden van Libanon.
Doordat Dajan in de loop van de dag
zijn regering verslag had uitgebracht van
de besprekingen in Camp David kon de
ontmoeting met Van der Klaauw pas op
het laatste moment, op het vliegveld van
Tel Aviv, plaatsvinden. Het gesprek met
Weizman ging daaraan vooraf.
Rondom de brandweerauto stonden de
gebruikelijke tientallen nieuwsgierigen,
die reikhalzend naar boven keken en uit
de vensters van de belendende percelen
hing vrolijk kantoorpersoneel, dat van de
weeromstuit naar beneden keek. De magi-
rusladder, zo genoemd naar de Duitse
uitvinder Magirus, was tot de derde ver
dieping uitgeschoven, maar er stond geen
spuitgast op. Mijn eerste gedachte ging uit
naar een vastgevroren duif of een kat die
niet meer naar beneden dorst, maar ik zag
al gauw dat de aandacht was gericht op
een prachtig ontwikkelde stalactiet, die op
driehoog aan een overgelopen dakgoot, op
de hoek van de regenpijp, hing te wachten
tot hij zich op een bejaard, zich, van geen
onheil bewust dametje kon storten.
s vorig
en. De-
77, toen
[roeide,
t volle-
ilandse
tigings-
i tegen
ns land
De pil, Gossypol genaamd, bevat extrac
ten uit de katoenplant en is geprobeerd op
tienduizend mannen.
en niet de president, toen hij aanvankelijk had ingestemd
met een top in Camp David deze week.
Premier Carter zei gisteren op zijn persconferentie dat
„de geschiedenis en onze kinderen ons zullen kastijden”
als men de kans op een Israelisch-Egyptisch vredesver
drag zou laten schieten.
De mogelijkheden waaruit de UCD in
zo’n geval kan kiezen, zijn een coalitiere
gering met de socialisten, een minder
heidsregering met rechtse partijen, dan
wel de beslissing om alleen een regering
te vormen met stilzwijgende steun van
links voor dringende economische maat
regelen. Een coalitievorming van de
UCD met de socialisten zou voor het
eerst sinds de burgeroorlog van 1936-
1939 een linkse partij in de regering
brengen.
iet ge
ls klei-
mtraal
n 1977
aantal
20 pro-
;ent in
er dar
van 56
977.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/TEHERAN/PARIJS.
De Amerikaanse president Carter heeft
gisteren verklaard, dat de Iraanse rege
ring te kennen heeft gegeven dat zij „nau
we en vriendschappelijke betrekkingen”
wil onderhouden met de VS.
vleu-
i. De
icena,
>men,
■eft in
waar-
ter vet-
istische
gescha-
■n naar
□nomen
ch een
■e I
volgens
duren.
Volgens VN-woordvoerders was het een
kort gevecht dat plaats had bij de stad
Kafra, negen kilometer ten noorden van
de grens met Israel. Een guerrillastrijder
liep verwondingen op.
Gisteren is in Iran de voormalige leider
van de paramilitaire Staatspolitie luite
nant Kholan Ali Elyasi geëxecuteerd om
dat hij volgens een krant in Teheran zijn
troepen had bevolen het vuur te openen
op betogers tijdens de politieke onlusten
Ih
kamp
an de
i wor-
elijke
■el sa-
r.
Het toestel was op weg van Oslo naar
Moskou. De vier, een 27-jarige Zweed, een
37-jarige Indiër, een 42-jarige Braziliaan
se en een 22-jarige Westduitse, maken deel
uit van een Indiase religieuze miditatie-
groep. De Brziliaanse heeft inmiddels po
litiek asiel gevraagd. De kaping was be
doeld om de aandacht te vestigen op ge
loofsvervolging in de Sovjet-Unie. Het
vliegtuig had 24 passagiers en 10 beman
ningsleden aan boord.
Volgens hoofdcommissaris Petterson
van de luchthavenpolitie heeft de piloot
van het toestel kort voor de landing in
Stockholm een kapingscode uitgezonden,
waarmee hij de verkeerstoren liet weten
dat hij het gezag uit handen had moeten
geven. Na de landing, die normaal verliep,
werd het toestel door politie en brandweer
omsingeld.
verschillende staten, dat „volstrekt onbetekenende ver
schillen van mening” de vredesbesprekingen tussen Is
rael en Egypte hinderen. Hij zei dat pogingen om vrede te
bewerkstelligen, „frustrerend, ontmoedigend en walge
lijk” waren geweest.
In 1977 behaalde Suarez 166 zetels
tegenover 118 voor de socialisten en re
geert sindsdien op grond van een
overeenkomst tussen de grote partijen,
zich gedurende de overgangsperiode
-van dictatuur naar democratie eensge
zind op te stellen.
aarmee
tampen
precai-
hën, de
□paraat
bij de
Een week geleden stuitte ik, toen ik het
Stedelijk Museum in Amsterdam uit
kwam, op een ladderwagen van de Am
sterdamse brandweer, die aan de
overkant, voor het perceel Paulus Potter
straat 24, met opgestoken ladder een kar
weitje aan het verrichten was dat blijk
baar niets met het blussen van brand had
te maken, want waar geen rook is, is ook
geen vuur. De ladderwagen stond midden
op de weg, een geduldige rij auto’s met het
in Amsterdam ingebouwde wachtvermo-
gen stond met afgezette motor té wachten
tot de brandweerauto weer een eindje op
zou schikken.
De Franse varkenshouders protesteren
$il enkele jaren tegen de concurrentie uit
België en Nederland. Hun eisen worden
volgende week maandag en dinsdag op
nieuw besproken door de ministers van
Landbouw van de EG.
PEKING (AFP/DPA). In China is een
anticonceptiepil voor mannen ontwik
keld, zo heeft het persbureau Nieuw Chi
na gemeld. Proeven hebben volgens het
bericht uitgewezen, dat de pil werkt met
een zekerheid van 99,89 procent. Er zijn
geen nadelige bijwerkingen waarge
nomen.
Nu behoor ik toevallig tot het type men
sen jjat op straat niet om de omgevallen
fiets heenloopt, maar hem in het voorbij
gaan weer even rechtop zet tegen de lan
taarnpaal, dus toen ik de steniging van die
fiets een minuut of vijf had aangezien,
maakte zich een felle begeerte van mij
meester hem (of eigenlijk haar, want het
was een damesfiets) uit de vuurlinie te
halen en voor het nageslacht te bewaren.
Aan de woorden „steniging”, „felle be
geerte”, „vuurlinie” en „nageslacht”
merkt u al wel, dat ik bezig ben een
eenvoudige, alledaagse gebeurtenis op te
kloppen tot een historisch evenement van
grote betekenis, in de hoop de onbevredi
gende afloop wat minder schriel te doen
klinken. Ik had mij zo dicht mogelijk bij
de onderzijde van de magirusladder op
gesteld omdat het mij leuk leek de bewe
gingen van de ladder vanaf dezelfde plek
waar te nemen als de man die hem op de
ijspegel richtte en ik zag net als hij dat er
vanaf de begane grond weinig meer stuk
te stoten viel. Een collega begaf zich nu
met een bijl in de hand naar boven, om de
pegel het genadeschot te geven. „Een beet
je mannelijk slaan, Ruud!”, riepen zijn
collega’s spottend naar boven, toen Ruud
toch wat moeite had met het losbikken
van de laatste resten ijs. Ik had mij intus
sen, met gevaar voor eigen bril, zo dicht
mogelijk in de richting van de fiets bege
ven, in de hoop hem (haar dus) tijdens een
korte adempauze te kunnen weggrissen
uit de klauwen van de totale vernietiging.
De fiets bleek al hoogbejaard en van het
merk „Phoenix”. De bagagedrager was
schilder achtig met ijs bekleed, hij stond er
dus al langer dan vandaag. En nu zag ik
ook waarom de brandweerlieden niet zo
galant waren geweest de fiets even opzij te
zetten voordat zij het ijs gingen breken:
hij stond met een zeer stevige fietsketting
vastgeklonken aan de regenpijp. Onwrik
baar tegen diefstal beveiligd
Op ernstige wijze deed de president van de Verenigde
Staten gisteren deze mededelingen op een rechtstreeks
door de televisie uitgezonden persconferentie, enkele
uren nadat het Israëlische kabinet de uitnodiging had
afgeslagen die president Carter tot premier Begin had
gericht, om in Camp David deze week een nieuwe topcon
ferentie met Egypte bij te wonen. Carter stak niet onder
stoelen of banken dat de vooruitzichten op vrede in het
Midden-Oosten klein blijven.
President Carter zei later in een tafelrede tijdens een
diner in het Witte huis voor de gouverneurs van de
Een foto"in de krant. Ziekenbroeders in
Stockholm ontfermen zich over een
vrouw (hoofddoek, lederen laarzen, dikke
winterjas) die op straat is getroffen door
een ijspegel die door de dooi aan de
zwaartekracht ten prooi was gevallen. Dat
betekent dan wel dat de Stockholmse
brandweer niet goed heeft opgelet, of wel
licht is in een stad als Stockholm het
aantal afhangende ijspegels aan dakgoten
zo groot, dat er geen reële afweermoge-
lijkheden bestaan, behalve zover mogelijk
van de huizen vandaan lopen, een paraplu
van staalplaat boven je hoofd houden, of
zo’n helm opzetten die autoriteiten altijd
op hebben als zij een bouwplaats met een
officieel bezoek vereren.
'Het aardige van dit tafereeltje was, dat
de brandweerman die de magirusladder
vanaf de grond bediende door aan kleine
wieltjes te draaien, de ladder als een ra
pier gebruikte door te trachten de afhan
gende ijspegel met de bovenkant van de
ladder stuk te stoten. Het was een ongelij
ke strijd, te vergelijken met die tussen een
volledig bewapende stierenvechter en een
vastgebonden diepvrieskip, maar het af
werpen van de ijspegel vereiste toch nog
vrij veel mikkunst. Iedere keer als er weer
een brok massief ijs van enkele kilo’s
omlaagsuisde en zijn val gebroken zag
door het trottoir, ging er een baldadig
hoeraatje op onder de omstanders, vooral
als er een stuk regenpijp of dakgoot mee
ging en helemaal als de damesfiets die pal
onder de regenpijp tegen het huis stond
een tik meekreeg van een kilo ijs. Het
gelach en hoerageroep klonk dan wel een
beetje gegeneerd („het zal je eigen fiëts
maar zijn!”), maar toch zeker niet
bedrukt.
De Iraanse premier zei verder dat hij
zich ervoor wil inspannen, de revolutie te
kanaliseren. „Ik zeg niet dat de revolutie
moet stoppen, maar ze moet in banen
worden geleid”, aldus de premier. De ou
de politieke structuren in Iran moeten
volgens hem op ieder vlak worden veran
derd. Bazargan zei verder dat de religieu
ze krachten niet deelnemen aan het uit-
werken van de grondwet. „Wij houden
hen buiten alles wat de uitvoerende macht
en de fase van opbouw aangaat”, aldus de
premier tegen Le Monde.
Volgens de voorspellingen van Sofe
masa, die in het dagblad El Pais in
Madrid werden gepubliceerd, zullen de
communisten 22 zetels (2 meer dan in
1977) behalen, terwijl de onlangs opge
richte democratische coalitie er 9 zal
behalen, hetgeen een verlies van 7 bete
kent voor de rechtse partijen.
De verkiezingscampagne is op een en
kel incident na rustig verlopen. Zowel
Suarez als Gonzales zijn uitgejouwd
door tegenstanders, maar het ernstigste
geval deed zich voor toen ultra-rechtse
aanhangers de vrouwelijke kandidaat
voor de Spaanse Marxistisch-Leninisti-
sche Arbeiderspartij, Pina Lopez Gay,
aanvielen en verwondden met messte
ken. Deze arbeiderspartij stelt zich links
van de communisten op en volgt de
orthodoxe Marxistisch-Leninistische
lijn, die door de Eurocommunisten is
verlaten.
President Amin van Oeganda verklaar
de dat huurlingen en Tanzaniaanse solda
ten de stad hadden veroverd. Uit anonie
me telefoontjes bleek dat het Oegandese
zelfmoordbataljon was overgelopen en de
stad in bezit genomen had. Onafhankelij
ke waarnemers menen dat Amin bestre-
ganj den wordt door Tanzanianen, Oegandese
'j~"s ballingen en muitende Oegandese sol-
AALESUND (AFP/Reuter). De poli
tie in de Noorse havenstad Aalesund heeft
gisteren zeven leden van de Greenpeace-
beweging gearresteerd nadat deze zich
hadden vastgeketend aan het dek van de
Vesla Mari, een schip dat zeehondenja
gers naar de Canadese kust moet
brengen.
Kraamhouders bekijken de schade aangericht door een bom,
die vermoedelijk door Palestijnen werd geplaatst op de markt in
Jeruzalem. Vijf mensen raakten bij de ontploffing gewond, van
wie één ernstig.
(Van onze redactie buitenland)
V'
HF
