Hanoi kondigt mobilisatie af
Toestand in Vietnam
nog zeer onduidelijk
Soares herkozen
Executies gaan door
Druk Schotse
Opmars Tanzania gaat door
nationalisten
op regering
Protestactie
varkensfokkers
Strijd in Jemens
wordt voortgezet
Nieuwe Opperste
Sovjet gekozen
Na vastlopen vredesoverleg
I
.1
IL
De Tand des Tijds
Verloving
ten
uS
Carl
■m
BINNEN* EN BUITENLAND
MAANDAG
5
MAART
19 7 9
La
-
ekte
door Nico Scheepmaker
atie
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. President Carter heeft premier Begin
van Israel gisteren na een vierde gesprek nieuwe voorstellen
gedaan in een poging om het vastgelopen overleg over vrede in
het Midden-Oosten alsnog uit de impasse te halen. Begin heeft
de voorstellen inmiddels overgebracht aan zijn regering in
Jeruzalem. Details over de inhoud van de nieuwe voorstellen
werden niet gegeven, maar volgens Israëlische bronnen in
Washington verschillen ze „aanzienlijk” van wat eerder op tafel
is gelegd.
Om
sico
2
-
trijfël
9 9
ü- President
Begin
voorstel aan
Iran verbreekt banden
met bewind Zuid-Afrika
)t
Frontlijnstaten
veroordelen Amin
iezelf-
en/of
it.
hoopt
oek te
bleem
gezien
sl ook
nsters
nacht
en als
lange
ten en
Carter en zijn vrouw vierden vrijdagavond als gasten van premier Begin de sabbat in Blair House, waar geprobeerd wordt het
vredesgesprek over het Midden-Oosten weer op gang te brengen. Links op de foto de echtgenote van de Israëlische premier
De zegslieden verklaarden dat de stad
Lukaya gelegen aan de hoofdweg van
Tanzania naar Kampala langs de westelij
ke oever van het Victoriameer de afge
lopen dagen zwaar is bestookt door Tan-
zaniaanse artillerie.
De beschieting lijkt een voorbereiding
op een nieuwe opmars van de Tanzania-
nen. De telefoonverbindingen met de bei
de grote Oegandese steden ten zuiden van
gen van Palestijnse stellingen door Israë
lische kanonneerboten, terwijl christelij
ke milities artilleriebeschietingen uitvoer
den op twee Zuidlibanese dorpen. Militai
re woordvoerders in Tel Aviv hebben de
berichten over Israëlische beschietingen
tegengesproken.
Palestijnse commando’s hebben de ver
antwoordelijkheid opgeëist voor een bom
aanslag die gisteren werd gepleegd in een
Israëlische trein, die op weg was van
Jeruzalem naar Tel Aviv. Volgens de Pa-
lestijnen zouden hierbij verscheidene Is
raeli’s om het leven zijn gekomen, maar
de Israëlische regering zegt dat er geen
slachtoffers zijn gevallen.
LONDEN (UPI). De Schotse nationa
listen hebben zich eergisteren op een bij
eenkomst in Dundee unaniem uitgespro
ken voor druk op de regering om een
begin te maken met de invoering van het
autonomie-programma voor Schotland.
Ze hebben gedreigd hun steun aan de
regering in te trekken tenzij Schotland
autonomie krijgt. De Schotse Nationalisti
sche Partij heeft elf zetels in het Engelse
Lagerhuis en intrekking van de steun aan
de minderheidsregering van Labour zou
de regering in ernstige moeilijkheden
kunnen brengen.
Tijdens het referendum in Schotland
over een beperkte mate van zelfbestuur
dat vorige week werd gehouden, sprak
32,9 procent van de stemgerechtigden zich
uit voor zelfbestuur en 30,8 procent tegen.
Het Lagerhuis in Londen had bepaald dat
40 procent van de stemgerechtigden voor
zelfbestuur moest zijn, wilde het autono
mie-programma ingevoerd worden.
De leidster van de conservatieve partij
Margaret Thatcher, waarschuwde pre
mier Callaghan ervoor de autonomie er
toch door te drukken om zijn minder
heidsregering te redden. Zij noemde de
uitslag van het referendum „een grote dag
voor het Verenigd Koninkrijk”.
Een woordvoerder van de regering ver
klaarde dat premier Callaghan komende
week met zijn ministers over het resultaat
van het referendum zal praten en dat hij
ook de nationalistische partijen zal bena
deren.
Radio-Hanoi meldde dat in de twee we
ken strijd al 42.000 Chinezen zouden zijn
uitgeschakeld maar dat ondanks deze
„zware verliezen de agressors toch nieuwe
grote aanvallen voorbereiden”.»
De Chinese leider Hwa Gwofeng vertel
de gisteren de Britse minister van Indu
strie Eric Varley dat de Chinese troepen
„spoedig” uit Vietnam zullen worden te
ruggetrokken „en dat de tijd daarvoor
nagenoeg rijp is”. Ook nu weer werd niet
gezegd wanneer die terugtocht zal be
ginnen.
De gevechten in het noorden van
Vietnam zijn het hevigst rond de strategi
sche stad Lang Son. Peking meldde zater
dag al de val van de stad, maar gister
avond nog werden gevechten gemeld en
Hanoi heeft laten weten dat geen van de
twee partijen de overhand heeft in Lang
Son.
De Chinese vice-premier Li Xiannian
heeft gisteren in een interview met een
Japanse journalist verklaard dat de Chi
nezen weliswaar bijna hun doel hebben
bereikt in Vietnam, maar dat nieuwe Chi
nese aanvallen mogelijk zijn omdat de
Vietnamezen de Chinese terugtocht zou
den bemoeilijken door tegenaanvallen.
De strijd concentreert zich vooral rond
de stad Lang Son, waarvan de Chinezen al
de verovering hebben gemeld. Door Ha
noi is dit tegengesproken.
Radio-Hanoi deed gistermiddag een be
roep op het Vietnamese volk zich te ver
heffen om de invasie van de „Chinese
agressors” te bedwingen. Volgens Viet
nam hebben de Chinezen nu een half
miljoen soldaten in de strijd geworpen.
Vietnam zou tot nu toe in totaal met
200.000 soldaten gevochten hebben, waar
van de plaatselijke milities het grootste
deel vormden.
Volgens Hanoi heeft China troepen
langs de grens met Laos samengetrokken
om dat land binnen te vallen en vandaar-
uit een nieuw front aan de Vietnamese
grens met Laos te openen. Hanoi heeft
echter al te verstaan gegeven dat het Laos
niet in de kou zal laten staan bij een
eventuele Chinese aanval.
Karei (laat ik zijn naam maar even
vernederlandsen, hij was tenslotte bijna
een der onzen geweest) doorliep de mili
taire leerschool, en heeft daar als echte
Zweed de discipline leren begrijpen als
een middel om vrij en edel te leven en dat
rijkdommen en beginselen, die eens eeu
wen geleden met het zwaard zijn verwor
ven thans door geen geweld meer ont
vreemd kunnen worden. Hij behoort tot
de lutherse kerk, en heeft zijn onbevoor
oordeelde en heldere kijk met fijne humor
genoteerd en zelfs aan het weekblad „Vec-
kojournalen” ter publikatie gegeven. Hij
heeft zich daarbij laten kennen als een
jonge man met grote belangstelling voor
economische en sociale problemen van
deze tijd.
it in
de
ifok
1 in
sep-
ze-
ren
iekte
>and-
rgen.
M de
•land
ijven
j zijn
offer
1 on-
oe te
>lich-
i op
c van
ver-
?hi-
s te
e rust
Ten
eigen
du-
het
and
sen
hal-
rste
Ige-
Vertegenwoordigers van deze vijf lan
den, die zaterdag en gisteren in Loeanda
bijeen zijn geweest, spreken in dit ver
band van het „expansionistische en fas
cistische” optreden van Oeganda. In het
slotcommuniqué betuigen de vijf landen
voorts hun solidariteit met de volken van
Namibië en Rhodesië.
Een stad op slechts 85 kilometer ten
zuiden van de Jegandese hoofdstad
wordt zwaar beschoten door Tanzaniaan-
se invallers, zo is gisteren door zegslieden
Bovenstaande levensbeschrijving is, zo
als u hoop ik al vermoedde, niet van mijn
hand maar van die van de journalist O. W.
P. Mohr, die de tekst schreef voor het
boekje „Prinses Juliana verloofd”, in 1934
gedrukt in de Libellenserie onder nr. 50
door uitgeverij Bosch Keunig te Baarn,
die van oudsher al veel royality in haar
uitgaven deed. Eigenlijk had niet Rob
Stolk maar ik de primeur van deze voor
tijdig verbroken koninklijke verbintenis,
die kennelijk zo onbekend is gebleven dat
H. de Ru van de Rijksvoorlichtingsdienst
weigerde er serieus op in te gaan. Twee
jaar geleden liet een uitgever, nadat ik
eerst beloofd had er niet over te zullen
schrijven, me twee bijna identieke boek
jes zien uit de Libellenreeks van Bosch
Keunig. Dat was in de jaren dertig een
zeer populaire serie, die als motto „Cum
Libello im Angello” oftewel „Met een
boekje in een hoekje” voerde, en waarin
honderden titels zijn verschenen, met ge
dichten, over handenarbeid, en ook (een
bestseller) „Colijn in de caricatuur”. De
prijs was 45 cent per titel, bij afname van
vier nummers 40 cent en bij afname van
acht of meer nummers 35 cent per titel.
Lukaya, Mbara en Masaka, zijn verbro
ken. Aangenomen wordt dat ze allebei in
handen van de Tanzaniaanse troepen zijn,
die worden gesteund door Oegandese bal
lingen én muitende strijdkrachten van
Amin.
Van diplomatieke zegslieden is verno
men dat het in Kampala zelf rustig is,
terwijl essentiële diensten en markten
normaal functioneren. Er zou geen sprake
zijn van een grote toevloed van vluchtelin
gen uit het zuiden.
President Julius Nyerere van Tanzania
herhaalde zaterdag in een brief aan de
Organisatie van Afrikaanse Eenheid
(OAE) zijn drie voorwaarden voor terug
trekking van zijn troepen uit Oeganda:
een openbare veroordeling door de OAE
van de „Oegandese agressie” tegen Tan
zania, het opgeven van alle aanspraken op
Tanzaniaans grondgebied door Oeganda
en een belofte om aan Tanzania aDe door
het oorlogsgeweld geleden schade te ver
goeden.
TEHERAN (UPI). De Iraanse
regering heeft gisteren de diplomatie
ke banden met Zuid-Afrika verbro
ken. Radio-Teheran meldde gister
middag dat de Zuidafrikaanse con-
sul-generaal op het ministerie van
Buitenlandse Zaken is ontboden,
waar hem werd meegedeeld dat de
banden met Zuid-Afrika worden ver
broken vanwege de apartheidspoli
tiek in dat land. Het nieuwe Iraanse
bewind acht het huidige systeem in
Zuid-Afrika strijdig met de mensen
rechten.
„De Tand des Tijds”, een „historisch
tijdschrift postkrant voor Nederland”
dat minstens éénmaal per kwartaal ver
schijnt, maar toegeeft dat het ook
„maand-, soms week- en als er aanleiding
toe is ook dagedities heeft”, wordt ge
drukt en uitgegeven door Rob Stolk. In
derdaad ja, de vrolijkste van alle provo’s.
In het laatste nummer van „De Tand des
Tijds” wordt onthuld dat prinses Juliana
in 1934 verlovingsplannen (en dus trouw
plannen) had met een andere prins dan
prins Bernhard, en wel met prins Karei
van Zweden. Om precies te zijn: Carl
Gustaf Oscar Frederik Christian Berna
dotte, prins van Zweden, hertog van Os-
tergotland, wiens moeder prinses van De
nemarken was, en wiens vader de broer
was van de koning van Zweden.
De regering heeft gisteren aangekon-
digd dat de dienstplicht voor vrouwen zal
worden .afgeschaft. De maatregel werd
bekend gemaakt door vice-premier Abbas
Ami Entezam, die ook zei dat de dienst
plicht voor mannen van twee jaar tot een
jaar terug gebracht zal worden. Dit wijst
er volgens waarnemers op dat de nieuwe
Iraanse regering af wil van de rol van
„politieagent van de Perzische Golf”, die
Iran onder het bewind van de sjah op zich
had genomen.
LOEANDA (AFP). De vijf zogenoemde frontlijnstaten Angola, Mo
zambique, Tanzania, Botswana en Zambia hebben de „agressie van
Oeganda tegen de republiek Tanzania” veroordeeld.
PEKING/HANOI (AFP). Hoewel de Chinese partijvoorzitter Hwa Gwo
feng gisteren heeft verklaard dat de tijd rijp is geworden voor China om zich
uit Vietnam terug te trekken en er al berichten over een terugtocht zijn, heeft
Vietnam dezelfde dag een algehele mobilisatie afgekondigd omdat volgens
Hanoi de Chinese „agressors” nieuwe aanvallen zouden voorbereiden, onder
meer via Laos.
heb-
aan
l met
ibas-
■n de
Roe-
t in-
Am-
non-
pro-
ilitie-
igar-
iam-
ri de
vrij- I
rlaad I
meel
'Ping
eids-
gseis
i. De j
is de
land
Waarnemers menen dat de ayatollah
Khomeinie een hogere olieproduktie no
dig heeft omdat het land na de maanden
lange chaos weer moet worden opge
bouwd. Wel zal men waarschijnlijk meer
moeten gaan betalen voor de Iraanse olie,
al zijn daar nog geen exacte getallen van
bekend.
Een revolutionaire rechtbank heeft za
terdag een doodvonnis uitgesproken te
gen een politie-officier die schuldig was
bevonden aan de dood van twee school
jongens en een dorpsbewoner in de zuide
lijke plaats Rafsanjan, zo meldde radio
Teheran. De man is na het vonnis door
een vuurpeloton geëxecuteerd.
De radio heeft gisteren ook gemeld, dat
vandaag nogmaals zeven vooraanstaande
personen tijdens het bewind van de sjah,
onder wie vier generaals en een Koerdi
sche afgevaardigde, zijn terechtgesteld.
De radio maakte tevens melding van
vuurgevechten tussen de moslem-militie
en „contrarevolutionairen” in de westelij
ke stad Tabriz.
In Teheran zijn zaterdag bij gevechten
tussen anti-revolutionaire elementen en
manschappen van de voorlopige Iraanse
regering vier mensen gedood en twaalf
verwond. Dit werd bekendgemaakt door
de Iraanse politie.
De regering heeft zaterdag laten weten
alle buitenlandse schulden van het land te
zullen betalen. Die schuld beloopt onge
veer vijf miljard dollar.
Dr. Mohammad Ali Mowlavi, de pas
benoemde gouverneur van de centrale
bank van Iran, zei ook dat er onderzoek
wordt gedaan naar mogelijkheden om de
rentepercentages van het nationale bank-
stelsel af te schaffen en in overeenstem
ming te brengen met de wetten van de
Islam.
De Iraanse minister van Buitenlandse
Zaken, Karim Sanjaby, heeft zaterdag
een ontmoeting gehad met de Egyptische
ambassadeur in Iran, dr. Ali Samir Saf-
wat en hem volgens de radio gewaar
schuwd dat een eventuele positieve reac
tie van Egypte op een asielaanvraag van
de sjah ernstige gevolgen zou hebben voor
de betrekkingen tussen Iran en Egypte.
Een woordvoerder van de regering
heeft gisteren meegedeeld dat vandaag
begonnen zal worden met het opvoeren
van de olieproduktie tot het oude peil van
6 miljoen barrels per dag. Hij zei er echter
bij dat alleen naar de maximumproduktie
gestreefd zal worden om de mogelijkhe
den te demonstreren. De ware export-
hoogte zal worden „aangepast aan de ech
te behoeften van de landen”.
MOSKOU (UPI). De Russische presi
dent Leonid Brezjnjev is gisteren herko
zen voor een nieuw mandaat van vijf jaar
in de Opperste Sovjet (parlement), te za-
men met alle 1499 andere kandidaten die
door de communistische partij waren
aangewezen.
Het resultaat van de verkiezing stond zo
vast, dat het persbureau Tass zich niet
eens de moeite gaf de namen van de
gekozenen te vermelden of het aantal
stemmen dat men kreeg. Het beperkte
zich ertoe het percentage te geven van de
kiezers die hun stem uitbrachten: 99,58
percent.
'■'jwl
I
ADEN (AP). De gevechten tussen
Zuid- en Noord-Jemen zijn ondanks de
wapenstilstand ook gisteren doorgegaan.
Een woordvoerder van het Zuid-Jemeniti-
sche ministerie van Buitenlandse Zaken
beschuldigde Noord-Jemen van „voortdu
rende schendingen” van het bestand, dat
zaterdagmorgen is ingegaan.
Noord-Jemen heeft gisteren verklaard
dat Cubaanse en Ethiopische troepen
meevechten aan de kant van Zuid-Jemen
■bij de voortdurende schendingen van het
zaterdag afgesloten bestand.
In Koeweit zijn gisteren de ministers
van Buitenlandse Zaken van de Arabi
sche Liga in een spoedzitting bijeengeko
men om te praten over de wijze waarop
het conflict tussen Noord- en Zuid-Jemen
kan worden opgelost. Behalve Algerije en
Djibouti zijn alle 22 landen van de Arabi
sche Liga op de zitting vertegenwoordigd.
Volgens de Amerikaanse senator Jacob
Javits gaat het om „pragmatische garan
ties”, die bedoeld zijn om het vertrouwen
tussen Israel en Egypte te herstellen. De
republikeinse senator zei na afloop van
een ontmoeting tussen congresleden en
Carter dat de voorstellen „het cement
kunnen vormen dat het verdrag bindt”.
Verdere bijzonderheden verstrekte hij
niet.
De republikeinse senator Percy ver
klaarde dat president Carter de laatste
mijl heeft afgelegd op weg naar onderte
kening van een vredesverdrag. Volgens
het Witte Huis zijn de voorstellen „sugges-
ties om enige van de belangrijke verschil-
len tussen Israel en Egypte uit de weg te
ruimen”. In een verklaring werd gezegd
dat president Carter de situatie zou door
nemen met zijn Egyptische ambtsgenoot
Sadat.
Aanvankelijk zag het ernaar uit dat de
besprekingen die Carter en Begin sinds
donderdag met elkaar voeren, volledig
waren mislukt. Die conclusie stond ook
nog overeind na het vierde gesprek dat de
beide regeringsleiders gisteravond had
den. Na afloop weigerden beiden de pers
te woord te staan. Alle meningsverschil
len tussen Israel en Amerika over de tekst
van het vredesverdrag stonden op dat
moment nog volledig overeind. Begin had
voorstellen van Carter afgewezen en
wachtte op nieuwe Amerikaanse initiatie
ven teneinde de onderhandelingen voort
te zetten.
Het is intussen nog niet duidelijk hoe
Egypte zal reageren. President Sadat
heeft een brief van president Carter ge
kregen, waar hij nog niet op wilde reage
ren voordat hij de tekst „bestudeerd
heeft”. De Egyptische president zei dat hij
„heel wat te zeggen heeft” en dat hij geen
uitnodiging heeft gekregen om naar Was
hington te komen. Sadat zal vandaag een
rede houden die als „belangrijk” is aange-
kondigd. Het toonaangevende Egyptische
blad October schreeft eergisteren dat Sa
dat morgen naar Washington zou gaan om
met Begin het vredesverdrag te tekenen,
maar officieel werd dat bericht in Cairo
„voorbarig” genoemd.
Van Israëlische zijde zei men niets te
weten over een mogelijke ontmoeting tus
sen Begin en Sadat in Washington. Gezien
de „ernstige crisis” in de vredesbesprekin
gen, waar Begin ook na zijn drie bespre
kingen met president Carter over sprak,
lijkt zo’n ontmoeting onwaarschijnlijk.
Naar verluidt gaat het in de vredeson
derhandelingen om twee kernpunten: Is-
tael verzet zich tegen de Egyptische eis
een tijdschema op te nemen voor Pales
tijns zelfbestuur op de bezette westelijke
Jordaanoever en in de Gaza-strook.
Voorts wil Israel tegen de zin van Egypte
een concrete verklaring dat het Israelisch-
Egyptische vredesverdrag uitgaat boven
eventueel daarmee strijdige verdragen
tussen Egypte en de Arabische landen.
Volgens Palestijnse zegslieden in de Li
banese hoofdstad Beiroet hebben Israëli
sche soldaten gisteren het Palestijnse
vluchtelingenkamp in Rashidiyeh in Zuid-
Libanon beschoten.Reizigers in Zuid-Li-
banon maakten melding van beschietin-
De geschiedenis van het eerste boekje,
„Prinses Juliana verloofd” in de 1934-
Karel-editie schijnt de volgende te zijn. De
directeuren E. J. Bosch Jbzn. en P. Keunig
van Bosch Keunig, die toch al nauwe
connecties onderhielden met het Konink
lijk Huis, kregen de stellige verzekering
van ene Van Broekhuizen, ambassadeur
of gezant in Zuid-Afrika (ik heb dat niet zo
fauw kunnen achterhalen), die goed was
ingevoerd in de hofkringen, dat prinses
Juliana op het punt stond zich te verloven
met Carl Gustaf Oscar Frederik Christian
Bernadotte, de jongste broer van Marga-
retha (die met Axel van Denemarken
trouwde), van Maertha (die met Olav van
Noorwegen trouwde) en Astrid (die met
Leopold III van België trouwde). In het
diepste geheim werd razendsnel dat boek
je gemaakt, opdat men er op de dag zelve
van de bekendmaking al mee op de markt
kon komen, maar blijkbaar sprong de
verloving af, of was het hele verhaal van
die gezant of ambassadeur niet meer dan
wishful thinking (Astrid, die een jaar later
bij een auto-ongeluk zou omkomen, was
in de lage landen waanzinnig populair,
nadat ze in 1926 met kroonprins Leopold
getrouwd was).
Hoe dan ook, Bosch Keunig zat toen
opeens met een overschot van 25.000 in
pakken verpakte exemplaren van een
boekje waarvan vooral niet bekend mocht
worden dat het ooit vervaardigd was (ze
ker niet in hofkringen!), en al die exempla
ren werden dan ook, onder nauwlettend
toezicht van de beide directeuren (stel ik
mij zo voor) stuk voor stuk gekauwd en
doorgeslikt door de werknemers van de
uitgeverij (althans vernietigd). Toch zijn
er blijkbaar nog een paar exemplaren van
achterover gedrukt, want mijn zegsman
(die, wonderlijk genoeg, een 2e druk! in
zijn bezit heeft, wellicht de enige 2e druk
ter wereld van een boekje dat nooit ver
schenen is, ook toen al werd er dus
gesjoemeld met de drukken!), die in de
veronderstelling leefde dat hij het enige
nog bestaande exemplaar in zijn bezit
had, heeft dat niet doorgespeeld aan „De
Tand des Tijds”. Twee jaar later kwam
Bosch Keunig alsnog aan zijn trekken:
in dezelfde Libellenreeks werd een nage
noeg identiek ogend boekje vervaardigd,
maar nu met Bernhard in plaats van Ka
rei. En wat Karei betreft, die heeft zijn
rechten op de Zweedse troon verloren
door een morganatisch huwelijk. Mis
schien wel eigen schuld, dikke bult.
I
in Kampala gemeld.
MOESKROEN (België).— Ongeveer zes
tig Pranse varkensfokkers,voor het me
rendeel afkomstig uit Bretagne, hebben
gisteren bij de grenspost Rekkem op de E-
3 vier vrachtwagens tegengehouden,
waarvan twee Nederlandse.
Het vlees werd uit de auto’s gehaald en
over het wegdek geslingerd. De Franse
rijkswacht probeert de boeren, die gewa
pend zijn met knuppels, van verdere ac
ties te weerhouden.
ligen
ddag
pro-
nbij-
rting
VBZ.
nnen
1 het
de
it ge-
LISSABON (DPA). Mario Soares is
gisteren op het derde congres van de
Portugese socialistische partij herkozen
als secretaris-generaal en daarmee als
partijleider.
Slechts twee afgevaardigden sfemden
tegen de herbenoeming van de voormali
ge Portugese premier en elf onthielden
zich van stemming.
Soares legde op de laatste dag van het
partijcongres verantwoording af over zijn
beleid. Hij oefende daarbij zelfkritiek uit
en omschreef de Protugese socialistische
partij als een „linkse arbeiderspartij op
basis van een pluralistische democratie”.
De socialisten hebben in principe de
deur geopend naar coalities met andere
partijen. Maar pas na de verkiezingen
zullen zij besluiten of het een coalitie met
de liberale PSD (sociaal-democratische
partij) zal worden of met de communisten.
"SUS
is af
ding
:ven.
rk is
ppen
isten
eer-
zoek
Uni-
richt
van
L
Carter doet nieuw
