Kostenplan voor
NS-directeur Hasselman:
gezondheidszorg
komt in april
Volvo besluit
tot vergroting
van kapitaal
1 roept afweermechanisme op
Nederlander
Perikelen met
F*
koopt bijna vier
paar schoenen
belasting
voor The Sun
i
Staatsloten?
Aftopping hogere inkomens
een
U kunt ze nu kopen.
f
Singer
naaimachine
Ilob
van Utrecht:
Burgemeester
Vonhoff
Speel mee in de Staatsloterij.
Elke maand 30 miljoen aan prijzen.
99
_j4
F
3E:
■I
17
ECONOMIE
DINSDAG 6
MAART
19 7 9
(door Bas Hoppel)
Prijscompensatie
ant.
O
t.b.v. Nat. Puzzelactie „Het Gehandicapte Kind"
rich
Dienst
raat
n ons
spoe-
7.00-
ur en
I één-
kend-
in
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Indien er eind dit jaar weer zo’n slechte winter
komt, krijgen we niet opnieuw een even slechte treindienst. Dat
is de overtuiging van NS-directeur D. C. Hasselman, al wil hij
daarmee niet gezegd hebben dat een volgende maal alle treinen
punctueel af en aan zullen rijden en dat alle automatische
koppelingen zullen functioneren zonder een spoor van storing.
UTRECHT. „Begrijp me goed, de burgemeesters zijn niet
de meest kwetsbare werknemers in ons land. Dat zou overdre
ven zijn, maar toch valt niet te ontkennen dat onze rechtspositie
de laatste jaren wat meer onder druk is komen te staan.
Kwesties als de ambtswoning, de salariëring, de onkostenver
goeding en het onderhoud van de tuin houden de gemoederen
bezig. Het zijn allemaal zaken waarover een burgemeester in z’n
gemeente moeilijk kan praten. Hij raakt dan altijd in een
onaangename positie verzeild”. Aan het woord is burgemeester
H. Vonhoff van Utrecht.
Ijj»- jpii""'«wwuj;
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook. Bel voor informatie: 070-653955.
SINGER
ec.
fll
sloteru
x
8
NS acht zich ingespeeld
(Van onze redactie binnenland)
op volgende koudeperiode
NS-directeur Hasselman
de treindienst. Er schortte nogal wat aan
gegevens over de in die situaties dikwijls
het land getroffen door drie periodes van
314
t
(ADVERTENTIE)
aim,
V
i.
uur
men
i.
(ADVERTENTIE)
78-43
12
0
g ver
in de
Mee
uitge
1/18220
>9
)0
)0
30
7
5
424
47(
3
6
- zowel via de media als op de stations -
lijkt daarin een prominente plaats te krij-
vertaling ervan teneinde het reizende en
nog thuis zittende publiek in te lichten. En
al snel werd er schamper gelachen: einde-
van hoe grote waarde het bedrijf voor de
samenleving is, en dan rijden er geen
treinen.
Reden er „geen treinen”? Afgaande op
wat de heer Hasselman „uit het hoofd,
niet precies maar wel bij benadering”
„Zonder er tragisch over te willen doen:
het burgemeestersambt is een eenzaam
ambt. Vooral in een kleine gemeente heeft
de burgemeester een geïsoleerde positie.
Hij beschikt niet, zoals ik in Utrecht, over
een team full-time bestuurders en een
groot ambtelijk apparaat. Hij kan niet
praten over kwesties die hem in materieel
opzicht raken. Wat voor gezeur is er niet
geweest over de ambtswoning en het on
derhoud van de tuin van sommige burge
meesters. Voor deze twee kwesties ont
breekt een behoorlijke regeling. Zo n re
geling zou moeten verhinderen dat iedere
keer weer heftige discussies ontstaan als
een burgemeester van gemeente veran
dert". vindt Vonhoff.
„Een andere kwestie is de benoemings
procedure. De burgemeester van een klei
ne gemeente die carrière wil maken en
solliciteert naar het ambt 'in een grotere
gemeente, dreigt op een heel vervelende
manier in discussie te komen. Zijn naam
wil nog wel eens tijdens de benoemings
procedure over straat komen, hetgeen na
re gevolgen voor hem kan hebben”.
Toen Vonhoff in augustus 1974 burge
meester werd van Utrecht, bestonden er
al drie burgemeestersvakbonden: de alge
mene, een katholieke en een christelijke.
Tot geen van deze drie voelde hij zich
aangetrokken. „De eerste valt onder de
ABVA en stelt zich zeer duidelijk op in de
lijn van een socialistische politiek. Het is
natuurlijk hun goed recht om zo'n prepon
derant (overwegend, red.) politiek stand
punt in te nemen. Alleen, ik voel me er niet
toe aangetrokken. Hetzelfde geldt voor de
katholieke en de christelijke bond. Die
hebben een andere achtergrond dan ik.
Het aantrekkelijke van de organisatie
waarvan ik lid ben, is z’n pluriformiteit:
hij overkoepelt mensen van verschillende
politieke richtingen".
„Overigens ben ik van mening dat de
vakbeweging in z’n algemeenheid een heel
zinnige funktie heeft in de samenleving.
De Spoorwegen hebben in de afgelopen winter te kampen gehad met defecten aan motoren,
automatische koppelingen, bovenleidingen en deuren. Op de foto ploegt een trein zich door de
sneeuw op het baanvak Buitenpost-Grijpskerk. Deze was in staat zijn bestemming te bereiken. Er
waren echter ook veel treinen die strandden in de sneeuwhopen en uitgegraven moesten worden.
De kapitaalvergroting heeft te maken
met het niet doorgaan van de samenwer
king met Noorwegen. Noorwegen zou een
belang van veertig percent in Volvo ver
werven voor 880 miljoen kroon (ongeveer
345 miljoen gulden). Het Noorse parle
ment wilde er echter niet aan. De Zweedse
automobielfabriek heeft de komende vijf
jaar ongeveer een miljard kroon aan ex
tra kapitaal nodig. Het ligt in de bedoeling
jaarlijks voor 100 tot 200 miljoen kroon
aandelen uit te geven, voor een deel in
Noorwegen.
i
ische
en
rsen
r dit
i euvel
aan.
STOCKHOLM (ANP). Volvo heeft
besloten tot de uitgifte van aandelen ten
bedrage van 212 miljoen kroon (ongeveer
97,5 miljoen gulden) en verhoging van het
dividend over 1978 van zes tot zeven kroon
per aandeel. De aandeelhouders moeten
de besluiten nog goedkeuren.
Aandeelhouders kunnen voor elke vijf
aandelen die ze al bezitten een nieuw
aandeel kopen voor zestig kroon. Volgens
voorlopige cijfers is de winst van het
Zweedse automobielconcern in het afge
lopen jaar met 300 miljoen kroon (138
miljoen gulden) gestegen. In 1977 werd
een winst van 465 miljoen kroon gemaakt.
iiir
De schoenenverkoop is hiermee na een
inzinking van enige jaren terug op het peil
van 1971. In 1975 werd nog slechts drie
paar per persoon gekocht. In 1976 was dit
gestegen tot 3,3 paar per persoon.
- k- ~’s-
De schoenspeciaalzaken in stadscentra
hebben een veel grotere omzet en betere
financiële resultaten dan de bedrijven in
de kleinere winkelcentra. Bedrijven met
een omzet tot 300.000 gulden wisten in
1975 en 1976 geen positief economisch
resultaat te boeken.
i
met een lokomotief voor-en achter over
één spoor heen en weer, zodat vastgevro
ren wissels en trekdraden van de mecha
nische seinen geen weerkerend probleem
vormden. De treinen reden niet alleen met
gewone passagiers, maar vervoerden ook
zieken en gladheidsslachtoffers en een
enkele maal werd de trein gebruikt om
een partij brood op te zenden - een wagen
vol.
Wat bleef was het euvel van telkens
opnieuw, nu hier, dan daar uitvallende
treinen. Defecten aan motoren en aan
automatische koppelingen. Deuren die
hetzij gesloten, hetzij geopend, vastvroren
door stuifsneeuw die in de deurkasten
terecht kwam en bij elke beweging werd
aangestampt. Totdat zoveel deuren on
bruikbaar waren dat op het treinstel niet
meer kon worden gerekend. „Dat bete
kende dat elke avond opnieuw in het hele
land moest worden geteld hoeveel materi
eel in rijdbare staat was", aldus Daniels.
„Elke avond kregen we die overzichten
van de 20 rayonverkeersleidingen, en aan
de hand daarvan moest voor de volgende
dag de treindienst worden opgezet".
Bij NS nam een team van spoorbazen
(zoals chefs in NS-jargon worden ge
noemd) dat qua beslissingsstructuur
overeenkomst vertoont met dat van ka-
LONDEN (DPA). Door het bezoek
van een belastinginspecteur heeft het
Londense dagblad The Sun een aan
zienlijk verlies geleden. Twee miljoen
exemplaren van de editie van gisteren
konden de deur niet uit omdat „zwart
werkers” vanwege het bezoek van de
belastingambtenaren thuis waren ge
bleven.
Zondagavond waren de belastingin
specteurs al voor het eerst bij de kran
ten langs gegaan om ter plekke belas
ting in te houden van de lonen van de
zwartwerkers. Bij veel kranten en
vooral bij de zondagsbladen, werken
veel mensen bij de verpak- of verzend-
afdeling zwart. Velen werken onder
bijnamen als Micky Mouse of William
Shakespeare. Geschat wordt dat de
staat hierdoor per jaar ongeveer een
miljoen pond (vier miljoen gulden) aan
belasting wordt onthouden.
pingen en andere bijzondere omstandig
heden, de dagelijkse leiding in handen. De
managers van het spoorwegbedrijf en
vaklieden die het meeste allemaal al eens
eerder hebben meegemaakt.
Hasselman wijst erop dat de manier
waarop de NS’ers de zaken nu hebben
aangepakt en de ervaringen die zij daar
mee van hoog tot laag hebben opgedaan,
hem de betrekkelijke zekerheid geven dat
indien de volgende winter weer zo genade
loos toeslaat, de kans op verstoringen
aanzienlijk kleiner is.
De vorige felle winter was die van 1962-
’63. „Sindsdien", aldus Hasselman, „zijn
er duizenden nieuwe mensen bij NS ko
men werken, terwijl duizenden anderen in
nieuwe functies gekomen zijn. Op zijn
manier moest vrijwel iedereen leren in
spelen op de nieuwe toestand. Maar het is
goed te merken geweest dat de mensen
hun kansen hebben aangegrepen".
overleg met minister Wiegel hun zin heb
ben gekregen, houdt de prijscompensatie
voor ambtenaren in het vervolg op bij een
inkomen van 45.000. Vonhoff, goed voor
145.000 per jaar, heeft er dan ook een
uitsproken mening over. Hij verwerpt ze
volledig. Waarom? Vonhoff: „Aftopping
Singer naaimachine type 377 ter waarde van 1499,-
Stabiele portable zig-zag naaimachine. Semi lichtgewicht
met handgreep Tal van
interessante extra’s,
zoals een liggend spoel-
klosje voor de naald en
exclusieve naaldhouder
Als u niet wint is er al
een automatische Singer
zig-zag voor f 349,-
(Evt. prijswijzigingen
voorbehouden
Burgemeester Vonhoff van Utrecht is lid van de
Centrale voor Hogere Ambtenaren. Hij vindt dat
de vakbeweging een heel zinnige functie in de
samenleving heeft.
„Als ik sommige vakbondsfiguren hoor
praten over „pakken, over afnemen en
over dubbel-pakken”, kan ik me niet aan
de indruk onttrekken dat de informatie
naai- hun respectieve achterbannen niet
overal even zuiver is. Dat kan niet anders
overkomen dan dat het gaat om vermin
dering van inkomen. Dat is het niet, het is
vermindering van groei. Maar terug naar
de aftopping. Het enig juiste verdelings
mechanisme voor de hogere inkomens is
de belasting. Ik ben tegen nivellering van
inkomens en daarmee voorstander van
de-nivellering, omdat nivelleren leidt tot
het in werking treden van allerlei afweer
mechanismen".
„Zo’n afweermechanisme is bijvoor
beeld de auto van de zaak. Ook ik heb een
dienstauto. Je schrikt als je ziet wat er de
afgelopen 25 jaar aan dienstauto’s in het
bedrijfsleven is bijgekomen voor bepaal
de inkomensgroepen! Je kunt dan voor
het oog van de wereld wel prachtig nivel
leren, maar in wezen is er niks veranderd!
UTRECHT. Begin april zal een plan
tot kostenbeheersing in de gezondheids
zorg bij de/Tweede Kamer worden inge
diend. In dit voorstel zal zowel aandacht
worden besteed aan de omvang van de
zorg als aan tarieven en prijzen. Dit blijkt
uit mededelingen van staatssecretaris me
vrouw Veder-Smit (Volksgezondheid), gis
termorgen bij de opening van de tiende
„Medica”, een tentoonstelling van medi
sche en aanverwante apparatuur.
Het bezuinigingsplan wordt gemaakt op
grond van de motie-Lubbers (CDA), aanv
aard tijdens het debat over „Bestek ’81",
in december 1978. Daarbij werd van de
regering gevraagd een alomvattend
overzicht van mogelijkheden tot bespa
ring van uitgaven te verstrekken, omdat
de Kamer de voorgestelde eigen bijdragen
een te eenzijdige maatregel vindt. Aan
vankelijk had mevrouw Veder het plan
voor begin maart toegezegd.
DEN HAAG (ANP). In 1978 zijn er in
Nederland ongeveer 50 miljoen paar
schoenen verkocht met een totale waarde
van ongeveer twee miljard gulden. Dat
was ongeveer even veel als in 1977 en
komt neer op 3,6 paar per persoon, zo
blijkt uit een rapport van het Economisch
Instituut voor het Midden- en Kleinbe
drijf.
„Om een klein voorbeeld te geven,
Zwollenaren plaatsten op zeker moment
een rij VAM-wagens (vuilafvoerwagens
die hoger èn lager staan dan de gemiddel
de goederenwagen) als een permanent
scherm tegen stuifsneeuw op het emplace
ment, zodat de achterliggende wisselgroe-
pen beschermd en bruikbaar bleven".
Of vanuit een andere benadering, in de
woorden van NS’ chef van de centrale
verkeersleiding M. Daniels: „We waren al
blij als ze reden”. Nogal verrassend voor
iemand van de afdeling waar ervaren,
over het algemeen niet piepjonge ver
keersleiders - in ploegen, veertien tegelijk
- in de omstandigheid kwamen te verke
ren dat ze nu eens naar hartelust konden
„treintje spelen", zoals een hunner het
noemt, want er moest onafgebroken wor
den ingegrepen in de dienstregeling.
,,’t Waseen en al rood”, zegt laconiek de
man bij de normaal 'zwarte grafiek van
wat tegenwoordig Nederlands drukste
baanvak blijkt te zijn, Den Haag HS-
Rotterdam CS (Amsterdam-Haarlem tot
voor/een jaar of tien), doelend op de vele
wijzigingen die op de dag zelf in de trein
dienst moesten worden aangebracht.
Drie kwart van alle treinen was onder
weg, aldus Daniels, „maar met vertragin
gen tot dertig minuten”. De intercity's
vielen daar nog buiten, want die reden in
het geheel niet. Voor passagiers die verder
moesten dan het eerstvolgende spoor-
wegknooppunt betekende dat in veel ge
vallen overstappen op een andere trein-
met-vertraging, zodat het - op 5 januari
bijvoorbeeld - voorkwam dat een gewoon
lijk eenvoudige trip van Utrecht naar Den
Haag de vorige-eeuwse reistijd vergde
van twee uren.
Toch, zo vervolgt Daniels, was met en
kele uitzonderingen geen enkel traject
langer dan een halve dag buiten dienst. De
uitzonderingen waren van Leeuwarden
naar Groningen en Meppel, en van Gro
ningen naar Delfzijl en Roodeschool. Niet
dat daar in het Noorden in het geheel geen
verkeer meer was. Op de delen die berijd
baar waren, werd de treindienst uitge
voerd.
Soms op weinig alledaagse wijze, van de
nood een deugd makend. Treinen reden
'T
Van de andere leant was er echter de
passagier, die de trein aangreep om toch
nog ergens te komen, maar ondervond dat
dat niet, of met grote vertragingen ging.
„De kritiek kwam niet zozeer van de fo
rensen”, zegt Hasselman, „maar het meest
van de vele nieuwe klanten".
Niet steeds terecht naar Hasselmans
oordeel, want „onervaren als ze zijn, zou
den ze ook in de zomer meer tijd nodig
hebben gehad om hun weg te vinden".
Ietwat sarcastisch voegt hij eraan toe:
„Het waren vooral deze klanten die de
meeste moeite hadden met het feit dat zij
zelf geen, en NS wel last had van stuif
sneeuw”.
In dit verband wijst Hasselman erop dat
terwijl in Nederland de treindienst nu al
weer meer dan een week geheel normaal
is, in landen met veel grotere wintererva-
ring de vertragingen nog steeds door
werken.
„Goederenwagens uit Oost-Europa ko
men hier met weken vertraging binnen.
Naar Kopenhagen rijden tot 4 maart geen
dóórgaande treinen. In Noorwegen be
staan nog vertragingen van vier a vijf uur
en in het gebied van Stockholm waren op
zeker moment 400 defecte treinstellen. In
Noord-Duitsland en Groot-Brittannië zijn
sommige baanvakken nog steeds ge
sloten
Toch geeft het een en ander NS aanlei
ding in internationaal verband eens ter
sprake te brengen hoe het rollend materi
eel minder kwetsbaar kan worden ge-
maakt. „Dit alles is meer dan alleen een
kwestie van analyseren. We moeten deze
zaken bekijken tegen de achtergrond van
de investeringen die ze vergen, zowel in
tijd als in geld. Technisch is voor alles een
oplossing te bedenken, maar dikwijls is de
uitvoering daarvan, gezien de kosten die
ermee gemoeid zouden zijn of de rest
waarde van het materieel, niet verant
woord".
Wanneer het weer gebeurt, wil NS gro
tere bedrijfszekerheid. Verwerking en
verstrekking van de informatiestroom is
daarin één element. Betrouwbaarheid van
elektrische installaties en wisselstraten
een ander. De beveiliging heeft het geluk
kig nergens laten afweten. Hasselman:
„Er is niet één ongeluk gebeurd”.
De aftopping van de prijscompensatie
raakt de burgemeester direkt. Nu drie van
de vijf ambtenarencentrales in het
is een verkeerde zaak. Ik vind dat de
prijscompensatie ook voor inkomens bo
ven de 45.000 moet blijven gelden. Alle
ambtenarenorganisaties moeten zich
overigens goed realiseren dat het bij de
voorgestelde bezuinigingsvoorstellen gaat
om een vermindering van groei”.
Ik ben al m’n hele leven georganiseerd
geweest. Al in mijn lerarentijd was ik
vakbondslid en in bepaalde kwesties advi
seur voor de ABOP (de Algemene Bond
van Onderwijzend Personeel). Totdat ze
zich aansloten bij het NVV. Toen ben ik
uitgetreden. Ik neem het niemand kwalijk
dat hij een keuze doet voor het socialisme,
ik zie de socialisten overigens helemaal
niet als boe-lieden, maar ik ben zelf geen
socialist en wens aan die keuze dus niet
mee te doen”. Vonhoff is zelf lid van de
Centrale voor Hogere Ambtenaren
(CHA).
Een evaluatieteam van NS, aldus Has-
39! selman, onder wie de dienst van exploita-
s tie, de uitvoerende dienst, ressorteert, is
thans bijna rond met een voorlopig rap-
66,i port ovèr hoe een volgende keer veel on-
Jj’ heil kan worden opgevangen en verme-
D'r heeft alleen een verschuiving plaats
gevonden van een inkomensbestanddeel
uit de privé-sfeer naar^een af gewentelde
sector. En hoe meer controle van bovenaf,
hoe meer afweermechanisme. Ik denk dat
het er in de Sovjet-Unie vol van zit. Als je
daar een bepaalde rang hebt, kunt je
kopen in winkels waar anderen niet mo
gen komen”.
Het laatste onderwerp: de 35-urige
werkweek. Hoeveel uur maakt u zelf? „De
tijden zijn nog wel eens ongelijk. Maar
normaal gesproken begint mijn werkdag
om half negen op het stadhuis. Het einde
is, met de stukken mee naai' huis, laten we
het mooi houden, om elf uur ’s avonds”.
Dus als er iemand korter zou moeten
gaan werken, bent u dat wel? „Hè
Nee! Ik denk dat mensen die zo erg den
ken aan vrije tijd en verkorting van de
arbeidstijd een erg ongelukkig leven heb
ben. Als je zo weinig bevrediging vindt in
je werk dat het hoofddoel in je leven
wordt het streven naar vrije tijd”.
„Ik denk dat een vak al;s burgemeester
niet erg deelbaar is. Hoewel, Utrecht had
in vorige eeuwen twee burgemeesters in
dienst: een binnen- en een buiten-burge-
meester. Die dan ook nog fraaie bodes
achter zich aan hadden lopen. Laten we
het er op houden, dat ik de funktie van die
twee alleen af kan
2131
137,
306 weet te melden, viel dat nogal mee. Werd
1 het land getroffen door drie periodes van
fondse onbegaanbare wegen (vanaf 29 december,
de ijzel vanaf 20 januari en vanaf 14
februari), NS heeft van de spekgladde
9' ijzel in de tweede periode weinig hinder
T ondervonden. Voornaamste oorzaak
daarvan was eenvoudig dat de grondvorst
oteerij die de regen deed bevriezen, niet tot de
bovenleiding reikte.
Dat was dan weliswaar een meevaller,
maar intussen kostten de eerste- en de
derde periode NS zoveel materieel en niet
zelden ook een baanvak, dat al met al twee
maanden lang, tot eind februari, er flink
wat minder treinen reden. Hoeveel min-
dert'LGewoonlijk hebben we, behalve op
vrijdagmiddagen, een reserve van zeven a
acht procent. Nu kwamen we 15 tot 25
procent (zitplaatsen) te kort”, zegt Has-
j selman.
1.
1
1
,d lijk krijgt NS de kans iedereen te tonen
I -1-x--■- i_-x j-
I
109,
44,81
137,7
1.1
135,00
41,0
7,2i
83, 5
19,1
48,S
108,81
33.6
52,5
47,8
67,0
28,0
52,
128,0
102,0
85,5
31,1
92,81.
65,3
112,
50,1
36,
32,5
71,! r
73,C
44,1
i 38,!
636,1
43,1
55,1
48,1
41,1
41,
130,1
36,
39,1
51,1
'3;
50,1
135,
f -
heil kan worden
50’ den. Vooral de informatie aan het publiek
51,
111,
41,
28, gen. Meer wellicht dan de aanpassing van
68,
57,
92, de interne verzameling en verwerking van
46,
32,
58 snel wisselende stand van zaken, en de
89,
49,
49,
163,
32?
113,
48,
48
290
