Wayenberg brengt Grieg tot leven op NPO-concert
mislukt
een
Boek van de maand
weer
Bemiddeling in
toneelconflict
J
In speciale Boek van de Maand
oplage f22,50. Na 31 maart f37,50.
Saaie dramatisering van
uitgeblust leven
Over de dag dat de rails
krom trokken en de koeien in
de IJssel zwommen...
Over noodweer, zeilweer,
elfstedentochtweer en honde
streekgenoten
exposeren
Landschap als traditioneel
thema nog springlevend
w
Hong Kong
van Harr Scheffer en Peter Blankestijn in Haarlem
Rotterdams orkest
boekt succes in
j Exposities
Jail Warehouse in Mickery
f ’al
Irj
ij
15
KUNST
MAART
19 7 9
WOENSDAG
7
J
E
Corrie Wortel
162
HAARLEM. Hoe zou je Ko-
daly’s Hdry Jdnos-suite authen
tieker te horen kunnen krijgen
dan met een Hongaar achter de
directielessenaar. En zeker als
het om een musicus gaat met het
ware Slavische temperament
zoals bij Miklós Erdelyi het ge
val is blijft er wat dat betreft
weinig te wensen over.
g_
N
De mens en het
weer. Een schitterend kijk-, lees- en
opzoekboek.Geschreven door Chriet Titulaer.
Een boek dat zo’n 70 onverwachte aspecten van een alle
daags onderwerp behandelt. Zoals „weer en veiligheid” of
„weer en economie”: energie, kleding, werkgelegen
heid, landbouw; verder over windwijzers, molens,
kunst, wadlopen etc.
Dit alles rijk geïllustreerd met meer dan 300
foto’s,waarvan 160 in kleur.
onderhuidse spanning
jr
us
ge
I
I
(ADVERTENTIE)
I
4
N
lüb
CEES STRAUS.
ir DANIEL WAYENBERG
men, die artistieke lading was vanaf de
eerste maat voelbaar.
Erdelyi moet éen meester zijn met een
uiterst fantasierijk gevoelsleven, die daar
bij de grenzen van alle mogelijkheden
binnen de stijl feilloos aanvoelt en boven
dien over voorname smaak en grote zelf
beheersing beschikt, waardoor een ro
mantische gedrevenheid zijn intrede in
het musiceren kan doen, zonder dat de
klassieke structuur van zo’n Haydn-sym-
fonie ook maar enigszins geweld wordt
aangedaan.
/eek
>pen
■>nd-
arde
aan-
De VNT heeft 23 februari het stichtings
bestuur en de werknemers van de Noor-
der Compagnie voorgesteld een „commis
sie van wijze lieden” de bemiddeling op te
dragen als aan een aantal voorwaarden
zou worden voldaan. Deze voorwaarden
behelsden dat het stichtingsbestuur het
collectieve ontslag zou intrekken en de
Kunstenaarsorganisatie NW, die de be
langen van de acteurs behartigt, geen ge-
Van Corrie Wortel is bekend dat ze
bedreven is in het maken van wandkle-
(Beide exposities lopen tot het einde
van deze maand. Gebouw Noord-Holland
is op werkdagen geopend van 9-17 uur.
Bij de SBK kan men op dinsdag tot en
met vrijdag terecht van 13-17 uur, op
zaterdag vanaf 11 uur en bovendien op
donderdagavond van 20.-22 uur Deze ope
ningstijden gelden vanzelfsprekend ook
voor de uitleen).
in Japan aangekomen, waar
helft van de toernee plaats-
In Mickeryview nummer 6 (het eigen
informatiebulletin van Mickery) wordt
hetgeen het in 1977 ontstane Jail Ware
house doet vergeleken met de produkties
van de eveneens Engelse groep Hesitate
Demonstrate, die in november vorig jaar
in Mickery te zien was met No Regrets.
Die vergelijking gaat inderdaad op. Even
als de voorstelling van Hestitate is ook
deze van Jail Warehouse vooral beeldend.
Het is een aaneenschakeling van scènes
die gevoelig worden opgelicht en die sa
men een beeld geven van het monotoon
ervaren leven van Louisa Jane die zo’n
sterke band heeft met haar bloemen dat
ze zelf de pijn voelt als ze een stukje van
de stelen moet afknippen.
In Louisa-Jane Plampin zitten langduri
ge stukken verveling. De paar scènetjes
die even kortstondig intrigerend werken
kunnen dat niet goed maken en het maakt
dat ik in verbeten gevecht raak met Klaas
Vaak. Toch lukt het de actrice even het
Mickery-publiek in verwarrende onge
rustheid te brengen. Dat gebeurt als op de
fraai groen uitgelichte keukenaanrecht
twee elektrische broodroosters rokend de
geur van vers geroosterd brood in een
schroeilucht laten overgaan. Het wordt
iemand op de eerste rij te warm voor de
voeten en hij staat op en opent het meest
walmende rooster. Onmiddelijk slaat het
licht uit.
Intrigerend is de voorstelling eigenlijk
alleen in het begin. Louisa-Jane Plampin
zit dan in ruim vallende lingerie aan een
pub-tafeltje te kaarten met een denkbeel
dig persoon. Een mooi ogend beeld, detail
van een toneelbeeld van een georganiseer
de troeperigheid zoals in het verleden de
People Show wel gebruikte. Maar het
waarom van de entourage wordt niet dui
delijk gemaakt en in de voorstelling die
dan begonnen is blijft echter dramatisch
kracht uit, op die paar korte scènes na
zoals het bloemensnijden en het omver
slaan van drinkglazen met een croquet-
hamer.
Het leven van het meisje Louisa-Jane
maakt een uitgebluste indruk en wordt
ook in die sfeer door Laura Gilbert uitge
beeld. Dat maakt de confrontatie mat en
teleurstellend. Tot en met 18 maart in
Mickery te zien, komt niet in het circuit.
KO VAN LEEUWEN
DE
123)
die
wi
ling
IN
Hoe soepel ook wist deze 50-jarige diri
gent het NPO Daniel Wayenberg te laten
volgen in de wisselende stemmingen van
het Pianoconcert van Grieg. Met het ac
cent op de helderheid kwam Griegs be
roemde opus met brede adem tot leven.
Wayenberg was steeds paraat om met
reliëfrijke pianistiek de geëigende kleur
aan zijn soli te verlenen, in een expressie
ve opzet die zo mogelijk nog uitbundiger
door Erdelyi met het NPO in de orkest
partijen werd beantwoord.
JOHAN VAN KEMPEN
S 3
tel.
3u
/an
1.
*S-
IAN
Deze aanbieding is geldig t/m 31 maart. Echter zolang de voorraad strekt.
Het zal dan ook voor het vele en enthou
siast reagerende publiek, dat gisteravond
het Haarlemse Concertgebouw vulde om
het zesde A-serieconcert van het Noord-
hollands Philharmonisch Orkest bij te
wonen, niet ontgaan zijn dat de betreffen
de, op de Folklore gebaseerde partituur
van Kodaly met de meeslepende zigeu
nerdans als voorlaatste deel heel direct
vanuit de oorspronkelijke creatieve im
puls en meer dan ooit bevrijd van alle
eventueel knellende banden van welke
academische geest dan ook, werd gereali
seerd.
Want Miklós Erdelyi, die dit abonne
mentsconcert leidde, musiceert „los” van
de noten. Niet omdat hij alles uit het hoofd
dirigeert, maar omdat zijn vertrouwdheid
naar letter en (vooral) geest, het hem toe
staat om van binnenuit te interpreteren.
Die omstandigheid had zich al meteen
op dit concert aangediend in een onalle
daagse vertolking van Haydns Symfonie
nr. 94, waarin de paukenslag waaraan dit
werk zijn bijnaam dankt, nu eens een keer
niet werd overdreven, laat staan als ge
bruikelijk goedkoop effect werd uitge
buit.
Erdelyi heeft het ook nergens nodig om
zijn publiek op een dergelijke sensatie te
tracteren, want het is veel meer de onder
huidse spanning waarmij hij boeit en die
de kracht van zijn vertolkingen bepaalt.
Geen spanning om de spanning dus, maar
louter en alleen om de muziek van passa
ge tot passage te doen opbloeien. Daar is
Erdelyi wezenlijk op uit. En al is het NPO
best weleens accurater uit de hoek geko-
HAARLEM. Traditionele thema’s in
de schilderkunst blijken een hardnekkig
leven te leiden. Avant-garde stromingen
ten spijt worden onderwerpen als stille
ven, portret, naakt en zelfs het genre
vaak nog optimaal in ere gehouden. Mis
schien is van dit rijtje het landschap wel
het meest geschilderde thema; hoe vaak
gebeurt het niet dat we het op exposities
in onze omgeving tegen komen? Zoals
ook deze keer weer het geval is met \twee
best aardige exposities bij respectievelijk
Gebouw Noord-Holland aan de J. J. Ha-
melinkstraat en de Stichting Beeldende
Kunst aan de Gedempte Oude Gracht.
Beide exposanten tonen elk op hun ma
nier aan, dat het landschap als schilders-
onderwerp nog springlevend kan zijn,
mits de betrokken maker er al zijn eigen
opvattingen in kwijt kan en wil.
gemaakt, van een ander een radio-uitzen-
ding. Zaterdag 17 maart keert het orkest,
dat op donderdag 15 februari aan zijn
toernee begon, naar Nederland terug
den. Anderhalf jaar geleden begon ze ech
ter naast deze kleden met het vervaardi
gen van poppen. Ze heeft die activiteit
heel lang voor haar zelf gehouden, nood
zakelijk als ze het vond dat het publiek
haar als wandkledenmaakster bleef ken
nen. Op aandringen van de SBK komt ze
nu echter, voor het eerst, met haar poppen
naar voren die in het keldertje een vrolij
ke kinderkamer vormen.
Corrie Wortel maakt ze heel guitig, met
koppetjes van sneldrogende klei en met
jurkjes aan uit grootmoeders tijd. Ze lij
ken een beetje antiek, maar ze zijn veel
grappiger dan de wat starre gezichten
waarmee de bric-a-brac poppen vaak de
wereld in kijken. Corrie Wortel is trou
wens heel goed in staat om zo’n beetje
persoonlijkheid al in die baby-faces te
leggen, ze variëren van dom en naïef tót
slim en wijs.
Behalve de allereerste pop die Corrie
Wortel maakt. Dat werd een slachtoffertje
van haar eigen kunnen: de huidskleur
werd tijdens het boetseren zo grauw dat
hei arme schepseltje wel onder haar han
den moest overlijden. Een treurige disso
nant dus in deze zo blije kraamkamer.
ROTTERDAM. Het optreden van
het Rotterdams Philharmonisch Orkest
tijdens het Arts Festival in Hong Kong is
volgens de leiding een „ongehoord” suc
ces geworden. Het staat vrijwel vast dat
het orkest binnen enkele jaren opnieuw
wordt uitgenodigd om in Hong Kong con
certen te geven. Dat is in de zeven jaar
van het bestaan van het festival nog niet
eerder voorgekomen, zo meldt het orkest
vanuit het Verre Oosten. Inmiddels is het
gezelschap
de tweede
grijpt.
1
Zowel de pers als het publiek in Hong
Kong toonde groot enthousiasme voor de
tien concerten van het Rotterdams orkest.
De Engelstalige bladen, de Hong Kong
Standard en de South China Morning
Post, hadden lovende kritiek over de uit
voeringen van het orkest, die de hoofd
moot van het festival vormden. De diri
genten Edo de Waart en David Zinman
ontvingen een langdurig applaus van de
uitverkochte zalen.
In Japan zal het orkest optreden in
Kokura, Fukuoka, Hiroshima, Osaka, Ko
be, Shizuoka en Tokio. Van een van de
uitvoeringen wordt een televisie-opname
AMSTERDAM (ANP). De poging om
het conflict tussen acteurs en het stich
tingsbestuur van de Noorder Compagnie
via bemiddeling op te lossen is mislukt.
Dit heeft de werkgeversorganisatie Vere
niging van Nederlandse Toneelgezel
schappen (VNT), die het initiatief tot de
bemiddelingspoging heeft genomen, mee
gedeeld.
Komende zondagmiddag (16-18 uur)
gaat bij Galerie Fagel, Prinsengracht 723
in Amsterdam een expositie open van
werk van Ger Daniëls. Deze Haarlemse
kunstenaar, van wie bij Fagel aquarellen
en tekeningen worden geëxposeerd, be
hoort tot het post-fotorealisme. De ten
toonstelling, die tot 7 april duurt, is op
dinsdag tot en met zaterdag van 13-18 uur
geopend.
Schilderijen en batiks van Dorothee
Manasse-Meertens uit Haarlem worden
samen met schilderijen en keramiek van
Ivan Ingen nog tot en met 17 maart ten
toongesteld in de Eilandgalerie aan de
Wielakkerstraat 2 in het centrum van Arn
hem. De galerie is op donderdag van 17-21
uur geopend, op vrijdag van 12-18 uur en
op zaterdag van 11-17 uur.
Tot en met 20 maart is bij Kunsthandel
Ina Broerse in de Nieuwe Spiegelstraat 57
in Amsterdam keramisch werk te zien van
Lia Moes uit Bloemendaal samen met
olieverven en aquarellen van Hélène Bue
no. De plastieken van Lia Moes zijn geïn
spireerd op natuurvormen waarbij vooral
het ontluikende leven de voorkeur heeft.
Men kan er van dinsdag tot en met zater
dag van 10-17 uur terecht.
In Museum Fodor, onderdeel van de
gemeentelijke musea in Amsterdam dat
gevestigd is op de Keizersgracht 609, is
een groepsexpositie te zien waaraan
wordt deelgenomen door de Haarlem
mers Sjoerd Buisman met groeiprocessen
en Mari Boeyen (diverse technieken) en
John Liggins met een fotoproject. Tot en
met 16 april, op maandag tot en met
zaterdag van 9.30-17 uur en op zondag van
13-17 uur geopend.
Miklos Erdelyi boeit met
rechtelijke stappen tegen het bestuur zou
nemen. Bovendien stelde de VNT voor de
ontslagdata in de cao een maand op te
schuiven. De cao bepaalt namelijk dat het
bestuur alleen maar op 1 maart een ont
slagaanvraag kan indienen waarna dat
ontslag dan op 1 mei ingaat. De VNT
wilde daar april en juni van maken.
Met dit Voorstel is de KO-NW niet
akkoord gegaan. De kunstenaarsorgani
satie is van mening dat dan tijdens de
bemiddelingspoging de ontslagdreiging in
de lucht blijft hangen, omdat het bestuur
dan per 1 april alsnog ontslag voor alle
acteurs kan aanvragen. Bovendien, aldus
een woordvoerder van de KO-NW, is de
oorzaak van het conflict nog niet wegge
nomen.
Inzet van het conflict is de weigering
van het bestuur om de artistiek directeur
van het gezelschap, Zdenek Kraus, te
handhaven.
De VNT vindt nu dat de KO-NW de
bemiddelingspoging heeft laten stranden
door niet akkoord te gaan met een van de
voorwaarden. De Kunstenaarsorganisatie
zegt evenwel niet akkoord te kunnen gaan
met een situatie, waarin ontslag op ter
mijn” als dreiging blijft bestaan.
AMSTERDAM. Een meisje in een
bloemenwinkel, haar tedere gevoelens ge
symboliseerd door het kortstondige bloe-
menbestaan (schoonheid die vlug ver
welkt). Een meisje dat verder leeft met
alledaagse besognes en herinneringen.
Daarop is de voorstelling Bits of Louisa-
Jane Plampin gebaseerd, die dinsdag
avond in Mickery in première ging. Het is
de Engelse groep Jail Warehouse die er
mee komt. Het meisje dat Louisa-Jane
speelt is Laura Gilbert. Niet zichtbaar
voor het publiek krijgt ze assistentie van
Derek Wilson.
Harr Schetter Albaron. gouache
na bloei van de Haagse School die de tech
niek heel kalm beheerst. Dat type werk
heeft een poëtische lading die tot een
nadere kennismakking dwingt.
Ook bij Harr Scheffer vindt je een aan
toonbare wil om voorbij het detail te gera
ken. Maar Scheffer gaat zijn vormen dan
abstracter maken, hij verheft ze als het
ware tot grote, doorleefde en monumenta-
lè objecten die een eigen leven leiden. Bij
Scheffer ontstaat ook meer spanning in
zijn werk omdat hij feilloos het midden
weet aan te voelen tussen wat abstract
wordt en wat nog net herkenbaar is.
Er komt soms vrij onverwachts een heel
grappig fenomeen in zijn werk. Om dat
monumentale streven een bëetje te relati
veren vult Scheffer zijn grote vlakken met
textiele structuren op, of in ieder geval
iets wat daar op lijkt. Rotsformaties, luch
ten en grondvlakken hebben soms een
ruitjefestructuur zoals je dat zoet bij be
paalde theedoeken of gordijnstoffen. Het
geeft een onverwacht huiselijk sfeertje
dat helemaal niet misstaat.
Scheffer’s kleuren zitten over het alge
meen aan de zachte 1 ant. Hij brengt veel
pasteltinten in zijn werk waardoor het een
uitgesproken vriendelijke indruk maakt.
Voor een geprononceerde expressionist
die hij, zoals uit zijn vormentaal blijkt, is
dat eigenlijk nogal opvallend.
'ü- Laura Gilbert als het bloemenmeis/e Louisa-Jane Plampin in de produktie van Jail Warehouse.
(Foto Bob van Dantzig)
De twee schilders die nu niet eens zo ver
van elkaar exposeren, verschillen in stijl
als dag en nacht. Peter Blankestijn bij de
planologen is een impressionist die een
sferische verbeelding van de luchten
I weergeeft zoals hij die in Noord-Holland
zo vaak heeft gezien als inwoner van Oost-
Knollendam, een dorpje dat deel uitmaakt
van de gemeente Wormer en gelegen is
aan de Zaan vlak voordat deze uitkomt op
het Alkmaarder Meer. Harr Scheffer, wo
nend in het Brabantse Reuver, trekt regel-
matig naar Frankrijk om daar inspiratie
op te doen voor zijn monumentale en fors
opgezette olieverven en gouaches. Is Blan
kestijn de impressionist, Scheffer is veel
meer een expressionist die naar het we
zen, de kern van de dingen zoekt.
Je kan Blankestijn gemakkelijk en late
Turner-adept noemen. Deze Engelse schil
der die aan het begin van de vorige eeuw
I leefde, heeft in de loop van zijn schilders-
carrière veelvuldig de waarde en-het ka-
I rakter van het licht onderzocht. Uiteinde-
I lijk wilde hij niet anders dan dat licht
I schilderen waarbij iedere herkenbare
I vorm verloren ging. Je vindt dat ook
I enigszins bij Blankestijn terug. Hij geeft
I de horizon en ook het polderland zelf heel
I weinig gedetailleerd weer. Het gaat hem
echt om de luchten, hoe het licht dat langs
de wolken het bééld binnenkomt zich ge-
draagt, dat is zijn voorkeur.
Er zit in de aquarelleertechniek van
Blankestijn een zekere mate van monoto-
t nie die hij niet adequaat kan oplossen.
Soms lijkt het er op dat hij een gemakke-
lijke techniek en stijl heeft gevonden
1 waarop hij nog lange tijd kan doorgaan.
Een andere keer zie je toch wat meer
I doorwerking in zijn landschappen, maar
dan is dat zo beknopt gedaan dat hij
daarmee bewijst ook op de verkeerde weg
te zitten.
De meeste bevrediging geven zijn aqua-
f rellen waar hij zich het sterkst als tonalist
laat gelden. Je kan Blankestijn dan plaat
sen als een vertegenwoordiger van de
lij
B
