Wil de laatste Amsterdamse aannemer het licht uitdoen?’'
Kille dood
van
Handel
Schandaal
Onderzoek
Buurt houdt telefoonlijnen
stadhuis roodgloeiend
Eigen ontwerp
v
r Begroting op de
achterkant van
een sigarendoos?
i
■R
I
J
15
19 7 9
MAART
AMSTERDAM
D O N D E R D A G 8
9 9
Niets zeggen de” brief
van gemeentebestuur
over heroïneprobleem
F. J
inge
:s
Ergens anders
Dieptepunt
Objecten dood
V
Kort geding
Veel van de bouwvakarbeiders
die in Amsterdam voor een aan
nemer werken, wonen boven het
Noordzeekanaal. Bij hun sollici
tatie stellen zij de eis: werken o.k.,
maar ik wil voor half vier door de
Coentunnel zijn. Een kraanwa-
gen die een halve dag nodig is op
een bouwplaats in de stad, moet
vanwege fout geparkeerd staan
de auto’s ’s nachts worden aange
voerd en kan pas 24 uur later
weer verdwijnen. Een vrachtwa
gen met bouwmateriaal op het
werk krijgen in smalle straten
kost dagen. De minister heeft een
bedrag van 7,50 extra goedge
keurd voor elke geleverde kubie
ke meter beton, vanwege de onbe
reikbaarheid van de bouwter
reinen.
„De juiste vraag is: Hoe kunnen
de gezamenlijke Amsterdamse
aannemers voorkomen dat de
stoppen doorslaan, nu er waar
schijnlijk veel spanning op de
Amsterdamse bouwmarkt
komt?”
onder redactie van Theo van der Kaaij
te?
Bouw van nieuwe huizen in
onbetaalbaar
Amsterdam is
oor een
nr. 023-
O
■<-<
I
pij; blij-
r; direk
nds; ge
>00,- ge
net
p mulo
:t rayon
best goedkoper gebouwd worden, maar
dan moet de gemeente bestaande knel
punten wegnemen, met name in de stads
vernieuwingsgebieden. Of de laatste Am
sterdamse aannemer maar het licht uit wil
doen, zo stelt de VAB voor in een rapport,
waarin de problemen op een rijtje worden
gezet. De aannemers houden rekening
met het feit dat de tijd van grote bouw-
stromen nieuwe woningen op Amster
damse grond definitief voorbij is. De
stadsuitleg is opgebruikt en voor de ruim
40.000 officiële geregistreerde woningzoe
kenden moeten oplossingen gevonden
worden via renovatie, vullen van open
gaten en verdichtingsbouw (het bouwen
op niet benutte veldjes tussen bestaande
woningen in).
„Wij hebben de gemeente een beleid in
handen willen spelen”, zegt Auke Bijlsma
van de bewonersraad Nieuwmarkt, „ons
ning En op dat moment ligt de bouw
weer voor weken stil.”
De Amsterdamse aannemers voorspel
len in hun rapport een dramatisch diepte
punt van de woningbouw in dit jaar. In
1973 werden er nog 4388 vergunningen
afgegeven voor woningbouw, in 1977 bij
na 2400 en in de eerste helft van het vorig
jaar niet meer dan 185. Naast de strubbe
lingen met de vergunningenprocedure
noemen de aannemers als oorzaak voor
het inklappen van de woningbouw de ster
ke kostenstijging. De laatste drie jaar met
bijna dertig percent, volgens de aanne
mers veroorzaakt door de toenemende
variatie in de stedebouwkundige plannen.
De oorzaken zouden ook gelegen zijn in
het terughoudend subsidiebeleid van de
regering en het tekort aan vaklieden en
bouwmaterialen. Centraal in het rapport
staat de vraag waarom „Amsterdam het
duurste bouwt van het hele land.”
De voor stadsvernieuwing en woning
bouw verantwoordelijke wethouder Jan
Schaefer heeft de bal intussen k,eurig
naar de aannemers teruggespeeld. Bij het
in ontvangst nemen van het rapport ver
weet hij de VAB alle realiteit bij de prijs
vorming van woningbouwprojecten uit
het oog te hebben verloren. „Kom eerst
eens met reële prijzen, zodat we met el
kaar de bouw van woningen kunnen ver
snellen,” aldus Schaefer. Hij beweert dat
de aannemers hun vraagprijzen de laatste
drie jaar met veertig percent hebben op
geschroefd, terwijl het officiële Bureau
Documentatie Bouwwezen voor die perio
de een stijging van twintig percent op
geeft. Volgens Schaefer heeft de gemeen
te Amsterdam vruchteloos geprobeerd
Amsterdamse bouwbedrijven bij haar
projecten te betrekken. Op dit moment
wordt meer dan de helft van alle gemeen
telijke opdrachten uitgevoerd door bedrij
ven van buiten de stad. VAB-voorzitter
Terlingen geeft hiervoor als verklaring
dat bedrijven buiten de hoofdstad sneller
besluiten een project aan te gaan, omdat
zij de problematiek nauwelijks kennen.
Nu zou er al een tendens merkbaar zijn,
dat ook die bedrijven aan het terugkrab
belen zijn.
De barre winter heeft Artis veel on
gemak bezorgd, maar weinig slachtof
fers. De watervogels waren het slechtst
tegen sneeuw en ijs bestand. Het kwam
regelmatig voor dat vogels met bevro
ren poten moesten worden, af gemaakt.
Acht reigers en drie ooievaars zijn van
een kille dood gered door ze weg te
halen bij de muur van het tropisch
warme reptielenhuis. De dieren ston
den beschut, maar bevonden zich pre
cies in de ijzige drup van smeltend
sneeuw, afkomstig van het warme dak.
Een telling wees uit dat zeker 103 rei
gers Artis hadden uitverkoren als ver
blijfplaats voor de winter. Bij de roof
dieren waren het de drie Siberische
tijgers, die zich niets van de koude
aantrokken. Zij baggerden door de
sneeuw alsof ze thuis waren, in tegen
stelling tot de kleumende jaguars, poe
ma’s, panters en leeuwen. De rhesusa-
pen zijn van hun rots naar binnen
gebracht toen het al te koud voor ze
was. De dieren konden dit niet waarde
ren, wat zich uitte in ontstellende on
derlinge ruzies. De olifant Murugan is
ziek geweest. Artis neemt aan dat dit
kwam door de kilo’s sneeuw die hij
gewoon was buiten op te vreten.
rn Stad
Directeur Nieuwen weg van Bouw
en Woningtoezicht heeft toegegeven de
beschuldigingen aan het adres van zijn
inspecteur zó ernstig te vinden, dat een
onderzoek op zijn plaats is. „Praktij
ken als door de bewoners beschreven,
zijn natuurlijk onduldbaar”, aldus de
directeur. Ook wethouder Schaefer
heeft intussen een rapport opgevraagd
van Nieuwen weg over het gedrag van
de gewraakte inspecteur. Leden van de
gemeenteraad hebben aangekondigd
vragen te stellen. Inspecteur Bierman
doet zijn werk nu in andere Amster
damse buurten. Hij heeft opdracht ge
kregen zijn gezicht voorlopig niet meer
in de straten rond het Hoofddorpplein
te laten zien.
aanmer
aan: De
ing. Ca
De bom is gebarsten in de Amster
damse Hoofddorppleinbuurt. De be
woners, geteisterd als zij worden door
de horizontale verkoop van hun etage-
woningen tegen woekerprijzen, heb
ben een schandaal ontdekt. Inspecteur
Bierman van de gemeentelijke diensl
Bouw- en Woningtoezicht en als zoda
nig werkzaam in deze buurt, zou zich
openlijk uitspreken vóór de splitsing
van de etages en de rechten van de
bewoners onvoldoende beschermen.
Dat is dan zacht uitgedrukt. Adriaan
de Ruig van het huurderscomité: „In
specteur Bierman treedt niet op tegen
illegale sloop, verkrotting van de pan
den, intimidatie en andere overlast van
de horizontale verkoop. Bewoners die
bij hem komen klagen worden boven- 9
dien afgebekt”. Met name de bewoners
van de Bennebroekstraat zijn woedend
over het gedrag van de inspecteur. Een
door de buurt bezet gehouden woning
is kort geleden mikpunt geworden van
een knokploeg. Op last van de eigenaar
hebben deze mannetjesputters al her
haalde malen, ook ’s nachts, gepro
beerd de mensen uit de woning weg te
slaan. Inspecteur Bierman zou op
dracht hebben gegeven de ramen van
het huis te ontdoen van de gaasbe
scherming, door de buurt aangebracht
ter bescherming van de ruiten.
De beschuldigingen van de aannemers
aan het adres van de gemeente zijn niet
misselijk. „De woningproduktie stagneert
doordat de coördinatie tussen de gemeen
telijke diensten en de aannemers is stuk
gelopen,” zegt VAB-voorzitter A. Terlin
gen, „De nieuwbouw in de uitbreidingsge-'
bieden is gestopt, maar het bouwen in
stadsvernieuwingsgebieden is daar niet
voor in de plaats gekomen, zoals de ge
meente zich had voorgenomen. Voor de
aannemers is het een schier hopeloze taak
om de vereiste vergunningen te krijgen
voor de bouwprojecten. Daardoor liggen
er zoveel objecten dood in de stad. Een
aannemer is anderhalf jaar bezig geweest
om de vergunning te krijgen voor de bouw
van een simpel transformatorhuisje. Ik
ben zelf met drie plannen bezig voor de
bouw van 250 woningen in de sociale
sector. Ik denk niet dat het lukt tot
overeenstemming te komen.”
„We moeten een loopbriefje hanteren
„Wij zijn niet in de gelegenheid uw
buurtvergadering bij te wonen; wel be
vestigen wij, dat wij bereid zijn tot
overleg met een delegatie van uw kant”.
Deze zinsnede uit een brief van het ge
meentebestuur heeft een woede-uitbar
sting teweeg gebracht bij de bewoners
raad van de Nieuwmarktbuurt. Samen
met hulpverleningsinstellingen, gebun
deld in de Stichting 929, maakten de
bewoners een plan ter oplossing van de
problemen aan de Kloveniersburgwal,
waar op 9 februari de zwerfgroep van
drugsverslaafden het voormalige Doe-
lentheater kraakte.
ontmoeten) is niet anders dan die in het
enkele weken geleden bezette Anton de
Kom-centrum aan de Stadhouderskade
en het door ieder verguisde SOSA-ge-
bouw aan de Vijzelstraat.
Volgens de Stichting 929 is de kans
groter dat verslaafden vrijwillig besluiten
af te kicken, wanneer zij met kleinere
groepjes zijn. Niet alleen deze vorm van
directe opvang, maar ook voldoende af
kickcentra zijn noodzakelijk volgens de
stichting en hulp dient geboden te worden
bij het vinden van werk.en onderdak voor
de ex-verslaafden. De groep bewoners
noemt het een unieke zaak dat bijna alle
hulpverleningsinstellingen het eens zijn
over deze vorm van opvang van drugge
bruikers. De gemeente zou in het verleden
altijd een vrijbrief hebben gehad om niets
te doen, omdat de instellingen met elkaar
kibbelden over de juiste methode van
hulp.
Het gemeentebestuur heeft de Stichting
Dit zijn enkele factoren die de kostprijs
van de woningbouw in Amsterdam tot
onaanvaardbare hoogte opjagen. De aan
nemers noemen het tegenvallers, die tevo
ren nauwelijks te berekenen zijn. De Ver
eniging van Amsterdamse Bouwbedrij
ven (VAB) bestaande uit 154 aannemers,
heeft de noodkreet geslaakt. Er is nauwe
lijks meer activiteit te bespeuren op po
tentiële bouwplaatsen in de hoofdstad,
wat echt niet veroorzaakt wordt door
vorstverlet. Voor de nabije toekomst ziet
het er somber uit, want vrijwel geen aan
nemer krijgt een te bouwen project nog
maar op papier rond.
Het bouwen in Amsterdam wordt haast
onbetaalbaar door de manier waarop de
projecten worden voorbereid en uitge
voerd, zo menen de aannemers. Er kan
In de loop van dit jaar wordt begon
nen met de bouw van het Wereldhan
delscentrum in Amsterdam. Particu
liere beleggers brachten 200 miljoen
gulden bijeen om het „WTC-Amster-
dam” (World Trade Center) te realise
ren. De gemeente werkte mee door een
snelle overeenkomst mogelijk te ma
ken om de nodige bouwgrond te krij
gen. Het WTC verrijst op een braaklig
gend terrein aan de Prinses Irene-
straat, niet ver van de rand van de stad,
vlak bij het nieuwe NS-station naar
Schiphol, het RAI-gebouw en de nodi
ge hotel-accommodatie. Het gebouw
zal een oppervlakte in kantoorruimte
beslaan van 70.000 vierkante meter en
ruimte bieden aan circa 250 handelson-
dernemingen. Vooruitlopend op de
bouw van het Wereldhandelscentrum
is in het gebouw ^an de Amsterdamse
Kamer van Koophandel apparatuur in
gebruik genomen voor volledig geauto
matiseerde handelsvoorlichting. Ge
bruik wordt gemaakt van gegevens uit
de databank van alle Nederlandse Ka
mers van Koophandel, aangevuld met
marketinggegevens uit Amerikaanse
databanken.
Er zijn
Amsterdam
mers die vin
den dat de
stad nog lang
niet voldoen
de verkeers
borden heeft.
De een nam
een souvenir
mee uit Fin
land voor de
Elandsgracht
en de ander
maakt duide
lijk dat hij
goed pissig is
over het uit
bundig wate
rend cafébe
zoek in de
Bellamystraat.
929, in wat de bewoners een nietszeggende
brief noemen, laten weten, dat verschil
lende onderdelen van het voorgestelde
hulpprogramma al in uitvoering zijn. De
Stichting Srefidentie heeft afkickpro
gramma’s en een dag-en-nachtcentrum.
Op meer plaatsen in de stad probeert de
gemeente tot het stichten van dergelijke
centra te komen, maar het kost tijd. B. en
W.: „In algemene zin werken wij op een
groot aantal punten in een richting, zoals
u in uw brieven hebt aanbevolen. Men
dient zich er echter terdege van bewust te
zijn, dat realisatie zowel voor wat betreft
daar voor nodige ruimte, als voor wat
betreft de regelingen die moeten worden
getroffen en het daarover met de gemeen
teraad te voeren overleg, aanzienlijker
ingewikkelder is en meer tijd vergt, dan u
lijkt te veronderstellen”.
De buurtbewoners pikken het niet van
de gemeente, dat oplossingen op de lange
termijn geschoven worden. „Wij worden
’s nachts wakker van het kabaal en onze
kinderen krijgen op straat drugs aangebo
den”, zo luiden de dagelijkse klachten. De
bewonersraad heeft geëist dat de proble
matiek van de verslaafden met voorrang
wordt geplaatst op de agenda van de
komende gemeenteraadsvergadering. Er
zal een kort geding tegen de gemeente
Amsterdam worden aangespannen en da
gelijkse telefonades naar het stadhuis zul
len ervoor zorgen dat ambtenaren en be
stuurders de heroïneproblematiek geen
moment uit hun hoofd kunnen zetten.
Registratie van de bezoekers van het
gekraakte Doelengebouw heeft aange
toond, dat zo’n 500 verslaafde Surina
mers en 200 verslaafde Nederlanders in
aanmerking komen voor onmiddellijke
opvang in een afkickcentrum. Verder is
er contact gezocht met instellingen voor
de zorg van 50 verslaafde Noordafrika-
nen, 40 Duitsers, 40 Zuidmolukkers eh 40
Zuideuropeanen. In het gebouw hebben
zich 180 prostituees laten registreren,
wat het totale aantal bezoekers van het
gekraakte Doelentheater brengt op 1150
personen.
tü- Gesloopt wordt er genoeg in de hoofdstad,
maar plaatsen waar huizen worden gebouwd
zijn op de vingers van een hand te tellen.
De aanbieding van het plan aan het
college van B. en W. was niet zonder meer
een sympathiek gebaar, maar ging ge
paard met een ultimatief gestelde eis. Het
college diende eind vorige week op het
plan te reageren door te verschijnen op
een openbare bijeenkomst. „Gebeurt dat
niet”, zo stelde de bewonersraad, „dan
zullen wij acties ondernemen. Niet tegen
de verslaafden of de hulpverleningsin
stanties, maar tegen de gemeente”.
B. en W. kwamen niet, maar stuurden
een brief waarin op een rijtje werd gezet
wat de gemeente tot nu toe aan oplossing
van de problemen heeft gedaan en nog zal
gaan doen. Een „nietszeggende” brief vol
gens de bewoners. De gevolgen bleven
niet uit. Buurtbewoners trokken zaterdag
naar de ambtswoning van burgemeester
Polak aan de Herengracht. Hij was niet
thuis, maar liep de boze bewoners even
later op straat tegen het lijf. Ter plaatse
werd van Polak een openbaar gesprek
geëist over de problemen die de heroïne in
de buurt veroorzaakt. Polak ging er niet
op in en zei slechts te willen praten met
een delegatie. Vanaf dat moment houden
de omwonenden van de Kloveniersburg
wal de telefoonlijnen van het stadhuis
roodgloeiend om de zaak onder de aan
dacht te houden.
om zeker 25 gemeentelijke instanties af te
gaan die moeten beoordelen of het project
voor vergunning in aanmerking komt.
Dat mag geen loopjongen zijn, nee een
hooggekwalificeerd iemand van ons moet
al die instanties langs gaan. Die moeten
dan natuurlijk eerst intern beraad houden
en of hij nog maar eens terug wil komen.
Ik snap wel dat de gemeente erg voorzich
tig is geworden sinds die uitglijer aan de
Wibautstraat vorig jaar (een ten onrechte
door de gemeente verleende bouwvergun
ning voor een groot kantoor, red.), maar ik
vraag me wel af waar we mee bezig zijn.
En dan constateren wij dat de gemeente
lijke diensten zelf absoluut niet samen
werken. Komt er dan eindelijk vergun
ning om met de bouw te beginnen, dan zie
je dat de straat compleet opengebroken
wordt waardoor er geen materiaalwagen
in of uit kan. Er gaan nieuwe rioolbuizen
de grond in, meneer. Uitstel zegt u? Nee,
wij werken precies volgens de jaarplan
plan gaat verder dan het simpelweg ont
ruimen van het gekraakte Doelengebouw.
De verslaafden zouden dan ergens anders
heentrekken en daar voor de nodige
overlast zorgen. De gemeente moet nu
maar eens met principiële uitspraken ko
men over het te voeren drugsbeleid.” De
Stichting 929 heeft voorgesteld verspreid
over de stad kleine centra in te richten
waar medisch gecontroleerde verstrek-
kirig van heroïne en vervangende midde
len kan plaatsvinden. Buurtgroepen en
wijkcentra werden al aangeschreven, om
over dit probleem mee te denken en u'it te
kijken naar eventuele huisvestingsmoge-
lijkheden.
Volgens de stichting heeft de inrichting
van een reeks kleinere centra tot gevolg
dat de dealers- en gebruikersmarkt ge
scheiden wordt, waarbij bovendien het
gunstige neveneffect optreedt, dat de cri
minaliteit verdwijnt. De huidige situatie
op de Kloveniersburgwal (één groot cen
trum waar dealers en gebruikers elkaar
De VAB stelt in het rapport voor om te
onderzoeken of particuliere geldbronnen
kunnen worden aangeboord als aanvul
ling op de bestaande subsidieregelingen
van het rijk. De aannemer is bereid om
meer dan in het verleden met zijn op
drachtgevers te overleggen om tijdig knel
punten te signaleren. Een vaste contact
persoon per project zou adviezen van de
gemeente moeten coördineren en verant
woordelijkheid moeten dragen voor de
voorbereiding en uitvoering van het
project.
Schaefer heeft toegezegd dat het ge
meentebestuur gaat proberen de tijdro
vende en daardoor kostbare vergunnin
genprocedure te versnellen. De wet
houder kon het niet nalaten de titel van
het rapport te corrigeren. Schaefer:
ïr Het voormalige Doelentheater aan de Kloveniersburgwal is op dit moment rustpunt voor de
zwerfgroep van 1150 aan hard drugs verslaafde jongeren. He gemeentebestuur heeft de buurt
toegezegd extra maatregelen te nemen om de overlast te beperken. Onder meer zou de
stadsreiniging zich inspannen meer dan twee keer per week de vuilnis weg te halen.
In hun rapport over de woningbouw
die onbetaalbaar dreigt te worden in
Amsterdam, maken de aannemers van
de gelegenheid gebruik het imago wat
op te vijzelen. „De aannemer is niet
meer die man met een dikke sigaar in
dat slordige pak, die effe een begro
ting maakt op de achterkant van een
sigarendoos”, zo corrigeert het rap
port een bestaand beeld. „Vandaag de
dag is hij sterk maatschappelijk geën
gageerd en zich terdege bewust van
zijn verantwoordelijkheid in deze
maatschappij". Verenigingsvoorzitter
Terlingen vult nog aan: „Wij worden
vaak vergeleken met zakkenvullers,
mensen die zo gauw mogeiijk rijk wil
len worden, maar men moet ons niet
op een lijn stellen met bouwonderne
mers en huizenexploitanten. Het
woord zegt het al: wij nemen aan om
iets te bouwen. De continuïteit is
daarbij een hele belangrijke factor en
natuurlijk is winst voor ons ook on
ontbeerlijk”.
