BALANS TWINTIG PROCENT HOGER
Boek van de maand
weer
Evenwicht in de landbouw
’n Ei hoort erbij
Tandartsen tegen
actie monddouches
afspraken
verrijking
uranium
achtergrond
„Snel gesprek
over voorstel
Over de dag dat de rails
krom trokken en de koeien in
de IJssel zwommen
Over noodweer, zeilweer,
elfstedentochtweer en honde
In speciale Boek van de Maand
oplage f22,50. Na 31 maart f37,50.
„Gratis geschenken
Derde Wereld”
HERVERDELEN ARBEID IN EUROPA BESPREKEN
1
WOENSDAG
woog
Kil
I
Ka
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. De Rabobank
maakte in 1978 een record
groei mee. Het balanstotaal
nam met 21 percent toe tot
74,2 miljard. De bedrijfsre
sultaten konden echter niet
helemaal gelijke tred houden
met deze sterke groei. De al in
1977 begonnen verkrapping
De mens en het
weer. Een schitterend kijk-, lees- en
opzoekboek.Geschreven door Chriet Titulaer.
Een boek dat zo’n 70 onverwachte aspecten van een alle
daags onderwerp behandelt. Zoals „weer en veiligheid” of
„weer en economie”: energie, kleding, werkgelegen
heid, landbouw; verder over windwijzers, molens,
kunst, wadlopen etc.
Dit alles rijk geïllustreerd met meer dan 300
foto’s,waarvan 160 in kleur.
van de rentemarge zette zich
vorig jaar voort in versterkte
mate. De sterke stijging van
het rentepeil in het vierde
kwartaal woog daar niet
tegenop.
ECONOMIE
Recordgroei Rabobank bij
winst
matige stijging van
1 1
(ADVERTENTIE)
I
l
NCW-voorzitter: korter
werken niet zonder meer
v
(ADVERTENTIES)
1
1
1
Aan de Voorziening voor Bedrijfsrisi
co’s werd in verband met de sterke groei
t.b.v. Nat. Puzzelactie
„Het Gehandicapte Kind”
4
Sinds de architecten van groen-Eu-
ropa hun regels neerschreven, is er erg
veel veranderd. De explosieve wel
vaartsontwikkeling van de jaren ’60 en
beginjaren ’70 is weggeëbt. De Europe
se economie draait in een lager tempo.
Er is een grote structurele werkloos
heid en bijgevolg is bevordering van
werkgelegenheid een vyn de centrale
thema’s van de economische politiek;
dus ook van de landbouwpolitiek.
En via evenwicht tussen vraag en
aanbod zouden beide doelstellingen
het beste in onderlinge harmonie kun
nen worden verwezenlijkt. Dit is ook
het uitgangspunt van de nota die mi
nister Van der Stee van Landbouw en
Visserij een dezer dagen aanbood aan
de Tweede Kamer.
Een van de gevolgen van dit proces is
een hevig gedrang om de produktie-
middelen, in het bijzonder grond, die
(Door Piet Bukman, voorzitter van de
Nederlandse Christelijke Boeren- en
Tuindersbond, NCBTB)
De Europese landbouwpolitiek heeft
twee doelstellingen; de landbouwende
bevolking een redelijk inkomen ver
schaffen en de consument verzekeren
van een goed, gevarieerd en niet te
duur pakket levensmiddelen. Zo staat
het in het Verdrag van Rome.
Dit werd afgelopen maandag meege
deeld door de voorzitter van de hoofddi
rectie van de Centrale Rabobank, Lardi-
nois. Hij sprak bij de presentatie van de
voorlopige jaarcijfers van een matige,
schaarser wordt en daardoor erg duur.
Dat leidt weer tot een intensiever ge
bruik van dat produktiemiddel, om zo
toch nog rendabel te kunnen produce
ren. Een te grote produktie betekent
druk op de boerenprijzen, of hogere
kosten voor het Europese landbouwbe
leid, daardat er meer wordt ingeleverd.
Hoge uitgaven roepen politieke weer
standen op en zo draait het circus rond.
De boerenstand kijkt ook een beetje
schuin naar het ontstaan van erg grote
Minister Van der Stee wil daar wat
aan doen door middel van vestigingsei
sen. Wie wil produceren in de sector,
moet z’n hoofdberoep in de landbouw
hebben en ook flink risicodragend zijn.
Daarmee zou de pas afgesneden wor
den voor buitenstaanders, die via een
simpel loonmestcontract degenen die
hun hele boterham in deze sector moe
ten verdienen, het leven zuur maken.
De nota over deze problematiek die
minister Van der Stee aan de Tweede
Kamer heeft aangeboden, staat bol van
de bezwaren die naar voren komen, als
men meer dan tot op heden gaan ingrij
pen in het zogenaamde natuurlijke ver
loop van de zaken.
Toch is daar geen ontkomen aan, als
men zowel de boer als de consument
wil dienen en tevens zoveel mogelijk
werkgelegenheid in stand wil houden.
produktie-eenheden, die een flink stuk
in beslag nemen van de beperkte ruim
te, die er op de markt nog is. Het gaat
hier zowel om grote eenheden die uit
het normale gezinsbedrijf zijn ont
staan, als om agrarische bedrijven die
worden gesticht door veevoederindus
trieën of vleesverwerkende bedrijven.
De oppositie in boerenkring richt
zich vooral tegen deze laatste catego
rie. Minister Van der Stee ziet weinig
heil in het verbieden van grote eenhe
den. In Europees verband schijnt dat
op juridische bezwaren te stuiten.
Tenslotte kan een vestigingsbeleid,
dat kleine buitenstaanders buiten de
deur houdt, in principe ook grote bui
tenstaanders buiten de deur houden.
Aldus ir. J. de Wit, voorzitter van het
Nederlands Christelijk Werkgeversver
bond, in een rede over „Europese samen-
Ook is er geen afweging tegen kwesties
als kosten, concurrentiepositie en de aan
sluiting van vraag en aanbod op de ar
beidsmarkt. Evenmin werd het onder
scheid in draagkracht van de diverse eco
nomieën in aanmerking genomen noch de
verhouding tot de wezenlijke werktijd. De
Nederlandse ondernemers aldus De Wit,
vinden dat herverdeling van werk op Eu
ropees niveau, bespreekbaar moet zijn.
De vakbeweging had deze bijeenkomst
als „een volstrekte mislukking” afgeschil
derd. De reden was dat regeringen en
werkgevers niet bereid waren in te gaan
op de eis van de vakbeweging tot arbeids
tijdverkorting van 10 procent over vier
jaar, uitgaande van een 40-urige werk
week en met behoud van loon. Volgens De
Wit ging het hierbij om een te grote maat
staf, want er is niets bekend over de
manier waarop herverdeling van arbeid
zou moeten geschieden.
Als voorwaarden zouden de werkgevers
willen stellen dat de loonkosten per uur
niet stijgen, dat het uiteenlopen van vraag
en aanbod op de arbeidsmarkt daalt en
dat eventuele maatregelen van tijdelijke
aard zijn met het oog op toekomstige
economische ontwikkelingen. De Europe
se werkgevers overleggen nu over een
diepgaand onderzoek van de economische
en arbeidsmarktsituatie in het EG-gebied.
zeer uiteen. Het overleg is volgens de
NCW-voorzitter van te meer belang nu het
Europese parlement rechtstreeks wordt
gekozen.
De allernieuwste koffiezetter HK
41 uit de INVENTUM kompact-se-
rie. met snelfilter, dat niet nadrup
pelt. Transparante waterbak. Aan
trekkelijke kleuren. Een geschenk
van Koninklijke Fabriek Inventum,
Bilthoven.
Het is begrijpelijk, dat boeren onder
deze omstandigheden met lede ogen
aanschouwen dat er met name in de
intensieve veehouderij nog toetreding
is van buiten de agrarische sector;
part-timers, die als werknemer een
goed loon en veel sociale zekerheid
hebben en hun vrije tijd gaan benutten
om bijvoorbeeld nog eens een flinke
koppel mestvarkens te houden.
Bovendien is het natuurlijk erg moei
lijk een bovengrens te bepalen met
zoveel verschillen tussen sectoren en
tussen regio’s. Wel denkt de minister
eraan het ontstaan van grote eenheden
te ontmoedigen door ze in het kader
van de gezondheidszorg voor dieren
meer zelf te laten betalen en ze ook
minder te laten profiteren van maatre
gelen in het kader van het structuurbe
leid.
Het sociaal-economisch overleg op EG-
niveau moet voortgaan, zei De Wit. Hij
vond de tot dusver gebezigde formule
onbevredigend. Doel moet zijn het ont
wikkelen van middelen als het streven
naar meer overeenstemming tussen de
landen op dit terrein. Tot dusver liepen de
nationale praktijk en de wetgevingen te
De landbouw, die de afgelopen twin
tig jaar miljoenen beroepsgenoten
heeft moeten laten gaan, houdt de
mensen nu weer vast. Althans, de af
vloeiing is veel lager dan bijvoorbeeld
vijf jaar geleden. De agrarische sector
gedraagt zich als- een volgezogen
spons: het water wordt slechts lang
zaam af gegeven.
(Van onze redactie economie)
DELFT. Herverdeling van de arbeid door werktijdverkorting kan niet
maar zonder meer gebeuren. Vermeden moet worden dat minder werken een
instrument wordt in het proces van verstarring van de arbeidsmarkt en van
handelsbeschermende maatregelen (protectionisme). Vermindering van werk
moet wel een middel zijn om de nieuwe periode van technische vooruitgang in
sociaal opzicht evenwichtig te begeleiden.
neerkomen, dat het eten van zoet niet
slecht is voor het gebit, als de tanden maar
goed worden gepoetst. De stichting
schrijft dit in een gisteren verspreide ver
klaring.
De opvatting van de industrie is neerge
legd in regelmatig verspreide brochures
van de Stichting VISI (Voorlichting Insti
tuut voor de Suikerverwerkende Indu
strie). In deze volgens „Goed Gebit” pseu-
do-onpartijdige publikaties wordt de con
sument een excuus gegeven te blijven
snoepen, aldus de verklaring. „Vandaar
hun aandacht voor het poetsen: een han
deling achteraf als het kwaad al is ge
schied”.
„Goed Gebit” vindt dat er pas echt
wordt gewerkt aan het voorkomen van
tandbederf, als het snoepen achterwege
wordt gelaten of op zijn minst drastisch
wordt beperkt. Maar dit wordt in de publi
katies van VISI nergens aanbevolen. In
tegenstelling tot wat VISI suggereert, is
bijvoorbeeld de verwoestende tandplak
niet effectief te verwijderen met een tan
denborstel, meent „Goed Gebit”.
De stichting is van plan voortaan alle
publikaties over mond- en tandhygiëne te
volgen en eventuele kritiek direct naar
buiten te brengen.
van de kredietverlening weer een groot
bedrag, 239 miljoen tegen 235 miljoen
in 1977, toegevoegd. De belastingen waren
door incidentele oorzaken 2 miljoen la
ger dan in 1977, mede hierdoor steeg de
netto-winst met 12 percent tot 273 mil
joen. De netto-winst wordt bij de Rabo-
bankorganisatie geheel toegevoegd aan
de reserves.
Wat dit jaar betreft verwacht Lardinois
dat de winstgroei iets meer in overeen
stemming zal zijn met de toeneming van
het balanstotaal.
Vorig jaar was de groei van het buiten
lands bedrijf van de Rabo niet opvallend:
8 a 9 percent. Nochtans neemt het belang
van het buitenlandse bedrijf toe. Wat het
binnenlandse bedrijf betreft is de Rabo de
grootste bank van Nederland gebleven.
Van de in 1978 verstrekte kredieten had
29 percent, of wel 5,2 miljard, betrek
king op de agrarische sector. Vorig jaar
was dat 27 percent. Van het kredietbe-
stand is nu 34 a 35 percent verstrekt aan
agrarische bedrijven. De Rabo consta
teert dat de specialisatie, modernisering
en schaalvergroting in de agrarische sec
tor zich in een hoog tempo voortzet.
Ook bij het midden- en kleinbedrijf kan
nog altijd worden gesproken van een gro
te kredietvraag. Dit mede als gevolg van
de gestage daling van de eigen middelen
beschikbaar voor investeringen. Aan han
del, nijverheid en dienstverlening werd
3,1 miljard aan kredieten verstrekt. Dat
is 17 percent van het totaal.
De particuliere sector ontving 9,7 mil
joen, dat is 54 percent van het totaal, aan
nieuwe leningen. In totaal werd 18 mil
jard aan kredieten verleend.
Verreweg het grootste deel 8,6 mil
jard van de nieuwe leningen aan parti
culieren was bestemd voor de financie
ring van eigen woningbezit. Veel werd
trouwens doorgesluisd naar de Rabo Hy
potheekbank, die op weg is de grootste
hypotheekbank van ons land te worden.
Een dezer dagen werd de 10 miljard-
grens overschreden. Vier jaar geleden
was de hypotheekportefeuille nog maar
2,5 miljard. Van de kredietverlening ad
18 miljard in 1978 werd niet minder dan
4,4 miljard door de Rabo Hypotheek
bank gefinancierd.
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. De tandartsenorganisatie heeft zich genoodzaakt gezien een
onderneming uit Bunschoten aan het verstand te brengen dat de Nederlandse
tandheelkundigen patiënten behandelen, maar geen produkten aan de man
brengen.
De onderneming probeerde per brief
tandartsen te bewegen haar monddou
ches aan te bevelen. Door die „verkoop”
zouden zij hun winst maken en in aanmer
king komen voor gratis geschenken.
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Maatschappij Tandheelkunde heeft het
bedrijf geschreven dat de patiënt van zijn
tandarts een onafhankelijk medisch ad
vies verwacht. Dat houdt in dat weliswaar’
artikelen zullen worden genoemd en zelfs
in een klein aantal gevallen merknamen,
maar niet met de gedachte de verkoop van
een bepaald merk te stimuleren. De actie
zou de onafhankelijkheid van de tandarts
in het geding kunnen brengen.
Op grond van de zogenaamde codex
voor beroepsethiek, die de tandartsenor
ganisatie hanteert, moet de tandarts zich
onthouden van adviezen en handelingen
die door andere motieven zijn ingegeven
dan die waarmee uitsluitend het belang
van de patiënt wordt gediend. Daarom
heeft het bestuur van de maatschappij het
bedrijf verzocht onmiddellijk zijn actie
onder tandartsen te staken.
De Stichting Goed Gebit in Amsterdam
is overigens boos over publikaties van de
suikerverwerkende industrie, die erop
De rentewinst steeg met 7 percent, de
provisiewinst met 19 percent, waardoor
beide samen met 10 percent toenamen tot
J 2289 miljoen. De bedrijfskosten stegen
met 12 percent tot 1.159 miljoen. Vóór
voorzieningen en belastingen was de
winst 731 miljoen, dat is vijf percent
meer dan in 1977.
maar niet onbevredigende winstontwik-
keling.
Arisawa van de Japanse organisatie van
industrieën op het gebied van de kern
energie (JAIF) wil dat Japan gaat streven
naar internationale afspraken over de
wijze waarop uranium wordt verrijkt.
Arisawa zei dit gisteren in zijn
openingstoespraak tot de twaalfde jaar
lijkse conferentie van de organisatie,
waarin onafhankelijke deskundigen en
vertegenwoordigers van de Japanse indu
strie zich bezighouden met het gebruik
van kernenergie voor vreedzame doe
leinden.
Uraniumverrijking moet in multinatio
naal verband ter hand worden genomen
om het gevaar dat afzonderlijke landen op
eigen houtje kernwapens gaan maken te
verminderen, zo zei Arisawa. Zijn toe
spraak trok de aandacht omdat Japan
bezig is met een eigen project voor de
verrijking van uranium. Zo wordt in de
prefectuur Okayama een experimentele
fabriek gebouwd met 7000 centrifuges
voor de verrijking van uranium. De Ja
panse overheid neemt aan het project
deel.
De overweging die aan het beleid van de
Japanse overheid ten grondslag ligt is dat
Deze aanbieding is geldig t/m 31 maart. Echter zolang de voorraad strekt.
werking” voor het studium generale van
de Technische Hogeschool Delft. Hij ver
wees naar het sociaal-economisch overleg
in EG-verband dat in november vorig jaar
tussen dagelijks bestuur van de Gemeen
schap, de regering van de negen landen,
de vakbeweging en de werkgevers werd
gehouden.
GENÈVE (ANP). De ontwikkelings
landen die zich hebben verenigde in de
zogeheten „Groep van 77” hebben de Wes
terse en communistische landen aange
spoord haast te maken met de behande
ling van voorstellen van de „Derde We
reld” voor het instellen van een grondstof
fenfonds. Ambassadeur Manspas Xuto
van Thailand hoopt dat deze landen zich
deze week in Genève toeschietelijker en
positiever opstellen tijdens een conferen
tie onder auspiciën van UNCTAD dan in
het verleden het geval is geweest.
UNCTAD, de Conferentie inzake Tarie
ven en Handel van de Verenigde Naties,
heeft meer dan honderd landen bereid
gevonden om voor de vierde maal in twee
jaar te gaan onderhandelen over het
grondstoffenfonds. Over de kans van sla
gen bestaat in kringen van de afgevaar
digden aanzienlijke twijfel. In mei zal op
de voltallige bijeenkomst van UNCTAD
in de Filippijnse hoofdstad Manilla ver
moedelijk weer over deze zaak moeten
worden gesproken.
Voornaamste doel van het beoogde
grondstoffenfonds is de prijzen van een
aantal belangrijke exportprodukten van
ontwikkelingslanden te stabiliseren. Als
de grondstoffenprijzen op de wereld
markt beneden een overeengekomen mi
nimum dalen, kunnen met middelen van
het fonds tijdelijke overschotten worden
opgekocht. In tijden waarin er een tekort
aan grondstoffen ontstaat, zullen de voor
raden van het fonds geleidelijk worden
verkocht.
te
de ontwikkeling van een eigen
verrij kingstechnologie noodzakelijk is
voor het waarborgen van de toekomstige
energievoorziening en de nationale veilig
heid. Arisawa zei dat de kennis van
verrijkingstechnieken in Japan door het
projekt gestadig toeneemt, maar dat het
overheidsbeleid er eveneens op gericht
moet zijn de verspreiding van kernwa
pens zo veel mogelijk tegen te gaan.
Ongeveer tachtig afgevaardigden uit
twintig landen wonen de conferentie bij,
waaronder hoge functionarissen van de
VS en Frankrijk.
TOKIO (ANP). Voorzitter Hiromi
F J
