MASSALE INVASIE PLATVIS OP NEDERLANDSE KUST
Ideeën met „goud” beloond
s
Afscheidsreceptie van drie
senior-loodsen druk bezocht
Extra gymnastiekuur bepleit
voor voortgezet onderwijs
r
Jeugd IJmuiden-West welkom
als opvarende „Albatros”
RIVO vraagt
verbod van
kustvisserij
5H
it
Verkoop zomerzegels
in hoofdpostkantoor
Bouw tweede Velsense
sporthal zonder een
cent rijkssteun
CARILLONKLANKEN
Teruggooien
Noodsituatie
Kritiek
gjjlj
4
VELSEN-IJMUIDEN
19 7 9
ZATERDAG
3 1
MAART
-
ZEIL WEEK NIEUW ONDERDEEL BUURTHUISPROGRAMMA
BIJ LICHAAMSAFWIJKING OF SLECHTE CONDITIE
(Van een onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. Het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek (RIVO)
heeft een dringend beroep gedaan op minister Van der Stee van
Landbouw en Visserij om de komende dagen de visvangst op platvis
te verbieden. De oorzaak van dat beroep is de massale trek van de
platvis (vooral tong en schol) naar de kust, die het gevolg is van de
koude winter. Sinds enkele dagen worden ook tegen zonsopgang vele
duizenden tongen en schollen gevonden op de stranden van de
Nederlandse kust. Volgens deskundigen zouden de vissen zich vast
zwemmen op het strand omdat door de aanhoudende koude hun
zintuigen beschadigd zijn.
Mill
- j
Ook op strand van IJmuiden
le-
veel tong, schol en schar
jur
G.
•aat
•fr Arie Verswijferen met een emmer vol platvis, resultaat van een kwartiertje werk aan het strand.
g io
50
1'32
ms-
uur
ur
jr
hus-
0 en
aer-
uur
ooi;
zo.
tto-
ool.
lan,
:on-
len-
uur
uur
sel)
en-
len
ist-
Bij medisch onderzoek, verricht in het tweede leerjaar van de plaatselijke scholen
voor voortgezet onderwijs, vertoont een stijgend aantal leerlingen een uitgesproken
slechte lichaamsconditie, terwijl in steeds meer gevallen sprake is van een slechte
motoriek en lichaamshouding. Een percentage van de leerlingen met eerder gemelde
mankementen belandt via de huisarts bij de fysiotherapeut. Het grootste deel blijft
echter doorsukkelen en juist voor die groep is het extra gymuur bedoeld. Bij voldoende
kandidaten voor invoering van het nieuwe gymnastiekuur is volgens B. en W. voldoende
ruimte aanwezig binnen de „extra taakuren”, onder meer disponibel voor de schoolde
caan, waardoor invoering zonder extra kosten kan geschieden. Bij een te gering aantal
leerlingen per school zal door combinatie een gymnastiekgroep van voldoende omvang
gecreëerd worden. Voor gymnastiek komt op dit moment drie uur voor in het lesrooster
van de eersteklassers en twee uur voor de hogere klassen. Over invoering van het extra
uur wordt binnenkort contact opgenomen met de leiding van de betrokken scholen.
VELSEN. Door B. en W. van Velsen wordt invoering van een extra gymnastiekuur
overwogen voor leerlingen bij het voortgezet onderwijs met lichaamsgebreken of een
slechte lichamelijke conditie. Door functionarissen van de Velsense GGD en het
bestuur van de Vereniging van leerkrachten lichamelijke opvoeding is om de
voorgestelde uitbreiding van het gymnastiekonderwijs verzocht naar aanleiding van
recente keuringsrapporten.
Door de Velsense GGD en eerdergenoemde Vereniging van Sportleraren wordt
verschuiving van de periodieke keuringen van het tweede naar het eerste leerjaar
bepleit om lichaamsafwijkingen bij de onderzochte leerlingen eerder op het spoor te
kunnen komen.
aandacht werd daarop gevestigd door
grote scholen kabeljauwen, die de platvis
sen aanvielen. Volgens de deskundigen op
zich geen opzienbarende ontwikkeling.
„Het is bekend dat tong en schol, op weg
naar de in de kuststreken gelegen paai
gronden, ’s nachts met de stroom mee
zwemmen, vlak onder het wateropper
vlak. De kabeljauw is een echte roofvis
die zich graag tegoed doet aan jonge tong
of schol”, aldus een der RIVO-biologen.
dus Versfijferen, „een vroege wandelaar
kwam toen heel opgewonden aan de deur
van het paviljoen kloppen. Wij waren nog
gesloten, maar ik deed toch open om de
man te vragen wat er aan de hand was.
Toen vertelde hij dat er tientallen tongen
en schollen op het strand lagen, vlak bij
de waterlijn. Eerst geloofde ik hem niet,
maar toen hij bleef aanhouden ben ik met
de jeep naar het water gereden. En ver
domd, daar lagen ze, met tientallen bij
elkaar.”
Drie personeelsleden van Hoogovens heb
ben hun ingezonden ideeen goed beloond
gezien. Niet alleen kregen zij van de heer B.
de Heer, direkteur produktie, een geldbedrag
overhandigd, ook werden zij verrast met het
gouden ideeèninsigne. Dit insigne is voorbe
houden aan degenen, die drie maal voor een
idee 750 gulden of meer hebben gekregen.
10
>0
50
'0
50
'5
iter-
rur;
iter-
lur.
10
v.d.
nst-
Verswijferen en zijn vrienden, allemaal
sportvissers, zijn nu dagelijks voor dag en
dauw in de weer, voornamelijk met het
teruggooien van de vissen. „De meesten
leven nog”, aldus Verswijferen, „als je er
maar vroeg genoeg bij bent zodat de vis
nog niet te lang droog heeft gelegen op het
strand. Die gooien wij terug, met natte
handen om de beschermende sljjmlaag
9.30
jer.
ds.
;rk,
uur
G.
kt),
en
Zan
r. J.
■rk-
gd-
erk,
leij-
J.
red.
zo.
s. J.
,er-
18
ad,
l 9,
;rs-
en
ijk-
11
Je-
D,
Minister Van der Stee heeft inmiddels
op zijn beurt - en op verzoek van het RIVO
- de circa 300 Nederlandse kottervissers
dringend verzocht geen misbruik te ma
ken van deze biologische noodsituatie en
voorlopig niet vlak onder de kust te vis
sen. De vissers zijn in principe wel gene
gen gehoor te geven aan dat verzoek,
maar verlangen dan wel maatregelen van
de minister die ervoor moeten zorgen dat
vissers uit Duitsland, Engeland, België en
Frankrijk ook wegblijven uit de Neder
landse kustwateren.
De massale trek naar de Nederlandse
kust werd vorige week ontdekt door een
aantal RIVO-biologen die met het onder-
zoekschip „Tridens” zo’n zestig mijl uit de
kust van IJmuiden bezig waren met een
aantal experimenten. Een der biologen
ontdekte ’s nachts de enorme hoeveelhe
den tongen en schollen, die vlak onder de
oppervlakte richting kust zwommen. Zijn
Wat de situatie echter zo kritiek maakt,
aldus de bioloog, is het feit dat de paaitrek
zo massaal gebeurt en dat de vis alle
gevoel voor richting en gevaar kwijt is.
„In normale omstandigheden is de trek
redelijk gespreid, nu komt zo’n beetje de
totale tong- en scholvoorraad in één keer
deze kant op, vermoedelijk doordat zij
door de kou al enige weken over tijd is. De
trek geschiedt met een snelheid van vijf
tot tien kilometer per uur, volgens onze
eerste, globale berekeningen zijn de afge
lopen week dan ook ongeveer 150 miljoen
volwassen tongen en 250 miljoen grote
schollen in de kustwateren gearriveerd.
Als de vissers daar nu met volle capaciteit
gaan vissen worden de tong- en scholbe-
standen bijna totaal uitgeroeid.”
Aan het IJmuider strand zijn al de
eerste sporen gevonden van de massale
platvis-trek. Exploitant K. Verswijferen
van het paviljoen „Zuidpier” trekt sinds
een paar dagen elke ochtend rond zeven
uur met zoon Ane en een aantal vrienden
en kennissen naar de waterlijn met een
paar emmertjes om vis te rapen. „Wij
merkten het dinsdag voor het eerst”, al-
-1-
rond de huid van de vis niet te beschadi
gen. Er zijn er echter ook bij die al gestikt
zijn, die nemen we mee.”
Hoe en waarom de vissen op het strand
komen weet Verswijferen niet, die zegt
zoiets nog nooit meegemaakt te hebben.
Bij het RIVO denkt men de oorzaak wel te
weten, „al blijft het gissen”, aldus de RI-
VO-woordvoerder. „Maar wij denken dat
de vissen, doordat zij door de kou hun
richtingsgevoel en instinct voor gevaar
kwijt zijn, in hun blinde paaidrift ’s nachts
maar door blijven zwemmen, richting
strand. Op een gegeven moment zitten zij
letterlijk op de kustlijn, en blijven daar.
De afgelopen week is het echter steeds ’s
nachts hoog water geweest, variërend van
drie uur (dinsdag) tot zes uur (vanoch
tend). Als het dan weer, eb wordt, en het
water terugloopt, blijft een deel van de vis
achter op het strand, waar zij dan stikt
door een gebrek aan zuurstof. Dat lijkt
ons de enige logische verklaring.”
(Van één onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. De Vereniging Loodsen-
Sociëteit „Recht door Zee” heeft vrijdag
middag afscheid genomen van de senior-
loodsen J. P. K. de Roode, F. A. W. Keijzer
en P. Kaandorp. Ter gelegenheid van het
feit dat zij de dienst van het Loodswezen
met funktioneel leeftijdsontslag hebben
verlaten, werd in de sociëteit van de
vereniging een receptie gehouden, die
door velen werd bezocht.
De drie loodsen, die vergezeld waren
door hun echtgenotes, mochten uit han
den van de voorzitter van de Loodsen-
Sociëteit, de heer A. J. Struijlaart, enkele
cadeaus ontvangen, terwijl hun echtgeno
tes werden verrast met fraaie bloemen.
Bloemstukken en enveloppen met inhoud
kregen de afscheid nemende senior-lood
sen verder van enkele firma's.
Aanwezig waren ook de direkteur van
het Loodswezen IJmond, de heer M. C.
Willemse, en de voorzitter van de Vereni
ging van Nederlandse Loodsen, afdeling
IJmond, de heer G. Hendrikse. Nadat zij-
enkele lovende woorden over de staat vhn
dienst van de drie loodsen gezegd haddeh
werden de vele aanwezigen vervolgens in
de gelegenheid gesteld afscheid te namen
van de heren De Roode, Keijzer en Kaan
dorp en hun echtgenotes.
Voor deelname aan een boerderijkamp,
van 23 tot en met 28 juli bij veehouder
Beuzel in het Gelderse Laren, is veertig
het maximale aantal. De tocht naar Laren
wordt per bus gemaakt. Geslapen wordt
in tenten op een terrein bij de boerderij.
Attracties zijn hier nachtspelen, speur
tochten, en verder het gebruikelijke va-
kantievermaak als zwemmen en wande
len. Nabij De Uiterton bij Spaarndam ligt
een zeilboot gereed voor vaarinstructie
aan de deelnemers van het kamp en een
tweetal roeiboten. De rit van en naar het
vakantieverblijf, gelegen aan De Mooie
Nel, wordt vanuit Velsen per fiets ge
maakt. Bijzonderheden over de vaartocht
met De Albatros: dit zeewaardige schip
ligt afgemeerd aan de loswal bij de Stei-
gerweg in IJmuiden. Van hier vertrekken
de deelnemers aan het zeilkamp en wor
den op het eind van de kampweken ook
weer afgeleverd. Gedurende de tocht via
het Noordzeekanaal naar het Ijsselmeer
en de Friese binnenwateren kan kennis en
vaardigheid worden opgedaan in het navi
geren en andere routinewerkzaamheden
op het schip dat naast de aandrijving met
motorkracht ook zeil kan voeren.
Arie Verswijferen, de zoon van exploitant K. Verswijferen van paviljoen Zuidpier, 's ochtends
vroeg aan de waterkant bij het verzamelen van de tongen en schollen.
Als vierde onderdeel is dit jaar een
„huttendorp”, op te zetten aan het zoge
noemde Rokerspad tussen de Keetberg-
laan en de Ampèrestraat, in het zomerpro-
gramma van de buurthuizen opgenomen.
VELSEN. Het Velsense comité voor
de zomerpostzegels zal van 3 april tot 19
mei in het hoofdpostkantoor te IJmuiden
een verkoopstand beheren voor de ver
koop van de nieuwe zegels. De boven de
frankeerwaarde geheven toeslag op de
zegels komt ten goede aan instellingen die
werken op maatschappelijk en cultureel
gebied. Tweede van de vier nieuwe zegels
zijn gewijd aan het honderdvijftigjarig
bestaan van de Maatschappij tot Bevorde
ring der Toonkunst, de twee andere heb
ben de gebrandschilderde ramen van de
Sint Jan in Gouda (de beroemde „Goudse
Glazen”) tot onderwerp. Het Comité Zo
merpostzegels geeft ook weer een serie
van 16 prentbriefkaarten uit, gebaseerd
op een diaserie van de Vereniging tpt
Behoud van Natuurmonumenten. De af
beeldingen op de kaarten bestaan uit
landschappen, bloemen en vogels.
VELSEN. De Samenwerkende Buurthuizen van IJmuiden-West borduren voort
op een jaarlijkse traditie met de presentatie van een kampprogramma dat voor
komende zomer drie onderdelen omvat. Tot 25 april staat inschrijving open voor een
watersportkamp, tussen 9 en 14 juli te houden in en rond het buitenverblijf De
Uiterton bij Spaarndam, een boerderijkamp en een specifiek zeilkamp waarvoor door
jeugd ouder dan 16 jaar en door de leeftijdsgroep daaronder apart moet worden
geboekt. Op de Noordzeebotter Albatros, voor dit doel beschikbaar, kunnen maximaal
16 jongeren van 12 tot 16 jaar als „betalend bemanningslid” aanmonsteren voor de
periode van 9 tot 13 juli. Jeugd van 16 jaar en ouder kan voor een zeilkamp tussen 16 en
l0 juli een plaatsje op de Albatros reserveren.
Voor jeugd beneden twaalf jaar kan de
periode 9 tot en met 14 juli hiervoor gere
serveerd worden. Aanmelding vooraf is
niet nodig voor dit programma-onderdeel
waarvan het welslagen afhankelijk is van
voldoende bouwmateriaal (afvalhout) en
de medewerking van vrijwilligers voor de
leiding. Voor leverantie van (bouwjmate-
riaal zijn inmiddels enkele bedrijven in de
IJmond benaderd. Thema van dit vakan-
tie-evenement is de piraterij waaraan de
pakkende slogan „Pirateneiland Zeewijk”
is vastgekoppeld. Veel onderdelen in de
nognader vast te stellen dagprogramma’s
(piratenspel, -film, -bal en -kermis) hou
den met dit kernthema verband. Bij on
verhoopt slecht weer wordt een „regen-
programma” achter de hand gehouden af
te wikkelen in het buurtcentrum Zeewijk
aan de Dennekoplaan. Voor de drie kam
pen is het aanmeldingsadres Kanaalstraat
228, IJmuiden. Telefoon 02550-10652.
De insignes werden toegekend aan de
heren B. J. V. Spoelstra uit Velsen Noord, G.
Reijngoud uit Heemskerk en A. J. Schouten uit
Alkmaar (op de foto respectievelijk tweede,
derde en vierde van links). De heer Schouten,
opzichter bedrijfsdienst, ontving een bedrag
van 1.400 gulden voor een idee dat een flinke
besparing van transportkosten oplevert. De
heer Reijngoud, werkzaam bij het walsenbu-
reau, werd beloond met 1.500 gulden voor
een idee, waardoor de levensduur van werk-
walsen in koudbandwalserij II verlengd wordt.
VELSEN. De gemeente Velsen draait
volledig op voor de kapitaalslasten van
de tweede gemeentelijke sporthal aan het
Tiberiusplein te IJmuiden-Oost, die naar
verwacht half juni voltooid kan zijn. Het
Ministerie van CRM heeft een verzoek
om een rijksbijdrage in de bouwkosten
van de hand gewezen. Daarmee komen de
vaste bedragen voor rente en aflossing
volledig ten laste van de exploitatie-op-
zet.
Door langdurige stilstand van de bouw
activiteiten afgelopen winter is de opleve-
ringsdatum voor de bouwer, het Tilburgse
bedrijf Pellikaan, zes weken verschoven.
Oorspronkelijk was 1 april hiervoor als
datum gesteld. De officiële opening vélt
bij uitblijven van verdere stagnatie samen
met de start van het nieuwe binnensport-
seizoen. Met de bouw van de sporthal aan
het Tiberiusplein is een bedrag van 3,3
miljoen gulden gemoeid.
VELSEN. Beiaardier H. de Ligt zal
vanmiddag tussen vier en vijf uur op het
carillon van het gemeentehuis de volgen
de klanken ten gehore brengen:
1. Watermusic - G. F. Handel; 2. Four
pieces for a musical clock - G. F. Handel;
3. Voorjaarsliedjes: a. winter, adé, b. het
voorjaar (canon) - bewerking H. de Ligt, c.
de wielewaal (canon); 4. Sonate - G. van
Hoeij; 5. Improvisatie - H. de Ligt; 6. Suitf
11 - F. Timmermans; 7. Uit de musical
„The sound of music”: a. do-re-mi, b.
climb ev’ry mountain, c. edelweiss - R.
Rodgers, d. the sound of music; 8. Preludi
um in C - S. ,Nees.
Machinebankwerker Spoelstra ontving maar
liefst 1.800 gulden voor een onderhoudskos-
tenbesparend idee. Geheel links directeur
produktie B. de Heer, die het insigne opspeldt
bij de heer B. J. V. Spoelstra.
Na wetenschappelijke onderzoeken die
zijn verricht na de strenge winter van
1963 is vast komen te staan dat er veran
deringen optreden in de stofwisseling
van diverse platvissoorten (vooral tong)
wanneer zij langer dan zestig dagen zijn
blootgesteld aan temperaturen lager dan
3,5 graden Celsius. Die verandering
wordt veroorzaakt doordat bij die lage
temperaturen de osmoregulatie - het pro
ces dat ervoor zorgt dat het zoutgehalte
in het bloed op peil blijft - uitvalt waarna
het zoutgehalte van het bloed stijgt.
Daardoor verliest de vis zowel het in
stinct voor gevaar als elk gevoel voor
richting.
Na het invallen van de winter is de tong
aanvankelijk naar dieper water getrok
ken, omdat dat minder snel afkoelt dan
het ondiepe water langs de kust. Door de
strenge, aanhoudende kou is de tempera
tuur van het water op de zeebodem ge
daald tot onder de kritieke grens van 3,5
graden. Nu de aanvoer van warme lucht
enkele weken geleden heeft ingezet zijn
met name de tong en schol op weg naar de
kust, omdat het ondiepe water ook sneller
in temperatuur stijgt dan het water op
diepere plaatsen.
De drie seniorioodsen met hun echtgenotes bij hun afscheid. Van links naar rechts J. P. K. de
Roode, P. Kaandorp en F. A. kV. Keijzer.
fr'*” IMF
