Buitenlandse Zaken over Oeganda:
Fusie tussen
bureaus voor
auteursrecht
Geen cent voor Soeharto
Links verwacht winst
in Spaanse steden
achtergrond]
Delfts pastoraat volgt
bevel Simonis niet op
Damiate Pers
„35 uur
FNV: door chip
verlies werk
Effect kleine doses straling onbekend
Na gebeuren in Harrisburg
Den Uyl:
werken kan wel
15 jaar duren
Vandaag gemeenteraadsverkiezingen
IJmuider Courant
Tabaksfabrikanten
bereid reclame
te beperken
Peking verbreekt
verdrag met Moskou
Zeker 26 bejaarden
omgekomen bij brand
„Ik had banden
moeten vrijgeven
„Olieprijsstijging
niet compenseren”
r
Rechter Sirica:
Oecumenische diensten gaan door
i
4
19 7 9
APRIL
BINNEN- EN BUITENLAND
3
D I N S D A G
7
J J
J J
(Van onze redactie buitenland)
NAIROBI/KAMPALA.
De 113 Nederlanders die nog
in Oeganda verblijven kunnen
niet langer rekenen op directe
bijstand van Nederlandse di
plomaten in dat land. De hono
rair consul en de honorair con-
sul-generaal hebben Oeganda
wegens de oorlogstoestand
verlaten. Volgens een woord
voerder van het Nederlandse
ministerie van Buitenlandse
Zaken verblijven 101 Neder
landers, merendeels missiona
rissen, op het platteland en 12
in de door Tanzaniaanse troe
pen bedreigde hoofstad Kam
pala. Een diplomaat van de
Nederlandse ambassade in de
Keniaanse hoofstad Nairobi
heeft hen inmiddels aangera
den Oeganda te verlaten.
I
Nederlanders niet
veilig
langer meer
v;
9 9
9 9
gestructureerde, open communie, die door onze kerk is verboden”.
(Van een medewerker)
147,50
Grote bezorgdheid
in tal van landen
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. Bij de eerste vrije gemeenteraadsverkiezingen in Spanje sinds 45 jaar,
die vandaag worden gehouden, wordt in de grote steden een overwinning van
socialisten en communisten verwacht, met uitzondering van Madrid waar de regering
spartij Unie van het Democratisch Centrum (UCD) er sterk voorstaat. Het Spaanse
platteland zal, zo geven opiniepeilingen aan, behoudend stemmen.
De verkiezingen, drieënhalf jaar na de dood van Franco, zullen worden gevolgd door
een hervorming van de dictatoriale wet op de gemeenten, die Madrid tot nu toe een
politieke greep op het lokaal bestuur geeft.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De Raad voor het Mid
delbaar en Hoger Personeel (RMHP)
vindt, dat de te verwachten prijsstijging
van 4,5 percent ten gevolge van de hogere
olieprijzen, niet moet worden gecompen
seerd. Dit om de ontwikkeling van de
loonkosten aan banden te leggen, die in
Nederland 35 percent hoger zijn dan in de
andere EG-landen.
Volgens de RMHP heeft prof. Van den
Beid van het Centraal Planbureau (CPB)
ook gezegd, dat de olieprijsstijging niet
moet worden gecompenseerd.
De Raad is voorts van mening, dat ar
beidstijdverkorting zonder gelijktijdige
inlevering van loon „desastreuze gevol
gen” zal hebben voor bedrijfsleven en
werkgelegenheid. De RMHP zegt te kiezen
voor een vorm van vervroegd uittreden.
DIRECTIE: Damiate Pers b.v.
Mr. H. C. van der Mije
WASHINGTON (DPA). Bij een brand
in een bejaardentehuis in Farmington in
de Amerikaanse staat Missouri zijn gister
ochtend minstens 26 personen om het
leven gekomen. Volgens officiële berich
ten zijn talrijke personen gewond geraakt.
In de nacht van zondag op gisteren
waren in een ander bejaardentehuis in de
staat Pennsylvania eveneens negen men
sen om het leven gekomen bij een brand.
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
beeld een ongeval met een kerncentrale
is veroorzaakt.
Bij de thans gehanteerde berekenin
gen van stralingsschade wordt er wel
van uitgegaan dat uit een kernreactor
ontsnappend radioactief jodium al bij
kleine dosis zeer schadelijk is. Het jodi
um hoopt zich op in de schildklier, waar
na schildklierknobbeltjes ontstaan. Als
een miljoen kinderen tot 19 jaar aan 1
rem straling zou worden blootgesteld,
zou dat volgens het rekenmodel 300 ge
vallen van schildklierknobbeltjes ver
oorzaken; bij bestraling van ouderen
zouden 100 gevallen per miljoen be
straalden te verwachten zijn. Ook wordt
uitgegaan van een grotere kans op het
ontstaan van leukemie bij kinderen tot
tien jaar en het ontstaan van alle kan-
kervormen (en orgaanafwijkingen) bij
de ongeboren vrucht.
r
d
a
r
E
n
b
ti
E
d
d
t<
n
r
z
v
ti
i(
h
v
V
(j
ke brief aan de bisschoppen gezegd dat er
geen eenzijdig ingrijpen in Delft mag ko
men en dat er zelfs geen aanleiding is voor
een gesprek met de bisschoppen over deze
affaire, zolang de bisschoppen zo hevig
onderling verdeeld zijn.
WASHINGTON (UPI). Rechter Siri
ca, die een belangrijke rol speelde bij de
afhandeling van de Watergate-zaak, heeft
in een televisie-interview gezegd er spijt
van te hebben dat hij destijds heeft verbo
den alle bandopnamen vrij te geven. De
affaire leidde, zoals bekend tot het aftre
den van president Nixon. Na het horen
van die opnamen zou het Amerikaanse
volk helemaal niet meer twijfelen over de
rol van de voormalige president, aldus
Sirica.
Hij verklaarde tevens dat Nixon aange
klaagd had moeten worden en indien
schuldig bevonden, naar de gevangenis
had moeten worden gestuurd. De rechter
liet er weinig twijfel over bestaan dat hij
ervan overtuigd is dat Nixon door een
rechtbank schuldig zou zijn bevonden.
In België hebben ecologen stilleging
geëist van de twee reactoren in het land.
Deze zijn volgens de ecologen voorzien
van hetzelfde veiligheidssysteem dat faal
de in Harrisburg.
De voorzitter van de Westduitse Kamer
commissie voor reactorveiligheid en stra
lingsbescherming Schaeffer, heeft giste
ren de stopzetting geëist van de bouw van
een kerncentrale bij Mühlheim. Deze is
Hoeveelheden door de mens opgeno
men radioactieve straling worden uitge
drukt in eenheid rem (röntgen equiva
lent mens). Men weet, dat meer dan 200
rem dodelijk is: dat leerde Hiroshima.
Er zijn ook bruikbare gegevens bekend
over het verband tussen het ontstaan
van leukemie en van kankertumoren bij
mens en zoogdier bij een stralingsdosis
tussen 25 en 50 rem. Alle andere cijfers
zijn daarvan rechtlijnig afgeleid; men
ging er dus van uit, dat het effect van een
dosis van 5 rem een tiende zal zijn van
het effect van een dosis van 50 rem.
Op die manier kwam men aan een
internationaal aanvaard systeem van
maximaal toelaatbare waarden, „waar-
Gisteren is bekend geworden dat de
Nederlandse zuster Agnes Delfgauw op 10
maart is omgekomen bij een bombarde
ment op het klooster der Trappistinnen in
Butende. Zij overleed nadat zij door een
granaatscherf was getroffen. De zes ande
re zusters van het klooster, die de Neder
landse of Oegandese nationaliteit bezit
ten, vluchtten naar de missiepost Kitovu.
Butende ligt in het gebied van Masaka,
dat in handen is van Tanzaniaanse
troepen.
President Idi Amin bevindt zich mo
menteel in Jinja, een plaats op tachtig
kilometer oostelijk van Kampala. Hij in
specteerde daar gisteren de schade die
was toegebracht bij een luchtaanval van
de Tanzaniaanse luchtmacht.
De toestellen bestookten een Libische
bank in het centrum en militaire barak
ken, waar zich naar Oeganda gezonden
Libische troepen zouden bevinden. De
luchtaanvallen zouden slechts weinig
schade hebben aangericht.
Het bombardement op Jinja is de eerste
actie tegen plaatsen ten oosten van Kam
pala. Tot nu toe hadden de Tanzaniaanse
troepen en Oegandese ballingen zich be-
Verwacht wordt, dat ongeveer dertig procent van de 27 miljoen kiesgerechtigde
Spanjaarden vandaag niet naar de stembus zal gaan. In de ruim 8.000 Spaanse
gemeenten zijn meer dan 60.000 zetels te verdelen. In tegenstelling tot in Nederland,
waar de burgemeester benoemd wordt door de Kroon kiezen de Spaanse gemeente
raadsleden de burgemeester uit hun midden. In Madrid, met bijna vier miljoen
inwoners, kiest men in totaal 59 gemeenteraadsleden.
Zo goed als wel altijd onduidelijk zal blijven hoeveel radioactieve straling de
omwonenden van de lekkende kerncentrale in Harrisburg oplopen, zo onduidelijk is
het hoe groot de schade is die kleine doses straling bij de mens veroorzaken.
van bij de huidige stand van onze kennis
wordt verwacht, dat wij geen ernstige
stoornissen teweeg zullen brengen bij
een persoon gedurende zijn leven, of bij
de bevolking”. Voor kernfysici en radio
logen werd die waarde voor het hele
lichaam vastgesteld op 5 rem (of 2 rem in
drie maanden), voor de bevolking „vei
ligheidshalve” op een tiende daarvan 0,5
rem oftewel 500 millirem.
Deze waarden gelden voor een gelijke
bestraling van het gehele lichaam. Maar
dat zal bij de meeste ongelukken niet het
geval zijn.De International Commission
of Radiologiycal Protection (ICRP) stel
de daarom ook maximaal toelaatbare
waarden voor lichaamsdelen vast. Voor
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN:
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
(Van onze redactie binnenland)
DELFT. Het rooms-katholieke studentenpastoraat in Delft gaat gewoon
door met oecumenische diensten, ondanks het dreigement van bisschop
Simonis van Rotterdam dat er „ernstige consequenties” volgen als de diensten
niet worden gestaakt.
Volgens de bisschop ontstaat door dergelijke gezamenlijke vieringen „een
1XJ rz-'kV'l'-xz-x V»
DEN HAAG (ANP). Twee van de vier
organisaties in de tabaksindustrie hebben
gisteren aangeboden de reclame voor hun
produkten te beperken. Zij willen ook een
overheidswaarschuwing plaatsen op hun
pakjes rookwaar en het nicotinegehalte
ervan vermelden.
De Vereniging Nederlandse Kerfta-
baksfabrikanten en de Stichting Sigaret
tenindustrie stellen dit voor in een brief
aan staatssecretaris Veder-Smit van
Volksgezondheid. De reclamebeperking
betreft de op de jeugd gerichte reclame en
die waarin gezondheid ter sprake komt.
14,80
42,60
56,50
167,70
220,50
0,75
de huid, botweefsel en de schildklier van
een volwassene staat zo 3 rem per jaar,
voor alle andere organen en de schild
klier van kinderen tot 16 jaar 1,5 rem,
voor handen, voeten, enkels en onderar
men 7,5 rem. Van hen die beroepshalve
aan straling zijn blootgesteld gelden
tienmaal hogere waarden.
Vooral de laatste tijd echter rijst ern
stige twijfel aan deze berekeningen. Veel
lagere stralingsdoses zouden wel eens
aanzienlijk gevaarlijker kunnen zijn dan
uit deze berekeningen valt af te leiden.
Zo hebben de 2500 militairen, die in 1957
naar de bovengrondse kernproef „Smo
key” moesten kijken als onderdeel van
een psychologisch experiment in de VS,
niet meer dan 1,25 rem straling opgelo
pen. Toch zijn onder hen 13-maal zoveel
gevallen van leukemie geconstateerd
dan mocht worden verwacht.
De nieuwste theorie is, dat er een indi-
(Van onze redactie buitenland)
BELGRADO. Het permanente comi
té van het Chinese Volkscongres (parle
ment), heeft besloten, het in 1950 gesloten
vriendschapsverdrag met de Sovjet-Unie
te verbreken. Dit heeft het Joegoslavische
persbureau Tanjoeg gemeld. Betrouwba
re diplomatieke kringen, die een Chinese
bron aanhalen, hebben het bericht beves
tigd.
Het vriendschapsverdrag, dat in 1980
zou aflopen, is overigens in feite al een
dode letter sinds het begin van de jaren
zestig, toen China en de Sovjet-Unie op
gespannen voet kwamen te staan.
Sinds 21 januari houden katholieken,
hervormden en gereformeerden zondags
een gemeenschappelijke dienst, waarbij
om de week een andere voorganger de
dienst leidt. Simonis heeft op stopzetting
aangedrongen. Pastoraal werker Mey-
knecht in Delft zegt dat het pastoraat er
niet over peinst aan het bisschoppelijk
bevel gehoor te geven. „Wij beschouwen I
ons systeem als zeer gematigd. Op tal van
andere plaatsen wordt zo samengewerkt. I
Het verzoek komt trouwens van de men
sen zelf, wij kunnen niet meer terug en wij
willen ook niet meer terug”, aldus Mey-
knecht.
Zelfs als Simonis het ontslagwapen zou
hanteren gaat het studentenpastoraat ge
woon door, aldus Meyknecht. Voor het
uiterste dwangmiddel, ex-communicatie
(door bisschop Gijsen onlangs gebruikt
tegen een gehuwde priester in Limburg) is
het pastoraat niet bang. „Onze pastor is
niet getrouwd en is het ook niet van plan.
Simonis heeft dus geen stok om de hond te
slaan, zoals Gijsen had”, aldus Mey
knecht.
De Delftse studentenparochie kan zich
gesteund weten door de andere studenten
parochies. Die hebben in een gezamenlij-
(Vervolg van pagina 1)
Japan gaat de veiligheid van alle kerncentrales in het land onderzoeken.
Ecologen in Frankrijk hebben gepleit voor stopzetting van het programma
voor de bouw van kerncentrales, maar de regering heeft direct gezegd door te
zullen gaan.
van een type als de centrale in Harrisburg.
In het Middenduitse Karlsruhe werd gis
teravond een reactor uitgeschakeld op
grond van het vermoeden dat een koel
huis was geschadigd.
De Westduitse minister van Binnen
landse Zaken Baum heeft zijn collega's
gevraagd het Westduitse kernenergiepro
gramma, dat op het ogenblik in de Bonds
republiek wordt besproken, te bezien in
het licht van de groeiende bezorgdheid
over het gebeuren bij Harrisburg.
In de deelstaat Baden-Württemberg zijn
gisteren de conclusies bekend gemaakt
van een oefening rond een gesimuleerde
kernramp die vorig jaar is gehouden. Men
zei dat deze is geslaagd, maar dat de
communicatie met de burgers verbeterd
moet worden. Er was meer dan een uur
vertraging opgetreden bij het inlichtingen
van de burgers via de radio.
Inwoners van een aantal gebieden rond
kerncentrales in West-Duitsland, krijgen
in de komende weken jodiumtabletten die
opname van radioactieve stoffen in de
schildklier moeten voorkomen. De West
duitse minister Palm van Volksgezond
heid deelde gisteren mee dat ruim elf
miljoen jodiumtabletten zullen worden
uitgedeeld. Hij zei dat de actie niets te
maken had met het ongeluk in Harris
burg.
De Zuidkoreaanse minister van Weten
schap heeft vandaag bekend gemaakt dat
een kerncentrale in het land vorige week
vrijdag is stilgezet omdat radioactief koel
water ontsnapte. Volgens de minister is
het water opgevangen in een tank en kan
de centrale morgen weer draaien.
AMSTERDAM. (ANP). De stich
ting Bureau voor Auteursrecht voor
Beeldende Kunst te Haarlem is opge
heven en is een fusie aangegaan met
de Stichting Beeldrecht te Amster
dam, naar deze heeft meegedeeld.
Het bureau bestond sinds 1920. Beeld
recht is anderhalf jaar oud. Na hun in
stemming zullen de aangeslotenen van het
bureau door Beeldrecht worden vertegen
woordigd. Bij Beeldrecht zijn meer dan
honderd kunstenaars of hun erven aange
sloten, onder wie vrijwel alle buitenlandse
kunstenaars in Nederland.
Beeldrecht incasseerde vorig jaar 84.000
gulden aan auteursrechten op het gebied
van beeldende en bouwkunst, gebonden
kunsten en fotografie van Nederlandse
gebruikers als uitgevers en musea. De
organisatie vertegenwoordigt in Neder
land diverse buitenlandse zusterinstellin
gen. Met financiële steun van het Prins
Bernhardfonds kan Beeldrecht dit voor
jaar Nederlandse kunstenaars recht
streeks of via hun beroepsorganisaties
over zichzelf informeren, aldus Beeld
recht.
Vandaag werd in Amsterdam gedemonstreerd tegen internationale hulpverlening aan Indonesië,
zolang het generaalsbewind van Soeharto de mensenrechten schendt, zich schuldig maakt aan
corruptie en de hulp niet aan brede lagen van de bevolking ten goede komt. De demonstratie werd
gehouden voor het Amstel-hotel waar op het ogenblik de conferentie plaatsvindt van de IGGI, de
intergouvernementele groep die de hulpverlening aan Indonesië coördineert
BORNE (ANP). Het kan nog wel 10
tot 15 jaar duren voordat de 35-urige
werkweek in Nederland algemeen is. Die
verwachting heeft PvdA-fractievoorzitter
Den Uyl gisteravond uitgesproken tijdens
een spreekbeurt in Borne.
Een gefaseerde invoering ligt volgens
hem voor de hand. Hierbij past in zijn
ogen het beste een aanpak per bedrijfs
tak. Hij denkt in dit verband onder meer
aan de banksector, waar door technische
ontwikkelingen veel arbeidsplaatsen op
de tocht dreigen te komen. Deze arbeids
plaatsen zouden door een kortere werk
week kunnen worden gereed zo veronder
stelt hij.
In zijn algemeenheid dient naar de me
ning van Den Uyl de ontwikkeling van de
werktijdverkorting in ons land parallel te
lopen aan die in het buitenland. Hij vindt
dit noodzakelijk „omdat anders de con
currentiepositie van Nederland, door het
kostenverhogend effect van de kortere
werkweek, wordt ondergraven”.
Het negeren van de discussie over de
arbeidstijdverkorting bestempelt de op
positieleider als „struisvogelpolitiek”.
„Men zal moeten erkennen dat de invoe
ring ervan een bijdrage levert aan betere
verdeling van het werk. Tegen die achter
grond bezien is de 40-urige werkweek van
nu een tussenstation”, zo stelt Den Uyl.
DEN HAAG (ANP). Invoering op
grote schaal van de „chip”, een essentieel
onderdeel van de micro-computer, zal wel
degelijk verlies van arbeidsplaatsen ople
veren. Die verwachting spreekt W. J. van
Gelder, econoom van de dienstenbonden
FNV, uit in het aprilnummer van het blad
TNO-Project.
Van Gelder bestrijdt de opvatting dat de
ontwikkeling van de micro-computer de
werkgelegenheid en de economische groei
zal stimuleren. Hij wijst er in zijn artikel
op, dat eerder uitstoting van arbeid is
voorspeld als gevolg van invoering van de
computer. Dat dit tot nu toe nog nauwe
lijks is gebeurd komt volgens Van Gelder,
doordat de uitstoot uit de ene sector van
de arbeidsmarkt door de andere kon wor
den opgevangen en doordat de economie
als totaal sterk groeide. „Die situatie is nu
op beide punten sterk gewijzigd”, zo
schrijft hij.
Hij wijst erop, dat de dienstensector in
tegenstelling met vroeger jaren, niet ge
spaard wordt voor de werkloosheid. Juist
in deze sector zal de chip op grote schaal
gebruik gaat worden, aldus Van Gelder in
TNO-Project. I
viduele stralingsgevoeligheid bestaat:
sommige mensen zouden al kanker krij
gen bij een zeer lage dosis, anderen pas
bij een zeer hoge Victor Archen van het
departement van volksgezondheid in
Utah (VS) stelt in het blad Health Phy
sics van maart 1978 zelfs, dat 40 tot 50
percent van alle kankergevallen veroor
zaakt wordt door de natuurlijke achter
grondstraling, die voor ons land op on
geveer 0,1 rem wordt geschat. Mocht
deze theorie juist zijn, dan zijn alle be
staande berekeningen over stralings
schade waardeloos. Maar ook deze theo
rie zal moeilijk te bewijzen zijn. Immers:
de schade van kleinere doses treedt niet
ogenblikkelijk op. De risicoperiode voor
leukemie wordt nu gesteld op 20 jaar, die
voor tumoren op 50 jaar. Van genetische
schade, die zich naar men aanneemt
slechts voor 10 percent in de eerste gene
ratie zal openbaren, is al helemaal moei
lijk aan te tonen dat die door bijvoor
perkt tot aanvallen ten westen en zuidwes
ten van de hoofdstad.
In de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es
Salaam deelde het Oegandese Bevrij-
dingsfront mee dat de gisteren uitgevoer
de aanval op een opslagplaats voor benzi
ne in Kampala uitgevoerd is door sabo
teurs van de invasiemacht.
Zondag hadden Tanzaniaanse Migs
aanvallen uitgevoerd op de luchthaven
Entebbe. Of de luchthaven nog in gebruik
is kon gisteren niet worden vastgesteld
omdat de telefoonverbindingen zijn ver
broken.
Er waren gisteren berichten als zou het
tegenoffensief van Libische eenheden er
in geslaagd zijn de opmars van Tanzania-
nen en Oegandese ballingen op enige af
stand van Kampala tot stilstand te
brengen.
