Si
Damiate Pers
G
VJ
ip
NOTITIES OVER:
IJmuider Courant
OR
Aanvaardbaar
G.i
M
4
IRAK
SYRIË
Begraven is niet eens duur
der geworden schreef de groot
ste Turkse krant, Hurriyet, ho
nend na de jongste lawine van
prijsverhogingen van 20 tot 100
procent, waar in Turkije zo op het
eerste gezicht alleen de brood
prijs ongewijzigd is gebleven. En
die van de stadsbussen, maar
die puilen nu dan ook allemaal uit
nadat de taxi’s en ook de popu
laire „Dolmoes”, de collectieve
taxi’s, die pas vertrekken als ze
vol zijn, 30 tot 40 procent duurder
zijn geworden.
5
(X
I.
bui
gra
ove
en
der
de
voe
beh
in i
dat
leid
con
den
leui
uitt
voo
met
wer
ove
geri
wor
die
het
De
te t
mer
wijl
De
de i
nerf
tenc
U. 5. S. R.i J
S?
met
tijde
bij r
geen
later
dirig
een vergelijking die verkeerd viel door
Frans van Hasselt
discriminatie in een zeer geëmancipeerde
natie door Feico Houweling
scheve zaken in de volkshuisvesting door
A. L. G. Spaan
^tüUelkuidse^Zee^^
Eskis^o
■RCtlï
5 FM
ook in Zweden
Stormachtige tijden
in
iZl/WtC
/an
300
0
km
De Zweden vooraan bij protesten tegen onrecht. Maar het opnemen van buitenlanders in eigen land blijkt problemen op te leveren.
Stadsvernieuwing meer dan klussenregeling
ƒ147,50
V
Spoorweg
Hoofdweg
De stérke economische groei na
de Tweede Wereldoorlog dwong
Zweden echter tot het aantrekken
van buitenlandse arbeidskrachten
voor de industrie. Deze kwamen in
eerste instantie uit Finland en later
ook uit Zuid-Europa.
Daar komt nog bij dat het land
zich 170 jaar lang buiten de oorlo
gen (en met name buiten de Tweede
Wereldoorlog) heeft weten te hou
den. Dit versterkte ongetwijfeld het
geloof ook in de toekomst een eigen
weg te kunnen volgen.
HOOFDREDACTIE
JosL Lodewijks
E. Koning
BEV
lid Ge
van B.
uitspr
nel wei
Ov
vers<
en c<
eengi
eisen
zijn
per
even’
gen I
het I
collei
naar
heid,
de s
drieh
borg<
voor
king.
„D«
toezei
van c
in gei
keren
ligt v
trach
in
Turkse politiek
Discriminatie
het licht, door speculanten vastge
houden om de schaarste in stand te
houden, wat de prijsverhogingen in
de hand heeft gewerkt. Maar de
Turkse oppositieleider heeft waar
schijnlijk, toen hij zijn opmerking
maakte, toch wel degelijk aan een
bepaald facet van de Chileense ont
wikkeling gedacht. De ontwikke
ling die daar tot de staatsgreep leid
de, begon met een staking mede
door de Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA gefinancierd, zoals later
is bewezen van de vrachtauto-
chauffeurs in het hele land.
De voorzitter van de vakbond van
Turkse chauffeurs, Tiyansan, is
niet alleen een aanhanger van De-
mirels Gerechtigheidspartij, hij zit
ook voor deze partij in het parle
ment. Op een vergadering van zijn
bond heeft hij nu een meerderheid
gekregen voor een waarschuwings-
staking, die afgelopen week begon
nen is en behalve tegen de verdub
beling van de benzineprijzen, is ge
richt tegen de schaarste aan reser
veonderdelen. Hij zei erbij dat hij
zich niet interesseerde voof~„andere
werelddelen” en voor de manier
waarop Allende aan zijn einde is
gekomen.
ken, geneigd zijn in eigen beheer te
verbeteren. Dat betekent minder
deskundige uitvoering en zwart
werk. Rijk en gemeente geven hun
invloed op de verbetering dus prijs.
In hoeverre deze staking het leven
in Turkije zal ontwrichten, moet
worden afgewacht. Maar de woe
dende reacties op de woorden van
Demirel, waarmee hij ook de laatste
sympathie die de intellectuelen nog
voor hem mochten hebben, heeft
verspeeld, lijken een hoopvol voor
teken in te houden dat, welke rich
ting de partij ook inslaat, het geen
tweede „Chili” wordt.
de subsidie niet meer wordt gege--
ven voor huizen met meer dan 125
vierkante meter nuttig oppervlak.
Dat betekent dat in gebieden met
een bepaalde bouwstijl, zoals delen
van Groningen, de regeling afstraf
fend werkt. Een smalle, diepe bouw'
komt al snel boven die grens uit.
Vooral als er in plaats van met
platte daken wordt gewerkt met on
beschoten zolders. Die zolders tel
len blijkbaar mee als „nuttig” op
pervlak en verhinderen aldus de
subsidie. Dat kan ertoe leiden dat
iemand die een douche uit de verbe-
teringsregeling wil, éérst een loods
in de tuin moet afbreken, die ook
voor „nuttig oppervlak” wordt mee
gerekend.
Een steeds gehoord bezwaar is
ook dat de diensten van Bouw- en
Woningtoezicht en de Provinciale
Directies Volkshuisvesting een op
permachtige rol bij beslissingen
wordt toegekend, omdat zij de nor
men naar eigen goeddunken inter
preteren. Willekeur in het beleid
wordt gevreesd en daar zijn ook
sprekende voorbeelden van.
Voor een aantal essentiële verbe
teringen wordt, als Beelaerts er
niets aan doet, helemaal geen subsi
die meer gegeven. Het verbeteren
van de slaapverdieping of het aan
brengen van een dakkapel zijn uit
gesloten van de regeling. Achter
stallig onderhoud is alleen subsidia
bel gis het „noodzakelijk is voor het
opheffen van een technisch ge-
brek”. En dat laatste dan ter beoor
deling van de eerder genoemde in
stanties, van wie dan de bezuini-
gingsinterpretatie wordt voorzien.
De bewoners zullen, omdat de
klusbedragen de kosten niet dek-
Diezelfde Zweden die in de we
reld voorop lopen in de strijd tegen
rassendiscriminatie, uitbuiting van
arme landen en ander onrecht, blij
ken het in eigen land nogal moeilijk
te hebben met mensen van andere
afkomst.
Buitenlanders worden in Zweden
niet makkelijk geaccepteerd, zo is
in de afgelopen twee jaar herhaal
delijk gebleken. Zo vonden in 1977
hevige rassenrellen plaats. Onlangs
nog werd een gezin van een buiten
landse werknemer gemolesteerd.
Vrijwel alle immigranten zijn, ie
der op zijn eigen manier, de dupe
van culturele discriminatie in Zwe
den. Een tipje van de sluier hierom
trent is begin dit jaar opgelicht door
David Schwarz, zelf immigrant en
hoofdredacteur van een Zweeds
blad, dat zich bezighoudt met immi
granten en etnische minderheids
groepen.
In zijn blad publiceerde Schwarz
zijn visie op het „immigrantenpro
bleem” en voegde daarbij een paar
ernstige waarschuwingen toe aan
de overheid. Volgens hem is het
denkbaar dat de wrijving tussen het
Zweedse volk en de immigranten
binnen afzienbare tijd ontaardt in
een gewelddadig conflict.
De discriminatie stoelt voor een
groot deel op het gevoel van de
Zweden het eigen ras.en de eigen
cultuur „zuiver” te moeten houden.
Dat is niet zo vreemd voor dit land
‘dat onder meer door zijn noordelij
ke ligging eeuwenlang een vrij afge
sloten gebied is geweest, zowel wat
taal als cultuur betreft.
antwo<
vragen
gelezei
F. Kae
„Voc
leg var
ligt vai
wijk n
dat pn
aanleg
BEZORGKLACHTEN.
maandag t/m vnjdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
DIRECTIE. Damiate Pers b.v.
Mr H. C. van der Mije
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex 41866
ADVERTENTIES
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJE^:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per iaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Betwijfeld wordt of dat bevordert
dat verbeteringen de levensduur
met 25 jaar verlengen, zoals de be
doeling is.
Dat is dus nogal wat. Minister
Beelaerts moet maar zien dat hij
zonder kostenverhoging aan die be
zwaren tegemoet komt. Hier en
daar bestond ook al de vrees dat de
verbetering van woningwetwonin
gen op de tocht zou komen, nadat
gebleken was dat daarvoor 54.000
verbeterkosten als bovengrens
werd gehanteerd. De minister heeft
daarover in de Kamer aange
sproken nu laten weten dat er
geen maximumgrens gehanteerd
wordt, maar dat verbeteringsplan
nen boven de 54.000 (norm voor
een vooroorlogse woning) „kriti
scher bekeken” worden. Dat zal
naar zijn verwachting niet tot resul
taat hebben dat de 18.000 huurhui
zen die voor dit jaar op de begroting
staan, niet gehaald worden.
mers meestal aanzienlijk slechter
zijn dan die van de Zweden. Ook
ontstaan er woonwijken met een
overgrote meerderheid van buiten
landers tegenover volledig Zweedse
wijken.
Schwarz wijst tenslotte op een
gevaar dat hijzelf een „tikkende
tijdbom” noemt, namelijk de twee
de generatie: de kinderen van de
immigranten. Zij zullen, zo zegt
Schwarz, de verbondenheid met het
vroeger vaderland missen, maar
ook niet Zweeds zijn. Bovendien
zullen zij niet bereid zijn het laag
gekwalificeerde werk te doen dat
hun ouders wel hebben aanvaard.
Er zal veel in de houding van de
Zweden moeten veranderen voor
de immigranten zich thuis voelen in
het land. De tijd dat alleen het „nor-
dische” ras in Scandinavië woonde
is voorbij en dat is het eerste dat
men moet beseffen.
Of zullen de in Zweden rijk verte
genwoordigde fascisten en andere
uiterst rechtse krachten het pleit
winnen? Zij zouden alles dat niet
„ras- en cultuurzuiver” is het liefst
direct over de grens zetten
Maar zo’n vaart zal het waar
schijnlijk niet lopen. De Zweden
bekommeren zich echt wel om de
immigranten maar weten alleen
niet hóe ze de zaak moeten aan
pakken.
Waarbij de Zweden dan ook nog
mogen bedenken dat ook zij zich
behoren aan te passen aan een we
reld, waarin de grenzen tussen ras
sen en nationaliteiten steeds meer
vervagen.
Stadsvernieuwing is méér dan de
klussenregeling van minister Beel
aerts beloofde. Dat zal in mei van
dit jaar uit een verbeterde subsidie
regeling moeten blijken. Die subsi
dies waren volgens de minister al
„verbeterd”. Maar de manier waar
op stadsvernieuwers, projectlei
ders, bestuurders en politici er mas
saal tegen te hoop liepen, maakte op
z’n minst duidelijk dat er iets goed
scheef zat. De verantwoordelijke
bewindsman hield zich aanvanke
lijk van de domme. Tot voor de
televisiecamera’s hield hij het ge
laat in de plooi onder gebruik van
het cliché: mij is nog niet gebleken
dat deze verbetering eep achteruit
gang is. Maar mocht dat zo zijn, dan
zal ik de regeling bijstellen. In de
Tweede Kamer lag de bewindsman,
ook., vanuit de bevriende fracties,
onder een spervuur van kritiek. En
dat bracht hem tot ’t inzicht dat hij
zich wellicht op enkele kernpunten
verkeken zou kunnen hebben.
Hij haalde in dat debat voor de
zoveelste maal in successie bakzeil
en beloofde schriftelijk beterschap.
Het overleg dat hij op de solotoer
„vergeten” had, zou hij alsnog
voeren. Kamervoorzitter Vondeling
kreeg er een nette brief over, waar
uit ik citeer: „Ik zal, zoals toege
zegd, nader in overleg treden met
organisaties zoals de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten, het
Algemeen Verbond Bouwbedrijf,
het Landelijk Ombudsteam Stads
vernieuwing, de Vereniging Eigen
Huis en het Landelijk Contact
Stadsvernieuwingscorporaties”De
minister onderstreept in die brief
dat hij bereid is „de regeling op
korte termijn op die knelpunten bij
te stellen, wanneer zou komen vast
zichzelf te laag, omdat de karweien
stuk voor stuk méér kosten dan de
minister er voor wil geven. Hoofd
bezwaar is echter dat de totale sub
sidie voor ingrijpende verbetering
(voorheen 26.000) nu is vervangen
door een optelsom van klussen van
maximaal 16.000,- zonder dat er
sprake kan zijn van een duurzame,
ingrijpende verbetering. Vooral op
dit punt zal de minister water bij de
wijn moeten doen. Anders is er
sprake van bezuinigingen per
„huishouding” van 50 tot wel 73%.
En dat kan niet de bedoeling zijn
van het streven de „zwaksten te
ontzien”.
Ook werden in de loop der jaren
duizenden vluchtelingen opgeno
men uit alle delen van de wereld.
Het hoge welvaartspeil bracht velé
gespecialiseerde deskundigen er
tenslotte toe naar Zweden te gaan.
In 1967 werden voor het eerst de
immigratiemogelijkheden beperkt,
maar dat kon toen niet meer voor
komen dat inmiddels één op de acht
inwoners van Zweden een immi
grant is. Zweden telt acht miljoen
14,80
42,60
56,50
167,70
220.50
0,75
De
slag e
hand,
gemer
kige k
I muzie
speeld
zwaar
De conclusie is duidelijk: er
wordt zo zuinig mogelijk gesubsidi-
eerji. Daar hoeft niets op tegen te
zijn. Als daarmee het doel, verlen
ging van de levensduur van de wo
ning met 25 jaar, maar niet wordt
aangetast. En dat moet de minister
in zijn beloofde nieuwe regeling nog
waar maken. Evenals de mogelijk
heid dat ondanks het zuiniger han
teren van de middelen het tempo
van verbeteren niet zodanig wordt
gedrukt, dat de stadsvernieuwing
er kwalitatief onder liidt.
De afgelopen weken brachten el
ke dag nieuwe onheilstijdingen.
Maar nu zijn de eerste emoties voor
bij, de klap is opgevangen en de
ministers van de regering-Ecevit,
die het „versoberingsprogramma”
heeft uitgevoerd, durven zich gaan
deweg weer voor de televisie en in
levenden lijve té vertonen.
De rechtse oppositie, die de laat
ste maanden bij tussentijdse ge
meenteraadsverkiezingen toch al
opmerkelijke successen boekt,
heeft begrijpelijkerwijs niet stilge
zeten en haar leider, Demirel,
noemde Ecevit een „rover” die alle
voorafgaande loonsverhogingen in
één klap ongedaan maakt.”
Dat de maatregelen grotendeels
het gevolg zijn van de noodzaak alle
kort lopende schulden af te betalen
die Demirel’s regering in de vooraf
gaande jaren had gemaakt, zei hij
er niet bij.
Maar er gebeurde iets nog vreem-
ders. Binnen enkele dagen was niet
Ecevit de man die in de verdediging
was gedrongen, maar Demirel. De
ze had de premier namelijk in een
vermoedelijk wel wat onbewaakt
ogenblik vergeleken met Allende,
de Chileense president, die in 1973
na een militaire interventie op ge
welddadige wijze aan zijn eind
kwam. „Ecevit gaat de weg van
Allende”, zei hij tegen journalisten.
„Ik kan er slechts naar gissen wat
zijn lot zal zijn.”
Ecevit zelf bewaarde wijselijk het
stilzwijgen, maar in de pers ook
in die bladen die hun aanvankelijk
enthousiasme voor Demirel allang
hebben laten varen stak een
storm op. De invloedrijke senator
Toker, schoonzoon van wijlen pre
sident Inonu en allerminst een sym
pathisant van Ecevit, sprak van „de
meest onverantwoordelijke uitla
ting die ik in m’n leven heb ge
hoord.”
De Turkse strijdkrachten gelden
als totaal toegewijd aan de zaak van
de parlementaire democratie en de
voorganger van de huidige opper
bevelhebber, Sancar, heeft tijdens
zijn vijfjarige ambtsperiode gezegd
dat ze zelfs niet naar de macht zou
den grijpen als een Turkse Allende
langs parlementaire weg zou wor
den gekozen. Nu is Ecevit in het
geheel geen Allende. Hij is geen
marxist, maar een sociaal-demo-
craat. Demirel schijnt ook niet te
hebben gedacht aan zijn eigen toen
malige Chileense evenknie, de
christen-democraat Frey, die als
oppositieleider het zijne deed om de
staatsgreep van het Chileense leger
uit te lokken en nu een uitgescha
keld politicus is, gebroken en bijna
vergeten.
Demirel moest zich in de dagen
die volgden dan ook haasten om
zijn woorden toe te lichten. Hij had
helemaal niet gezinspeeld op een
militaire interventie, hij had alleen
maar willen zeggen dat Ecevit de
zelfde fouten maakt als indertijd
Allende. En die waren Chili nood
lottig geworden.
Toevallig komen nu ook in Istan-
boel grote voorraden goederen aan
‘KdnyO
V.z 'VïSf(0^^>Goziantep
Iskenderong;
^..gjAlexon^^l^taly0
|s^*7onguldok
JAdapazori
ANKARA^
te staan dat deze de daadwerkelijke
woningverbetering sterk zouden
doen verminderen”.
Wat is nu de achtergrond van de
gewraakte verbeteringsregeling?
Minister Beelaerts wil binnen Be-
stek’81 een zuinig financieel beheer
voeren. Zondér de totale begrotings
post stadsvernieuwing te vermin
deren. Macro gesproken, zou iiij
zich aan het eenmaal gegeven
woord in de regeringsverklaring
willen houden. Maar bezien naar
micro-verhoudingen zou hij zodani
ge verschuivingen willen bereiken,
dat er „meer huishoudens” van het
verbeteringsgeld zouden kunnen
profiteren, dat het „oneigenlijk’ ge
bruik” van de oude regeling zou
worden bestreden en dat achterstal
lig onderhoud niet voor 100% op
rijkskosten zou geschieden, omdat
het daarmee de spuigaten ging uit
lopen. Op zichzelf een aanvaardba
re filosofie achter de subsidierege
ling. Maar in de uitwerking bleek de
bewindsman zich op een aantal ef
fecten te hebben verkeken. Bij de
nieuwe, aan te passen regeling voor
particuliere woningverbetering
(want daar gaat het in het bijzonder
om) zullen de volgende bezwaren
van stadsvernieuwingscorporaties,
projectleiders, ombudslieden en be
stuurders moeten worden bezien:
In plaats van de mogelijkheid
40% subsidie te krijgen voor „ingrij
pende woningverbetering, is er een
klussenregeling gekomen. Dat wil
zeggen dat er vaste bedragen wor
den vergoed voor een douche of een
nieuw toilet. Die bedragen zijn op
Vroeger kwam het voor dat men
sen dié het best uit eigen zak kon
den betalén de verbeteringsregeling
van Schaefer slinks misbruiken om
bijvoorbeeld een uitgewoonde boer
derij geheel op te knappen. Het rijk
betaalde daar dan 40% van en de
gespekte eigenaar ging kort daarop
met een forse speculatiewinst strij
ken. In de nieuwe regeling is er nog
steeds een onvoldoende dam opge
worpen tegen zulk misbruik. Een
slimme bejaarde die als vast domi
cilie steeds een wisselend adres van
een van de kinderen opgeeft, kan
het voor elkaar krijgen dat in al die
particuliere huizen op rijkskosten
centrale verwarming wordt aange
legd. De beste manier, vinden de
critici, om daartegen iets te onder
nemen is het binden van subsidie
bedragen aan inkomenshoogte.
Daarbij is het denkbaar dat zo’n
regeling ook nivellerend werkt, met
andere woorden: hoe hoger het in
komen, hoe minder subsidie voor
vergelijkbare verbeterkarweien.
In de regeling Beelaerts staat dat
inwoners, één miljoen buitenlan
ders derhalve.
Volgens Schwarz zijn deze immi
granten in de loop van de tijd omge
ven met een bureaucratisch stelsel
van wetten en ambténaren die
overigens met de beste bedoelingen,
deze mensen willen integreren in de
Zweedse maatschappij.
Toch, ondanks die goede bedoe
lingen, blijkt dit niet te werken.
Schwarz wijst als een van de oorza
ken hiervan op de houding van de
Zweedse bevolking.
Het gevolg van het op „verzweed-
sing” gerichte beleid is dat de Zwe
den zelf nauwelijks iets weten van
de leefomstandigheden en wensen
van de immigranten. Dat velen van
hen hun oude nationaliteit aanhou
den uit liefde voor hun vaderland
en niet uit onmin met Zweden,
wordt bijvoorbeeld vaak niet
erkend.
Daar komt, aldus Schwarz, nog
bij dat de woon- en werkomstandig
heden van de buitenlandse werkne-
In
muzie
Santp
avond
het tw
tige
waar!
een b<
me bi
hoord
:cYPRüsj
Izmil
Brussoo
j^y^lzrnirlSmyrnol
Aytjin
Om
down:
I dinge:
I kwaai
dirige
I schoo
Het c<
ling
lands<
vaand
februi
Velsei
Giresun
x, Si»Q5Erzincon^js^*' ARARA?^..
"E Wgn-rrwgp K)
Zgul^meer McidlydsA^Ö*1^ Adl) 4^
>nyo Z^^yorbohr
,Adolio
BULGARI JE 7'
^EdirneOtsSR^Si
GR?”
ff
W» Kt tiT
