PARTIJLEIDER FYSIEK ZWAKKER
Over gemeenteraadspolitiek
Spaanse socialisten
eens met communisten
Demonstratie
Reisorganisaties zoeken andere bestemming
blijft groot
Felle kritiek
Nasoetion
op regering
van de baan
Neo-nazist
veroordeeld
Algemene
verkiezingen
in Thailand
Opkomst in
Rhodesië
Prijsverhoging
in Liberia
tegen verjaring
oorlogsmisdaden
Vijftig Chileense
vrouwen in arrest
I
I,
I
Achteruit
Schutter
Gejuich
Voetbreed aarde
3
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG
I 9
APRIL
19 7 9
ilen
iart
/I
Hen
veg
ll
nes
den
itje
door Nico Scheepmaker^
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De Russische
partijleider Leonid Brezjnjev
(72) is gisteren herkozen als
staatshoofd van de Sovjet
unie, ofwel „voorzitter van het
Presidium van de Opperste
Sovjet”.
ing
ven
Leonid Brezjnjev
gisteren herkozen
Alle hotels dicht in
geteisterd Montenegro
I
plaatsvinden. De voorstellen die eerst
door het partijcomité en daarna door de
Opperste Sovjet worden goedgekeurd, ko
men van de (communistische) partijtop
die bestaat uit de leden van het invloedrij
ke Politburo en de secretarissen van het
centrale comité.
De maatregel heeft klaarblijkelijk tot
doel de koopkracht te herstellen na de
devaluatie van de roepiah in november.
Generaal Nasoetion zei, „dat wij, als lei
ders, eerst de belangen van het volk moe
ten behartigen boven onze eigen be
langen”.
(Van onze redacteur in
West-Duitsland, Hans Amesz)
BONN. In Straatsburg wordt za
terdag een internationale demonstra
tie gehouden tegen de verjaring van
oorlogsmisdaden. Ruim honderd or
ganisaties van vroegere verzetsstrij
ders en slachtoffers van het nazi-
regime uit heel Europa hebben hier
toe opgeroepen.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. De Nederlandse
reisorganisaties zullen de toeristen
die hadden geboekt voor reisbestem-
mingen in de door een aardbeving
getroffen Joegoslavische deelstaat
Montenegro, vervangende accommo
datie aanbieden in onder andere Du
brovnik en Ohrid.
vertrokken naar Dubrovnik, circa 50 kilo
meter ten noorden van het rampgebied. In
Dubrovnik, geliefd vakantieoord van tien
duizenden Nederlanders, is voldoende ac
commodatie beschikbaar om een extra
stroom vakantiegangers op te vangen.
De directeur van het Joegoslavisch ver
keersbureau in Amsterdam, Bojkovski,
verwacht dat de Nederlandse vakantie
gangers hun geplande zomerreis naar de
Joegoslavische kust normaal kunnen la
ten doorgaan. „Het rampgebied wordt
door de Nederlanders verhoudingsgewijs
weinig bezocht. Rond Split en Dubrovnik
komen echter jaarlijks zo’n 200.000 Neder
landers. En in die streek is niets aan de
hand. Wij hebben veel telefoontjes van
verontruste mensen gehad, maar we heb
ben niet de indruk dat massaal wordt
afgezien van een vakantie naar Joego
slavië”.
Hotelplan heeft al zijn reizen naar de
plaatsen Budva en Ulcinj laten vervallen.
De bijna 500 mensen die hadden geboekt
voor deze plaatsen, die bijna voor de helft
zijn verwoest, zullen in de gelegenheid
worden gesteld een ander reisdoel te kie
zen. Hotelplan biedt Horhid, op de grens
van Joego-Slavië, Griekenland en Alba
nië, als alternatief aan.
Ook bij andere touroperators worden
vervangende reisbestemmingen (vooral
Dubrovnik) aangeboden. Een woordvoer
der van Neckermann: „Als bijvoorbeeld
iemand helemaal niet meer naar Joego
slavië wil, kan zonder bijkomende extra
kosten voor een geheel andere vakantie
worden geboekt”.
De ANWB heeft laten weten dat de
hoofdweg langs de Adriatische kust weer
berijdbaar is. De binnenwegen zijn in het
rampgebied veelal afgesloten en slechts
met een speciale vergunning mag men op
deze wegen komen.
De deelstaat Montenegro wordt vooral
veel door Duitse touroperators aange
daan. Terwijl Neckermann in ons land
slechts 1500 vakantiegangers naar dit ge
bied brengt, heeft de Duitse tak van deze
organisatie alleen al voor de komënde
maanden 30.000 boekingen voor Monte
negro.
Meer dan de helft van alle huizen, hotels
en pensions in Montenegro is onherstel
baar verwoest. Dit gedeelte van de Adria
tische kust was met name de laatste jaren
uit de schaduw getreden van de kust
streek rond Dubrovnik. Met veel geld was
het gebied ontwikkeld. De aardbeving
heeft de economische ontwikkeling van
Montenegro echter wreed een halt toege-
roepen. Er wordt nu al gezegd dat het
zeker tien jaar zal duren eer het gebied de
natuurramp weer enigszins te boven zal.
zijn.
Moskou geruchten over een mogelijk ver
dwijnen van Kosigin als regeringsleider.
Hij is als eerste verantwoordelijk voor het
economisch reilen en zeilen van de Sovjet
unie. Partijleider Brezjnjev heeft de laat
ste jaren niet nagelaten om de economi
sche ontwikkelingen soms scherp te kriti
seren. Kosigin kreeg officieel de opdracht
„om een nieuwe regering” te vormen.
n is
vee-
rok-
r de
i de
ider
imer
i het
issu-
'erk-
ïder-
erze-
oene
s het
t no-
rtuig
l-ka-
:r in
acht
i Fi
rn er
het
Om
taal-
ihet
n bij
defi-
van
ijke.
arte-
tus-
iool-
Ook hier dus gejuich, maar nu niet
omdat de „geliefde vijand” het overleefd
heeft, maar omdat hij gedood is. U ziet
het, er wordt aan het front, om totaal
verschillende redenen, heel wat afge
juicht door de jongens.
irlo-
itai-
loor
:hol-
ner-
DA)
aten
atie-
ezig
U”
nde
'PÜ-
3 in
ren-
eeft
ter
tsen
ssa-
>lgd
sul-
oor
bui-
C.
rte-
nde
it.
i bij
land
litai-
iaar-
Be
rken
iaat-
>f bij
•lijkt
van
e te-
imer
een
met
ogte
n, in
i de
het
nen-
Ver-
wij-
iolo-
men
'aan
voor
noe-
wor-
man
dat
i zal
leeft
telij-
srlid
over
heid
in.
Ook in „Een voetbreed aarde”, dat over
de tweede wereldoorlog gaat en in 1959
geschreven werd door de Rus Grigori
Baklanov (en dat onlangs herdrukt werd
in de serie „Russische miniaturen” van
uitgever Van Oorschot), wordt beschre
ven hoe getracht wordt, maar in dit geval
wèl met succes, de vijand even verderop
in een loopgraaf uit te schakelen. Eerst
ziet de Russische hoofdpersoon boven de
borstwering waarachter de Duitsers zit
ten een vluchtig wolkje gele rook opstij
gen: er wordt gegraven! Op klaarlichte
dag staat een Duitser te graven. Ter hoog
te van de borstwering beweegt een ogen
blik een muisgrijze pet. Hij heeft weinig
ruimte om te graven. En zijn helm heeft
hij afgezet omdat het zo heet is;
En dan, acht bladzijden verder, worden
er vier granaten op de loopgraaf afge
vuurd:
„Gekraak, kokende rook boven de loop
graaf en daarin de snelle opeenvolging
van ontploffingen. Zelfs hier schudt alles
op zijn grondvesten, het zand loopt met
straaltjes van de wanden. En plotseling
houdt alles op. De stilte drukt op mijn
oren. Als de wind de rook heeft wegge
voerd, zie ik de gevelde appelboom en een
laars die uit de loopgraaf is geworpen.
Geen mitrailleur. De loopgraaf is. bijna
geheel intact gebleven. Hij ligt niet meer
in de schaduw, maar in de felle zon. De
schaduw is met de appelboom verdwenen.
Langzaam stijgt er rook op uit de loop
graaf zelf.
Boven, boven mijn hoofd klinkt een
gebrul alsof we in een stadion zitten”.
Het akkoord heeft tot gevolg dat van de
ruim achtduizend gemeenten in Spanje
ongeveer 1800 steden met meer dan 20.000
inwoners in handen komen van links-
progressieve burgemeesters.
De gemeenteraadsleden kiezen vandaag
in 1000 steden een socialistische burge
meester. Ongeveer 250 gemeenten, waar
onder Cordoba, zullen de komende vier
jaar een communistische burgemeester
hebben. Ongeveer 550 steden krijgen een
burgemeester van een regionaal-nationa-
listische partij. In Pamplona, de hoof stad
van Navarra, wordt met steun van de
socialisten een burgemeester gekozen van
Wie dankzij The Deer Hunter, een beet
je laat dus, geïnteresseerd mocht zijn ge
raakt in wijlen de oorlog in Vietnam, kan
ik van harte aanraden het boek „Dispat
ches” van Michael Herr te lezen. De meer
dan voortreffelijke vertaling van Guido
Goluke heeft de titel „Verslagen uit Viet
nam” meegekregen. Michael Herr was
oorlogscorrespondent in Vietnam en hij
schrijft als de beste. Om dat aan te tonen
hoef ik maar een paar volzinnen in Golu-
kes vertaling te citeren:
„Het was zo’n dag waarop ik me reali
seerde dat het enige lijk waar ik niet naar
kon kijken het lijk was dat ik nooit zou
hoeven zien”.
Het mooiste verhaal in „Verslagen uit
Vietnam”, het soort verhaal over die
vreemde ondefinieerbare verbondenheid
tussen vijanden die je ook wel hoort over
de eerste en tweede wereldoorlog en de
concentratiekampen, is het volgende:
„Op tweehonderd meter afstand, recht
tegenover de stellingen van de mariniers,
zat een Noordvietnamese scherpschutter
met een 50 mitrailleur die de mariniers
onder vuur nam vanuit een kleine schut-
tersput. Overdag schoot hij op alles dat
boven de zandzakken uitkwam en
’s nachts schoot hij op elk lichtje dat hij
zag. Je kon hem vanuit de loopgraaf dui
delijk zien en als je door het telescoopvi-
zier van een scherpschuttersgeweer keek
kon je zijn gezicht zelfs onderscheiden.
De mariniers beschoten hem met mor
tieren en terugstootloze vuurmonden, en
dan dook hij in zijn put en wachtte. Ka-
nonneerheli’s bestookten hem met raket
ten, en als ze klaar waren kwam hij weer
tevoorschjn en begon weer te schieten.
Ten slotte werd een aanval met napalm op
hem ondernomen, en tien minuten lang
was de lucht boven zijn schuttersput
zwart en oranje van de napalm, terwijl
alle leven van de grond rond de put werd
weggeschroeid. Toen de rook optrok,
dook de schutter weer op en vuurde één
schot af, en de mariniers in de stellingen
begonnen te juichen. Ze noemden hem
Luke the Gook, en daarna wilde niemand
dat hem iets overkwam”.
Brezjnjev hield een korte toespraak
waarbij hij de indruk wekte fysiek zwak
ker te zijn dan tijdens recente openbare
manifestaties. Enkele weken geleden
werd het bezoek van de Franse president
Giscar^i d'Estaing op verzoek van de Rus
sen tot eind april uitgesteld in verband
trijfël
(Door onze redacteur in Spanje, Peter Hattink)
MADRID De socialistische arbeiderspartij (PSOE) en de communistische
partij (PCE) hebben gistermiddag op een persconferentie in Madrid een
akkoord getekend over een gemeenschappelijk beleid op het gebied van
gemeenteraadspolitiek. Doel van dit akkoord is de interne democratisering
binnen de Spaanse gemeenten, het streven naar een gemeentelijke autonomie,
het voeren van een duidelijke gemeentepolitiek en het betrekken van de
bevolking bij de beslissingen in de gemeenteraad.
I JAKARTA (Reuter). De hoogste mili-
j taire officier in Indonesië, oud-minister
van Defensie Nasoetion, heeft gisteren
felle kritiek geleverd op de regering van
zijn land. Hij bekritiseerde de goedkeu
ring die de regering heeft gehecht aan de
40 procent loonsverhoging voor de hogere
regeringsfunktionarissen, onder wie pre
sident Soeharto.
In de steden was gisteren de opkomst
nog groot, vooral in de hoofdstad, waar
lange rijen voor de stembureaus stonden.
De opkomst op het platteland is geringer.
KOBLENZ (DPA). Een rechtbank in
het Westduitse Koblenz (Rijnland-Palts)
heeft de 48-jarige tuinier Curt Muller als
„leider van de neonationalistische bewe
ging in Rijnland-Palts” tot een gevange
nisstraf van zes maanden onvoorwaardë-
lijk veroordeeld.
De rechtbank achtte bewezen dat Mül-
ler propagandamateriaal van een organi
satie die strijdig is met de grondwet had
verdeeld, g
met ophitsing van het volk en aanzetten
tot rassenhaat.
Onderzoek in de woning van Muller in
Mainz had aan het licht gebracht dat deze
vol nazi-emblemen hangt. Er werden ook
69 exemplaren van een boek, genaamd
„Gebed van een gelovige nationaal-socia-
list” in beslag genomen.
In de woning werden geregeld bijeen
komsten van neo-nazi’s gehouden, zo
heeft de rechtbank vastgesteld.
De herverkiezing vond plaats op de eer
ste dag van de beraadslagingen van de
Opperste Sovjet, het Russische alternatief
van een volksvertegenwoordiging. De
nieuwe Opperste Sovjet was begin maart
„gekozen” en dit nieuwe parlement moest
gisteren een nieuw presidium en-een nieu
we voorzitter daarvan kiezen.
De Opperste Sovjet volgt altijd unaniem
de besluiten die eerder genomen worden
door het centrale comité van de commu
nistische partij, dat gewoonlijk bijeen
komt kort voor de vergaderingen van de
Opperste Sovjet, die tweemaal per jaar
SANTIAGO (UPI). Meer dan 50
vrouwen zijn gisteren in de Chileense
hoofdstad Santiago gearresteerd nadat zij
zich hadden vastgebonden aan de hekken
van het ministerie van Justitie. De vrou
wen demonstreerden om van het militair
regime informatie te eisen over vermiste
mensen.
Volgens ooggetuigen behoorde tot de
gearresteerden Maltilde Urrutia, weduwe
van de Nobelprijswinnaar Pablo Neruda.
De politie heeft verklaard dat de vrouwen
zullen worden vrijgelaten nadat zij ver
hoord zijn.
Na de bloedige militaire machtsoverna
me in 1973 zijn in Chili duizenden mensen
verdwenen.
Regeringswoordvoerders vonden dit re
sultaat bemoedigend. Wanneer de huidige
opkomst zich voortzet zal zaterdag de
vijftig procent worden behaald zoals ver
wacht was.
Herri Batasuna, de politieke vleugel van
de Baskische afscheidingsbeweging ETA-
Militar. In slechts 18 van de 50 Spaanse
provinciale hoofdsteden zal een burge
meester van de regeringspartij, Unie van
het Demoncratisch Centrum (UCD), de
scepter zwaaien.
Gevraagd of de PSOE zich niet compro
mitteerde door in Pamplona Herri Bata
suna te steunen, antwoordde de socialist
Alfonso Guerra dat het steunen van de
UCD een grotere ramp zou zijn. Voorts
verklaarde hij dat de socialisten druk
uitoefenen op Herri Batasuna om hun vier
zetels in het parlement te bekleden. De
politieke woordvoerders van ETA-Militar
staan namelijk op het standpunt dat zij als
nationalistische basken niet in een Spaans
parlement thuishoren.
Euro-Communist Santiago Carrillo
deed op de persconferentie alle mogelijke
moeite om de indruk te vermijden dat het
akkoord tussen zijn partij en de PSOE een
volksfront betekende tegen de regering
spartij en de rechtse oppositie. Volgens
Carrillo blijft de samenwerking tussen
beide partijen alleen maar beperkt tot
gemeenschappelijke acties op gemeentel
lijk niveau. f
Met het oog op de dreigementen van het
Patriottisch Front, dat de verkiezingen
wil saboteren, worden de stembureaus
door in totaal 70.000 manschappen be
waakt. Enkele aanvallen op de stembu
reaus hebben geen resultaat gehad. Wel is
het gevolg van de intimidatie door de
guerrillagroeperingen te voelen, vooral in
het zuidoosten van het land. Enkele dor
pen zijn zelfs door de inwoners verlaten,
omdat die bang zijn voor represailles
wanneer zij gaan stemmen.
met de zwakke gezondheidstoestand van
de Russische leider. Bij zijn gang naar en
van het spreekgestoelte werd Brezjnjev
door een assistent begeleid.
Behalve Leonid Brezjnjev werd ook
premier Aleksei Kosigin (75) herkozen in
zijn funktie. Er gingen de laatste weken in
om-
<el-,
aast
dag
I is
ibe-
aeld
een
;ens
de
zou
wat
Alle nog bestaande hotels en pensions in
Montenegro blijven de komende maanden
dicht. Het getroffen gebied langs de Adri
atische kust telt tienduizend bedden. Vo
rig jaar bezochten ongeveer tweeduizend
Nederlanders de nu zwaar getroffen deel
staat.
Bij de Nederlandse touroperators wa
ren gisteren nog geen annuleringen bin
nengekomen. Dinsdag nog is een charter
van Neckermann met vakantiegangers
han-
'AM)
niet
man
AW-
dop-
huis-
it of
siga-
:eke-
een
ïrga-
wel
twen
ging
Men neemt in de Russische hoofdstad
aan, dat deze nieuwe regering niet of
nauwelijks zal verschillen van de oude
regering, die officieel haar ontslag heeft
ingediend. Behalve Brezjnjev en Kosigin
is ook Wasily Koeznetsov (78) herkozen in
zijn funktie als „eerste plaatsvervangend
vice-president”. Deze funktie werd ge
creëerd in de grondwet van 1977, om
Brezjnjev de gelegenheid te geven het
protocollaire routinewerk van zijn presi
dentschap te kunnen afschuiven, waar
door hij zijn werkzaamheden als partijlei
der en staatshoofd makkelijker zou kun
nen combineren.
De demonstratie wordt beschouwd als
een vervolg van de internationale mani
festatie van antie-fascisten die op 22 april
vorig jaar werd gehouden. Daar namen
tienduizenden mensen aan deel. Velen wa
ren gekleed in „concentratiekamp-
pakken”.
Behalve tegen de mogelijke (maar niet
waarschijnlijke) verjaring van oorlogs
misdaden protesteren de deelnemers ook
tegen de nog steeds bestaande organisa
ties van vroegere SS’ers en willen zij een
verbod van nazi-propagandamateriaal.
In Straatsburg spreken prof. Tursky uit
Polen, dominee dr. Werner Koch uit de
Bondsrepubliek en de president van het
internationale Auschwitzcomité, dr. Mau
rice Goldstein uit België.
SALISBURY (AFP). Dinsdag, de
eerste dag van de algemene verkiezingen
in Rhodesië, hebben 734.813 mensen hun
stem uitgebracht, 26 procent van de zwar
te kiezers, zo is gisteren in Salisbury mee
gedeeld.
i? De zware aardbevingen hebben diepe gaten gestagen in veel wegen in de Joegoslavische deelstaat Montenegro. Verkeer is op vele plaatsen vrijwel
ónmogelijk geworden doordat ook nog grote rotsblokken de doorgang versperren.
In een lezing tot studenten zei de gene
raal dat de regering eerst het inkomen van
de gewone mensen had moeten verhogen,
alvorens de salarissen van topfunktiona-
j rissen te laten stijgen. Onder degenen die
bevoordeeld worden door de maatregel,
die op 1 april in werking trad, bevinden
gedeeltelijk gepaard gaande zich de president, de vice-president, de
voorzitters van het parlement en het nati-
I onale congres, ministers, provincie-gou-
verneurs en districtshoofden.
MONROVIA (AP). President William
Tolbert van de Westafrikaanse staat Libe
ria heeft gisteren besloten de aangekon-
digde prijsverhoging voor rijst, die het
afgelopen weekeinde tot ernstige ongere
geldheden leidde, niet te laten doorgaan.
Het ministerie van Landbouw had voor
gesteld de prijs voor rijst, het hoofdbe
standdeel van de dagelijkse voeding in
Liberia, met ruim 36 procent te vehogen.
Bij de gewelddadige protesten die de aan-
gekondigde maatregel ontlokte, vonden
29 mensen de dood en raakten meer dan
400 anderen gewond.
Tolbert deelde zijn kabinet gisteren mee
dat hem geen andere keuze restte dan de
prijs van rijst ongemoeid te laten.
Tolbert maande het publiek tot kalmte
en verklaarde dat de situatie onder con
trole was. De avondklok bleef in Monro
via van kracht, terwijl ook de soldaten uit
Guinee, die maandag in de Liberiaanse
hoofdstad waren aangekomen om de orde
te helpen herstellen, niet werden terugge
trokken.
De Liberiaanse regering heeft inmid
dels een aantal mensen gearresteerd, on
der wie enkele soldaten die zich aan plun
deringen schuldig zouden hebben
gemaakt.
„Het waren de gezichten van jongens bij
wie het leek of hun leven achteruit over ze
heen was gereden, ze stonden maar een
meter van je af, maar keken over hun
schouder naar je om van een afstand die
je absoluut nooit zou kunnen
overbruggen”.
„Ik heb daar een verkenner ontmoet die
zo a la minute kon gaan slapen; dan zei
hij: „Ik denk dat ik maar even ga pitten”,
deed zijn ogendicht en sliep overdag of
’s nachts, zittend of liggend, dat maakt
hem allemaal niets uit. Door sommige
dingen sliep hij heen, door andere niet:
van een keihard spelende radio of een
vlak buiten zijn tent vurende 105 mm
houwitser werd hij niet wakker, maar wel
van geritsel in het struikgewas vijftig me
ter van hem vandaan, of van een plotse
ling stilvallende generator”.
BANGKOK (UPI/DPA/Reuter).
Voor het eerst sinds de militaire staats
greep in oktober 1976 worden komende
zondag verkiezingen gehouden in Thai
land. Op het spel staan de 301 zetels in het
Lagerhuis, waarvoor een tiental betrekke
lijk grote partijen en een groot aantal
splintergroeperingen in totaal 1.630 kan
didaten hebben gesteld. Communistische
en andere ultra-linkse groeperingen mo
gen niet aan de verkiezingen deelnemen.
Het staat al bij voorbaat vast dat Kri-
angsak herkozen wordt tot premier van
het land, zelfs zonder dat hij aan de ver
kiezingen deelneemt. Na de verkiezingen
wordt de nieuwe premier gekozen door
het Lager- en het Hogerhuis. Het hoger-
huis telt 225 zetels en volgens de nieuwe
grondwet (opgesteld door generaal Kri-
angsak en zijn aanhangers) worden alle
leden van het Hogerhuis benoemd door
Kriangsak. Door zich op die manier te
verzekeren van de steun van het Hoger
huis, heeft Kriangsak nog maar vijfitg
stemmen in het Lagerhuis nodig om weer
premier te worden.
Het aantal stemgerechtigden is door
nieuwe regels sterk uitgedund. Burgers
van wie de vader geen ingezetene is, moe
ten een aantal documenten met betrek
king tot onderwijs of militaire dienst laten
zien, willen zij hun stem mogen uitbren
gen. In Bangkok heeft slechts 11,3, pro
cent van de kinderen van vreemdelingen
deze moeite genomen.
