Weinig toppers onder
Roemeense cineasten
Film
An unmarried Woman en Equus eersteklas
haarkm
cimsterdcim
Filmhuizen
SPECIALE AANBIEDING
36,40
98,
73,
/■l
Menselijke rollen bij Mazursky; Richard Burton als psychiater
17
VRIJDAG
2 O
APRIL
19 7 9
FILM
FILMWEEK MET SPAARZAAM TALENT
Charles Boost
Monsters
van
tel-
OPENINGSTIJDEN:
dl. t/m vr.
8.30-16.00 uur
zaterdags van
Er zijn Spectrum-boeken
in elke boekhandel,
en
te
Allibert spiegel
met verlichting A 41 van 135,- voor
ES
h-
sn,
B1
K-
IN
8.00-12.30 uur
13.30-18.00 uur
rh.
al.:
Black en Decker
decoupeerzaagmachine no. 5530
van 98,- voor
Stanley schaaf H 1203
van 52,- voor
lur
in
let
HL
et
>r-
h.
en
He
ien,
se-
es-
Ongewoon
,R in j
kan
het
van j
)nds
I
nul
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□oooöooODöDöDaooDOoaaoooaaaaoaoaDaDaDDDDaoaDaDaoaoaa
Altmans productie ontbeert allure; Italiaanse satire wel groots
De beide premières in Amsterdam zijn zo onverwacht ingezet dat de
pers die tegelijk bezig was iets van de Roemeense Filmweek op te
steken, pas op woensdag inzage van de films kon krijgen. Het gaat
schijnbaar zo goed met de bioscopen op het ogenblik dat ze met steeds
groter gemak haar service aan de publiciteitsmedia laat varen en geen
rekening meer wensen te houden met een deel van haar publiek dat
graag enigzins geïnformeerd naar de bioscoop wil gaan.
I
I
L
in
^^^ALLE NIEUWE
***Hjboekhanddsmetditken^
Z-
A Scène uit Het ware leven van Dracula
vat
ider
ing,
ren.
jn
1
08)
ff
(ADVERTENTIES)
■K
Centraal in deze „vrouwenfilm” staat de
gelukkig getrouwde Erica (Jill Clayburgh)
die zonder veel problemen de eerste zes
tien huwelijksjaren achter zich heeft en
daaraan een lieve dochter van vijftien
heeft overgehouden. Veel opwindends
kan in die situatie nauwelijks meer gebeu
ren, denkt men. Maar juist als men zich
als een vlot verhaal, aardige acteurs,
spanning en geestige verwikkelingen zijn
hier aanwezig. En regisseur Paul Mazurs-
ky men zal zich hem zeker herinneren
van „Next Stop, Greenwich Villa”weet
met die elementen te spelen tot er een
menselijke intrige ontstaat die niemand
onberoerd kan laten.
dinnetje op nahield en in blinde woede het
meisje doodreed.
Regisseur en scenarioschrijver Alan
Rudolph heeft waarschijnlijk bedoeld een
moderne tragedie van wraak en verwoes
ting te maken in klassiek bovenmenselijk
formaat. Maar dat is hem ondanks het
toezicht van Robert Altman in het geheel
niet gelukt. Daarvoor bezit het karakter
van Emily (Geraldine Chaplin) te weinig
afmeting, te weinig grootsheid in het kwa
de. Haar plagerijen als inzet om het geluk
van Neil en Barbara te verstoren zijn
kinderachtige en nauwelijks gevaarlijk te
noemen acties van een onvolwassene en
een iets ander optreden van haar omge
ving hadden aan Emily’s wraakpogingen
al heel gauw een einde kunnen maken.
Daardoor mist het drama het noodlot van
het onafwendbare en krijgt het steeds
meer de allure van een burenruzie wat
aan het geheel grootheid en spanning ont
neemt. Jammer dat Altman zelf het ver
haal niet aangegrepen heeft voor het ma
ken van een nieuwe film.
Dan kan men zich beter amuseren in
Alhambra met een nieuwe Italiaanse saty-
re, „De nieuwe Monsters” waarmee het
nieuwe type mensen bedoeld wordt die
sche cineaste Chantal Akerman zien. Het
is een angstwekkend nauwkeurige regi
stratie van een dag uit het leven van een
zorgzame moeder die onverwacht breekt
met haar jarenlange routine en in een te
kort ritme haar activiteiten verandert.
Daardoor raakt zij zo uit haar doen dat de
film eindigt met een moord. Een film die
door hun gedrag en moraal als producten
van deze tijd omschreven kunnen worden.
Het is de laatste tijd druk met internationale filmweken. Polen, Hongarije,
Israël, ze volgen elkaar met grote regelmaat op als natuurlijk gevolg van onderlin
ge culturele uitwisselingen die door het ministerie van CRM geëntameerd worden.
Omdat het ministerie uiteraard geen compleet overzicht heeft van wat in het
betrokken land op filmgebied aan de gang is, wordt uitgegaan van min of meer
terzake kundigen die ondanks hun vaak goede relaties ook niet het beste of meest
recente in handen krijgen.
Maar er zijn minder spectaculaire
films, „De Stenen Bruiloft” een woordlo
ze klaagzang (uit 1972), „Door de As vam
het Keizerrijk, een beeld van Roemenië
tijdens de Eerste Wereloorlog (1975),
„September”, een jeugdfilm met een tik
keltje misdaad (’77), „Een Zomerver-
haal” een familiekroniek die zich eind
vorige, begin deze eeuw afspeelt en „Ex
tra Editie”, een opwindend verslag van
wat zich in het land af speelde in 1939
toen iedereen zich op de oorlog voorbe
reidde, fascisten en goede vaderlanders
slaags raakten en de eerste oorlogsslach
toffers al vielen. Voldoende variatie dus
in onderwerpen en een enkel verrassen
de manifestatie van echt filmtalent. Wat
des te meer opvalt nu men weet dat het
land op dit gebied zo weinig voorge
schiedenis en ervaring heeft gehad.
KOUDENHORN 54-56-60
Tel. 023-321212-322368
s maandags gesloten
donderdag 's avonds
geopend tot 21.00 uur.
Dat leidt na enige mislukkingen tot een
vriendschap met een dwaze maar hartelij
ke „action painter” maar het gelukkige
einde krijgen we niet te zien omdat Erica
zich achterdochtig heeft opgesteld jegens
het geluk dat bovendien nog bedreigd
wordt door de ex-man die zijn vergissing
te laat heeft ingezien. Regisseur Mazursky
weet zo’n verhaal met talrijke wendingen
en onverwachte complicaties op een ge
serreerde wijze te vertellen, zijn mensen
reageren menselijk en het geheel blijft als
fantasie binnen het mogelijke. Maar dat
weet ieder die zijn „Next Stop” kent maar
ook aan zijn „Bob Carol Ted Alice”
uit ’69, zijn „Blume in Love” uit ’72 of zijn
„Harry and Tonto” uit ’74 de aangenaam
ste herinneringen heeft overgehouden.
Na lang aandringen weet hij bij Alan het
uiteindelijk jeugdtrauma bloot te leggen
dat aan de basis ligt van zijn hartstocht
voor paarden. Hij „geneest” hem dus
maar betreurt tegelijkertijd dat hij hem
de zeer eigen emoties ontneemt die Alan
onderscheiden van de grauwe massa.
ongewone en fascinerende film die zowel
door het onalledaagse onderwerp als door
zijn dramatische uitwerking tot een van
de beste films van het vorig seizoen be
hoorde.
Gebleven zijn o.m. „The Deer Hunter”
in Lido, „De Gendarme ziet ze vliegen”
(Louis de Funès) in Luxor en op de mati
nees „Superman” in Palace en Disney’s
„The Lady and the Tramp” in Studio.
rek
Gassman als kardinaal die door autopech
verzeild raakt in een protestvergadering
van „nieuwe” katholieken en met zijn
overgeleverde gezag, binnen tien minuten
de afvallingen tot fervente gelovigen van
Rome bekeerd heeft.
Veel variatie dus, veel vormen van hu
mor, satyre, melodrama en klucht en de
introductie van een in Italië populair
maar hier te weinig geïntroduceerd genre,
zodat de namen van Vittorio Gassman,
Ugo Tognazzi of Alberto Sordi hier vrij
wel onbekend zullen zijn bij het grote
publiek.
Geen groter tegenstelling dan tussen de
moeilijkheden van de ongetrouwde vrouw
Erica en de psychiatrische verwarringen
rond de zestienjarige Alan Strang die een
half mystieke, half erotische verhouding
met paarden heeft, een ongewone relatie
die ermee eindigt dat Alan op een nacht in
de manege zeven paarden de ogen uit
steekt. De onbegrijpelijke misdaad, ge
zien Alan’s zorgzame liefde voor paarden,
brengt de jongen bij de psychiater die
hem in huis neemt en in kortere en lange
re gesprekken, afhankelijk van de stem
mingen en mededeelzaamheid van de pa
tiënt achter de waarheid tracht te komen.
Richard Burton speelt de psychiater die
zelf in huiselijke moeilijkheden zit, iets
wat de slimme Alan al gauw doorheeft en
waarvan hij bij het geven van antwoorden
Zij laten zich bij hun keus vooral lei
den door de aanwezigheid van onderti
telde of nagesynchroniseerde kopieën
waarbij Engels meestal de voertaal is.
Deze belemmerende omstandigheden
dwingen tot compromissen en maken
dat dit soort filmwerk niet zo represen
tatief voor het filmniveau van het be
trokken land is als verwacht werd en
nogal eens een keer een teleurstellend
niveau bereiken dat weinig past bij het
grootscheepse begrip culturele uitwisse
ling. Men kan de mogelijkheid toejui
chen van in oppervlakkig contact te kun
nen komen met films die hier nooit nor
maal in roulatie zouden gaan, maar dit
soort uitwisselingen hebben pas zin als
topprestaties getoond kunnen worden
en men niet de indruk krijgt alleen maar
met de goede middelmaat te doen te
krijgen.
Dit ter inleiding van een Roemeense
Filmweek die van 19-26 april zowel in
het Amsterdamse Filmmuseum als in
het Rotterdamse ’t Venster gehouden
wordt en de kans loopt gemengde in
drukken achter te laten.
In 1948 werd de Roemeense film, d.w.z.
studio’s, laboratoria, bioscopen en pro
ductie genationaliseerd. De filmproduc
tie steeg langzaam maar gestadig van 2
films in 1952 tot 10 in 1966. Dat Roeme
nië geen echt filmland was bleek echter
al voor de oorlog. De eerste Roemeense
speelfilm dateert uit 1912 toen practisch
de hele wereld al door de filmkoorts was
aangetast en op de balans van 1940 bleek
dat in een periode van ongeveer dertig
jaar slechts 50 speelfilms waren ge
maakt. Naar Pools model is er toen in
1972 een decentralisatie van het bedrijf
doorgevoerd waardoor de productie
over vijf autonome filmgroepen ver
deeld werd, een maatregel die een grote
re vrijheid en zelfstandigheid bij de fil
mers ten gevolge had, wat het niveau ten
goede kwam.
In het Haarlemse filmhuis Het Melk
woud is dit weekeinde een klein retro
spectief van films uit Ivens' begintijd te
zien. Allereerst „De Brug”, zijn eenmans-
film en tegelijk eerste proeve van be
kwaamheid, daarna „Regen” en „Bran
ding" die in samenwerking met Mannus
Franken ontstonden en tenslotte zijn po
litieke manifesten „Spaanse Aarde” en
„Indonesia Calling"; een programma
waarmee in kort bestek de filmer Joris
Ivens gekarakteriseerd is.
In een tiental korte scetches worden ons
de nieuwe monsters van een nieuw ge
slacht voorgezet. Afwisselend tekenen
Mario Monicelli, Dina Risi en Ettore Scola
voor de regie zonder nochtans hun naam
aan een der scetches te verbinden. Het
was destijds Ettore Scola die de theorie
verkondigde dat sinds het Italiaanse neo
realisme practisch officieel verboden
werd door het weinig aantrekkelijke
beeld dat het gaf van het na-oorlogse
Rome, de filmers gevlucht zijn in de saty-
Wie nu het grote pronkstuk van de
Filmweek „Vlad the Impaler” ziet, krijgt
een goede indruk dat men er daar tech
nisch in staat is tot een grootscheepse
historische productie die echter alles
mist om de eentonigheid van de verschil
lende imposante strijdtaferelen te door
breken en de historische achtergronden
van al dat wapengekletter beter uit de
doeken te doen waardoor ook meer in
tieme tonelen kans kunnen geven tot
speldemonstraties en karakterisering
van de hoofdfiguren. Uit de ondertitel
„The true life of Dracula” blijkt dat dit
veel verfilmde monster ooit een groot
strateeg was en alles deed om zijn land
uit de chaos van de oorlog te redden.
Dracula komt in de film verrassend naar
voren als een nationale held die om
streeks 1457 de Turken versloeg. Maar
een duidelijk beeld van wat zich alle
maal achter de schermen afspeelde
krijgt men niet, evenmin als een aandui
ding van de samenhang tussen de trotse
veldheer Vlad en het bloedzuigende
monster Dracula.
Het slechts af en toe functionerende
filmhuis van jongerencentrum DAC aan
de Ripperdastraat 13a te Haarlem draait
vanavond (20.45 uur) Nosferatu van Frie
drich Wilhelm Mumau, een film van ver
voor de oorlog die Herzog onlangs aanzet
te tot het vervaardigen van zijn visie op dit
klassiek geworden griezelverhaal van
Bram Stoker. De vampier Nosferatu
wordt in deze produktie gespeeld door de
Duitse acteur Max Schreck. Een beklem
mende film.
dat gerealiseerd heeft, kondigt de ideale
echtgenoot, snikkend van ontroering mid
den op straat aan dat hij al een paar jaar
een verhouding heeft met een jongere
vrouw en nu besloten is met haar te
trouwen.
In enkele seconden is Erica op de niet zo
gunstige leeftijd van veertig een „onge
trouwde vrouw” geworden. Consternatie
bij Erica maar ook bij de vriendinnen die
regelmatig in een tearoom samenkomen
om de laatste roddels te bespreken, en nu
Erica als onderwerp van gesprek toege
schoven krijgen. Er komt natuurlijk eerst
een psychiater uit de bus als redder in de
nood. Hij geeft het enige juiste advies:
Erica mag zich niet met haar verdriet
afsluiten van de wereld maar dient zich
integendeel in het leven te gooien en rela
ties aanknopen om haar minderwaardig
heidsgevoelens zo snel mogelijk te
overwinnen.
A Ugo Tognazzi smijt met spaghetti in De
nieuwe Monsters (Alhambra Amsterdam)
Er is hier dus sprake van een uiterst
gecompliceerd psychisch drama dat zich
op verschillende vlakken afspeelt en dat
culmineert in de ontmoetingen tussen de
psychiater en zijn moeilijk te hanteren
patiënt waarin het tot heftige woordendu
els kan komen die de film zijn dramati
sche spanningen geeft. Peter Firth speelt
op onnavolgbare wijze de moeilijke rol
van de puber die met te grote innerlijke
conflicten geconfronteerd wordt. Burton
die de „ingeslapen” psychiater moet zijn,
speelt bij tijden al te geëmotioneerd, in
tegenstelling tot de meer ingehouden en
nerveuze opvatting bijv, van Anthony
Perkins die de rol in New York op het
toneel speelde. Maar alles bij elkaar, een
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□O □□□□□□□□□□□□□□□□□□□□OOOOODDDOODOOCIOOOOOODOOOOODOOf
je drie uur lang bezighoudt met alledaag
se dingen en in zijn hele opzet en durf een
uniek meesterwerk is geworden.
Vanaf donderdag de 25ste kan men in
Het Melkwoud (Zijlstraat 63, Haarlem,
aanvang voorstellingen 21 uur) de vrou
wenfilm Jeanne Dielman van de Belgi-
A Erica (Jill Clayburgh) vindt het geluk bij Alan Bates in An unmarried Woman (Studio, Haarlem).
een geraffineerd gebruik maakt. Als extra
complicatie ontstaat er dan een groeiende
bewondering bij de wat alledaagse psy
chiater voor de felle en hartstochtelijke
manier waarop de jongen zijn passie in
alle konsekwenties heeft durven uitleven.
Het Haarlemse bioscoopprogramma
verrast deze week met twee nieuwe films
die weliswaar al enige tijd rouleren in
ons land maar voor de Spaamestad eerste
klas premières betekenen. Neem nu zo’n
film als „An unmarried Woman” die in
Studio vertoond wordt. Alle elementen
die nodig zijn voor „entertainment”, zo-
Remember my Name niet klassiek
re en de klucht om zodoende op vrolijke
en dus eerder aanvaardbare wijze taboes
te doorbreken en sociaal onrecht aan de
kaak te stellen.
Er is toen een hele school van vinding
rijke filmsatirici ontstaan van wie we hier
te weinig te zien hebben gekregen. Men
kan zijn schade nu inhalen door in Alham
bra naar prachtige humoristische korte
verhalen te kijken die met groot komisch
talent, (en vaak ook grote overdrijving)
gespeeld worden. Naast sociale satyres
zoals de barmhartige Samaritaan die een
gewond verkeersslachtoffer door heel Ro
me sleept zonder dat het hem lukt de
ongelukkige een opname in een der zie
kenhuizen te bezorgen, of de man die zijn
oude moeder met een list in een bejaar
dencentrum weet achter te laten, komen
universeel menselijke situaties aan de or
de, bijv, aan het graf van een populaire
komiek waar het plechtige aangeklede
gezelschap niet meer tot bedaren kan ko
men als de grafredenaar om het talent van
de overledene aan te duiden enige van zijn
bekendste grappen gaat vertellen.
Er is een waanzinnige ruzie in de keu
ken van een eethuisje in-de-mode waarbij
met alle etens ingrediënten gegooid wordt
om na afloop de schotels met de eetbare
restanten tot de beroemde „plats” te fat
soeneren. Maar een hoogtepunt is Vittorio
Vooral bij een film als „Remember my
Name” die onder supervisie van Robert
Altman tot stand is gekomen en die deze
week in Kriterion gestart is zijn wat aan
wijzingen vooraf zo niet overbodig dan
toch een hulpmiddeltje om de film van het
begin af te kunnen volgen. Alan Rudolph
die „Remember my Name” geschreven en
geregisseerd heeft is een typische leerling
van Altman die evenals zijn productielei
der bij dit debuut de toeschouwers lange
tijd in het onzekere laat omtrent de hande
lende personen, hun onderlinge relaties
en hun motieven om te handelen zoals ze
doen en pas later de legpuzzle in elkaar
schuift en een compleet zicht op de hande
ling vrijgeeft.
De film introduceert de jonge nerveuze
vrouw Emily (Geraldine Chaplin) die zo
juist een gevangenisstraf van 12 jaar heeft
uitgediend (hoewel ze strak dat feit tegen
iedereen zal ontkennen) en nu op weg is
naar haar ex-man Niel Curry (Anthony
Perkins) die tijdens haar verblijf in de cel
hertrouwd is met Barbara (Berry Beren
son). Emily is van plan dit ogenschijnlijk
gelukkig huwelijk kapot te maken en al
thans onrust en onenigheid te zaaien in
het leven van de beide mensen die ze haat.
Emily is een pathologische figuur zoals er
meer voorkomen in de films van Altman.
Ze is na een troosteloos gevangenisleven
ongevoelig geworden voor het lot van an
deren. Alles en iedereen wordt onderge
schikt gemaakt aan haar wraakgevoelens,
met haar nog overgebleven charme weet
ze veel gedaan te krijgen evenals met haar
pathologische aanleg voor liegen en be
driegen. En ze bereikt uiteindelijk wat ze
gedaan wilde krijgen. Ze manoeuvreert
Neil uit zijn huwelijk met Barbara, be
zorgt hem zijn ontslag uit zijn baan en laat
hem achter in eenzelfde desolate een
zaamheid als waarin zij zich 12 jaar gele
den bevond toen ze pas getrouwd was met
Neil Curry, ontdekte dat deze er een vrien-
